Düden: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 08.50, 25 Mart 2020 tarihindeki hâli

Düden, obruk, dolin, uvala ve polye gibi yüzeyden kapalı havza ya da çukurlukların tabanında veya kenarında bulunan ve buralara gelen suları yeraltına boşaltan karstik şekillerdir^[1]. Konya'nın Ereğli ilçesindeki Akgöl Düdeni Türkiye'deki güzel örneklerdendir. Batı Toroslar ve İç Anadolu'da görülür. Karstik ovaların düdenleri tıkanırsa ovası su basar. Kovada Gölü'nün sularını da düdenler boşaltır.

Düdenlere subatan, suyutan veya sifon denildiği de olur. Düden yeraltı ve yerüstü sularının bağlantı yeridir^[2]. Beyşehir Gölünün suları 1960-1972 yılları arasında 5,64 m yükselmiştir. Bu yükselmeye, göle dökülen akarsuların getirdiği materyallerin dipteki ve yanlardaki düdenleri tıkaması sonucu olduğu anlaşılmıştır^[3]. Kili çökeller ile tıkanan düdenler içinde su birikmesi ile küçük Düden Gölü oluşmaktadır. Adana, Kozan'daki Gezit Polyesi'nde birkaç düden gölü bulunur. Karstik arazilerde yüzey suları düdenler ile yeraltına indiğinden yüzeysel akış oldukça zayıftır^[4].

Galeri

Reka Nehri'nin Škocjan Mağaraları'ndaki düdeni, Slovenya
Stubai Alpleri'nde dere bir düden içinde sona eriyor
Grosuplje'nin güneyinde çitlerle çevrili bir düden, Slovenya
Câmpeneasca mağarasında bir suyutan, İzbuc köyü, Romanya
Risle Nehri Ajou ve La Houssaye (Eure, Fransa) arasında bir düden içinde kayboluyor

Kaynakça

^ SÜR, Ayhan. "KARSTİK YERŞEKİLLERİ VETÜRKİYE'DEN ÖRNEKLER" (PDF). ankara.edu.tr. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
^ EGE, Yrd. Doç. Dr. İsmail. "Karstik şekillerin farklı kullanımı: Orbuklar". turkishstudies.net. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.
^ GÖRCELİOĞLU, Dr. Ertuğrul. "ANADOLU GOLLER BÖLGESİNDE ÖZELİKLE BURDUR GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ SEDİMENTASYONUN YAYGINLIĞI VE ÖNEMİ". Orman Fakültesi Dergisi. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.
^ EGE, Yrd. Doç. Dr. İsmail (2015). "GEZİT POLYESİ (KOZAN/ADANA)" (PDF). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.

Ayrıca bakınız

Dış kuvvetler

Petroloji ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Coğrafî terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] SÜR, Ayhan. "KARSTİK YERŞEKİLLERİ VETÜRKİYE'DEN ÖRNEKLER" (PDF). ankara.edu.tr. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.

[2] EGE, Yrd. Doç. Dr. İsmail. "Karstik şekillerin farklı kullanımı: Orbuklar". turkishstudies.net. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.

[3] GÖRCELİOĞLU, Dr. Ertuğrul. "ANADOLU GOLLER BÖLGESİNDE ÖZELİKLE BURDUR GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ SEDİMENTASYONUN YAYGINLIĞI VE ÖNEMİ". Orman Fakültesi Dergisi. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.

[4] EGE, Yrd. Doç. Dr. İsmail (2015). "GEZİT POLYESİ (KOZAN/ADANA)" (PDF). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

Sayfanın 08.48, 25 Mart 2020 tarihindeki hâli değiştir 188.57.50.2 (mesaj) Irufucrujfduckficududu Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği ← Önceki sürümle aradaki fark		Sayfanın 08.50, 25 Mart 2020 tarihindeki hâli değiştir geri al Kolhisli (mesaj \| katkılar) Devriyeler 39.427 değişiklik k 188.57.50.2 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, InternetArchiveBot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. Etiket: Geri döndürme Sonraki sürümle aradaki fark →
1. satır:		1. satır:
	'''Düden''', [[obruk]], [[dolin]], [[uvala]] ve gibi yüzeyden [[kapalı havza]] ya da çukurlukların tabanında veya kenarında bulunan ve buralara gelen suları yeraltına boşaltan karstik şekillerdir<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = SÜR \| ad1 = Ayhan \| başlık = KARSTİK YERŞEKİLLERİ VETÜRKİYE’DEN ÖRNEKLER \| url = http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/tucaum3_1.pdf \| yayıncı = ankara.edu.tr \| erişimtarihi = 6 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20180403123728/http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/tucaum3_1.pdf \| arşivtarihi = 3 Nisan 2018 \| ölüurl = no }}</ref>. Konya'nın Ereğli ilçesindeki Akgöl Düdeni Türkiye'deki güzel örneklerdendir. Batı Toroslar ve İç Anadolu'da görülür. Karstik ovaların düdenleri tıkanırsa ovası su basar. [[Kovada Gölü]]'nün sularını da düdenler boşaltır.		'''Düden''', [[obruk]], [[dolin]], [[uvala]] ve [[polye]] gibi yüzeyden [[kapalı havza]] ya da çukurlukların tabanında veya kenarında bulunan ve buralara gelen suları yeraltına boşaltan karstik şekillerdir<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = SÜR \| ad1 = Ayhan \| başlık = KARSTİK YERŞEKİLLERİ VETÜRKİYE’DEN ÖRNEKLER \| url = http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/tucaum3_1.pdf \| yayıncı = ankara.edu.tr \| erişimtarihi = 6 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20180403123728/http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/tucaum3_1.pdf \| arşivtarihi = 3 Nisan 2018 \| ölüurl = no }}</ref>. Konya'nın Ereğli ilçesindeki Akgöl Düdeni Türkiye'deki güzel örneklerdendir. Batı Toroslar ve İç Anadolu'da görülür. Karstik ovaların düdenleri tıkanırsa ovası su basar. [[Kovada Gölü]]'nün sularını da düdenler boşaltır.

