İçeriğe atla

Koyulhisar: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Dsmurat (mesaj | katkılar)
24.517 değişiklik
2009-10-04 10:09:49 tarihli Dinamik-bot sürümü geri getirildi.
1. satır: 1. satır:
{{Bilgikutusu Türkiye şehir
www.koyulhisarim.com/
|isim = Koyulhisar
Koyulhisar ın yeni,en güncel ve tarafsız web adresi www.koyulhisarim.com yayın hayatına başlamıştır.Tüm hemşehrilerimizi bekliyoruz.......Oğuzhan KARAKOLLUKCU- www.koyulhisarim.com
|harita2 =
|harita2 boyut = 200px
|harita2 açıklama =
|harita1 = Sivas districts.png
|harita1 boyut = 250px
|harita1 açıklama = Sivas İli Siyasi Haritası
|harita = Sivas_Turkey_Provinces_locator.jpg
|harita boyut = 250px
|harita açıklama = [[Turkiye|Türkiye'de bulunduğu yer]]
|lat_deg =
|lat_min =
|lat_sec =
|lat_hem =
|lon_deg =
|lon_min =
|lon_sec =
|lon_hem =
|rakım = 940
|yüzölçümü = 946
|şehir nüfusu = 11 526 706
|ilçe nüfusu = 3 862 249
|nüfus_itibariyle = [[2000]]
|nüfus_ref = [http://www.sivas.gov.tr/]
|nüfus_yoğunluğu =
|ülke = Türkiye
|bölge = Karadeniz
|il = Sivas
|posta kodu = 58660
|alan kodu = 346
|plaka = 58
|kaymakam = Mehmet KURT
|belediye başkanı = İlhan EREN
|Kaymakamlık Web = [http://www.koyulhisar.gov.tr]
|Belediye Web = [http://www.koyulhisar.bel.tr]
}}

'''Koyulhisar''', [[Sivas]]´ın [[Karadeniz]] iklim ve coğrafi bölgesine düşen ve ilin en kuzeyinde bulunan [[ilçe]]sidir. [[1923]] yılından [[1933]] yılına kadar [[il]] olan [[Şebinkarahisar]]'a bağlı bir [[ilçe]]ydi. [[Vilayet]]lerin yeniden düzenlenmesi için yapılan çalışmalar neticesinde birçok [[il]] [[ilçe]] haline getirilmiş, bu arada [[Şebinkarahisar]]'ın da [[20 Mayıs]] [[1933]] tarih ve 2197 sayılı [[kanun]]la [[ilçe]] haline getirilmesiyle, bu tarihten sonra [[Koyulhisar]], [[Sivas]]'a bağlanmıştır.

Yerli halkın önemli bir bölümü civardaki diğer ilçlerde olduğu gibi Türkmen,Çepni'lerdendir. (bak.Prof.Dr.Faruk Sümer Oğuzlar/Türkmenler ismi eseri ve
Prof.Dr.İrene Melikoff Kırklar'ın Cem'inde isimli eseri)

Koyulhisar; sırtını [[Dumanlı]] ''(Duman Baba, [[Hacı Bektaş Veli]]'nin Müridi / Alevî inanç önderi)'' dağına verirken, [[Fay|fay]] hattı olarak bilinen [[Kelkit]] ırmağına ayaklarını uzatmıştır. Sırtını verdiği dağ yamacındaki [[botanik]] yapı tamamen [[Karadeniz bölgesi]]nin bitki yapısına uyarken, toprağının çok [[kil]]li olması ve bölgenin dik [[yamaç]] yapısı nedeni ile sık sık [[heyelan]]lar meydana gelmekte, hatta bunlar [[afet]] bölgesi olarak tanımlanmaktadırlar.

[[Orman]] ve tabii güzellikleri ile çok zengin olmakla birlikte tarihi kalıntılarla ve geçmişle ilgili bulgular ve kayıtlar ise çok zayıftır. [[İlçe]] içinde bir [[anıt]] ve [[cami]] kalıntıları dışında kayda değer bir şey bulunmamaktadır.

