Çao
Çao (Gürcüce: ჩაო), Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Hulo ilçesine bağlı bir köydür. Hulo kasabasına 6 kilometre uzaklıktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çao köyü, 1560'larda Osmanlılar Gürcülerden ele geçirdiğinde, Yukarı Acara'da bir yerleşimdi. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Acara-i Ulya adlı Osmanlı mufassal defterinde "Çao" adıyla kaydedilmiş olan köy, Acara-i Ulya livasının köylerinden biriydi ve nüfusu 7 haneden oluşuyordu. Defterde Tago köyüne yakın olduğu belirtilmiştir. Hane reisleri Davit, Gogiça, Vardzel, Gogiça, Urkmez, Mehmed ve Bakur adlarını taşıyordu. Bu isimler köy halkının çoğunluğunun Gürcü adları taşıdığını göstermektedir. Çao köyünde buğday, arpa ve darı tarımı ile arıcılık yapılıyor, meyvec ve sebze yetiştiriliyor, koyun ve domuz besleniyordu.[1]
Çao köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Çao (Чао) adıyla kaydettiği yerleşim, Batum Okrugu'nun Yukarı Acara kazasına bağlı Almina nahiyesinin beş köyünden biriydi. Köydeki 17 hanede, 61'i erkek ve 60'ı kadın olmak üzere, 121 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı, Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" olarak kaydedilmiştir.[2] Çao köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rus ordusunun çekilmesinin ardından yeniden Gürcistan sınırları içinde kalmıştır.
Köydeki tek tarihsel yapı olan ahşap Çao Camii 1909-1912 arasında inşa edilmiştir.[3]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 1574 | 35 ? | - | - |
| 1886 | 121 | 61 | 60 |
| 2002 | 295 | 153 | 142 |
| 2014 | 212 | 104 | 108 |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Zaza Şaşikadze ve Mirian Maharadze, Acara Sancağının Mufassal ve İcmal Defterleri (აჭარის ლივის ვრცელი და მოკლე დავთრები), Tiflis, 2011, s. 60. ISNB 978-9941-9238-1-4
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1033.
- ^ Suzanne Harris-Brandts, Angela Wheeler, Vladimer Shioshvili, The Wooden Mosques of Adjara /აჭარის ხის მეჩეთები, 2018, s. 76