	Düdenlere '''subatan''', '''suyutan''' veya sifon denildiği de olur. Düden yeraltı ve yerüstü sularının bağlantı yeridir<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = EGE \| ad1 = Yrd. Doç. Dr. İsmail \| başlık = Karstik şekillerin farklı kullanımı: ''Orbuklar'' \| url = https://www.researchgate.net/publication/322051884_Karstik_Sekillerin_Farkli_Bir_Kullanimi_Orbuklar \| yayıncı = turkishstudies.net \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20190226160400/https://www.researchgate.net/publication/322051884_Karstik_Sekillerin_Farkli_Bir_Kullanimi_Orbuklar \| arşivtarihi = 26 Şubat 2019 \| ölüurl = no }}</ref>. [[Beyşehir Gölü]]nün suları 1960-1972 yılları arasında 5,64 m yükselmiştir. Bu yükselmeye, göle dökülen akarsuların getirdiği materyallerin dipteki ve yanlardaki düdenleri tıkaması sonucu olduğu anlaşılmıştır<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = GÖRCELİOĞLU \| ad1 = Dr. Ertuğrul \| başlık = ANADOLU GOLLER BÖLGESİNDE ÖZELİKLE BURDUR GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ SEDİMENTASYONUN YAYGINLIĞI VE ÖNEMİ \| url = http://dergipark.gov.tr/download/article-file/176746 \| yayıncı = Orman Fakültesi Dergisi \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20180930115717/http://dergipark.gov.tr/download/article-file/176746 \| arşivtarihi = 30 Eylül 2018 \| ölüurl = no }}</ref>. Kili çökeller ile tıkanan düdenler içinde su birikmesi ile küçük ''Düden Gölü'' oluşmaktadır. Adana, Kozan'daki Gezit Polyesi'nde birkaç düden gölü bulunur. Karstik arazilerde yüzey suları düdenler ile yeraltına indiğinden yüzeysel akış oldukça zayıftır<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = EGE \| ad1 = Yrd. Doç. Dr. İsmail \| başlık = GEZİT POLYESİ (KOZAN/ADANA) \| url = http://www.asosjournal.com/Makaleler/1881566909_816%20%c4%b0smail%20EGE.pdf \| yayıncı = Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| tarih = 2015 \| arşivengelli = evet}}</ref>.		Düdenlere '''subatan''', '''suyutan''' veya sifon denildiği de olur. Düden yeraltı ve yerüstü sularının bağlantı yeridir<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = EGE \| ad1 = Yrd. Doç. Dr. İsmail \| başlık = Karstik şekillerin farklı kullanımı: ''Orbuklar'' \| url = https://www.researchgate.net/publication/322051884_Karstik_Sekillerin_Farkli_Bir_Kullanimi_Orbuklar \| yayıncı = turkishstudies.net \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20190226160400/https://www.researchgate.net/publication/322051884_Karstik_Sekillerin_Farkli_Bir_Kullanimi_Orbuklar \| arşivtarihi = 26 Şubat 2019 \| ölüurl = no }}</ref>. [[Beyşehir Gölü]]nün suları 1960-1972 yılları arasında 5,64 m yükselmiştir. Bu yükselmeye, göle dökülen akarsuların getirdiği materyallerin dipteki ve yanlardaki düdenleri tıkaması sonucu olduğu anlaşılmıştır<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = GÖRCELİOĞLU \| ad1 = Dr. Ertuğrul \| başlık = ANADOLU GOLLER BÖLGESİNDE ÖZELİKLE BURDUR GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ SEDİMENTASYONUN YAYGINLIĞI VE ÖNEMİ \| url = http://dergipark.gov.tr/download/article-file/176746 \| yayıncı = Orman Fakültesi Dergisi \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20180930115717/http://dergipark.gov.tr/download/article-file/176746 \| arşivtarihi = 30 Eylül 2018 \| ölüurl = no }}</ref>. Kili çökeller ile tıkanan düdenler içinde su birikmesi ile küçük ''Düden Gölü'' oluşmaktadır. Adana, Kozan'daki Gezit Polyesi'nde birkaç düden gölü bulunur. Karstik arazilerde yüzey suları düdenler ile yeraltına indiğinden yüzeysel akış oldukça zayıftır<ref>{{Web kaynağı \| soyadı1 = EGE \| ad1 = Yrd. Doç. Dr. İsmail \| başlık = GEZİT POLYESİ (KOZAN/ADANA) \| url = http://www.asosjournal.com/Makaleler/1881566909_816%20%c4%b0smail%20EGE.pdf \| yayıncı = Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi \| erişimtarihi = 24 Şubat 2019 \| tarih = 2015 \| arşivengelli = evet}}</ref>.