[[Eğriçimen Yaylası]]'nda<ref>[http://www.cumhuriyet.edu.tr/sivas/sivas04.html Eğriçimen Yaylası]</ref> ve çevresinde [[paleontolojik]] zamandan (''kireçli zaman'' ve sonrası) kalma [[deniz]] yaratıkları [[fosil]]leri bulunabilmektedir.

[[Coğrafi koordinat]]ları : 40.30N (kuzey) 37.83O (doğu)

Nüfus sayımları : 1990 da 6042 kişi; 2000 de 5706 kişi; 2006 da 5391 kişi (tahmini)

Posta alan kodu : 58660

== 1939 Erzincan depremi ve etkisi ==
[[Erzincan]]'da [[26 Aralık|26]]-[[27 Aralık]] [[1939]]'da meydana gelen ve 52,5 saniye süren büyük [[deprem]]de, Koyulhisar'da taş taş üstünde kalmamıştır. Sabaha karşı saat 2:00 sıralarında olan bu 7.9 (MS=7.9) büyüklüğündeki depremde [[Erzincan]] ve çevresinde 116.720 konut yıkılmış, 32.962 kişi hayatını kaybetmiştir<ref>[http://forum.exbilgi.com/index.php?showtopic=24603 1939 Erzincan depremi]</ref>. Koyulhisar, deprem sonrası yer değiştirerek yeniden yapılanmıştır.

== Ekonomi ==

Geçimini [[ormancılık]], [[hayvancılık]] ve [[tarım]]la yaparken, [[sanayi]]leşme ise bulunduğu coğrafi durum ve tipik [[kent]]e [[göç]] etme sebebi ile gelişememiştir.

[[İlçe]]de [[orman]] işletmesi bulunmakta. [[Çarşı]] [[esnaf]]ı ise [[ilçe]]nin genel ihtiyaçlarını karşılayabilecek durumda. Bir [[banka]] şubesi yanında, [[telekomünikasyon]], [[:wikt:kırtâsiye|kırtasiye]], [[:wikt:arzuhâlcilik|arzuhâlci]], [[:wikt:postahane|postahane]] vs. yanında [[:wikt:benzin istasyonu|benzin istasyonu]] ve [[:wikt:servis|servis]] noktalarıda bulunmaktadır.

[[Turizm]] için büyük bir [[:wikt:potansiyel|potansiyel]]e sahip olunduğu halde herhangi bir yatırımda bulunulmamış. Yaz mevsimi ve okul tatili sırasında kentten ilçeye [[sezon]]luk göç oluşmaktadır.

Çevre arazide altın maden araştırma yapıldığı ve "''eldoradogold''"<ref>[http://www.eldoradogold.com/i/pdf/2004-10-31_QuickFacts.pdf eldoradogold]</ref> adlı yabancı bir şirket tarafından da [[:wikt:etüt|etüt]] çalışmaları planlandığı belirlenmiştir.

== Ulaşım ==

[[İlçe]]de [[eğitim]] [[kurum]]ları, yanında bir [[devlet]] [[hastane]]si, ufak boyutlu ticari atılımlar bulunmaktadır. Diğer yerleşim merkezlerine ulaşımlar sadece [[:wikt:özel teşebbüs|özel teşebbüs]]lü [[otobüs]] [[şirket]]leri ile mümkündür. [[İlçe]]de [[telekomünikasyon]] ise iyi derecede olup, [[internet]] bağlantısı ise zayıftır. Alan il kodu (0)346'dır.

