Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında katliamlar
Hem Osmanlı İmparatorluğu güçleri hem de Yunan devrimcileri tarafından işlenen Yunan Kurtuluş Savaşı sırasında birçok katliam vardı. Savaş, çatışmanın her iki tarafındaki sivil yaşamına ve savaş esirlerine yönelik saygı eksikliği ile nitelendirildi. Özellikle İyonya, Girit, İstanbul, Makedonya ve Ege adalarında Yunanlara yönelik katliamlar gerçekleşirken, Osmanlılar ile özdeşleşen Türk, Arnavut, Osmanlı yanlısı Yunanlar ve Yahudi nüfusu, özellikle Yunan kuvvetlerinin baskın olduğu katliamlara maruz kalmıştı. Ege, Girit, Orta ve Güney Yunanistan'da yerleşmiş Yunan toplulukları öldürülmüş ve Mora Yarımadası'ndaki Türk, Arnavut, Yunanlar ve küçük Yahudi cemaatleri de aynı şeyleri yaşamıştır.
[1] Yunan Mezalimi[değiştir | kaynağı değiştir]
[2][3] Mora Yarımadası[değiştir | kaynağı değiştir]
Mora'da oturan Türk ve Arnavut nüfusu, özellikle Yunan askerlerin egemen olduğu bölgelerde katliamlara uğradı. Mora'daki Türk ve Arnavut toplulukları yok oldu. Tarihçiler, bu süreçte yarımadada genellikle bölgedeki papazların tavsiyesiyle toplamda 20.000'den fazla Müslümanın öldürüldüğünü belirtmektedir; bazı tarihçiler ise bu sayıyı 15.000 olarak tahmin etmektedir; fakat sadece Tripoliçe Katliamı'nda 35.000 kişinin öldürüldüğüne ilişkin tahminler vardır. Rus askerleri ve Yunanlar, 1770'te Mistras kentinde 400 Türk'ü öldürmüştür. Türk çocuklar, minarelere çıkarılıp oradan aşağıya atılmışlardır. William Ogden Niles'ın bu isyanlar sırasında tuttuğu kayıtlara göre Patras kentinin Türk halkı da küçük bir azınlık dışında tamamen öldürüldü. Ağustos 1821'de Monemvasia kasabasının Türk sakinleri uzun süren kuşatma sonucu açlıkla karşı karşıya kaldı ve cesetleri yemeyi denediler, bu sırada Yunanlar kasabanın surlarının dışında denizde ele geçirilmiş olan altmış erkek ve kadını öldürdü. Daha sonra Yunanlar Türkleri Anadolu'ya götüreceklerini söyledi ve kapılar açıldı; fakat Yunanlar kasabayı yağmaladı ve pek çok Türkü öldürdü. Daha sonra kasabadan beş yüz kadar Türkü bir gemiye bindirip Anadolu açıklarında ıssız bir adaya bıraktılar, burada da açlıkla karşı karşıya kalan Türklerden hayatta kalanlar bir Fransız tüccar tarafından kurtarıldı.
William St. Clair'e göre, "Mora'daki soykırım ancak öldürecek başka Türk kalmadığında sona erdi".
Navarin
Yunanlar tarafından kuşatılan Navarin kentinin Türk halkı açlık çekiyordu. Sonunda, Türklerin güvenli bir şekilde Mısır'a gönderilmelerine karar verildi. 19 Ağustos 1821 günü kentin kapıları açılınca, Yunanlar Türklerin üzerine hücum etti ve kaçabilen 160 kişi dışında, yaklaşık 3000 nüfuslu kentin tüm halkı öldürüldü.
