Michael Ende: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Pinkmlover (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Sralp2 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
{{kaynaksız}}
{{Bilgi kutusuz yazar}}
{{Yazar bilgi kutusu
{{düzenle|Haziran 2010}}
| adı = Michael Ende
| resim =
| resim_boyutu =
| başlık =
| takma_adı =
| doğum_adı = Michael Andreas Helmuth Ende
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi ve yaşı|1929|11|12}}
| doğum_yeri = [[Garmisch-Partenkirchen]], [[Bavyera]], [[Almanya]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1995|8|28|1929|11|12}}
| ölüm_yeri = [[Filderstadt]], [[Baden-württemberg]], Almanya
| yaşadığı_yer =
| meslek = Yazar
| milliyet = Alman
| vatandaşlık =
| köken =
| dönem = 1960-1995
| tür = [[Fantezi edebiyatı]], [[Çocuk edebiyatı]]
| konu =
| akım =
| ilk_eser = Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer
| önemli_eser = [[Bitmeyecek Öykü]]
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
| ödülleri =
| dini =
| imza =
| website = [http://www.michaelende.de/ www.michaelende.de]
| dipnot =
}}
'''Michael Andreas Helmuth Ende''' (d. [[12 Kasım]] [[1929]], Garmisch-Partenkirchen - [[28 Ağustos]] [[1995]], Filderstadt). Alman fantastik çocuk kitapları yazarı. ''[[Bitmeyecek Öykü]]'' ile dünya üzerindeki milyonlarca çocuğu büyüleyen Michael Ende'nin yazar olarak ilk büyük başarısı, çocuklar için yazdığı ''Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas'' (''Jim Knopf und Lukas der Lokomotivfuehrer'')’dir. Bu kitabın devamı niteliğinde ''Cim Düğme ve Vahşi On Üçler'' ve ''[[Momo]]'' adlı kitapları da bulunmaktadır. Çalışmaları 40'tan fazla dile çevrilmiş, 20 milyondan fazla satmış; sinema, sahne oyunları, opera ve sesli kitaba uyarlanmıştır.


== Yaşamı ==
'''Michael Andreas Helmuth Ende''' ([[12 Kasım]] [[1929]], [[Garmisch-Partenkirchen]]-[[Bavyera]]/[[Almanya]] - [[28 Ağustos]] [[1995]], [[Filderstadt-Bonlanden]]-[[Stuttgart]]/[[Almanya]])). Alman fantastik çocuk kitapları yazarıdır. Fantezi romanı Bitmeyecek Öykü ile dünya üzerindeki milyonlarca çocuğu büyüleyen Michael Ende'nin yazar olarak ilk büyük başarısı, çocuklar için yazdığı ''Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas'' (''Jim Knopf und Lukas der Lokomotivfuehrer'')’dir. Bu kitabın devamı niteliğinde Cim Düğme ve Vahşi On Üçler ve Momo adlı kitapları da bulunmaktadır. Çalışmaları 40'tan fazla dile çevrilmiş, 20 milyondan fazla satmış ve sinema, sahne oyunları, opera ve sesli kitap halinde adapte edilmiştir.
12 Kasım 1929’da Almanya’da Garmisch-Partenkirchen’de dünyaya geldi. [[Gerçeküstücü]] bir ressam olan Edgar Ende ile [[fizyoterapist]] Louise Bartholomew Ende'nin tek çocuğuydu. Altı yaşındayken ailesiyle birlikte [[Münih]]'in kuzeyinde sanatçıların yoğun olarak yaşadığı [[Schwabing]] ilçesine taşındılar. Büyüdüğü bu edebi ve sanatsal yönden zengin ortam daha sonra yazılarını etkiledi.