== Tarih ==

[[Şehir]]in geçmişi [[ilkçağ]] [[uygarlık]]larına dayanmaktadır.. Dönemin en önemli [[ticaret]] merkezlerinden biri olan Kolonya, Koyulhisar'ın eski adıdır. [[Anadolu]]'nun [[Türk]]ler tarafından fethinden sonra bu bölge de kısa süre içinde Türkleşmiştir.
Oguz Türkmen boylarından Çepniler Horasan ve Kürtün yoluyla gelerek Koyulhisar ve civarına yerleşmiştir. Hacı Bektaş Velinin ilk müreidlerinden olan ve 1240 yılında çıkan İshak Baba isyanına da katılan ,Alevi İnanç Önderi Duman Baba<ref>Duman Baba, Türkmen/Alevi inanç önderi</ref> Duman Baba burada yaşamiş ve Şehit olmuştur. Koyulhisar şehrinde iki adet kayda değer [[hisar]]([[kale]]) vardır ki [[Kale-i Bala]] adındaki hisarı [[Fatih]]'in korkusundan Kızılbaş [[Akkoyunlu]] [[:wikt:hükümdar|Hükümdar]]ı [[Uzun Hasan]] yaptırmış olup [[kale]], Koyulhisarın eski merkezindedir. [[Kale]] içlerinde altın kaplama bir [[hançer]] bulunmuştur. [[Fatih]], [[Karadeniz]] fethi sırasında, Koyulhisar bölgesine küçük bir birlik göndermiştir. Bu birlikteki [[asker]] sayısı çok azdı. Birlik kaleye geldiğinde kaledeki asker sayısının kendilerinden 3 kat daha fazla olduğunu gördüler. Bunun üzerine bir akşam vakti [[Osmanlı]] birliği kalenin karşı tarafındaki [[koyun]] sürülerinin üzerlerine mum dikerler ve hücum için hazırlık yaparlar. Kaledeki askerler karşılarına baktıklarında yüzlerce ışık görürler ve büyük bir ordunun kendilerine doğru gelmekte olduğunu sanırlar. Herkes çok korkar ve komutanlarının emriyle tüm ordu ve halk kaleyi boşaltıp kaçmaya başlarlar. Bu sayede savaş yapılmadan Koyulhisar [[Osmanlı]]'ya bağlanmış olur.

Fethin ardından Fatih Koyulhisar'a (Şimdiki Yukarı Kale Köyüne bir camii yaptırır(1461). Bu camiye imam hatip olarak [[Mevlana Celaleddin-i Rumi]]'nin torunlarından birisini atar. Bu hatip aynı zamanda bölgenin kadısı, valisi de sayılmıştır. Osmanlı Devleti tarafından bu kişiye maaş bağlanmış, toprak verilmiş ve ev tahsis edilmiştir. Camiinin mali desteği Cumhuriyet dönemine kadar devlet tarafından karşılanıyordu. Mütevellisi de atanan hatip idi. Dolayısıyla camiye "''Hatipli (Hatipoğlu) Camisi''" adı verildi. Bu zatın torunları halen Yukarıkale ve Hacıilyas köylerinde yaşamaktadırlar. Soy isimleri "ULUOCAK"tır. Bu soy adını almalarının nedeni Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin soyundan gelmeleridir.

[[Ermeniler|Ermeni]] sürümü ile ilgili yabancı kayıtlarda ilçenin [[20. yüzyıl]] başına kadar buranın tamamen [[Ermeniler|Ermeni]] ve [[Kürt]] ağırlıklı nüfusa sahip olduğunu iddia etmekle birlikte, halen yaşayan yaşlı yerli [[:wikt:ahali|ahali]]den alınan [[kaynak]]lar bunun tamamen tersi olduğunu [[:wikt:ispat|ispat]] etmektedir. Koyulhisar'da Rum Nüfus Ermeni Nüfusa nazaran çok daha fazlaydı.

Erken [[hıristiyanlık]] döneminde adı [[Nicopolis]] olup, bir [[manastır]] bulunurdu. Bir [[keşiş]] olan [[Johannes Hesychastes]] [[454]]'de burada doğdu.

== Referanslar ==
{{Reflist}}

== Dış bağlantılar ==
*[http://www.koyulhisar.gov.tr Koyulhisar Kaymakamlığı]
*[http://www.koyulhisar.bel.tr Koyulhisar Belediyesi]
*[http://koyulhisar.meb.gov.tr/ Milli Eğitimin Koyulhisar sayfası]
*[http://www.koyulhisar.com/ Özel Koyulhisar Sitesi]
*[http://www.koyulhisarhaber.com Koyulhisar'ın sesi]
*[http://travel.webshots.com/album/537318441gyEgWH Altan Apaydın´in Koyulhisar foto albüm sitesi]

{{Koyulhisar belde ve köyleri}}

[[Kategori:Koyulhisar]]

