Paul Ehrenfest: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k (v5) Bilgi kutusu yenilendi/düzenlendi |
|||
| 29. satır: | 29. satır: | ||
==Biyografisi== |
==Biyografisi== |
||
Yahudi bir aileden Paul Ehrenfest [[Moravya]] [[Loštice]]'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi halkının tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep [[Yahudi]] köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise [[Matematik]]ti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, [[1899]]'da final sınavları geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen [[Viyana]] Üniversitesinde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareket ve Hertz mekanik) mekaniği Katı cisimlerin hareketi üzerine bir tez hazırladı. [[23 Haziran]] [[1904]] Viyana'da doktorasını aldı. [[1904]] den [[1905]]'e kadar Viyana'da kaldı. [[21 Aralık]] [[1904]] tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alexeyevna Afanasyeva ile ([[1876]]-[[1964]]) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: Tatyana ('Tanja') ([[1905]]-[[1984]]), matematikçi, Galinka ('Galja') ([[1910]]-[[1979]]) çocuk kitapları yazarı ve illüstratör, Paul Jr('Pavlik')([[1915]]-[[1939]]) Fizikçi ve Vassily ('Wassik') ([[1918]]-[[1933]]).<ref>{{ |
Yahudi bir aileden Paul Ehrenfest [[Moravya]] [[Loštice]]'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi halkının tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep [[Yahudi]] köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise [[Matematik]]ti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, [[1899]]'da final sınavları geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen [[Viyana]] Üniversitesinde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareket ve Hertz mekanik) mekaniği Katı cisimlerin hareketi üzerine bir tez hazırladı. [[23 Haziran]] [[1904]] Viyana'da doktorasını aldı. [[1904]] den [[1905]]'e kadar Viyana'da kaldı. [[21 Aralık]] [[1904]] tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alexeyevna Afanasyeva ile ([[1876]]-[[1964]]) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: Tatyana ('Tanja') ([[1905]]-[[1984]]), matematikçi, Galinka ('Galja') ([[1910]]-[[1979]]) çocuk kitapları yazarı ve illüstratör, Paul Jr('Pavlik')([[1915]]-[[1939]]) Fizikçi ve Vassily ('Wassik') ([[1918]]-[[1933]]).<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Kumar|first1=Manjit|title=Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality|url=http://books.google.com/?id=gdevQQAACAAJ&dq=manjit+kumar&cd=3|accessdate=5 February 2010|year=2009|publisher= Icon Books|isbn=978-1-84831-035-3|page=296|chapter=Einstein Forgets Relativity}}</ref>. Ehrenfest [[Eylül]] [[1906]] tarihlinde [[Göttingen]] döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve [[6 Eylül]] [[Trieste]] yakınlarındaki [[Duino]]'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilglili makalesi [[1911]] yılına kadar yayımlanmadı.Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı. |
||
==Einstein'le== |
==Einstein'le== |
||
| 36. satır: | 36. satır: | ||
==Son Yılları== |
==Son Yılları== |
||
[[Mayıs]] [[1931]]'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, [[Ağustos]] [[1932]]'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. [[25 Eylül]] [[1933]] tarihinde [[Amsterdam]]'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti.[[25 Eylül]] [[1933]]'de intihar ederek yaşamına son verdi.<ref>{{ |
[[Mayıs]] [[1931]]'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, [[Ağustos]] [[1932]]'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. [[25 Eylül]] [[1933]] tarihinde [[Amsterdam]]'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti.[[25 Eylül]] [[1933]]'de intihar ederek yaşamına son verdi.<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Farmelo|first1=Graham|title=The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius.|year=2009|publisher= Faber and Faber|isbn=0-571-22278-1|page=|232}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|last1=Trogemann|first1=Georg|last2=Nitussov|first2=Alexander Y.|last3=Ernst|first3=Wolfgang|title=Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed|url=http://books.google.com/?id=FFDvJTO9leIC&pg=PA60&lpg=PA60|accessdate=15 June 2009|year=2001|publisher= Vieweg+Teubner Verlag|isbn=978-3-528-05757-2|page=60|chapter=Paul Ehrenfest}}</ref> |
||
Sayfanın 13.31, 5 Eylül 2012 tarihindeki hâli
Paul Ehrenfest | |
|---|---|
| Doğum | Paul Ehrenfest 18 Ocak 1880 Moravia |
| Ölüm | 25 Eylül 1933 Amsterdam |
| Ölüm sebebi | İntihar |
| Milliyet | Avusturya |
| Vatandaşlık | Avusturya(1920) asıllı Hollandalı(1933) |
| Mezun olduğu okul(lar) | Technische Hochschule,Viyana Üniversitesi,Göttingen Üniversitesi |
| Din | Yahudi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik,Fizik |
| Çalıştığı kurumlar | Leiden Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Ludwig Boltzmann |
| Doktora öğrencileri | Johannes Martinus Burgers Hendrik Casimir Dirk Coster Samuel Goudsmit Hendrik Kramers Roelf Krans Arend Joan Rutgers Jan Tinbergen Jan Tresling George Uhlenbeck |
| Etkilendikleri | Albert Einstein |
| Etkiledikleri | Ralph Kronig,Mark Kac |
Matematikçi Tatyana Pavlovna Ehrenfest'in Babası ,MatematikçiTatyana Afanasyeva'nın Kocası idi | |
Paul Ehrenfest (18 Ocak 1880 - 25 Eylül 1933), Avusturya asıllı Hollandalı fizikçi, kuantum mekaniği ile istatistiksel mekanik ve ilişkiler alanında büyük katkılarda bulundu, faz geçişi ve Ehrenfest teoremi teorisi de dahil olmak üzere bir çok geliştirmeyi sağlamıştır.