1936'yılında babasının işi [[Nazi]] yönetimi tarafından "dejenere" olarak ilan edildi ve yasaklandı. Bu yüzden babası gizli çalışmak zorunda kaldı. [[İkinci dünya savaşı]]nın ağır dehşeti çocukluğunu etkiledi. Münih'e ilk hava saldırısı gerçekleştiğinde on iki yaşındaydı.
Yazın hayatına 1950’lerde kabare senaryoları yazarak başlayan Ende’nin en çok ses getiren kitabı 1979’da yayımlanan The Neverending Story’ydi (Bitmeyecek Öykü). Roman 30’dan fazla dile çevrildi ve uluslararası alanda çok satanlar listesine girdi. Ayrıca ''Momo'' adlı kitabı ise büyük ses getirdi. Kitabında ''zaman''dan bahseden yazar, bu romanın hikayesini birinden duyduğunu, duyduklarını hiç değiştirmeden bize aktardığından bahsetti.
[[Dosya:Michael Endes Grab.jpg|thumb|250px|Michael Ende'nin Münih'teki mezarı]]
1945’te on altı yaşındayken askere çağrılınca eğitimini sürdürdüğü Waldorf okulundan ayrıldı. Savaştan sonra 1948-1950 yılları arasında bir drama okuluna katıldı, aktörlük yaptı, skeçler ve kısa oyunlar yazdı, Münih Halk Tiyatrosu’nda yönetmenlik ve Bavyeralı bir yapım şirketi için film eleştirmenliği yaptı.


1952 yılında bir yılbaşı partisinde tanıştığı Ingeborg Hoffman ile 1964 yılında Roma'da evlendi. Hoffman hümanist değerleri sürdürmek için kararlı bir örgüte, Hümanist Birliğine katılmak için Ende'yi teşvik etti. Birlikte insan hakları için çalıştılar. Eşinin rehberliğinde çeşitli gruplarla tanıştı. 1985 yılında Hoffman'ın ani ve beklenmedik ölümüyle Ende, [[İtalya]], Casa Liocorno daki evlerini sattı ve Münih'e döndü.
Ende, 20. yüzyılın en popüler Alman yazarlarından biridir. Genelde çocuk kitaplarındaki büyük başarılarından söz edilse de yetişkinler için de kitaplar yazmıştır. Ende "Hikayelerimi içimdeki çocuk ve hepimiz için anlatıyorum" ve "benim kitaplarım 80 ve 8 yaş arasındaki tüm çocuklar içindir" demiştir.{Ende claimed, "It is for this child in me, and in all of us, that I tell my stories," and that "[my books are] for any child between 80 and 8 years" (qtd. Senick 95, 97).}


1992 yılında, Ende'ye mide kanseri teşhisi konuldu. İki yıl süren tedavi sonunda 28 Ağustos 1995'te hastalığa yenik düşerek 64 yaşındayken Filderstadt'ta yaşamını yitirdi.
Fantezi dünyasını seçen, fakat gerçek dünyayla olan bağlarını da koparmayan öyküleriyle pek çok övgü ve ödül almasına karşın alçak gönüllülükten vazgeçmemiştir.
[[Dosya:Sculpture Momo Ulrike Enders Michael-Ende-Platz Hanover Germany.jpg|thumb|250px|Ulrike Enders'in Hannover'deki Michael Ende Meydanı için yaptığı ''Momo'''nun heykeli.]]


== Çalışmaları ==
12 Kasım 1929’da, [[gerçeküstücü]] bir ressam Edgar Ende ve bir fizyoterapist Luise Bartholomä Ende 'nin tek çocukları olarak Almanya’da Garmisch-Partenkirchen’de dünyaya geldi.1935,Michael altı yaşındayken ailesiyle birlikte Münih'deki "artists' quarter of Schwabing " sokağına taşındılar. Büyüdüğü bu edebi ve sanatsal yönden zengin ortam daha sonra yazılarını etkiledi.
Yazın hayatına 1950’lerde [[kabare]] senaryoları yazarak başlayan Ende’nin en çok ses getiren kitabı 1979’da yayımlanan ''Bitmeyecek Öykü'' adlı romanıydı. Roman 30’dan fazla dile çevrildi ve uluslararası alanda çok satanlar listesine girdi. Ayrıca ''Momo'' adlı kitabı ise büyük ses getirdi. Kitabında ''zaman''dan bahseden yazar, bu romanın hikayesini birinden duyduğunu, duyduklarını hiç değiştirmeden bize aktardığından bahseder.