Tripoliçe
Tripoliçe Katliamı, Mora İsyanı sırasında bölgede Türklere karşı yapılan katliamların en büyüğüydü. Şehrin Yunanların eline geçmesinden birkaç gün sonra şehre gelen Britanyalı Thomas Gordon, 8000 kişinin öldürüldüğünü tahmin etti. Katliamdan sadece köle olarak alınan bazı kadınlar ve fidye için tutulan bazı tanınmış Türkler kurtulabildi. Justin McCarthy ise katliamda ölenlerin sayısının 35,000 olduğunu belirtir. Yunan Komutan Teodor Kolokotronis, katliamdan şu şekilde bahsetti:
« Cuma gününden pazara kadar Yunan askerleri kadın, çocuk ve erkekleri katletti. Tripoliçe ve çevresinde toplam 32.000 kişi öldürüldü. [...] En sonunda, bir ulak geldi ve katliam durdu. »
[1][4] Orta Yunanistan[değiştir | kaynağı değiştir]
Atina'da sadece 190'ı askerlik yapmaya uygun olan 1190 Türk güvende olacaklarına ilişkin verilen sözler nedeniyle teslim oldu. W. Alison Phillips'e göre, bunu bu korkunç savaşta pek çok benzeri olan korkunç bir sahne izledi. Agrinion kasabasında 500 Müslüman aile ve 200 Yahudi yaşamaktaydı. Şehrin önce Yahudi, sonra da Müslüman sakinleri katledildi.
[3] Ege Adaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Yunan ayaklanmasının ilk yıllarında, Ege Denizi'ndeki adalardan Müslüman sakinlerine yönelik katliamlar da vardı. Mart 1821'de, Samos adasındaki Yunanlar Ada Sakız Adası'na inmiş ve o adada yaşayan Müslüman nüfusa saldırmıştı.
Bir başka benzer katliam, en önemli Ege adalarından biri olan Hydra adasında gerçekleşti. Adadaki yerel Müslümanlara yapılan acımasızlıkların yanı sıra, iki gemi hapishanesi, değerli kargo yüklü ve birçok yolcu taşıyan bir Türk gemisini ele geçirdi. Bunların arasında yakın tarihte hüküm giymiş bir Şeyh-ul-İslam da vardı ve hac için Mekke'ye gittiği söyleniyordu.
Theodoros Kolokotronis, Hydra adasında doksandan fazla Müslüman öldürüldüğünü belirtmektedir. Hydra'da adanın Müslüman sakinlerine yapılan katliamın dışında bir gemideki tüm Müslümanlar da öldürüldü.
Yunanların katledilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul'un Yunan kesiminde yaşayan Yunanların çoğu katledildi. 9 Nisan 1821'de (Paskalya Pazarı) Gregory V, Fener Rum Patrikhanesi merkezi dış girişine Osmanlılar tarafından asılmıştır. Vücudu ağır yaralanan Gregory V, denize atılmış ve Yunan denizciler tarafından kurtarılmıştır. Bir hafta sonra eski Fener Rum Patrikhanesi eski papası Cyril VI, Edirne Katedrali'ne asılmıştır. Bunu, 2 metropolitan ve 12 piskoposun asılması takip etmiştir. Nisan'ın sonuna kadar Constantine Mourousis, Levidis Tsalikis, Dimitrios Paparigopoulos, Antonios Tsouras, and the Phanariotes Petros Tsigris, Dimitrios Skanavis ve Manuel Hotzeris isimlerinin de aralarında olduğu bir sayıda önde gelen Yunan'ın İstanbul'da idam edilirken Georgios Mavrocordatos asılmıştı Mayısta, Gregorios of Derkon, Dorotheos of Adrianople, Ioannikios of Tyrnavos, Joseph of Thessaloniki ve the Phanariote Georgios Callimachi ve Nikolaos Mourousis'in verilen emirlerle idam edilmiştir. küçükresim|sol|200px|Nisan 1821'de Kostantiniyye'nin Yunan nüfusuna yapılan mezalimler.