Biyografisi
Yahudi bir aileden Paul Ehrenfest Moravya Loštice'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi halkının tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep Yahudi köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise Matematikti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, 1899'da final sınavları geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen Viyana Üniversitesinde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareket ve Hertz mekanik) mekaniği Katı cisimlerin hareketi üzerine bir tez hazırladı. 23 Haziran 1904 Viyana'da doktorasını aldı. 1904 den 1905'e kadar Viyana'da kaldı. 21 Aralık 1904 tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alexeyevna Afanasyeva ile (1876-1964) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: Tatyana ('Tanja') (1905-1984), matematikçi, Galinka ('Galja') (1910-1979) çocuk kitapları yazarı ve illüstratör, Paul Jr('Pavlik')(1915-1939) Fizikçi ve Vassily ('Wassik') (1918-1933).[1]. Ehrenfest Eylül 1906 tarihlinde Göttingen döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve 6 Eylül Trieste yakınlarındaki Duino'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilglili makalesi 1911 yılına kadar yayımlanmadı.Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı.
Einstein'le
Ehrenfest özellikle Einstein ve Bohr'a yakındı. Onun daveti üzerine Einstein, 1920 yılında Leiden Üniversitesi profesörlük teklifini kabul etti. Yılda birkaç hafta Leiden Üniversitesinde dersler verecek ve bu süre içinde Einstein Ehrenfest'in evinde kalacaktı. 1923 yılında Einstein, 6 hafta boyunca orada kaldı, Berlin'deki aşırı Nasyonelistlerin tehditleri altında yaşamı sürdüremezdi. Lorentz 'doktora (Aralık 1925) 50. yıldönümü vesilesiyle Ehrenfest gelişmekte olan kuantum teorisi ile ilgili bilimsel farklılıkları uzlaştırmak için bir girişim içinde, Leiden Üniversitesine Bohr ve Einstein'ın her ikisini de davet etti.[2]
Son Yılları
Mayıs 1931'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, Ağustos 1932'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. 25 Eylül 1933 tarihinde Amsterdam'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti.25 Eylül 1933'de intihar ederek yaşamına son verdi.[3][4]
Kaynakça
- ^ Kumar, Manjit (2009). "Einstein Forgets Relativity". Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality. Icon Books. s. 296. ISBN 978-1-84831-035-3. Erişim tarihi: 5 February 2010.
- ^ seminar series
- ^ Farmelo, Graham (2009). The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius. Faber and Faber. ISBN 0-571-22278-1. "232" yazısı görmezden gelindi (yardım)
- ^ Trogemann, Georg; Nitussov, Alexander Y.; Ernst, Wolfgang (2001). "Paul Ehrenfest". Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed. Vieweg+Teubner Verlag. s. 60. ISBN 978-3-528-05757-2. Erişim tarihi: 15 June 2009.
DışBağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Paul Ehrenfest ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- H.B.G. Casimir, Ehrenfest, Paul (1880-1933), in: Biografisch Woordenboek van Nederland (in Dutch).
- Marijn Hollestelle, 'Zuivere praktijk: Paul Ehrenfests opvattingen over toegepaste natuurkunde', in: L. J. Dorsman en P. J. Knegtmans, 'Onderzoek in opdracht: de publieke functie van de universitaire wetenschap in Nederland sedert 1876', (2007).
- Marijn Hollestelle, Paul Ehrenfest. Worstelingen met de moderne wetenschap, 1912-1933 (Leiden University Press, Leiden, 2011) Biography on Ehrenfests life in Leiden. ISBN 978-90-8728-122-9
- Rowdy Boeyink, “In het centrum van het drama” Wetenschappelijke worstelingen van Paul Ehrenfest tussen 1916 – 1925, master's thesis, University Utrecht, 2005 (in Dutch).
- Dirk van Delft, Einstein in Leiden, Physics Today 59 (April 2006) 57-26. The frontpage shows a painting by Marijke Kamerlingh Onnes, niece of Heike.
- H.B.G. Casimir, Preface to Collected Papers of Paul Ehrenfest
- Frans van Lunteren, Paul Ehrenfest: de Leidse onderzoekschool van een fysicus in diaspora (2003).
- Dieter Hoffmann, Hubert Laitko, and Staffan Müller-Wille, Paul Ehrenfest in: Das Lexikon bedeutender Naturwissenschaftler (in German).
- S.A. Goudsmit. The discovery of the electron spin.
- Colloquium Ehrenfestii.
- Einstein in Leiden.
- Ph.D. students of P. Ehrenfest: 1918-1931
- Publications of P. Ehrenfest
- Albert Einstein at Ehrenfest's home in Leiden.