İnfluenza A virüsü alt tipi H1N1

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Virolojide influenza A virüsü alt tipi H1N1 (A/H1N1), influenza A virüsünün bir alt tipidir. İnsanlardaki başlıca H1N1 suşları salgınları arasında 1918 İspanyol gribi salgını, 1977 Rus gribi salgını ve 2009 domuz gribi salgını yer alır. Bu, alt tipleri virüs suşlarını H1N1, H1N2 vb. olarak sınıflandırmak için kullanılan antijenler olan hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) glikoproteinlerini içeren bir ortomiksovirüstür. Hemaglutinin kırmızı kan hücrelerinin bir araya toplanmasına neden olur ve virüsü enfekte olmuş hücreye bağlar. Nöraminidaz, virüs parçacıklarının enfekte olmuş hücre boyunca hareket etmesine yardımcı olan ve konakçı hücrelerden tomurcuklanmaya yardımcı olan bir tür glikozit hidrolaz enzimidir.[1]

H1N1'in bazı türleri insanlarda endemiktir ve örneğin 2004-2005'te tüm grip benzeri hastalıkların küçük bir kısmına ve tüm mevsimsel griplerin küçük bir kısmına neden olur.[2] H1N1'in diğer türleri domuzlarda (domuz gribi) ve kuşlarda (kuş gribi) endemiktir.

Tıbbi olarak veya donmuş toprakta saklanan dokulardan elde edilen virüsün genetik analizi, günümüzün mevsimsel H1N1 türlerinin 1918 grip salgını virüsünden türediğini öne sürmektedir ancak sonuç kesin değildir.[3][4]

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

1918–1920 grip salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

1918 gribi, viral bulaşıcı bir hastalık olan H1N1[5] kuş gribinin alışılmadık derecede şiddetli ve ölümcül bir türüydü ve 1918 ve 1920'de yaklaşık bir yıl içinde dünya çapında 17[6] ila 50 milyon veya daha fazla insanı öldürmüştü. İnsanlık tarihinin en ölümcül salgınlarından biriydi.

"İspanyol" gribi terimi, o zamanlar, Birinci Dünya Savaşı'nda (1914-1918) savaşan ordularda binlerce kişiyi öldüren salgınla ilgili basının haberlerini yayınladığı tek Avrupa ülkesi olduğu için türetildi. Diğer ülkeler morali korumak adına haberi bastırdı.[7]

1976 domuz gribi salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

1976'da yeni bir domuz gribi A (H1N1), New Jersey'deki Fort Dix'te 13 askerde ciddi solunum yolu hastalığına neden oldu ve bunlardan biri öldü. Virüs yalnızca 19 Ocak'tan 9 Şubat'a kadar tespit edildi ve Fort Dix'in ötesine yayılmadı.[8] Daha sonra geriye dönük serolojik testler, 230 kadar askerin bir H1N1 türü olan yeni virüsle enfekte olduğunu gösterdi. Salgının nedeni hala bilinmiyor ve domuzlarla temas tespit edilmedi.[9]

1977 Rus gribi[değiştir | kaynağı değiştir]

1977 Rus gribi salgınına İnfluenza A/SSCB/90/77 (H1N1) türü neden oldu. Çoğunlukla çocukları ve 23 yaşın altındaki genç yetişkinleri enfekte etti; Benzer bir türün 1947-57'de yaygın olması nedeniyle çoğu yetişkinin önemli bir bağışıklığı vardı.[10][11] Daha sonra yapılan analizler, yeniden ortaya çıkan türün Çin ve Rusya'da tespit edilmesinden önce yaklaşık bir yıldır dolaşımda olduğunu ortaya çıkardı.[12][13] Virüs 1978-79 grip aşısına dahil edildi.[14][15][16][17]

2009 A(H1N1) salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 grip salgınında, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hastalardan izole edilen virüsün, dört farklı grip virüsüne ait genetik unsurlardan oluştuğu bulundu. Bu yeni suş, H1N1 alt tipinin dört farklı suşunun tamamında insan gribi ve domuz gribi virüslerinin yeniden sınıflandırılmasının bir sonucu gibi görünmektedir.

2012 Hindistan salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

300'den fazla enfeksiyon ve 20'den fazla ölümle birlikte, Hindistan Sağlık Bakanlığı Nisan 2012'de salgının "paniğe gerek yok" şekilde "iyi bir şekilde kontrol altında" olduğunu ilan etti.[18]

2015 Hindistan salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindistan Sağlık Bakanlığı'na göre Mart ayı ortasına kadar 31.974 domuz gribi vakası bildirildi ve 1.895 kişi salgından öldü.[19]

[20]

2017 Maldivler salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Hastalık nedeniyle hayatını kaybedenlerin toplam sayısı bilinmiyor. Hasta Sıfır'ın kimliği hiçbir zaman belirlenemedi.[21]

Hastalık nedeniyle bir hafta süreyle kapatılan okullar, hastalık tam olarak kontrol altına alınamadığı halde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tatilden sonra açılması yönünde talimat verildi.[22]

2017 Myanmar salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Myanmar, Temmuz 2017'nin sonlarında H1N1'i bildirdi. 27 Temmuz itibarıyla 30 doğrulanmış vaka vardı ve altı kişi hayatını kaybetmişti.[23] Myanmar Sağlık ve Spor Bakanlığı, virüsün kontrol altına alınmasına yardımcı olması için DSÖ'ye resmi talepte bulundu; ayrıca hükümetin BM, Çin ve ABD de dahil olmak üzere uluslararası yardım isteyeceğini belirtti.[24]

2017–18 Pakistan salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Pakistan, H1N1 vakalarının çoğunlukla Multan kentinden kaynaklandığını ve salgından kaynaklanan ölümlerin 42'ye ulaştığını bildirdi.[25] Gujranwala ve Lahor şehirlerinde de doğrulanmış vakalar var.

