Ugni molinae
| Ugni molinae,Şili Guavası | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Şili Guavası Murtilla, Ugni molinae
| ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Ugni molinae
| ||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||
|
Myrtus ugni Molina |
Ugni molinae, Şili guavası ya da Murtilla olarak da bilinen, anavatanı Şili ve Güney Arjantin olan mersingiller ailesinden bir bitki türüdür. Guava ile uzaktan bir akrabalığı vardır. Daha çok meyvesi için ve sarkık duran çiçekleri için dekoratif amaçlı olarak yetiştirilir.Meyveleri Avustralya ve Yeni Zelanda'da Ugniberry, Taziberry gibi adlarla satılmaktadır.[1][2][3] Avustralya ve Yeni Zelanda'da da sanki bu yerlerin yerli meyvesi gibi Tazziberry gibi adlarla meyveleri satılmaktaysa da bu yerlerin yerel bitkisi değildir.[4]
Tanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bitkinin çimlenmesi ve büyümesi yavaştır, tohumdan yetiştirilebilir, tam ve kısmi güneş alan yerlerde yetişir, su ihtiyacı fazla değildir. 30 cm ile 170 cm arasında değişen uzunluğa sahip her daim yeşil bir çalı şeklindedir. Ancak 3 metreyi aşan boya sahip türlerinede rastlanmaktadır. Birbirine ters 1–2 cm uzunluğunda 1-1,5 cm genişliğinde tek parça, zarar gördüğünde baharatımsı bir koku yayan koyu yeşil yaprakları bulunmaktadır. Çiçekleri 1 cm çapında 4 veya 5 yapraklı beyaz veya soluk pembe renkli ve ufak stamenler içerir. Mor ya da beyaz veya kırmızı renkli 1 cm çapında yenilebilir bir guava'dan çok frenk üzümü, böğürtlen lezzetinde ama hafif guavamsı bir aroma içeren tada sahip meyveleri bulunur.Güney Yarımküre de doğal ortamı olan yerlerde meyveleri Mart ve Mayıs aylarında olgunlaşır. İlk kez Juan Ignacio Molina tarafından tanımlanan bu bitki, 1844 yılında botanist ve bitki kolleksiyoncusu William Lobb tarafından İngilitere'ye getirilmiş ve yetiştiriciliğine başlanmıştır. Döneminde Kraliçe Viktorya'nın en favori meyveleri arasındadır. Zaten bu meyveleri sebebiyle İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda'da kültür türleri yetiştirilmektedir. Meyvelerinden Şili'de Murtado adlı aguardiente adlı romu şekerle tatlandırılmış bu meyveler katılmak suretiyle içki yapılır. Ayrıca reçel yapıldığı gibi meyveleri tatlı yapımında da kullanılmaktadır. Yine çiğ olarak da tüketilmektedir. Tropik kuşağın biraz üstündeki alanlarda rahatlıkla yetiştirilebilen bir bitki olup, -8 dereceye kadar soğuklara dayanabilir. Soğuğa dayanıklılık haritası'nda 9-11. kuşaklar arasında yetişebilmektedir. Türkiye'de akdeniz mersininin yetişebileceği Akdeniz, Ege,Marmara ve Karadeniz kıyılarında korumasız yetişebileceği düşünülmektedir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Description at pfaf.org 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Chilean government project - promoting its commercial use (in Spanish)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "cropsforsouthland.co.nz internet sitesi". 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2011.
- ^ "tazziberry.com internet sitesi". 1 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2011.
- ^ "USDA GRIN taxonomy". 17 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.
- ^ M. Forbes-Smith (2006). "TazziberryTM (Myrtus ugni) – Production protocols: A report for the Rural Industries Research and Development Corporation". Australian Government Rural Industries Research and Development Corporation. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.
 | Mersingiller ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Meyveler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |