Thomas Hobbes: Revizyonlar arasındaki fark

Thomas Hobbes
Thomas Hobbes
Doğumu	5 Nisan 1588; Malmesbury, Wiltshire, İngiltere
Ölümü	4 Aralık 1679 (91 yaşında); Derbyshire, İngiltere;
Çağı	17. yüzyıl felsefesi ; (modern felsefe)
Bölgesi	Batı felsefesi
Okulu	Toplum sözleşmesi, klasik realizm, materyalizm
İlgi alanları	Siyaset felsefesi, tarih, etik, geometri
Önemli fikirleri	Toplum sözleşmesi, doğa durumu
	Etkilendikleri Aristoteles, Eflatun, Tukididis, Tacitus, Galileo, Machiavelli, Descartes, Grotius, Selden, Great Tew;
	Etkiledikleri Joseph Butler; ardından gelen Batılı siyaset felsefesi; sosyolojide Ferdinand Tönnies;

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 11.41, 21 Haziran 2020 tarihindeki hâli

Thomas Hobbes, (d. 5 Nisan 1588 - ö. 4 Aralık 1679) felsefede materyalizmi, etikte haz ahlakını, siyasette monarşiyi benimseyen bir İngiliz filozoftur. En tanınmış eseri olan Leviathan, (1651) 1651 tarihli Leviathan adlı çalışması, Batı siyaset felsefesinin izleyeceği yolu çizmiş ve baş ucu eseri olmuştur. Leviathan, Tevrat'ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes'ta her şeye egemen olan devletin simgesidir.

Bugün bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, tarih, geometri, etik ve genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.

Yaşamı

Hobbes, 15 yaşındayken Oxford’a gitmiş ve orada skolastik mantık ve Aristoteles felsefesi öğrenmiştir. 22 yaşındayken Lord Hardwick’in eğiticisi olmuş, ve 1610 yılında onunla büyük bir gezi yapmıştır. Çok etkilendiği Galilei ve Kepler üzerinde çalışmaya başlaması da bu tarihlere rastlamaktadır.

İtalya’da, Galilei’yi ziyaret etmiş, sonra İngiltere’ye dönmüştür. Uzun parlamento 1640'ta toplandığı ve Laud’la Strafford Londra Kulesi’ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılıp Fransa’ya kaçmış ve 11 yıl boyunca dönmemiştir. Bir süre için (1646-1648) Hobbes, geleceğin II. Charles'ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte Leviathan'ı yayımlanınca (1651), kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur.

II. Charles'ın 1660'ta tahta geçerek monarşiyi yeniden kurması Hobbes'a bir kez daha öne çıkma olanağı sağlamıştır. Piskoposlar ve adalet bakanı saraya alınmasına tepki gösterdilerse de, Hobbes'un kıvrak zekâsından ve nüktelerinden hoşlanan kral ona yılda 100 sterlin maaş bağlamış ve portresini saraydaki galeriye astırmıştır. Avam Kamarası'nın 1666'da dine saygısızlığa ve ateizme karşı hazırladığı yasa tasarısı ise Hobbes'u güç duruma düşürmüştür. Yasa tasarısının gönderildiği komiteye Leviathan'ı da incelemeye alma talimatının verilmesi üzerine 80'ine yaklaşan Hobbes tehlikeli gördüğü yazılarını yakmıştır. Leviathan adlı yapıtın rasyonalist ve seküler ruhu mültecilerin çoğunun canını sıkmış ve hem Anglikanları hem de Fransız Katoliklerini sinirlendirmiştir. Bu yüzden başka tercihi olmayan Hobbes gizlice Londra’ya kaçmış ve korunma için İngiliz Hükümetine başvurmuştur. Orada Cromwell’e boyun eğmiş ve her türlü siyasal çalışmadan kaçınmıştır.

Boş zamanlarını doldurmak için, 84 yaşında, Latince ve nazım olarak kendi yaşam öyküsünü kaleme almıştır. 87 yaşında, Homeros çevrisini yayımlamıştır.

Düşünceleri

Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini öne sürmüştür. Belli bir sınıfa alınması güç bir filozof olan Thomas Hobbes, Locke, Berkeley ve Hume gibi bir empiriktir ancak onların akine matematik yöntemin hayranıdır. Yalnız matematikte değil, onun uygulamalarıyla da ilgilenmiştir. Genelde Bacon’dan çok, Galilei’den esinlenmiştir.

Francis Bacon'ın ampirizm inden etkilenen Hobbes'a göre dünya mekanik hareket yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. İnsan ve hayvan bu bütünün bir parçasıdır. Onların fiziksel ve ruhsal yaşamları da tümüyle mekanik hareket yasalarına bağlıdır. Bu bakımdan tanrı, melek, ruh diye bir şey yoktur. Bunlar imgelemin ürünüdür.

Hobbes'a göre evrende töz (cevher) olarak yalnızca madde vardır. Felsefenin konusunu bu madde ve maddenin biçim almış bir durumu olan cisimler oluşturur. Cisimler de ancak gözlem ve deney yoluyla incelenir. Maddenin dışında kalan Tanrı, melek, cin, şeytan, ruh gibi şeyler ise ilahiyata ait inanç konularıdır.

Hobbes'a göre devletin asıl amacı bireysel güvenliktir.^[1] Erkin, toplum sözleşmesi ile tek bir elde toplanmasını amaçlar. Çatışma ortamının, doğal olarak kazanılmış haklardan feragat ederek daha büyük bir erke devri ile sonlanabileceğini savunur.^[1] Böylece herkesin temel hakkının korunacağı görüşündedir. Hobbes'un görüşüne göre devletin ortaya çıkmasını sağlayan sözleşme ile insanlar, tüm tehlikelere karşı can ve mal güvenliklerini sağlama almış olurlar. Hobbes'a göre sözleşme ile yaratılan yapay güç yani Leviathan, onları koruyup temsil edecektir. Leviathan, sözleşmeden almış olduğu yetkiyle güç kullanma tekeline sahip durumdadır. Mutlak, sürekli ve bölünemez niteliktedir. Bu durum modern devletin, ulus devlet olgusunun kuramsal dayanak noktasını oluşturmaktadır.^[1] Hobbes, düzen olmadığı sürece kimsenin kendini güvende hissedemeyeceğini söyler. Hobbes'un sözleşme teorisi bizi otoriter bir devlete götürmüştür.^[1]

Thomas Hobbes da Machiavelli gibi kiliseyi devlete bağımlı kılar. Aslında hepsinin amacı; barış ve birliğin korunmasıdır. Fakat bu amaca, Bodin hoşgörüyle ulaşmayı amaçlarken Machiavelli ve Hobbes toplumu güderek ve zor kullanılarak bu ulaşmayı amaçlar. Üç düşünürün de benimseyip savunduğu yönetim biçimi mutlak egemenliktir. Üçü de görüşlerinde objektif ve tarihsel bir metot kullanmıştır.

Hakkında yazılanlar

Ahmet Cevizci - Paradigma Felsefe Sözlüğü:

Hobbes, yaşadığı süre içinde, biri entelektüel, diğeri siyasi olan iki devrime tanıklık etmiştir. Bu devrimlerden siyasî olanı, yani mutlak monarşinin parlamenter demokrasinin temsili kurumlarıyla sınırlanması söz konusu olduğunda, Hobbes tam bir karşı devrimcidir. Entelektüel devrim, yani Ortaçağın tanrı merkezli ve Aristotelesçi dünya görüşünün bırakılarak, yeni doğa bilimleriyle, mekanik açıklamanın ve deneysel yöntemin benimsenmesi söz konusu olduğunda, o tam bir devrimcidir.

Bu dünyada en büyük mutluluk, diğer bütün şartların eşit olması koşuluyla, karamsarların mutluluğudur. Hobbes kendi durumunu tarif etmekten keyif almaktadır aslında. Bu durumdaki insanlar, ölümden korktukları ve güvenlik istedikleri için bir hükümdara mutlak iktidar vermeye razı olurlar. Belki de kendi tarzı ile Hobbes, bu kadar bencil ve mekanik olduğu için insan doğasını eleştirmekteydi. Leviathan adlı eserinin bir bölüminde şöyle yazmıştır:

“Periler, hangi dükkânda ya da tezgâhta dürdüler bu defteri, bir türlü bulamadı kocakarılar. Fakat gayet iyi bilinir ki Papazlar’ın Tezgahı, Üniversitelerdir ve buralardaki bilgi dalları da Papalık makamından kaynaklanır. Denir ki Periler bir insandan hoşnut kalmadıklarında, onu cezalandırmak için cinlerini salarlarmış üstüne. Kilise de bir sivil devletten hoşnut kalmadı mı kendi cinlerini yaratır. Hurafedir bu, meczup rahiplerdir. Fitne vaazları vererek hükümdarlarının ayağını kaydırırlar; kimi zaman da vaatlerle meczup edilmiş bir hükümdar, bir diğerinin ayağını kaydırır.”

^ ^a ^b ^c ^d http://yusufguleryuz.com/2010/01/25/thomas-hobbesta-toplum-sozlesmesi/. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)

[:2-1] ttp://yusufguleryuz.com/2010/01/25/thomas-hobbesta-toplum-sozlesmesi/. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)

[1]

@@ 23. satır: / 23. satır: @@
 | imza_alt         =
 }}
-'''Thomas Hobbes''', (d. 5 Nisan 1588 - ö. 4 Aralık 1679) [[İngilizler|İngiliz]] [[felsefe]]cisidir. 1651 tarihli ''[[Leviathan]]'' adlı çalışması, batı [[siyaset felsefesi]]nin izleyeceği yolu çizmiş ve baş ucu eseri olmuştur.
+'''Thomas Hobbes''', (d. 5 Nisan 1588 - ö. 4 Aralık 1679) felsefede [[materyalizm]]i, etikte haz ahlakını, siyasette [[monarşi]]yi benimseyen bir İngiliz [[filozof]]tur. En tanınmış eseri olan ''[[Leviathan]]'', (1651) 1651 tarihli ''[[Leviathan]]'' adlı çalışması, Batı [[siyaset felsefesi]]nin izleyeceği yolu çizmiş ve baş ucu eseri olmuştur. [[Leviathan (mitoloji)|Leviathan]], [[Tevrat]]'ta geçen bir [[canavar]]ın adıdır ve Hobbes'ta her şeye egemen olan [[devlet]]in [[simge]]sidir.
 Bugün bir [[Siyaset felsefesi|siyaset felsefecisi]] olarak tanınsa da, [[tarih]], [[geometri]], [[etik]] ve genel [[felsefe]] gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.
-== Yaşamı, düşüncesi ve eserleri ==
+== Yaşamı ==
+[[Dosya:Leviathan_by_Thomas_Hobbes.jpg|thumb|Hobbes'un en ünlü eseri olan ''Leviathan'''ın kapağı]]
-Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini öne sürmüştür. Belli bir sınıfa alınması güç bir filozof olan Thomas Hobbes, [[John Locke|Locke]], [[George Berkeley|Berkeley]] ve [[Hume]] gibi bir [[empirik]]tir  ancak onların akine matematik yöntemin hayranıdır. Yalnız matematikte değil, onun uygulamalarıyla da ilgilenmiştir. Genelde [[Bacon]]’dan çok, [[Galilei]]’den esinlenmiştir.
 Hobbes, 15 yaşındayken [[Oxford]]’a gitmiş ve orada [[skolastik mantık]] ve [[Aristoteles]] felsefesi öğrenmiştir. 22 yaşındayken Lord Hardwick’in eğiticisi olmuş, ve 1610 yılında onunla büyük bir gezi yapmıştır. Çok etkilendiği [[Galilei]] ve [[Johannes Kepler|Kepler]] üzerinde çalışmaya başlaması da bu tarihlere rastlamaktadır.
-[[İtalya]]’da, Galilei’yi ziyaret etmiş, sonra [[İngiltere]]’ye dönmüştür. Uzun parlamento 1640'ta toplandığı ve [[Laud]]’la [[Strafford Londra Kulesi]]’ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılıp [[Fransa]]’ya kaçmış ve 11 yıl boyunca dönmemiştir.
+[[İtalya]]’da, Galilei’yi ziyaret etmiş, sonra [[İngiltere]]’ye dönmüştür. Uzun parlamento 1640'ta toplandığı ve [[Laud]]’la [[Strafford Londra Kulesi]]’ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılıp [[Fransa]]’ya kaçmış ve 11 yıl boyunca dönmemiştir. Bir süre için (1646-1648) Hobbes, geleceğin [[II. Charles (İngiltere Kralı)|II. Charles]]'ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte ''[[Leviathan]]'''ı yayımlanınca (1651), kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur.
-[[Dosya:Leviathan_by_Thomas_Hobbes.jpg|thumb|Hobbes'un en ünlü eseri olan ''Leviathan'''ın kapağı]]
-Bir süre için (1646-1648) Hobbes, geleceğin [[II. Charles (İngiltere Kralı)|II. Charles]]'ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte ''[[Leviathan]]'''ı yayımlanınca (1651), kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur.
 II. Charles'ın 1660'ta tahta geçerek monarşiyi yeniden kurması Hobbes'a bir kez daha öne çıkma olanağı sağlamıştır. Piskoposlar ve adalet bakanı saraya alınmasına tepki gösterdilerse de, Hobbes'un kıvrak zekâsından ve nüktelerinden hoşlanan kral ona yılda 100 sterlin maaş bağlamış ve portresini saraydaki galeriye astırmıştır. Avam Kamarası'nın 1666'da dine saygısızlığa ve ateizme karşı hazırladığı yasa tasarısı ise Hobbes'u güç duruma düşürmüştür. Yasa tasarısının gönderildiği komiteye ''[[Leviathan]]'''ı da incelemeye alma talimatının verilmesi üzerine 80'ine yaklaşan Hobbes tehlikeli gördüğü yazılarını yakmıştır. ''[[Leviathan]]'' adlı yapıtın [[rasyonalist]] ve [[seküler]] ruhu mültecilerin çoğunun canını sıkmış ve hem [[Anglikan]]ları hem de Fransız [[Katolik]]lerini sinirlendirmiştir. Bu yüzden başka tercihi olmayan Hobbes gizlice [[Londra]]’ya kaçmış ve korunma için İngiliz Hükümetine başvurmuştur. Orada [[Cromwell]]’e boyun eğmiş ve her türlü siyasal çalışmadan kaçınmıştır.