2019 Malta salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 2019'un ortasında Avrupa Birliği üye ülkesinde bir domuz gribi salgını bildirildi; adanın ana devlet hastanesi bir hafta içinde aşırı kalabalıklaştı ve 30'dan fazla vaka tedavi edildi.[26]

2019 Fas salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 2019'da Fas'ta dokuz ölümle sonuçlanan bir H1N1 salgını kaydedildi.[27]

2019 İran salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasım 2019'da İran'da 56 kişinin hayatını kaybettiği ve 4.000 kişinin hastaneye kaldırıldığı bir H1N1 salgını kaydedildi.[28]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Mahmood, Tahir A. (23 Eylül 2011). "Influenza A H1N1 2009 (Swine Flu) and Pregnancy". Journal of Obstetrics and Gynaecology. 61 (4): 386-93. doi:10.1007/s13224-011-0055-2. PMC 3295877 $2. PMID 22851818.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ "Influenza Summary Update 20, 2004–2005 Season". FluView: A Weekly Influenza Surveillance Report. Centers for Disease Control and Prevention. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2017. 
  3. ^ Livia V. Patrono ve diğerleri. (10 Mayıs 2022). "Archival influenza virus genomes from Europe reveal genomic variability during the 1918 pandemic". Nature Communications. 13 (1): 2314. doi:10.1038/s41467-022-29614-9. PMC 9090925 $2. PMID 35538057. 
  4. ^ Clare Wilson (21 Mayıs 2022). "Deadly 1918 flu pandemic may be source of modern milder seasonal virus". New Scientist. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023. 
  5. ^ "1918 Pandemic (H1N1 virus) | Pandemic Influenza (Flu) | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 22 Mart 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  6. ^ P. Spreeuwenberg ve diğerleri. (1 Aralık 2018). "Reassessing the Global Mortality Burden of the 1918 Influenza Pandemic". American Journal of Epidemiology. 187 (12): 2561-2567. doi:10.1093/aje/kwy191. PMC 7314216 $2. PMID 30202996. 
  7. ^ Barry, John M. (2004). The Great Influenza: The Epic Story of the Greatest Plague in History. Viking Penguin. ISBN 978-0-670-89473-4. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017. 
  8. ^ "Swine influenza a outbreak, Fort Dix, New Jersey, 1976". Emerging Infect. Dis. 12 (1): 23-28. January 2006. doi:10.3201/eid1201.050965. PMC 3291397 $2. PMID 16494712. 
  9. ^ "Pandemic H1N1 2009 Influenza". CIDRAP. Center for Infectious Disease Research & Policy, University of Minnesota. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011. 
  10. ^ "Origin of current influenza H1N1 virus". virology blog. 2 Mart 2009. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011. 
  11. ^ "New Strain May Edge Out Seasonal Flu Bugs". NPR. 4 Mayıs 2009. 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011. 
  12. ^ Desselberger, Ulrich; Palese, Peter (July 1978). "Recent human influenza A (H1N1) viruses are closely related genetically to strains isolated in 1950". Nature. 274 (5669): 334-339. doi:10.1038/274334a0. PMID 672956.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ "The Re-Emergence of H1N1 Influenza Virus in 1977: A Cautionary Tale for Estimating Divergence Times Using Biologically Unrealistic Sampling Dates". PLOS ONE. 5 (6): e11184. 2010. doi:10.1371/journal.pone.0011184. PMC 2887442 $2. PMID 20567599.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ "Interactive health timeline box 1977: Russian flu scare". CNN. 22 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Invasion from the Steppes". Time magazine. 20 Şubat 1978. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Pandemic Influenza: Recent Pandemic Flu Scares". Global Security. 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2007. 
  17. ^ "Russian flu confirmed in Alaska". State of Alaska Epidemiology Bulletin (9). 21 Nisan 1978. 27 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2007. 
  18. ^ "India swine flu 'under control'". BBC News. 12 Nisan 2012. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  19. ^ "Swine flu toll inches towards 1,900". The Hindu. 19 Mart 2015. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  20. ^ "The 2015 influenza A (H1N1) pdm09 outbreak in India". Indian J. Med. Res. 143 (6): 821-823. June 2016. doi:10.4103/0971-5916.192077. PMC 5094123 $2. PMID 27748308. 
  21. ^ "H1N1 death toll rises to three". Maldives Independent.com. 21 Mart 2017. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  22. ^ "Schools to open after flu outbreak". Maldives Independent.com. 23 Mart 2017. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  23. ^ Lewis, Simon (27 Temmuz 2017). "Myanmar tracks spread of H1N1 as outbreak claims sixth victim". Reuters. 11 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ Htet Naing Zaw (27 Temmuz 2017). "Myanmar Asks WHO to Help Fight H1N1 Virus". The Irrawaddy. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019. 
  25. ^ "Toll rises to 42 as 3 more succumb to swine flu". The Nation (İngilizce). 24 Ocak 2018. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018. 
  26. ^ Xuereb, Matthew (18 Ocak 2019). "Swine flu outbreak at Mater Dei hospital, St Vincent de Paul". Times of Malta. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  27. ^ "Swine flu outbreak kills 9 in Morocco". Al Arabiya. AFP. 2 Şubat 2019. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019. 
  28. ^ "آنفولانزا و راه‌های درمان آن را بشناسید" [Learn about the flu and how to treat it]. yjc.ir (Farsça). 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İnfluenza_A_virüsü_alt_tipi_H1N1&oldid=30639183" sayfasından alınmıştır