Acaralılar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 20.12, 22 Mart 2018 tarihindeki hâli

Acarlar ya da Acaralılar, Gürcistan’ın güneybatısında bulunan Acara bölgesinin yerel halkına verilen addır. Acarların asıl toprakları Acara bölgesidir ve bu topluluk adlarını buradan almaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]} 16 Temmuz 1921'de, tarihsel Acaristan topraklarını da kapsayan bölgede bölgenin müslüman karakterinden dolayı Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur. Günümüzde Acarlar Acara Özerk Cumhuriyeti dışında, Gürcistan’ın değişik bölgelerinde yaşamaktadır. Ayrıca Türkiye'nin değişik bölgelerinde yerleşik olarak ve muhacir olarak gelip yaşayan Acarlar bulunmaktadır.

Rusya’da 1897 yılında yapılan ilk genel nüfus sayımından iki yıl önce "Rus İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesi" başlığıyla bir ön çalışma yapılmış. 1895 yılında Petersburg’ta yayınlanan bu listede Rusya halklarının değişik yayınlarda yer alan ve farklı yıllara ait nüfus bilgileri derlenerek dilleri, dini inançları ve yaşadıkları bölgeyle ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Buna göre, Gürcüler (Грузины) ve Guriler (Гурийцы) etnik gruplarından ayrı olarak, Megreller, Pşavlar, Svanlar ve Tuşlar için "Kartvel grubu" (картвельской группы) tanımlaması yapılırken, onlardan faklı biçimde Guri kabilesi (гурийское племя) olarak tanımlanan Acarların (Аджарцы) 1886 yılındaki nüfusu 59.516 kişidir.^[1]

Dil

Acarlar, Gürcüce'nin lehçelerinden biri olan Acarca lehçesini konuşur. Acara lehçesi, komşu bölge Guria lehçesiyle büyük benzerlik gösterir. Acara lehçesine, Osmanlı döneminde Türkçeden, Güney Kafkas dilleri olan Megrelce ve Lazcadan çok sayıda sözcük girmiştir.

Din

Acarların büyük bölümü, Gürcistan’ın güneybatı kesiminin Osmanlı egemenliğine girmesinden sonra, 16 ve 17. yüzyıllarda Sünni İslam’ın Hanefi mezhebini benimsedi. 1921’de Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti de halkın bu dinsel farklılığından dolayı kuruldu. 1926 yılına değin Acaralı Müslüman Gürcüler Sovyet nüfus sayımında Gürcülerden ayrı bir halk gibi gösterilerek Acaralı ismi ile yazıldılar. Bu tarihteki Acaralı nüfus 71.498 kişiden oluşuyordu. Daha sonraki Sovyet sayımlarında (1939-1989) Acaralılar Gürcü olarak kayıtlara geçirildiler. 1920’lerde Acaralılar, dinsel baskılara ve kolektifleştirmeye karşı çıkarak Sovyet yönetimine başkaldırdılar. Bundan dolayı çok sayıda Acaralı Orta Asya’ya sürgün edildi.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız olan Gürcistan’da Hıristiyanlığın yeniden tesis edilmesi sırasında Acara’da özellikle genç nüfus arasında Hıristiyanlık popüler hale geldi. Eşzamanlı olarak bölgede, Acara'ya özelikle Türkiye'den giden kişilerce Sünni Müslümanlığın yeniden canlandırılması çalışmaları yürütüldü. 1990’ların başında, değişik dinden kişilerin yaşadığı Acara Özerk Cumhuriyeti’nde nüfusun % 70’i Müslüman Gürcülerden oluşuyordu. Günümüzde Acara İstatistik İdaresi’nin tahmini rakamlarında bölge nüfusunun % 63’ü Ortodoks Hıristiyan, % 30’u Hanefi mezhebinden Sünni Müslüman olarak verilmektedir.

Tarih

Acara ve Acara Özerk Cumhuriyeti maddelerine bakınız.

Ayrıca bakınız

Çveneburi - Acaralıların Türkiye’deki mirasçısı Gürcüler.

