Sarin: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
| 51. satır: | 51. satır: | ||
== Kültürel etkileri == |
== Kültürel etkileri == |
||
"Perception" dizisinin 1. sezonunun 4. bölümünde sarin gazı ele alınmıştır. |
"Perception" dizisinin 1. sezonunun 4. bölümünde sarin gazı ele alınmıştır. |
||
<nowiki>''Nikita''</nowiki> dizisiniv 3. sezonunda sıvı sarin ile suikastler ele alınmıştır. |
|||
"[[Numb3rs]]" dizisinin "Under Pressure" adlı bölümünde teröristler tarafından kullanılmıştır. |
"[[Numb3rs]]" dizisinin "Under Pressure" adlı bölümünde teröristler tarafından kullanılmıştır. |
||
Sayfanın 06.26, 20 Nisan 2017 tarihindeki hâli
| Sarin | |
|---|---|
 
| |
| Tanıtım ve özellikler | |
| Bilimsel ismi | 2-(fluoro-methyl-phosphoryl)oxypropane |
| Alternatif isimler | Izopropilmetil Fosdonofloridat,Sarin,GB |
| Moleküler formülü | C4H10FO2P |
| Mol kütlesi | 140 g/mol |
| Yoğunluk (Hallere göre) | 0.0001 mg/m3 |
| Kaynama noktası | 158 °C |
| Ergime noktası | -56 °C |
Sarin (NATO'nun adlandırmasına göre rumuzu: GB) bir sinir gazıdır. 1938`de Alman Kimyageri Gerhad Schrader tarafından bulunmuştur. Sarin gazı aşırı zehirli bir sinir ajanıdır, vücuttaki sinir sistemlerinin dengesini bozarak felç meydana getirir. Çok küçük bir damlası bile insanı öldürebilir. 1991'de Birleşmiş Milletler tarafından kitle imha silahları kategorisine alınmıştır. Sarin gazının üretimi ve depolanarak saklanması 1993'te CWC (Kimyasal Silahlar Konvensiyonu) tarafından yasaklanmıştır. Spesfik antidotu (panzehiri) Atropin'dir.
Özellikler
Sarin gazı potansiyel bir asetilkolin esteraz enzimi inhibitörüdür. Canlı vücudunda sinaptik aralıkta asetilkolin yıkımını engelleyerek spastik paraliziye yol açar. Solunum kaslarının etkilenmesi öldürücü olabilir. Sarin renksiz bir sıvı olup buharı da sıvısı gibi renksizdir. Son derece etkili ve öldürücü bir gazdır. Renksiz ve kokusuz olduğu için sezilmesi ve teşhisi zordur.
Fizyolojik etkileri
Burun akması, göğsün sıkışması, görüşün zayıflaması, nefes almada güçlük, aşırı terleme, adalelerin kasılması, kusma, gözbebeklerin küçülmesi ve görüşte bulanıklık, sendeleme, şaşkınlık, uyuşukluk, hafıza kaybı, çırpınma, koma, nefesin kesilmesi ve ölümün meydana gelmesidir. 1995'teki Tokyo metrosuna düzenlenen sarin gazlı terör saldırısında gazın etkisinde kalan bazı kişilerde burun ve ağız kanaması semptomları da görülmüştür. Öldürücü dozda alındığında genellikle ölüm 1-10 dakika içinde gerçekleşir.
Sarin gazının kullanımı
- 1939 : Keşfinden sonra Nazi Almanyası tarafından savaşta kullanmak üzere üretilmeye başlanmıştır.
- 1950lerin başları : NATO sarini standart kimyasal silah olarak kabul edince Sovyetler Birliği ve ABD tarafından askeri amaçlar için üretilmeye başlanmıştır.
- 1980-1988 : İran - Irak savaşı sırasında Irak ordusu tarafından İran'a karşı kullanılmıştır.
- 1988 : Saddam Hüseyin yönetimindeki iktidar tarafından Halepçe`deki Kürt sivil halka karşı da kullanmıştır, kentte 5000'e yakın insan hayatını yitirmiştir.
- 1994 : Japon dini mezhebi Aum Şinrikyo tarafından Japonya'nın Matsumoto şehrindeki terör saldırısında kullanılmıştır. 8 kişi ölmüş, 200'den fazla kişi de gazdan etkilenmiştir.
- 1995: Yine Aum Şinrikyo tarafından bu sefer Tokyo metrosuna düzenlenen terör saldırısında kullanılmıştır, 20 kişi hayatını kaybetmiştir.
- 2013: Mayıs ayında Adana ve Mersin'de El-Kaide'ye bağlı El-Nusra Cephesi militanlarının yaşadıkları evlere yapılan baskınlarda 2 kg sarin gazı ele geçirilmiştir.[1]
- 2013: Şam'ın Guta banliyösüne düzenlenen saldırıda çok sayıda kişi ölmüştür. Saldırıyı Suriyeli muhaliflerin ve Esad rejiminin yaptığına dair çelişkili haberler bulunmaktadır.[2][3]
- 2017: Suriye'nin İdlib şehrinde sarin gazıyla yapılan saldırı sonucu 50'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi gazdan etkilenmiştir.
Kültürel etkileri
"Perception" dizisinin 1. sezonunun 4. bölümünde sarin gazı ele alınmıştır.
"Numb3rs" dizisinin "Under Pressure" adlı bölümünde teröristler tarafından kullanılmıştır.
"Testere II" filminde Jigsaw tarafından kullanılmıştır.
Sarin ve Soman gazları Greg Iles'in Black Cross adlı düşsel 2. Dünya Savaşı romanının ana konusunu oluşturur.
Lost dizisinin 2. sezon 14. bölümünde ([[One of them]/(Onlardan Biri)]) amirine ihanet etmek istemeyen Sayid Jarrah karakteri, kendisine amirinin sarin gazını kullananlar arasında olduğu hatırlatıldığında Amerikalılarla işbirliği yapmaya karar verir.
Fringe dizisinin 1. sezon 3. bölümü sarin gazini konu edinmistir.
The Newsroom dizisinin 2. sezon bölümlerinde de sarin gazı konu edilmiştir.
Tyrant dizisinin 2. sezon 2. bölümünde de sarin gazı gösterilmiştir.
Homeland dizisinin 5.sezon bölümlerinde de sarin gazı konu edilmiştir.
Blindspot dizisinin 1.sezon 16.bölümünde sarin gazı konu edilmiştir.
The Night Manager dizisinin 1. sezon 5. bölümünde sarin gazı konu edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ 31 Mayıs 2011 tarihli Russia Today haberi (İngilizce) 31 Mayıs 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ 21 Ağustos 2013 tarihli Anadolu Ajansı haberi 22 Ağustos 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ 21 Ağustos 2013 tarihli Russia Today haberi 22 Ağustos 2013 tarihinde erişilmiştir
- Savunma ve Havacılık 2001/88
- Federation of American Scientists
- Military Technology - 8/2001 sayısı