Şahap Sıtkı
Şahap Sıtkı İlter (2 Nisan 1915, Niğde- 3 Eylül 1991, İstanbul), Türk şair, yazar.
Şiir, öykü, oyun, roman alanında eser vermiştir. Özellikle geçim sıkıntısı içindeki insanları anlattığı yapıtlarıyla tanındı; eserlerinde toplumdaki eşitsizliklere ve sınıflar arasındaki farka dikkat çekti ve modern insanın yalnızlığını, iç çatışmalarını anlattı.[1]
Acı adlı eseriyle 1970'te Türk Dil Kurumu Öykü Ödülünü kazandı. Ayrı Dünyalar (1961) adlı oyunu Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir (1961).[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1915 yılında Niğde'de doğdu. Annesi Zahide Hanım, babası A. Sıtkı Bey'dir. 1926’de Niğde Cumhuriyet İlkokulunda eğitim hayatına başladı. Daha sonra, 1929’da Isparta Ortaokulundan ve 1936’da Antalya Lisesi'nden mezun oldu. Yükseköğrenimini 1941’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamladı.[3]
İş hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1936-1937 yılları arasında Matbuat Müdürlüğü’nde, 1937- 1940 yılları arasında Ankara Radyosu’nda, 1940-1947 yılları arasında MEB’de, 1951-1952 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nde, 1952-1954 yılları arasındÇocuk Esirgeme Kurumu'nda ve son olarak 1954- 1961 yılları arasında Ziraat Bankası basım bürosunda çalıştı ve daha sonra emekli oldu. Emekli olduktan sonra ise İstanbul’a yerleşti.[2]
Edebiyat çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Edebiyat çalışmalarına 1937 yılında Varlık dergisinde yayımladığı şiirle başladı. Daha sonra, yaptığı şiir eleştirileri Yaratış, Doğuş ve Varlık dergilerinde yayımlandı. 25 Haziran 1941’de dört sayfadan oluşan Dikmen adlı kültür sanat dergisinin ilk sayısını çıkardı. 1959’da yazıları haftalık bir dergi olan Büyük Doğu dergisinde yayımlandı. Daha sonra ise roman ve hikâye türünde eserler kaleme aldı. Yazmış olduğu hikâyeleri Seçilmiş Hikâyeler dergisinde yer aldı.
Şahap Sıtkı’nın adı birçok eserde geçer. Örneğin, Ümit Yaşar Oğuzcan'ın kaleme aldığı “Orhan Veli” adlı şiirlerinde ve Cemal Süreyya’nın “Hanlar Hamamlar Kervansaylar İçin Sürekli Şiir"'inde adı geçer. Adnan Benk tarafından daha önceden Türkçeye çevrilmiş bir Çehov hikâyesinde imzasının tespit edilmesi yazarlığının sonu oldu.[4]
1970'te Türk Dil Kurumu Öykü Ödülünü Acı adlı eseriyle kazandı. 1961 yılında Ayrı Dünyalar adlı oyunu Devlet Tiyatrosu'nda sahneye taşındı.[2]
3 Eylül 1991'de İstanbul'da ölmüştür.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hikaye
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çırılçıplak (1957)
- Bulut Gelir Pare Pare (1958)
- Gülen Ayva Ağlayan Nar (1959)
- Şubat Gecesi (1964)
- Acı (1970)
Roman
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gün Görmeyen Sokak (1958)
- Toprak (1962)
- Gökkuşağı (çocuk romanı, 1965)
- Horoz Değirmeni (1967)
- Kimin İçin (1967)
Oyun
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ayrı Dünyalar (1961)
Anı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Orhan Peker’den Anılar, Sergiler, Mektuplar, Şiirler (1980)
Araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ziraat Bankası: Dün-Bugün (1967).
Çeviri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yaşayan Ölü (L. N. Tolstoy’dan, R. Çakıröz ile, 1943)
- Vişne Bahçesi (A. Çehov’dan, E. Güney ile, 1944)
- Akıldan Belâ (A. S. Griboyedov’dan, Z. Akkoç ile, 1945)
- Şaka, Alay, Hiciv ve Ötesi (Grabbe’den, B. Feyzioğlu ile, 1946)
- Andre Delfin (P. Heyse’den, B. Feyzioğlu ile, 1946)
- Ana Yol (J. J. Bernard’dan, G. Acar ile, 1946)
- Fakir Çalgıcı (F. Grillparzer’den, B. Feyzioğlu ile, 1946)
- Rüya Bir Hayat (F. Grillparzer’den, A. Alpagut ile, 1947)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Özkaya, Ayşenur Cumhur. "Şahap Sıtkı (İlter)". Pazartesi14.com sitesi, 3 Eylül 2020. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ a b c "Şahap Sıtkı". www.biyografya.com (İngilizce). 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Şahap Sıtkı Kimdir? Hayatı ve Eserleri | Türk Edebiyatçılar İnternet Ansiklopedisi". 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ Buyrukçu, Muzaffer. "Kursunkalem Portreler". Cumhuriyet Kitap Sayı: 513, Sayfa: 7. 25 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
