Mustafa Mümin Aksoy: Revizyonlar arasındaki fark
Yeni sayfa: "{{Makam sahibi bilgi kutusu |isim = Mustafa Mümin Aksoy |resim = |doğum_tarihi = {{doğum yılı ve yaşı|1892}} |doğum_yeri = İzmir..." |
(Fark yok)
|
Sayfanın 15.26, 5 Mart 2017 tarihindeki hâli
| Mustafa Mümin Aksoy | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1892 (131-132 yaşında) İzmir, Türkiye |
| Ölüm | 24 Ocak 1948 İzmir, Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Bitirdiği okul | Deniz Harp Okulu |
| Ödülleri |  
|
| Askerî hizmeti | |
| Takma adı | Gavûr Mümin |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu Türkiye
|
| Hizmet yılları | 1911-1948 |
| Rütbesi | Miralay |
| Birimi |  Kuvayi Milliye Türk Silahlı Kuvvetleri
|
| Çatışma/savaşları | Balkan Savaşı I. Dünya Savaşı Çanakkale Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Mustafa Mümin Aksoy ya da Gavûr Mümin adıyla bilinen, (1892, İzmir - 24 Ocak 1948, İzmir) Türk asker, casus.[1] Osmanzade İbrahim Bey'in oğlu, eski İzmir Belediye Başkanı Hacı Hasan Paşa'nın yiğenidir.[2]
Askeri kariyeri
1911 yılında Beylerbeyi Yedek Subay Okulu'ndan mülâzımı sâni (teğmen) olarak mezun olduktan sonra[3] Balkan Savaşı'na katılmış, Edirne ve Çatalca'da görev almıştır. Daha sonra Çanakkale Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi'nde görev aldı. İzmir'in işgalinden önce 1920 yılına kadar İzmir Jandarma Alay Komutanlığı görevinde bulundu.[3] Yunan işgallerine karşı İzmir ve çevresinde örgütlenen Türk istihbarat teşkilatında görev aldı ve önemli faaliyetlerde bulundu. Mümin Bey'in Kuvay-i Milliye lehinde istihbarat faaliyetleri yönettiği dönemde, dayısı Hacı Hasan Paşa işgalci Yunan yönetimiyle uyum içinde çalışmış,[2] hatta bunun için maaşı beş kat arttırılmıştı.[2] Dayısının da yardımıyla İzmir'de görevini sürdürmüş ve işgalci Yunan güçleri lehine çalışan Türk subayı gibi görünmüş, Yunan Yüksek Komiseri Steryadis ve İşgal Kuvvetleri Komutanı Zafirios'un güvenini kazanmış, dönemin Türk sosyal yaşamında yeri olmayan şapka takmıştır. Bunlardan ötürü çevresinde kendisine Gavûr, Kirye[1] ve Hain Mümin lakapları takılmıştır.[3] Ancak o dönem İzmir halkı tarafından vatan haini olarak görülen Mümin Bey, tüm bunları Yunan İşgal Kuvvetleri Karargahından aldığı istihbarat raporlarını Ankara Hükûmeti'ne ulaştırmak için yapmıştır.
Teğmen Mümin Bey'in Büyük Taarruz öncesi Ankara Hükûmeti'ne istihbarat topladığı Yunan Kuvvetleri tarafından anlaşılmış ve tutuklanarak Palamadi cezaevi'ne gönderilmiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Palya İstratona cezaevine, bir süre sonrada Lusiya Esir Kampı'na gönderilmiş, Türk Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonra Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan esir mübadelesinin ardından 5 Nisan 1923 tarihinde Türk esirlerle birlikte Türkiye'ye dönmüştür.[3]
Ölümü
Soyadı Kanunu sonrası "Aksoy" soyadını alan Mustafa Mümin Aksoy'un nişanlı Muhsine ile evlenemeden[3] miralay (albay) rütbesiyle tayin olduğu Hakkari'ye giderken zatürreye yakalanarak vereme dönüşen hastalık sonrası 25 Ocak 1948'de hayatını kaybetmiştir.
Kaynakça
- ^ a b Ayşe Hür (4 Mayıs 2014). "'İstiklal Savaşı'nın iki casusu: Gavûr Mümin ve Mustafa Sagir". Radikal.
- ^ a b c Sabri Yetkin (14 Mart 2014). "İşgal yıllarında İzmir Belediyesi". Dünden Bugüne. Milliyet.
- ^ a b c d e Ahmet Akyol (24 Şubat 2017). "Gavûr Mümin". ahmetakyol.com.
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: - |
İzmir Jandarma Alay Komutanlığı 1919 - 1922 |
Sonra gelen: - |