Marsala: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
72. satır: 72. satır:


==Tarihçe==
==Tarihçe==
<!--
Marsala occupies the site of '''Lilybaeum''', the principal stronghold of the [[Carthage|Carthaginians]] in Sicily, founded by [[Himilco]] in 396 BC after the abandonment of [[Motya]]. Neither [[Pyrrhus of Epirus|Pyrrhus]] nor the Romans were able to reduce it by siege, but it was surrendered to the latter in 241 BC at the end of the [[First Punic War]] as a condition of the [[peace treaty]]. In the later wars it was a starting point for the Roman expeditions against Carthage, and under Roman rule it enjoyed considerable prosperity. It obtained municipal rights from [[Augustus]] and became a colony under either [[Pertinax]] or [[Septimius Severus]].


Marsala antik '''Lilybaeum''' sehrinin mevkindedir.
The [[Arabs]] gave it its present name "Marsala," which is derived from the Arab "Marsa Allah" (port of [[Allah]]) or "Marsa Ali" ("port of [[Ali]]", intended also as "great port", as Ali in Arabian language is synonymous with "great" and the ancient harbour of Lilybaeum was enormous). The ancient harbor that lay on the northeast was destroyed by [[Charles V, Holy Roman Emperor|Charles V]] to prevent its occupation by pirates. The modern harbor lies to the southeast.

M.O. 397'de simdiki Marsala'nin hemen guneydogu aciklarinda "San Panteleo adalari" adi verilen adalardan birinde bulunan ve daha once yuzyillara [[Kartacalilar]] ussu olarak kullanilmis olan "Mozia" kolonisi antik [[Sirakuza]] Tirani I. Dionysius tarafindan ele gecirildi. Bunun uzerine M.S. 398de Karatacali "Hamilco" simdi Marsala sehrinin bulundugu mevkide Kartacalilar tarafindan ana mustahkem mevki ve deniz ussu olarak kullanilmak uzere "Lilybaeum" sehrini kurdu.

Lilybaeum once Makedonya Krali Epirus'lu Pirrhus tarafindan ve sonra antik [[Romalilar]] tarafindan birkac defa kusatma altina alinmaya karsi durmayi basardi.

Lilybaeum M.O. 241de [[Birinci Punik Savasi]] sonunda Kartacalilara ile Romalilar arasinda yapilan antlasma sarti olarak Marsala Romalilara terkedildi. Sonraki Roma-Kartaca savaslari sirasinda Lilybaeum Romalilar tarafindan ana us olarak kullanildi. Uzun suren Romali idaresi doneminde Lilybaeum gelisip zenginlesip Akdeniz'de onemli Romali merkezi oldu. Ilk Roma Imparatoru [[Caesar Divi Filius Augustus|Augustus]] tarafindan sehre belediye olma imtiyazlari verildi. Imparatorluk [[Principatus dönemi]] ya [[Pertinaks]] ya da [[Septimius Severus]] imparatorluk doneminde "Roma kolonisi" imtiyazlari verildi. Romalilar doneminde sehir ticaret ve deniz ulasim merkezi oldu; sehirde "preator" ve "queastor" idarecileri bulundu; sehir zenginlerin villalari ve buyuk kamu yapilari ile donatildi. Sehirde M.O. 76-75de "questor" gorevi yapan unlu [[Cicero]] sehri "splendidissima urbs (muhtesem sehir)" olarak nitelendirdi.

MS 5. yuzyilin baslarinda sehir [[Vandallar]]in hucumuna ugrayip talan edildi. M.S. 6. yuzyilda ise [[I. Justinianos]]'un Italya'yi fethi sirasinda ilk defa Bizans Imparatorlugu eline gecen sehirler arasina olmustur. Bundan sonra Lilybaeum Bizans Imparatorlugu'nun bir parcasi oldu. Bu donemde ozellikle son yillarda diger Sicilya sehirleri gibi Bizanslilarin ihmaline igradi ve sehir bircok korsan hucumlarinin hedefi oldu.

