İstanbul Müzik Festivali

İstanbul Müzik Festivali
İstanbul Müzik Festivali
	Festivalin logosu
Sıklığı	Her Yıl
Yeri	İstanbul
Ülke	Türkiye
Kurucusu	İKSV

Uluslararası İstanbul Müzik Festivali, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından İstanbul'da 1973'ten beri her yıl düzenlenen bir sanat etkinliğidir.İKSV'nin İstanbul'da düzenlediği diğer sanat festivallerinin öncüsü olan festivalde, ağırlıklı olarak klasik batı müziği repertuvarı seslendirilir.

Festival başlangıçta farklı sanat dallarını içeren bir programla ve İstanbul Festivali adı altında düzenlenmekte idi. 1994'ten itibaren sadece müzik alanına performansları içeren bir etkinliğe dönüşerek Uluslararası İstanbul Müzik Festivali adını aldı.

Festivalde etkinlikler Aya İrini Kilisesi, Bulgar Kilisesi, Topkapı Sarayı, İstanbul Arkeoloji Müzesi Süreyya Operası gibi özel yerlerde gerçekleştirilmektedir.^[1]^[2]^[3] 2003'ten beri festivalde, kültür ve sanata katkı veren usta sanatçılara Yaşam Boyu Başarı Ödülü takdim edilmekte, 2006'dan beri de kültür ve sanatı yönlendiren sanatçılara Onur Ödülü verilmektedir. 2012'den beri, festivalin açılış konserinde 30 yaşın altındaki bir müzisyene Aydın Gün Teşvik Ödülü verilmektedir. Festival ayrıca güncel klasik eserlerin bestelenmesi için her sene bestecilere siparişler vermektedir.

Tarihçe

İstanbul Müzik Festivali ilk defa İKSV tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin 50. Yıldönümü lan 1973'te 15 Haziran - 15 Temmuz tarihleri arasında "İstanbul Festivali" adıyla düzenlendi. İlk programda ağırlıklı olarak klasik batı müziği yer almaktaydı. İKSV'in klasik müzik sevgisi ve beğenisinin yerleşmesi amacı doğrultusunda düzenlenmiş bir festivaldi.^[4]

Festival kapsamına zamanla diğer sanat dalları da girdi. Opera, klasik bale, çağdaş dans, geleneksel müzik, caz, pop, sinema, tiyatro ve görsel sanat dalları da programda yer aldı. İzleyicilerin ilgisi artıkça farklı sanat disiplinlerine ait etkinlikler, ayrı festivaller olarak yapılmaya başladılar.^[5]

1986'dan itibaren film, bienal, tiyatro ve caz etkinliklerinin ayrı festivaller haline gelmesiyle, müzik festivali de kendine özgü bir kimlik kazandı. 1994 yılında Uluslararası İstanbul Caz Festivali de ayrı bir festival olarak yapılandıktan sonra İstanbul Festivali "Uluslararası İstanbul Müzik Festivali" adını aldı. 2022'de 50. festival gerçekleştirildi.

Türkiye'de 2012-2022 yılları arasında gerçekleşen ve Avrupa Festivaller Birliği üyesi olan festivallerin programlarının analizini içeren bir çalışmaya göre bu yıllarda festivaller kapsamındaki müzik performanslarının %47,48'i İstanbul Müzik Festivali'nde gerçekleşmiştir.^[6]

Ödüller

Yaşam Boyu Başarı Ödülü

2003 - Nevit Kodallı
2004 - İlhan Usmanbaş
2005 - Leyla Gencer
2006 - William Christie^{[anlam ayrımı gerekli]}
2007 - John Tavener
2008 - Jordi Savall
2009 - Daniel Barenboim
2010 - Arvo Pärt
2011 - José Antonio Abreu

Onur Ödülü

2006 - Ayşegül Sarıca
2006 - Suna Kan
2007 - Ayla Erduran
2007 - İdil Biret
2008 - Gürer Aykal
2009 - Ayhan Baran
2010 - Yalçın Tura
2011 - Muammer Sun
2012 - Hüseyin Sermet
2013 - Güher- Süher Pekinel