Ende, 20. yüzyılın en popüler Alman yazarlarından biridir. Genelde çocuk kitaplarındaki büyük başarılarından söz edilse de yetişkinler için de kitaplar yazmıştır. Ende "Hikayelerimi içimdeki çocuk ve hepimiz için anlatıyorum" ve "benim kitaplarım 8 ve 80 yaş arasındaki tüm çocuklar içindir" demiştir.
1936'yılında babasının işi "dejenere" ilan edildi ve nazi partisi tarafından yasaklandı. Bu yüzden babsı gizli çalışmak zorunda kaldı.İkinci dünya savaşının ağır dehşeti çocukluğunu etkiledi. İlk hava saldırısı Münih'de gerçekleştiği zaman o on iki yaşındaydı.


Fantezi dünyasını seçen, fakat gerçek dünyayla olan bağlarını da koparmayan öyküleriyle pek çok övgü ve ödül almasına karşın alçak gönüllülükten vazgeçmemiştir.
1945’te, on altı yaşındayken askere çağrılınca eğitimini sürdürdüğü Waldorf okulundan ayrıldı. Savaştan sonra 1948-1950 yılları arasında bir drama okuluna katıldı, aktörlük yaptı, skeçler ve kısa oyunlar yazdı, Münih Halk Tiyatrosu’nda yönetmenlik ve Bavyeralı bir yapım şirketi için film eleştirmenliği yaptı.
[[Dosya: Jim Knopf Marke.jpg|thumb|250px|''Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas'' ile ilgili basılmış Alman posta pulu, 2001]]

== Ödülleri ==
'''Michael Ende''' ve 1952 tarihinde bir yılbaşı partisinde tanıştığı''' Ingeborg Hoffman ''' 1964 yılında Roma, İtalya' da evlendiler.1985 yılında Hoffman'ın ani ve beklenmedik ölümüyle ilişkileri sona erdi. Birbirlerinin hayatlarını başka yollarla etkilemişlerdi. Hoffman hümanist değerleri sürdürmek için kararlı bir örgüte, Hümanist Birliğine katılmak için Ende'yi teşvik etti. Birlikte insan hakları için çalıştılar. Ineborg Hoffman'ın birçok rehperi sayesinde Ende çeşitli gruplara tanıtıldı.
* 1961 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - ''Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas'' (''Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer'')

* 1967 Hugo-Jacobi Ödülü
Hoffman'ın beklenmedik ölümünden sonra Ende İtalya, Casa Liocorno daki evlerini sattı ve Münih'e döndü.
* 1974 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - ''Momo''

* 1979 Buxtehude Bull - ''Bitmeyecek Öykü'' (''Die unendliche Geschichte'')
1992 yılında, Ende mide kanseri teşhisi konuldu. Önümüzdeki iki yılda o vaious tedaviler uygulandı.Ancak 28 Ağustos 1995 tarihinde Filderstadt, Almanya'da hastalığa yenik düştü.
* 1980 Çocuk Edebiyatı Derneği Volkach Alman Akademisi Büyük Ödülü

* 1980 Wilhelm Hauff Ödülü - ''Bitmeyecek Öykü''
'''''Michael Ende''''' 64 yaşında, [[Stuttgart]]’ta ''mide kanseri'' sonucu yaşamını yitirdi.
* 1981 Uluslararası Janusz Korczak Edebiyat Ödülü - ''Bitmeyecek Öykü''
== Türkçeye çevrilmiş eserleri ==
* 1982 Accademia Internazionale Medicean Lorenzo il Magnifico Ödülü (AIM)