8. yuzyilda butun Sicilya ile birlikte Araplarin eline gecti. Arap Sicilya Emirligi'nin bir parcasi oldu. Araplar sehrin isimini "Marsala"'ya cevirdiler. Bu isimin asli sehrin limanin o gunlerde cok buyuk olmasina atfen "Marsa Âlî (Buyuk Liman)" veya "Marsa Allah" oldugu iddia edilmektedir. Fakat bazilari bu ismin sehir yakinlarinda buyuk deniz tuzlalari bulundugu icin "Deniz Tuzu - Mar Sala" teriminden ortaya cikarildigini savunmaktadirlar. Arap idaresinde sehir ve limani demografik ve iktisadi bakimdan gelisti ve sehri bir Magribi Arap sehri gorumunu aldi.

<!--
The ancient harbor that lay on the northeast was destroyed by [[Charles V, Holy Roman Emperor|Charles V]] to prevent its occupation by pirates. The modern harbor lies to the southeast.


On May 11, 1860, [[Giuseppe Garibaldi]] and his "thousand" landed at Marsala and began his campaign to overthrow [[Bourbon house|Bourbon]] rule in Sicily as a step toward Italy's unification.
On May 11, 1860, [[Giuseppe Garibaldi]] and his "thousand" landed at Marsala and began his campaign to overthrow [[Bourbon house|Bourbon]] rule in Sicily as a step toward Italy's unification.


-->
-->

==Demografi==
==Demografi==



Sayfanın 18.18, 11 Mart 2011 tarihindeki hâli

Marsala
Comune di Marsala
Marsala merkezi meydani
Marsala'nin İtalya ve Lombardiya Bölgesi'nde konumu
Marsala'nin İtalya ve Lombardiya Bölgesi'nde konumu
Ülke İtalya İtalya
BölgeSicilya
İlTrapani ili (TP)
İdare
 • Belediye BaşkanıGianluigi Farioli (PdL)
Yüzölçümü
 • Toplam241.64 km²
Rakım12 m
Nüfus
 (28.2.2010)
 • Toplam82.520
 • Yoğunluk341/km²
Zaman dilimiUTC+1 (OAZD)
Alan kodu0923


Marsala (Yörel Sicilya lehçesi:Maissala) İtalya'da Akdeniz adası Sicilya Özerk Bölgesi'nin Trapani ili'nde bir şehir ve yerel idare birimi olarak bir komündur.

Asıl Marsala şehrinin nüfusu yaklaşık 50.000 kişi olmakla beraber Marsala komünü içinde bulunan nisbeten yüksek nüfuslu bağlı köyler dolayısiyla Marsala komünü nüfusu (28.2.2010 tahminiyle) 82.520 kişidir. Böylece nüfus itibariyle Marsala Sicilya'da Trapani ili içinde birinci sirada komün ve Sicilya Bölgesi'nde ise (Palermo, Catania, Messina ve Siraküza'dan sonra) beşinci büyük şehirdir.

Marsala şehri kendine özel olarak ürettiği ve birçok ülkeye sattığı "Marsala Şarabı" ile meşhurdur. Dış ülkelerde satılan Marsala şarapları yüzyıllarca uygulanan geleneklere göre saf alkol eklenerek "güçlendirilmişlerdir." 1987den beri Marsala Città del Vino (Şarap Şehri) unvanını da taşımaktadır.

Coğrafi konum

Marsala komününün Trapani ili içinde konumu

Marsala şehri Siçlya adasının en batı noktası olan "Boeo Burunu" üzerinde; deniz sahilde bulunan ovalık bir arazide konumlanmıştır. Marsala şehri, Trapanı ile Mazara del Vallo şehirleri arasındaki yol üzerindedir. Marsala komünü, şehir karşısında bulunan Egadı adasını ve etrafındaki diğer birkaç diğer adayı da ihtiva eder.

Marsala şehrinin iklimi çok mutedil, hatta sıcaktır. Yazın Temmuz, Ağustos ve Eylül'da ortalama ısı 28 C ile 30,3 C arasındadır ve bazı günler ısı 40 Ci aşkındır. Yaz ile kış ısı ortalamaları arasındaki fark 5-10 C olur.