2014 - Gülsin Onay
2015 - Filiz Ali
2016 - İlhan Baran
2017 - Evin İlyasoğlu
2018 - Yekta Kara
2019 - Rengim Gökmen
2020 - Ahmet Say
2021 - Cihat Aşkın
2022 - Özkan Manav
2023 - Hasan Uçarsu

2024 - Cem Mansur
2025 - Mesut İktu

Aydın Gün Teşvik Ödülü

Eser siparişleri

2011- İlhan Usmanbaş, Konçerto
2011- Turgut Pöğün, Müzikler 1
2012 - Fazıl Say, Senfoni No. 2, op. 38, “Mezopotamya”
2012- Giya Kancheli, Lingering
2013- Peteris Vasks, Viyolonsel ve Yaylı Orkestra için Konçerto, “Klatbutne”^{[not 1]}
2013- Kamran İnce, Nasreddin Hoca
2014-Alexander Raskatov, Yabanda Çığlık ^{[not 2]}
2014- Fazıl Say, Sait Faik
2015- Tigran Mansurian, Viyola ve Piyano için Kilise Sonatı, Komitas Vardapet anısına
2015- Hasan Niyazi Tura, Şehidin Türküsü
2016- Özkan Manav, Ludus Modalis
2016- Michael Ellison, Deniz Küstü^{[not 3]}
2017- Philip Glass, Senfoni No. 11^{[not 4]}
2018- Dobrinka Tabakova, Birlikte Hatırla Dans Etmeyi^{[not 5]}
2019- Zeynep Gedizlioğlu, İki Piyano için Yeni Eser^{[not 6]}
2019- Alexander Tchaikovsky, 3/7/12^{[not 7]}

2020- Hasan Uçarsu, Toprak Sever İnsanları Birer Birer^{[not 8]}
2020- Turgay Erdener, Pastoral Dokuzlu “alla turca”
2021- Peteris Vasks, Yaylı Çalgılar Dörtlüsü No:6 (2019)^{[not 9]}
2022- Thomas Adès, Shanty – Over the Sea^{[not 10]}
2022- Tan Dun, İkili Konçerto, keman, piyano, yaylılar orkestrası ve vurmalılar için^{[not 11]}
2023- Michael Ellison, Binboğalar Efsanesi^{[not 12]}
2023- Meriç Artaç, Aida Shirazi, Kate Moore, Kadınlar Yeterince Bekledi^{[not 13]}
2023- Fazıl Say, Dünya Anne
2023- Cem Esen, A Piece to Joy, op.33 ^{[not 14]}
2024- Dimitris Skyllas, Son İlahi^[1]
2024- Onur Türkmen, Limon Ağacı^{[not 15]}
2024- Steve Reich, Yakup'un Merdiveni^{[not 16]}
2025- Valentin Silvestrov, Hafızanın Anları^{[not 17]}
2025- Ceren Türkmenoğlu, Yaylı Çalgılar Dörtlüsü için Yeni Eser^{[not 18]}

