Şablon:GM/2019-06-16

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ürdün (Arapça:Il-Memleké'l Ürdüniyyé'l Haşimiyyé) ya da resmi adıyla Ürdün Haşimi Krallığı, Ortadoğu'da bulunan bir Arap ülkesidir. Kuzeyinde Suriye, kuzeydoğusunda Irak, güneyinde ve doğusunda Suudi Arabistan, batısında İsrail ve Batı Şeria yer almaktadır. Başkenti Amman olan Ürdün'ün resmî dini İslam, resmî dili ise Arapça'dır.

Ürdün İslamiyet yayılınca Arap-İslam Devleti'nin sınırları altındaydı. Bir dönem sonra; önce Memluk, sonra Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine giren Ürdün, I. Dünya Savaşı sonunda Türk egemenliğinden çıktı. 1921 yılında İngiliz mandası olarak Mavera-i Ürdün Emirliği adını aldı ve başına da Şerif Hüseyin'in oğlu I. Abdullah geçti. I. Abdullah, İngilizlerden bağımsız hareket etmek isteyince öldürüldü ve yerine oğlu Tallal geçti. Akli dengesini yitiren Tallal tedavi olmak için İstanbul'a geldi ve yerine oğlu Hüseyin geçti. Hüseyin'in vefatından sonra ise yerini Kral II. Abdullah aldı. Ürdün, II. Dünya Savaşı'nın ardından bağımsız bir krallık oldu. 2012 yılındaki arkeolojik araştırmalar sonunda, tarihteki ilk amfitiyatronun Ürdün'ün Faynan Vadisi'nde MÖ 9600 yılı civarında yapıldığı ortaya çıkmıştır. Kömünal binaların bulunduğu bir köy de bulunmuştur. Tarımdan önce yerleşik hayata geçildiğinin ispatı, Neolitik Devrim kavramının yerleşik hayata geçme nedeninin tarım olduğu varsayımının sorgulanmasına da yol açmıştır. Ürdün isminin aslı Ürdün Nehri'n den gelir. Ürdün kelimesinin aslı olan JORDAN, "Jor" kelimesi; Ürdün'deki Kutsal Elmar nehrinden, "Dan" ise; bazı dillerde o bölgedeki yaşayan halka verilen isimdir. Zaman içerisinde "Urdun" ismini almıştır. Araplar ise onu El-Urdun olarak adlandırmışlardır. Komşu bölge Ürdün Nehri'nin orada doğup bitmesi dolayısı ile Filistin ve Ürdün olarak bilinir. Ürdün kelimesinin ise güç ve azamet anlamı vardır ve bu ismin Nuh (a.s)'ın torunlarından biri olduğu söylenir. (Devamı...)


José Raúl Capablanca (19 Kasım 1888 - 8 Mart 1942) Kübalı dünya satranç şampiyonu. 1921 ile 1927 yılları arasında dünya satranç şampiyonu unvanını taşımıştır. 1921 yılında Emanuel Lasker'i Havana'da yenerek unvanı kazanmış, 1927'de Alexander Alekhine'e yenilerek bu unvanı devretmiştir.

Satranca 4 yaşında başlamıştır. 12 yaşında Küba şampiyonu J.Corzo'yu yenerek Küba şampiyonluğunu kazanmıştır. 21 yaşında Amerikan şampiyonu Marshall'ı yenmiştir. 1911 San Sebastian uluslararası satranç turnuvasını kazanmıştır. 1914 yılında Petersburg uluslararası satranç turnuvasında Emanuel Lasker'in yarım puan arkasından ikinci olmuştur. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile beraber Emanuel Lasker ile şampiyonluk unvan maçı ertelenmiş ve ancak 1921 yılında oynanabilmiştir. 4 galibiyet, 10 beraberlik sonrası ve maç kaybetmeksizin Lasker'den şampiyonluk unvanını almıştır. Londra 1922 turnuvasını ezici bir üstünlükle kazanmıştır. Ancak 1924 New York tunuvasında ikinci, 1925 Moskova turnuvasında üçüncü olur. Bu dönemde otörler Capablanca'nın zirveye ulaştıktan sonra artık ilerlemeye ve oyununu geliştirmeye yönelik itici gücün kaybolduğu konusunda görüş bildirirler. Capablanca'nın zaten satrançla ilgili çok çalışmadığı ve doğal yeteneği ile bu başarıları kazandığı söylenir. Aldığı üçüncülükten sonra daha sıkı çalışmaya başlar ve 1927 New York turnuvasını bütün maçları kazanarak kazanır. İkinci olan Alexander Alekhine Capablanca ile şampiyonluk unvan maçı oynamaya hak kazanır. Bu turnuvadan sonra Capablanca yenilmezliğine iyice inanır ve unvan maçı ile pek ilgilenmez. Oysa Alexander Alekhine Capablanca'nın oyun tarzını yoğun bir şekilde inceleyerek unvan maçına hazırlanmıştır. Tüm satranç dünyasını şaşkınlığa uğratarak Capablanca 1927 yılında unvan maçını 6 mağlubiyet ve 3 galibiyet ile kaybetmiştir. (Devamı...)