[[en:Koyulhisar]]
[[ku:Qolhîsar]]
[[sw:Koyulhisar]]

Sayfanın 23.20, 28 Ekim 2009 tarihindeki hâli

Şablon:Bilgikutusu Türkiye şehir

Koyulhisar, Sivas´ın Karadeniz iklim ve coğrafi bölgesine düşen ve ilin en kuzeyinde bulunan ilçesidir. 1923 yılından 1933 yılına kadar il olan Şebinkarahisar'a bağlı bir ilçeydi. Vilayetlerin yeniden düzenlenmesi için yapılan çalışmalar neticesinde birçok il ilçe haline getirilmiş, bu arada Şebinkarahisar'ın da 20 Mayıs 1933 tarih ve 2197 sayılı kanunla ilçe haline getirilmesiyle, bu tarihten sonra Koyulhisar, Sivas'a bağlanmıştır.

Yerli halkın önemli bir bölümü civardaki diğer ilçlerde olduğu gibi Türkmen,Çepni'lerdendir. (bak.Prof.Dr.Faruk Sümer Oğuzlar/Türkmenler ismi eseri ve Prof.Dr.İrene Melikoff Kırklar'ın Cem'inde isimli eseri)

Koyulhisar; sırtını Dumanlı (Duman Baba, Hacı Bektaş Veli'nin Müridi / Alevî inanç önderi) dağına verirken, fay hattı olarak bilinen Kelkit ırmağına ayaklarını uzatmıştır. Sırtını verdiği dağ yamacındaki botanik yapı tamamen Karadeniz bölgesinin bitki yapısına uyarken, toprağının çok killi olması ve bölgenin dik yamaç yapısı nedeni ile sık sık heyelanlar meydana gelmekte, hatta bunlar afet bölgesi olarak tanımlanmaktadırlar.

Orman ve tabii güzellikleri ile çok zengin olmakla birlikte tarihi kalıntılarla ve geçmişle ilgili bulgular ve kayıtlar ise çok zayıftır. İlçe içinde bir anıt ve cami kalıntıları dışında kayda değer bir şey bulunmamaktadır.

Eğriçimen Yaylası'nda[1] ve çevresinde paleontolojik zamandan (kireçli zaman ve sonrası) kalma deniz yaratıkları fosilleri bulunabilmektedir.

Coğrafi koordinatları : 40.30N (kuzey) 37.83O (doğu)

Nüfus sayımları : 1990 da 6042 kişi; 2000 de 5706 kişi; 2006 da 5391 kişi (tahmini)

Posta alan kodu : 58660

1939 Erzincan depremi ve etkisi

Erzincan'da 26-27 Aralık 1939'da meydana gelen ve 52,5 saniye süren büyük depremde, Koyulhisar'da taş taş üstünde kalmamıştır. Sabaha karşı saat 2:00 sıralarında olan bu 7.9 (MS=7.9) büyüklüğündeki depremde Erzincan ve çevresinde 116.720 konut yıkılmış, 32.962 kişi hayatını kaybetmiştir[2]. Koyulhisar, deprem sonrası yer değiştirerek yeniden yapılanmıştır.

Ekonomi

Geçimini ormancılık, hayvancılık ve tarımla yaparken, sanayileşme ise bulunduğu coğrafi durum ve tipik kente göç etme sebebi ile gelişememiştir.

İlçede orman işletmesi bulunmakta. Çarşı esnafı ise ilçenin genel ihtiyaçlarını karşılayabilecek durumda. Bir banka şubesi yanında, telekomünikasyon, kırtasiye, arzuhâlci, postahane vs. yanında benzin istasyonu ve servis noktalarıda bulunmaktadır.

Turizm için büyük bir potansiyele sahip olunduğu halde herhangi bir yatırımda bulunulmamış. Yaz mevsimi ve okul tatili sırasında kentten ilçeye sezonluk göç oluşmaktadır.

Çevre arazide altın maden araştırma yapıldığı ve "eldoradogold"[3] adlı yabancı bir şirket tarafından da etüt çalışmaları planlandığı belirlenmiştir.

