Elektrik üreteci
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Elektik üreteci, jeneratör ya da kısaca üreteç, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren elektrik makinesi'dir. Mekanik enerjinin kaynağı buhar makinesi, su, içten yanmalı motor, rüzgâr türbini olabilir.
Üretecin tersine, elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirmeye yarayan aletler elektrik motorlarıdır ve elektrik motorlarıyla üreteçlerin pek çok ortak yanları vardır.
Tarihsel gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Elektrik ile manyetizma arasındaki bağlantı keşfedilmeden önce elektrostatiğin kullanıldığı elektrostatik üreteçler icat edilmişti. Bu üreteçlerde yüksek gerilim ama düşük akım bulunmaktaydı. Elektrik yüklerinin bir kayış, tabak ya da disk boyunca taşınıp yüksek gerilimli uçlar oluşturması esasına dayanan bu üreteçlerin iki tane çalışma mekanizması vardır:
Elektrostatik üreteçler çok fazla zorluk çıkartmaları yüzünden elektrik üretiminde ticari amaçla kullanılmadılar. Günümüzde elektrostatik üreteçlerden sadece Wimshurst makinesi ve Van de Graaff üreteci kullanılmaktadır.
Dinamo[değiştir | kaynağı değiştir]
Dinamo, elektrik elde etmek amacıyla endüstride kullanılan ilk elektrik üreteciydi. Elektromanyetik ilkelerle çalışan dinamo komütatör aracılığıyla doğru akım oluşturur. Dinamolarda doğru akım (DC) üretmek pahalıdır bu yüzden dinamoda DC üretmek yerine, alternatörlerde AC üretilir ve doğrultucularla DC'ye çevirilir.
Alternatör[değiştir | kaynağı değiştir]
Komütatörsüz dinamo. Alternatif akım üretmek için kullanılır.
Terimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir üreteç ya da motor mekanik ve elektrik olmak üzere iki bölümde incelenir.
Mekanik:
- Rotor: Dönen parça.
- Stator: Sabit parça.