Notlar

^ İstanbul Müzik Festivali, Amsterdam Sinfonietta, Toronto Senfoni Orkestrası ve Amsterdam Viyolonsel Bienali Ortak Siparişi
^ Suriyeli Efrem’in metinleri üzerine karma koro ve büyük orkestra için
^ Yaşar Kemal’in romanından uyarlanan müzik tiyatrosu
^ İstanbul Müzik Festivali, Bruckner-Linz Orkestrası, Liverpool Kraliyet Orkestrası ve Queensland Senfoni Orkestrası Ortak Siparişi
^ İki Piyano, Perküsyon ve Yaylı Çalgılar için Konçerto; Amsterdam Sinfonietta / Muziekgebouw Aan ’T Ij Siparişi; İstanbul Müzik Festivali, Norveç Oda Orkestrası, Orchestre De Picardie – Région Hauts-De-France ve BBC Konser Orkestrası Ortak Siparişi
^ Ernst von Siemens Müzik Vakfı fonuyla İstanbul Müzik Festivali siparişi
^ İstanbul Müzik Festivali ve Sochi Festivali ortak siparişi
^ Ernst von Siemens Müzik Vakfı Fonuyla İstanbul Müzik Festivali ve Tekfen Vakfı ortak siparişi
^ İstanbul Müzik Festivali, Essen Philharmonie, Riga Güz Oda Müziği Festivali ve Wigmore Hall ortak siparişi, Hoffmann Vakfı başkanı André Hoffmann’ın desteğiyle
^ İstanbul Müzik Festivali, Avustralya Oda Orkestrası, New Jersey Senfoni Orkestrası, Münih Oda Orkestrası, Hong Kong Sinfonietta, Amsterdam Sinfonietta, İsveç Oda Orkestrası, Basel Oda Orkestrası Ve Gstaad Menuhin Festivali ve Akademisi Ortak Siparişi
^ İstanbul Müzik Festivali, New Century Oda Orkestrası, Odessa Classics Festivali ve Borusan Sanat Ortak Siparişi
^ Yaşar Kemal’in romanından uyarlanan müzik tiyatrosu
^ Şahmeran, Kassia ve Suat Derviş’e adanan 3 bölümlük eser, İstanbul Müzik Festivali, Wonderfeel Festivali ve Huddersfield Çağdaş Müzik Festivali Ortak Yapımı & Eser Siparişi
^ TSKB & İstanbul Müzik Festivali ortak eser siparişi
^ Ernst Von Siemens Müzik Vakfi Fonuyla İstanbul Müzik Festivali Eser Siparişi
^ İstanbul Müzik Festivali, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, New York Filarmoni Orkestrası, BBC Radio 3, Festival O/Modernt, Fundação Casa Da Música, Radio France ve Vancouver Senfoni Orkestrası Ortak Siparişi
^ stanbul Müzik Festivali, Wonderfeel Festival, Walden Festival, Off The Beaten Path Festival, Uluslararasi Beethoven Festivali ve Odessa Classics Ortak Siparişi
^ İstanbul Müzik Festivali ve TSKB Ortak Siparişi

Kaynakça

^ "11 yıl aradan sonra Ayasofya'dan müzik yükselecek". www.hurriyet.com.tr. 6 Haziran 2003. 24 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.
^ "Bulgar Kilisesi'nde müzik yolculuğu". Hürriyet. 8 Haziran 2005. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.
^ İlyasoğlu, Evin (19 Mart 2025). "Evin İlyasoğlu yazdı : Aya İrini: Festivalin efsane tanığı". Cumhuriyet. 20 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.
^ Işılay, Volkan (29 Haziran 2023). "Türkiye'deki Özel Sektörün Batı Müziği Hamiliğine Tarihsel Materyalist Bir Bakış". Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi (11): 15-44. doi:10.48131/jscs.1239637. ISSN 2667-5854. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi13 Temmuz 2025.
^ Erdoğan, İlke Can (2019). "Grafik tasarımda kullanılan görsel göstergelerin incelenmesi: İKSV İstanbul müzik festivali afiş örnekleri". İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
^ Yüksel, Tolga. "Türkiye'deki Uluslararası Müzik Festivalleri: 2012-2022 Programlarında Klarnet Performanslarına Yönelik Bir İnceleme". The Journal of Academic Social Resources. doi:10.29228/ASRJOURNAL.64542.

Dış bağlantılar

Uluslararası İstanbul Müzik Festivali

[7] İstanbul Müzik Festivali, Amsterdam Sinfonietta, Toronto Senfoni Orkestrası ve Amsterdam Viyolonsel Bienali Ortak Siparişi

[8] Suriyeli Efrem’in metinleri üzerine karma koro ve büyük orkestra için

[9] Yaşar Kemal’in romanından uyarlanan müzik tiyatrosu

[10] İstanbul Müzik Festivali, Bruckner-Linz Orkestrası, Liverpool Kraliyet Orkestrası ve Queensland Senfoni Orkestrası Ortak Siparişi