Kaynakça

^ “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи”, Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar

George Sanikidze and Edward W. Walker (2004), Islam and Islamic Practices in Georgia. Berkeley Program in Soviet and Post-Soviet Studies. University of California, Berkeley Institute of Slavic, East European, and Eurasian Studies.
Nugzar Mgeladze (Translated by Kevin Tuite). Ajarians. World Culture Encyclopedia. Accessed on September 1, 2007.
Yunus Zeyrek, Acaristan ve Acarlar, Ankara 2001.
Fahrettin Murtazaoğlu, "Acaralıların Siyasi Özerklik Hakkının Süjesi Haline Gelmeleri ve Türkiye'nin Bu Sürece Etkisi", Bilig, 2004, s.41-82 [1]

[1] “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи”, Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar

[1]

@@ 9. satır: / 9. satır: @@
 == Din ==
-Acarların büyük bölümü, [[Gürcistan]]’ın güneybatı kesiminin [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliğine girmesinden sonra, 16 ve 17. yüzyıllarda [[Sünni]] [[İslam]]’ın [[Hanefi]] mezhebini benimsedi. [[1921]]’de [[Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] de halkın bu dinsel farklılığından dolayı kuruldu. [[1926]] yılına değin Acaralı Müslüman Gürcüler [[Sovyet]] nüfus sayımında [[Gürcüler]]den ayrı bir halk gibi gösterilerek [[Acaralı]] ismi ile yazıldılar. Bu tarihteki Acaralı nüfus 71.498 kişiden oluşuyordu. Daha sonraki Sovyet sayımlarında (1939-1989) Acaralılar [[Gürcüler|Gürcü]] olarak kayıtlara geçirildiler. 1920’lerde Acaralılar, dinsel baskılara ve kolektifleştirmeye karşı çıkarak Sovyet yönetimine başkaldırdılar. Bundan dolayı çok sayıda Acaralı [[Orta Asya]]’ya sürgün edildi.
+Acarların büyük bölümü, [[Gürcistan]]’ın güneybatı kesiminin [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliğine girmesinden sonra, 16 ve 17. yüzyıllarda [[Sünni]] [[İslam]]’ın [[Hanefi]] mezhebini benimsedi. [[1921]]’de [[Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] de halkın bu dinsel farklılığından dolayı kuruldu. [[1926]] yılına değin Acaralı Müslüman Gürcüler [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] nüfus sayımında [[Gürcüler]]den ayrı bir halk gibi gösterilerek [[Acaralı]] ismi ile yazıldılar. Bu tarihteki Acaralı nüfus 71.498 kişiden oluşuyordu. Daha sonraki Sovyet sayımlarında (1939-1989) Acaralılar [[Gürcüler|Gürcü]] olarak kayıtlara geçirildiler. 1920’lerde Acaralılar, dinsel baskılara ve kolektifleştirmeye karşı çıkarak Sovyet yönetimine başkaldırdılar. Bundan dolayı çok sayıda Acaralı [[Orta Asya]]’ya sürgün edildi.
 [[Sovyetler Birliği]]’nin dağılmasından sonra bağımsız olan [[Gürcistan]]’da [[Hıristiyan]]lığın yeniden tesis edilmesi sırasında Acara’da özellikle genç nüfus arasında Hıristiyanlık popüler hale geldi. Eşzamanlı olarak bölgede, Acara'ya özelikle Türkiye'den giden kişilerce [[Sünni]] [[Müslüman]]lığın yeniden canlandırılması çalışmaları yürütüldü. 1990’ların başında, değişik dinden kişilerin yaşadığı [[Acara (özerk cumhuriyet)|Acara Özerk Cumhuriyeti]]’nde nüfusun % 70’i [[Müslüman]] [[Gürcüler]]den oluşuyordu. Günümüzde Acara İstatistik İdaresi’nin tahmini rakamlarında bölge nüfusunun % 63’ü [[Ortodoks]] [[Hıristiyan]], % 30’u [[Hanefi]] mezhebinden [[Sünni]] [[Müslüman]] olarak verilmektedir.