Galvanometre

Galvanometre şeması

1900'lü yıllarda kullanılan d'Arsonval galvanometresi

8 mm. bir kamera içindeki galvanometre

Galvanometre, elektrik akımındaki değişimin manyetik alan oluşturması prensibiyle çalışan bir tür test cihazıdır.

Solenoid şeklinde sarılmış bir telden geçen elektrik akımı değiştiği takdirde etrafında oluşan manyetik alan ibreyi oynatır. Bütün ampermetre ve voltmetreler de aslında birer galvanometredir. Ampermetrede telden daha küçük bir direnç paralel olarak bağlanırken voltmetre de seri olarak bağlanır. Galvanometre küçük elektrik akımlarını sayısal olarak gösterir, bir tür mili- ya da micro- voltmetre ya da ampermetre gibidir.

GHalvanometre'nin adı; elektrik konusundaki öncü çalışmalarıyla tanınan İtalyan fizyoloji ve fizik bilgini Luigi Galvani'den gelmektedir. 1820 yılıdna Denimarka'lı fizikçi Hans Christian Örsted, üzerinden elektrik akımı geçirilen bir telin, yakınındaki bir pusulanın mıknatıslanmış ibresini saptırdığını bulmuştu. Bir pim üzerinde dönebilen mıknatıslanmış bir iğneyleçevresindeki bir bobinden oluşan galvanometrelerin yapımı da aynı ilkeye dayanır.

Bobinden elektrik akımı geçirildiğinde, iğne belirli bir açı kadar sapma gösterir. Bu açının büyüklüğü akım şiddetine bağlıdır; akım arttıkça açı da büyür. Çok yaygın olarak kullanılan döner bobinli galvanometre (diğer adıyla d'Arsonval galvanometresi)nde at nalı biçimindeki güçlü bir mıknatısın kutup uçları arasında oynayabilen bir bobin ve bu bobine bağlı bir gösterge bulunur. Günümüzde sayısal galvanometreler üretilip kullanılmakta, LCD ekran ile sayısal ölçüm yapılabilmektedir.