-Boş zamanlarını doldurmak için, 84 yaşında, [[Latince]] ve nazım olarak kendi yaşam öyküsünü kaleme almıştır. 87 yaşında, [[Homeros]] çevrisini yayımlamıştır. Thomas Hobbes felsefede [[materyalizm]]i, etikte haz ahlakını, siyasette [[monarşi]]yi benimseyen İngiliz [[filozof]]tur. En tanınmış eseri ''[[Leviathan]]''<nowiki/>'dır. [[Leviathan (mitoloji)|Leviathan]], [[Tevrat]]'ta geçen bir [[canavar]]ın adıdır ve Hobbes'ta her şeye egemen olan [[devlet]]in [[simge]]sidir.
+Boş zamanlarını doldurmak için, 84 yaşında, [[Latince]] ve nazım olarak kendi yaşam öyküsünü kaleme almıştır. 87 yaşında, [[Homeros]] çevrisini yayımlamıştır.
+== Düşünceleri ==
+Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini öne sürmüştür. Belli bir sınıfa alınması güç bir filozof olan Thomas Hobbes, [[John Locke|Locke]], [[George Berkeley|Berkeley]] ve [[Hume]] gibi bir [[empirik]]tir  ancak onların akine matematik yöntemin hayranıdır. Yalnız matematikte değil, onun uygulamalarıyla da ilgilenmiştir. Genelde [[Bacon]]’dan çok, [[Galilei]]’den esinlenmiştir.
 Francis Bacon'ın [[ampirizm]] inden etkilenen Hobbes'a göre dünya [[mekanik hareket]] yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. İnsan ve hayvan bu bütünün bir parçasıdır. Onların fiziksel ve ruhsal yaşamları da tümüyle mekanik hareket yasalarına bağlıdır. Bu bakımdan [[tanrı]], [[melek]], [[ruh]] diye bir şey yoktur. Bunlar [[imge]]lemin ürünüdür.
 Hobbes'a göre [[evren]]de [[töz]] (cevher) olarak yalnızca '''[[madde]]''' vardır. Felsefenin konusunu bu madde ve maddenin biçim almış bir durumu olan cisimler oluşturur. Cisimler de ancak gözlem ve deney yoluyla incelenir. Maddenin dışında kalan Tanrı, melek, cin, şeytan, ruh gibi şeyler ise ilahiyata ait inanç konularıdır.
+Hobbes'a göre devletin asıl amacı bireysel güvenliktir.<ref name=":2">{{Web kaynağı|url=http://yusufguleryuz.com/2010/01/25/thomas-hobbesta-toplum-sozlesmesi/|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Erkin, [[Toplumsal sözleşme|toplum sözleşmesi]] ile tek bir elde toplanmasını amaçlar. Çatışma ortamının, doğal olarak kazanılmış haklardan feragat ederek daha büyük bir erke devri ile sonlanabileceğini savunur.<ref name=":2" /> Böylece herkesin temel hakkının korunacağı görüşündedir. Hobbes'un görüşüne göre devletin ortaya çıkmasını sağlayan sözleşme ile insanlar, tüm tehlikelere karşı can ve mal güvenliklerini sağlama almış olurlar. Hobbes'a göre sözleşme ile yaratılan yapay güç yani [[Leviathan]], onları koruyup temsil edecektir. Leviathan, sözleşmeden almış olduğu yetkiyle güç kullanma tekeline sahip durumdadır. Mutlak, sürekli ve bölünemez niteliktedir. Bu durum modern devletin, ulus devlet olgusunun kuramsal dayanak noktasını oluşturmaktadır.<ref name=":2" /> Hobbes, düzen olmadığı sürece kimsenin kendini güvende hissedemeyeceğini söyler. Hobbes'un sözleşme teorisi bizi otoriter bir devlete götürmüştür.<ref name=":2" />
+[[Thomas Hobbes]] da [[Niccolò Machiavelli|Machiavelli]] gibi kiliseyi devlete bağımlı kılar. Aslında hepsinin amacı; barış ve birliğin korunmasıdır. Fakat bu amaca, Bodin hoşgörüyle ulaşmayı amaçlarken Machiavelli ve Hobbes toplumu güderek ve zor kullanılarak bu ulaşmayı amaçlar. Üç düşünürün de benimseyip savunduğu yönetim biçimi mutlak egemenliktir. Üçü de görüşlerinde objektif ve tarihsel bir metot kullanmıştır.
 == Hakkında yazılanlar ==