* 1983 Gümüş Kalem - ''Bitmeyecek Öykü''
* [[Momo]]
* 1989 [[Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı]]
* [[Bitmeyecek Öykü]]
* 1990 La vache qui lit Ödülü - ''Der satanarchäolügenialkohöllische Wunschpunsch''
* [[Büyü Okulu]]
* 1996 Kurt Lasswitz Ödülü - ''Santa Cruz'a Giden Uzun Yol'' (''Der lange Weg nach Santa Cruz'')
* [[Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas]]
== Eserleri ==
* [[Cim Düğme ve Vahşi 13'ler]]
{{başlık genişlet}}
* [[Çıplak Gergedan]]
=== Türkçeye çevrilmiş eserleri ===
* [[Dilek Şurubu]]
* [[Ayna İçinde Ayna]]
* ''[[Momo]]''
* [[Özgürlük Hapishanesi]]
* ''[[Bitmeyecek Öykü]]''
* [[Pimpirik ile Sümsük]]
* ''[[Büyü Okulu]]''
* [[Santa Cruz'a Giden Uzun Yol]]
* ''[[Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas]]''
* ''[[Cim Düğme ve Vahşi 13'ler]]''
* [[Micheal Ende]]
* ''[[Çıplak Gergedan]]''
* ''[[Dilek Şurubu]]''
* ''[[Ayna İçinde Ayna]]''
* ''[[Özgürlük Hapishanesi]]''
* ''[[Pimpirik ile Sümsük]]''
* ''[[Santa Cruz'a Giden Uzun Yol]]''


{{Vikisöz}}
{{Vikisöz}}
43. satır: 84. satır:
[[Kategori:Alman romancılar]]
[[Kategori:Alman romancılar]]
[[Kategori:1929 doğumlular]]
[[Kategori:1929 doğumlular]]
[[Kategori:Resim aranan yazarlar]]

Sayfanın 19.06, 13 Ocak 2015 tarihindeki hâli

Michael Ende
DoğumMichael Andreas Helmuth Ende
12 Kasım 1929 (94 yaşında)
Garmisch-Partenkirchen, Bavyera, Almanya
Ölüm28 Ağustos 1995 (65 yaşında)
Filderstadt, Baden-württemberg, Almanya
MeslekYazar
MilliyetAlman
Dönem1960-1995
TürFantezi edebiyatı, Çocuk edebiyatı
Önemli eserBitmeyecek Öykü
Resmî site

Michael Andreas Helmuth Ende (d. 12 Kasım 1929, Garmisch-Partenkirchen - 28 Ağustos 1995, Filderstadt). Alman fantastik çocuk kitapları yazarı. Bitmeyecek Öykü ile dünya üzerindeki milyonlarca çocuğu büyüleyen Michael Ende'nin yazar olarak ilk büyük başarısı, çocuklar için yazdığı Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas (Jim Knopf und Lukas der Lokomotivfuehrer)’dir. Bu kitabın devamı niteliğinde Cim Düğme ve Vahşi On Üçler ve Momo adlı kitapları da bulunmaktadır. Çalışmaları 40'tan fazla dile çevrilmiş, 20 milyondan fazla satmış; sinema, sahne oyunları, opera ve sesli kitaba uyarlanmıştır.

Yaşamı

12 Kasım 1929’da Almanya’da Garmisch-Partenkirchen’de dünyaya geldi. Gerçeküstücü bir ressam olan Edgar Ende ile fizyoterapist Louise Bartholomew Ende'nin tek çocuğuydu. Altı yaşındayken ailesiyle birlikte Münih'in kuzeyinde sanatçıların yoğun olarak yaşadığı Schwabing ilçesine taşındılar. Büyüdüğü bu edebi ve sanatsal yönden zengin ortam daha sonra yazılarını etkiledi.

1936'yılında babasının işi Nazi yönetimi tarafından "dejenere" olarak ilan edildi ve yasaklandı. Bu yüzden babası gizli çalışmak zorunda kaldı. İkinci dünya savaşının ağır dehşeti çocukluğunu etkiledi. Münih'e ilk hava saldırısı gerçekleştiğinde on iki yaşındaydı.