Tarihçe

Marsala antik Lilybaeum sehrinin mevkindedir.

M.O. 397'de simdiki Marsala'nin hemen guneydogu aciklarinda "San Panteleo adalari" adi verilen adalardan birinde bulunan ve daha once yuzyillara Kartacalilar ussu olarak kullanilmis olan "Mozia" kolonisi antik Sirakuza Tirani I. Dionysius tarafindan ele gecirildi. Bunun uzerine M.S. 398de Karatacali "Hamilco" simdi Marsala sehrinin bulundugu mevkide Kartacalilar tarafindan ana mustahkem mevki ve deniz ussu olarak kullanilmak uzere "Lilybaeum" sehrini kurdu.

Lilybaeum once Makedonya Krali Epirus'lu Pirrhus tarafindan ve sonra antik Romalilar tarafindan birkac defa kusatma altina alinmaya karsi durmayi basardi.

Lilybaeum M.O. 241de Birinci Punik Savasi sonunda Kartacalilara ile Romalilar arasinda yapilan antlasma sarti olarak Marsala Romalilara terkedildi. Sonraki Roma-Kartaca savaslari sirasinda Lilybaeum Romalilar tarafindan ana us olarak kullanildi. Uzun suren Romali idaresi doneminde Lilybaeum gelisip zenginlesip Akdeniz'de onemli Romali merkezi oldu. Ilk Roma Imparatoru Augustus tarafindan sehre belediye olma imtiyazlari verildi. Imparatorluk Principatus dönemi ya Pertinaks ya da Septimius Severus imparatorluk doneminde "Roma kolonisi" imtiyazlari verildi. Romalilar doneminde sehir ticaret ve deniz ulasim merkezi oldu; sehirde "preator" ve "queastor" idarecileri bulundu; sehir zenginlerin villalari ve buyuk kamu yapilari ile donatildi. Sehirde M.O. 76-75de "questor" gorevi yapan unlu Cicero sehri "splendidissima urbs (muhtesem sehir)" olarak nitelendirdi.

MS 5. yuzyilin baslarinda sehir Vandallarin hucumuna ugrayip talan edildi. M.S. 6. yuzyilda ise I. Justinianos'un Italya'yi fethi sirasinda ilk defa Bizans Imparatorlugu eline gecen sehirler arasina olmustur. Bundan sonra Lilybaeum Bizans Imparatorlugu'nun bir parcasi oldu. Bu donemde ozellikle son yillarda diger Sicilya sehirleri gibi Bizanslilarin ihmaline igradi ve sehir bircok korsan hucumlarinin hedefi oldu.

8. yuzyilda butun Sicilya ile birlikte Araplarin eline gecti. Arap Sicilya Emirligi'nin bir parcasi oldu. Araplar sehrin isimini "Marsala"'ya cevirdiler. Bu isimin asli sehrin limanin o gunlerde cok buyuk olmasina atfen "Marsa Âlî (Buyuk Liman)" veya "Marsa Allah" oldugu iddia edilmektedir. Fakat bazilari bu ismin sehir yakinlarinda buyuk deniz tuzlalari bulundugu icin "Deniz Tuzu - Mar Sala" teriminden ortaya cikarildigini savunmaktadirlar. Arap idaresinde sehir ve limani demografik ve iktisadi bakimdan gelisti ve sehri bir Magribi Arap sehri gorumunu aldi.


Demografi

Marsala şehrinin komün belediye sınırları içindeki nüfusu (28.2.2010 tahminlerine göre) 82.520 kişidir ve nüfus yoğunluğu 34 kişi/km² olur. Marsala komününün belediye sınırları içinde 19. ve 20. yüzyıllarda nüfusunun gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:[1]

Kişi


Görülecek yerler

Komşu beldeler

Marsala komününün u komünlerle ortak sınırları bulunmaktadır: Mazara del Vallo, Petrosino, Salemi, Trapani


Resimler

Kaynakça

  1. ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar


Şablon:Büyük Nüfuslu İtalya Şehirleri Şablon:Trapani ilii