1678 Stralsund Kuşatması
| 1678 Stralsund Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İsveç-Brandenburg Savaşı | |||||||
 1678 yılında Stralsund Planı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Brandenburg-Prusya |
 İsveç İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Elektör Friedrich Wilhelm |
Otto Wilhelm Königsmarck | ||||||
| Güçler | |||||||
|
3.000 İsveçli asker 3.000 silahlı vatandaş 154 silah |
21.500 asker 80 silah | ||||||
1678 Stralsund Kuşatması, 20 Eylül 1678 ile 15 Ekim 1678 tarihleri arasında İsveç-Brandenburg Savaşı'nda İsveç ve Brandenburg-Prusya arasındaki askeri bir çatışmaydı.
21.500 kişilik bir Brandenburg-Prusya ordusu, daha önce İsveç'e ait olan önemli Stralsund kalesini, şehrin büyük bir bölümünü yok eden 20 saatten az süren bir bombardımanın ardından ele geçirdi.
Savaş öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Fransa'nın kışkırtmasıyla İsveç, Brandenburg-Prusya'ya karşı bir saldırı başlattı ve İsveç-Brandenburg Savaşı'na neden oldu. Ancak 18 Haziran 1675'te İsveçliler Fehrbellin Savaşı'nda ağır bir yenilgiye uğradılar ve bunun sonucunda İsveç kuzey Almanya'da savunmaya geçmek zorunda kaldı.
Danimarka ve Kutsal Roma İmparatorluğu İsveç'e savaş ilan ettikten sonra, Ekim 1675'te Elektör Friedrich Wilhelm liderliğindeki bir Brandenburg-Prusya ordusu Stralsund kapılarında belirdi. 13 Ekim 1675'te de Brandenburglar ve Danimarkalılar ilk kez Stralsund'un önünde birleşti. Orada bulunan Danimarka Kralı Stralsund'a acil bir saldırıyı kabul etmediğinden ve kış yaklaştığından, Müttefikler 15 Ekim 1675'te çekildiler.[1]
1676'da Stralsund ve çevresinde hiçbir askeri olay olmadı. Ancak 1677'de Danimarka filosu, Kopenhag yakınlarındaki Køge Bugt deniz savaşında İsveç filosunu yendi. Bu yenilgi, Danimarkalıların Baltık Denizi üzerinde deniz üstünlüğünü sağladığı için Stralsund ve İsveç Pomeranya'nın İsveç'ten gelen tüm destekten kesilmesi anlamına geliyordu. Aynı zamanda Stettin 1677'den kuşatıldı ve 7 Eylül 1677'de Danimarkalılar İsveç yönetimindeki Rügen'i işgal etti.
5 Ocak 1678'de Stralsund'dan gelen İsveçliler Rügen'e çıktı ve 8 Ocak 1678'de Warksow Savaşı'nda Danimarka ve Brandenburg birliklerini yendi.
Stralsund çevresindeki anakara İsveç zaferine rağmen güvensiz kaldı. Nitekim 5 Ağustos 1678 gecesi, 500 Brandenburglu Stralsund'un bir banliyösünü işgal etti, yağmaladı ve 14 esir aldı. Danimarka gemileri defalarca denizden baskınlar başlattı.
Danimarkalıların ve Brandenburgluların 12./13'ten itibaren Rügen'e inişi 16 Eylül 1678'de Stralsund şehri için tehlikeli bir durum ortaya çıktı. İsveçliler önümüzdeki birkaç gün içinde Rügen adasından vazgeçmek zorunda kaldılar ve Stralsund'a geçtiler. 17 Eylül 1678'de Dänholm İsveçliler tarafından boşaltıldı. Rügen'in son kaybıyla Stralsund'a saldırmak an meselesiydi.
Stralsund Kuşatması[değiştir | kaynağı değiştir]
Stralsund kuşatması, 20 Eylül 1678'de, Dänholm'da konuşlanmış Brandenburg silahlarının Frankendamm ve Stralsund limanı yönünde ilk salvoları ateşledikleri zaman başladı. Bu bombardıman Stralsund'da beş kişiyi öldürdü. Beş gün sonra, 25 Eylül'de Brandenburg ordusu şehrin önünde durdu. Elektör, Lüdershagen'deki karargahına taşındı. Pomeranya'dan yürüyen birlikler tarafından takviye edilen Brandenburg ordusu 21.500 adamı ve 80 silahı vardı.
