Poti

Poti
Kent
ფოთი
Bayrak Arma
Poti Poti' nin Gürcistan'daki konumu
Ülke	Gürcistan
Bölge	Samegrelo-Zemo Svaneti Bölgesi
Nüfus  (2013)
• Kent	47,700
Zaman dilimi	[[UTCUTC+04:00]] (Standart Zaman)
Resmî site www.poti.ge (eng)

Poti (Gürcüce: ფოთი; Megrelce: ფუთი; Lazca: ფაში/P'aşi), Gürcistan’ın batısında, Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Batı Gürcistan’ın en önemli ırmağı olan Rioni, Poti’de denize dökülür. Gürcistan' ın en büyük deniz limanıdır. Osmanlı döneminde "Faş" adıyla tanınmıştır.

Coğrafya

Poti, Gürcistan' ın başkenti Tiflis' e 312 km uzaklıktadır. Şehir, Rioni nehrinin oluşturduğu haliç üzerinde yer almaktadır. Şehir bir tatil yer olmanın yanı sıra sanayi merkezi özelliği de taşımaktadır. Poti, demiryoluyla başkent Tiflis’e bağlanır. Liman, Gürcistan’ın denize açılan kapılarından biridir.

Tarih

M.Ö. 5. yüzyılda, burada Yunan kolonisi Phasis (Pazisi) yer alıyordu. Mitolojiye göre Argonotların “Argo” adlı gemisi buraya yanaşmıştır. Ortaçağda Poti, Samegrelo Prensliği’nin bir kalesiydi. 1578’de bir kent olarak kabul edildi. 29 Mayıs 1555 tarihinde Osmanlı ve Safevi devletleri arasında imzalanan Amasya muahedesi ile iki devletin nüfus sahaları olarak ayrılan Gürcistan'ın Meshiya, Kartti ve Kaheti bölgelerini Safeviler alırken, Açık-baş (İmereti), Dadyan (Megrel) ve Güri (Guria) da Osmanlılarda kalmıştır. 1578 senesinde İran üzerine sefere çıkan Serdar Lala Mustafa Paşa, ·Gürcü beylerine ayrı ayrı mektuplar göndererek itaat etmelerini, aksi takdirde memleketlerinin yağma ve ahalisinin esir edileceğini bildirince Açık-baş, Dadyan ve Güril beyleri Serdar'a yolladıkları itaat mektuplarıyla, Padişah'a eskiden beri bağlı ve vergilerini ödemeye hazır olduklarını bildirmişlerdir. Diğer taraftan Safevi Devleti ile meydana gelen muharebelerin Osmanlı Devleti lehine neticelenmesi ve Osmanlı hakimiyetinin Şirvan'a kadar uzanması sebebiyle, Gürcistan'ın diğer bölgeleri gibi Karadeniz sahilindeki toprakları da Osmanlı idaresine geçmiştir. Savaşlardan sonra Poti (Faş) da Liva statüsüyle Batum Sancağı'na bağlandı. Doğu Karadeniz'deki korsanlık faaliyetlerini önlemek üzere burada harap halde bulunan "Faş Kalesi" 26 Temmuz 1579' da yeniden inşa edildi. 1809 yılında Ruslar tarafından ele geçirilen Faş, 1812 yılında imzalanan Bükreş Antlaşması Ruslar' ın bölgeyi terk etmesiyle yeniden Osmanlı egemenliğine geçti. Faş kalesi, 1828-1829 Osmanlı - Rus muharebeleri neticesinde imzalanan Edirne Antlaşması (1829) ile Çarlık Rusya' nın topraklarına katılmıştır.

1858 yılında şehir liman statüsü kazanmıştır. 1871 yılında Poti-Chiatura demiryolu hattı açıldı. Ertesi yıl Tiflis demiryolu hattı da bağlandı. 1863 ve 1905 yılları arasında Poti limanı yoğun bir şekilde gelişti. 2008 Güney Osetya Savaşı ile başlayan Rusya-Gürcistan gerginliği sırasında şehrin önemli noktaları Rus kuvvetlerince bombalandı ve kısa bir süreliğine Rusya' nın işgaline uğradı.