Ulaşım

İlçede eğitim kurumları, yanında bir devlet hastanesi, ufak boyutlu ticari atılımlar bulunmaktadır. Diğer yerleşim merkezlerine ulaşımlar sadece özel teşebbüslü otobüs şirketleri ile mümkündür. İlçede telekomünikasyon ise iyi derecede olup, internet bağlantısı ise zayıftır. Alan il kodu (0)346'dır.

Tarih

Şehirin geçmişi ilkçağ uygarlıklarına dayanmaktadır.. Dönemin en önemli ticaret merkezlerinden biri olan Kolonya, Koyulhisar'ın eski adıdır. Anadolu'nun Türkler tarafından fethinden sonra bu bölge de kısa süre içinde Türkleşmiştir. Oguz Türkmen boylarından Çepniler Horasan ve Kürtün yoluyla gelerek Koyulhisar ve civarına yerleşmiştir. Hacı Bektaş Velinin ilk müreidlerinden olan ve 1240 yılında çıkan İshak Baba isyanına da katılan ,Alevi İnanç Önderi Duman Baba[4] Duman Baba burada yaşamiş ve Şehit olmuştur. Koyulhisar şehrinde iki adet kayda değer hisar(kale) vardır ki Kale-i Bala adındaki hisarı Fatih'in korkusundan Kızılbaş Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan yaptırmış olup kale, Koyulhisarın eski merkezindedir. Kale içlerinde altın kaplama bir hançer bulunmuştur. Fatih, Karadeniz fethi sırasında, Koyulhisar bölgesine küçük bir birlik göndermiştir. Bu birlikteki asker sayısı çok azdı. Birlik kaleye geldiğinde kaledeki asker sayısının kendilerinden 3 kat daha fazla olduğunu gördüler. Bunun üzerine bir akşam vakti Osmanlı birliği kalenin karşı tarafındaki koyun sürülerinin üzerlerine mum dikerler ve hücum için hazırlık yaparlar. Kaledeki askerler karşılarına baktıklarında yüzlerce ışık görürler ve büyük bir ordunun kendilerine doğru gelmekte olduğunu sanırlar. Herkes çok korkar ve komutanlarının emriyle tüm ordu ve halk kaleyi boşaltıp kaçmaya başlarlar. Bu sayede savaş yapılmadan Koyulhisar Osmanlı'ya bağlanmış olur.

Fethin ardından Fatih Koyulhisar'a (Şimdiki Yukarı Kale Köyüne bir camii yaptırır(1461). Bu camiye imam hatip olarak Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin torunlarından birisini atar. Bu hatip aynı zamanda bölgenin kadısı, valisi de sayılmıştır. Osmanlı Devleti tarafından bu kişiye maaş bağlanmış, toprak verilmiş ve ev tahsis edilmiştir. Camiinin mali desteği Cumhuriyet dönemine kadar devlet tarafından karşılanıyordu. Mütevellisi de atanan hatip idi. Dolayısıyla camiye "Hatipli (Hatipoğlu) Camisi" adı verildi. Bu zatın torunları halen Yukarıkale ve Hacıilyas köylerinde yaşamaktadırlar. Soy isimleri "ULUOCAK"tır. Bu soy adını almalarının nedeni Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin soyundan gelmeleridir.

Ermeni sürümü ile ilgili yabancı kayıtlarda ilçenin 20. yüzyıl başına kadar buranın tamamen Ermeni ve Kürt ağırlıklı nüfusa sahip olduğunu iddia etmekle birlikte, halen yaşayan yaşlı yerli ahaliden alınan kaynaklar bunun tamamen tersi olduğunu ispat etmektedir. Koyulhisar'da Rum Nüfus Ermeni Nüfusa nazaran çok daha fazlaydı.

Erken hıristiyanlık döneminde adı Nicopolis olup, bir manastır bulunurdu. Bir keşiş olan Johannes Hesychastes 454'de burada doğdu.

Referanslar

  1. ^ Eğriçimen Yaylası
  2. ^ 1939 Erzincan depremi
  3. ^ eldoradogold
  4. ^ Duman Baba, Türkmen/Alevi inanç önderi

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Koyulhisar&oldid=6642200" sayfasından alınmıştır