Michael Ende'nin Münih'teki mezarı

1945’te on altı yaşındayken askere çağrılınca eğitimini sürdürdüğü Waldorf okulundan ayrıldı. Savaştan sonra 1948-1950 yılları arasında bir drama okuluna katıldı, aktörlük yaptı, skeçler ve kısa oyunlar yazdı, Münih Halk Tiyatrosu’nda yönetmenlik ve Bavyeralı bir yapım şirketi için film eleştirmenliği yaptı.

1952 yılında bir yılbaşı partisinde tanıştığı Ingeborg Hoffman ile 1964 yılında Roma'da evlendi. Hoffman hümanist değerleri sürdürmek için kararlı bir örgüte, Hümanist Birliğine katılmak için Ende'yi teşvik etti. Birlikte insan hakları için çalıştılar. Eşinin rehberliğinde çeşitli gruplarla tanıştı. 1985 yılında Hoffman'ın ani ve beklenmedik ölümüyle Ende, İtalya, Casa Liocorno daki evlerini sattı ve Münih'e döndü.

1992 yılında, Ende'ye mide kanseri teşhisi konuldu. İki yıl süren tedavi sonunda 28 Ağustos 1995'te hastalığa yenik düşerek 64 yaşındayken Filderstadt'ta yaşamını yitirdi.

Ulrike Enders'in Hannover'deki Michael Ende Meydanı için yaptığı Momo'nun heykeli.

Çalışmaları

Yazın hayatına 1950’lerde kabare senaryoları yazarak başlayan Ende’nin en çok ses getiren kitabı 1979’da yayımlanan Bitmeyecek Öykü adlı romanıydı. Roman 30’dan fazla dile çevrildi ve uluslararası alanda çok satanlar listesine girdi. Ayrıca Momo adlı kitabı ise büyük ses getirdi. Kitabında zamandan bahseden yazar, bu romanın hikayesini birinden duyduğunu, duyduklarını hiç değiştirmeden bize aktardığından bahseder.

Ende, 20. yüzyılın en popüler Alman yazarlarından biridir. Genelde çocuk kitaplarındaki büyük başarılarından söz edilse de yetişkinler için de kitaplar yazmıştır. Ende "Hikayelerimi içimdeki çocuk ve hepimiz için anlatıyorum" ve "benim kitaplarım 8 ve 80 yaş arasındaki tüm çocuklar içindir" demiştir.

Fantezi dünyasını seçen, fakat gerçek dünyayla olan bağlarını da koparmayan öyküleriyle pek çok övgü ve ödül almasına karşın alçak gönüllülükten vazgeçmemiştir.

Dosya:Jim Knopf Marke.jpg
Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas ile ilgili basılmış Alman posta pulu, 2001

Ödülleri

  • 1961 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas (Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer)
  • 1967 Hugo-Jacobi Ödülü
  • 1974 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - Momo
  • 1979 Buxtehude Bull - Bitmeyecek Öykü (Die unendliche Geschichte)
  • 1980 Çocuk Edebiyatı Derneği Volkach Alman Akademisi Büyük Ödülü
  • 1980 Wilhelm Hauff Ödülü - Bitmeyecek Öykü
  • 1981 Uluslararası Janusz Korczak Edebiyat Ödülü - Bitmeyecek Öykü
  • 1982 Accademia Internazionale Medicean Lorenzo il Magnifico Ödülü (AIM)
  • 1983 Gümüş Kalem - Bitmeyecek Öykü
  • 1989 Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
  • 1990 La vache qui lit Ödülü - Der satanarchäolügenialkohöllische Wunschpunsch
  • 1996 Kurt Lasswitz Ödülü - Santa Cruz'a Giden Uzun Yol (Der lange Weg nach Santa Cruz)

Eserleri

Türkçeye çevrilmiş eserleri