[11] İki Piyano, Perküsyon ve Yaylı Çalgılar için Konçerto; Amsterdam Sinfonietta / Muziekgebouw Aan ’T Ij Siparişi; İstanbul Müzik Festivali, Norveç Oda Orkestrası, Orchestre De Picardie – Région Hauts-De-France ve BBC Konser Orkestrası Ortak Siparişi

[12] Ernst von Siemens Müzik Vakfı fonuyla İstanbul Müzik Festivali siparişi

[13] İstanbul Müzik Festivali ve Sochi Festivali ortak siparişi

[14] Ernst von Siemens Müzik Vakfı Fonuyla İstanbul Müzik Festivali ve Tekfen Vakfı ortak siparişi

[15] İstanbul Müzik Festivali, Essen Philharmonie, Riga Güz Oda Müziği Festivali ve Wigmore Hall ortak siparişi, Hoffmann Vakfı başkanı André Hoffmann’ın desteğiyle

[16] İstanbul Müzik Festivali, Avustralya Oda Orkestrası, New Jersey Senfoni Orkestrası, Münih Oda Orkestrası, Hong Kong Sinfonietta, Amsterdam Sinfonietta, İsveç Oda Orkestrası, Basel Oda Orkestrası Ve Gstaad Menuhin Festivali ve Akademisi Ortak Siparişi

[17] İstanbul Müzik Festivali, New Century Oda Orkestrası, Odessa Classics Festivali ve Borusan Sanat Ortak Siparişi

[18] Yaşar Kemal’in romanından uyarlanan müzik tiyatrosu

[19] Şahmeran, Kassia ve Suat Derviş’e adanan 3 bölümlük eser, İstanbul Müzik Festivali, Wonderfeel Festivali ve Huddersfield Çağdaş Müzik Festivali Ortak Yapımı & Eser Siparişi

[20] TSKB & İstanbul Müzik Festivali ortak eser siparişi

[21] Ernst Von Siemens Müzik Vakfi Fonuyla İstanbul Müzik Festivali Eser Siparişi

[22] İstanbul Müzik Festivali, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, New York Filarmoni Orkestrası, BBC Radio 3, Festival O/Modernt, Fundação Casa Da Música, Radio France ve Vancouver Senfoni Orkestrası Ortak Siparişi

[23] stanbul Müzik Festivali, Wonderfeel Festival, Walden Festival, Off The Beaten Path Festival, Uluslararasi Beethoven Festivali ve Odessa Classics Ortak Siparişi

[24] İstanbul Müzik Festivali ve TSKB Ortak Siparişi

[1] "11 yıl aradan sonra Ayasofya'dan müzik yükselecek". www.hurriyet.com.tr. 6 Haziran 2003. 24 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.

[2] "Bulgar Kilisesi'nde müzik yolculuğu". Hürriyet. 8 Haziran 2005. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.

[3] İlyasoğlu, Evin (19 Mart 2025). "Evin İlyasoğlu yazdı : Aya İrini: Festivalin efsane tanığı". Cumhuriyet. 20 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.

[4] Işılay, Volkan (29 Haziran 2023). "Türkiye'deki Özel Sektörün Batı Müziği Hamiliğine Tarihsel Materyalist Bir Bakış". Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi (11): 15-44. doi:10.48131/jscs.1239637. ISSN 2667-5854. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi13 Temmuz 2025.

[5] Erdoğan, İlke Can (2019). "Grafik tasarımda kullanılan görsel göstergelerin incelenmesi: İKSV İstanbul müzik festivali afiş örnekleri". İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.

[6] Yüksel, Tolga. "Türkiye'deki Uluslararası Müzik Festivalleri: 2012-2022 Programlarında Klarnet Performanslarına Yönelik Bir İnceleme". The Journal of Academic Social Resources. doi:10.29228/ASRJOURNAL.64542.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[not 1]

[not 2]

[not 3]

[not 4]

[not 5]

[not 6]

[not 7]

[not 8]

[not 9]

[not 10]

[not 11]

[not 12]

[not 13]

[not 14]

[1]

[not 15]

[not 16]

[not 17]

[not 18]