Çarh-nâme
 Çarh-nâme'nin çağdaş Türkçe baskılarından birinin kapağı | |
| Yazar | Ahmed Fakih |
|---|---|
| Dil | Osmanlı Türkçesi |
| Tür | Kaside |
| Yayım | 1956 |
Çarhnâme-i Ahmed Fakıh der Bîvefâî-i Rûzigâr (Kısa adı: Çarhnâme), 13. yüzyılın ilk yarısında Ahmed Fakih' in yazmış olduğu kaside şeklinde 83 beyitlik tasavvuf manzumesidir.
Günümüze kadar gelmiş en eski Anadolu Türkçesi örneği olması bakımından büyük önem taşır. Tek nüshası Bayezid Devlet Kütüphanesi'nde,[1] Eğridirli Hacı Kemal'in derlediği Camiü'n nezair adlı nazire mecmuasındadır. Ahmed Fakih'in bilinen tek eseridir.[2] Halk için yazılmış basit bir şiir olup nazım tekniği ve sanat değeri bakımından önde gelen bir manzume değildir.[3]
Eseri Fuat Köprülü 1926 yılında bulmuş ve tanıtmıştır. Köprülü'ye göre tamamı 100 beyitten oluşur; on yedi yaprak eksiktir. Konusu bakımından Moğol istilası zamanına yakışmaktadır. Eser dünyanın faniliğinden, dünya zevklerine kapılmamak gerektiğinden, ahiret için hazırlanmak gerektiğinden bahseder. Aruzun mefa'ilün/mefa'ilün/fe'ulün kalıbıyla yazılmıştır.
1956 yılında Mecdut Mansuroğlu tarafından Osmanlı Türkçesinden Latin harfli çevirisi yapılmış ve il özelliklerinin açıklanması yanı sıra bir lugatçe ve gramer dizini eklenip metnin tıpkıbasımıyla birlikte yayımlanmıştır.[3] Eser üzerinde Fahir İz ve Günay Kut da çalışma yapmışlar; bu çalışmaları “Divan Nazım ve Nesri” (1985) adlı eserde yayımlamışlardır.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ Mansuroğlu, Mecdut. "Çarhname". İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1956. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ a b c Sertkaya, Osman. "Ahmed Fakih" (PDF). Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt 2, yıl 1989. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.