25 Eylül 1678'den itibaren Stralsund'da, özellikle Frankenvorstadt'ta yoğun bir siper çalışmaları başlatıldı. Duvarlar yükseltildi ve çentikler kesildi; Ağaçlar temizlendi ve şehir kapılarının dışındaki binalar kaldırıldı, böylece düşman onları siper olarak kullanamadı. Kalenin gelişmiş savunması yoktu. Bu, 17. yüzyılın ikinci yarısında topların menzili giderek arttığından ve Stralsund'un adasının konumu artık kuşatan birliklerin topçularına hiçbir engel teşkil etmediğinden, başlangıç konumlarını zayıflattı. Stralsund şehri, farklı kalibrelerde 73 metal ve 44 demir tabancaya sahipti. 37 İsveç sahra silahı da vardı. İsveç ordusunun Stralsund'da 3.000'den fazla askeri vardı ve Stralsund şehri savunma için 3.000 adam sağladı. Şehirdeki mühimmat ve barut arzı iyiydi.[2]
Bu arada Brandenburg, İsveç bombardımanına rağmen şehrin önündeki mevzilerini genişletmeye devam etti. 5 Ekim 1678'de Stralsund şehrinde topçu ateşi sonucu 20 kişi daha öldü.
5-9 Ekim tarihleri arasında, Elektör Friedrich Wilhelm, kapitülasyon müzakerelerini başlatarak şehrin yıkım tehdidini önlemek için son bir girişimde bulundu. Ancak, şehir liderliği ve İsveç genel valisi bunu reddetti.
10 Ekim 1678'de kuşatmacılar için Stettin'den barut yüklü bir gemi geldi. Barut bataryalara dağıtıldıktan sonra bombardıman için hazırlıklar tamamlandı. Bu aynı gün saat 10'da başladı. Topçu Dänholm'dan, Frankenvorstadt'taki Mühlenberg'den ve Triebseertor'un önündeki Schanze'den ateşlendi. Yarım saat sonra, kasabada depolanan büyük saman ve saman stoklarının da etkisiyle hızla yayılan bir yangın çıktı.[3]
11 Ekim 1678 sabahı, 06.00-7.00 ve 12.00-14.00 arasında, bombardıman, başarısız olacak olan müzakereler için kesintiye uğradı, ancak daha sonra yeniden başladı. Akşam saat 7'de başka bir ateşkes sırasında İsveçliler, kuşatmacılara teslim olmaya hazır olduklarını bildiren bir parlamenter gönderdiler. Bu arada yıkımın göz ardı edilemeyeceği ve şehrin topyekûn yıkım tehdidi altında olduğu için bu gerekli hale gelmişti. Kaynaklar, kentte can kaybı ve yaralı sayısı hakkında bilgi vermiyor.
Savaşın sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]
15 Ekim 1678'de onurlu bir teslimiyet imzalandı. Kalan 2,543 İsveç askeriyle İsveçli başkomutan Otto Wilhelm von Königsmarck 18 Ekim'de şehirden ayrıldı ve İsveç'e doğru yola çıktı. 20 Ekim'de Brandenburg ordusu şehri işgal etti ve belediye meclisi elektöre saygı yemini etti. Şehre ait silahlar Brandenburg-Prusya'nın malı oldu. Greifswald, 16 Kasım'da Friedrich Wilhelm'e teslim olduktan sonra, İsveç'in Pomeranya'da artık üsleri veya birlikleri yoktu.
Ancak Stralsund üzerindeki Brandenburg-Prusya hakimiyeti kısa sürdü. İsveç-Brandenburg Savaşını sona erdiren 1679 Saint-Germain Barışı ile Brandenburg-Prusya'nın bu savaşta gerçekleştirdiği tüm fetihlerle ele geçirdiği neredeyse bütün toprakları İsveç'e iade etmek zorunda kaldı. Bu topraklar arasında Stralsund'a vardı.
Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.