Ege Adaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkler ve Mısırlılar Semadirek (1821), Sakız (1822), İstanköy, Rodos, Çoban ve İpsara (1824) dahil olmak üzere Yunan Devrimi sırasında birçok Yunan adasını tahrip ettiler. Semadirek katliamı, 1 Eylül 1821'de, Kapudan Paşa Nasuhzade Ali Paşa'nın kontrolündeki bir Türk filosunun erkek nüfusun çoğunu öldürdüğü, kadınları ve çocukları köleleştirip evlerini yaktığı 1 Eylül 1821'de meydana geldi. 1822'deki Sakız Adası Katliamı, savaşın en kötü şöhretli olaylarından biri oldu. Mısır Paşa'sı Mehmet Ali, filosunu Çoban Adası'na gönderdi ve 27 Mayıs 1824'te ada nüfusunu katletti. Birkaç hafta sonra Hüsrev Paşa yönetimindeki filo İpsara halkını katletti.
Orta Yunanistan[değiştir | kaynağı değiştir]
Girit[değiştir | kaynağı değiştir]
Kandiye'nin 24 Haziran 1821'deki büyük katliamı sırasında, bölgede "büyük yıkım" ("ο μεγάλος αρπεντές", "o megalos arpentes") olarak bilinen Türkler, Girit metropolitini, Gerasimos Pardalis'i ve beş tane daha piskoposu (Knossos Neofitosu, Herronissos Joachim'i, Lambis'in İtheotları, Sitia Zacharias ve Diopolis'in titiz piskoposu Kallinikos) öldürdüler. Sultan'ın Mısır'daki vassalının 1825'te Mısır filosuna müdahale etmek için gönderilmesinden sonra Muhammed Ali'nin oğlu İbrahim, Girit'e indi ve Yunan sivilleri katletmeye başladı.
Kıbrıs[değiştir | kaynağı değiştir]
Temmuz 1821'de, Kıbrıs Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu Kyprianos'un başkanı ve 486 önde gelen Kıbrıslı Rum ile birlikte aralarında Paphos Metropolitans Chrysanthethos, Kition Meletios ve Girne Lavrentios, Lefkoşa'daki Osmanlılar tarafından asılarak veya başı kesilerek idam edildi. Fransız konsolos M. Méchain, 15 Eylül 1821'de yerel paşa Küçük Mehmet'in 9 Temmuz'dan bu yana Kıbrıs'ta birkaç gün katliam yaptığını ve Vizier'in 20 Temmuz 1821'den beri yağmalamayı sona erdirme komutuna rağmen kırk gün devam ettiğini bildirdi. 15 Ekim'de, büyük bir Kıbrıslı Türk mafya bir Başpiskopos, beş Piskopos, otuz altı din adamı ele geçirdi ve Kıbrıslı Rumların çoğunu Larnaka ve diğer kasabalara astı. Eylül ve Ekim 1822'ye kadar, altmış iki Kıbrıslı köy ve mezra tamamen ortadan kayboldu ve din adamları da dahil olmak üzere birçok kişi katledildi.
Makedonya[değiştir | kaynağı değiştir]
Makedonya'daki Yunan köyleri tahrip edildi ve sakinlerin çoğu öldürüldü. Thomas Gordon, serres ve Selanik'teki Yunan sivillerinin infazları, tüccarların ve din adamlarının başını kesmeyi ve yetmiş yanmış köyü bildirdi.
Mayıs 1821'de Vali Yusuf Bey, adamlarına Selanik'te sokaklarda buldukları Yunanları öldürmelerini emretti. Haïrullah Efendi, o zaman ve "günler ve geceler boyunca hava çığlıklar, çığlıklar, çığlıklar ile doluydu."Büyükşehir Piskoposu, diğer önde gelen önde gelenlerle birlikte zincirlere getirildi ve un pazarının meydanında işkence gördü ve idam edildi. Bazıları Rotonda çevresindeki Çınar ağaçlarına asıldı. Sığınmak için kaçtıkları katedralde Diğerleri öldürüldü ve başları Yusuf Bey'e hediye olarak toplandı.
1822'de Selanik Paşası Abdul Abud, 14 Mart'ta Naousa'ya karşı 16.000 güçlü kuvvet ve 12 topunun başına geldi. Yunanlar Naousa'yı Zafeirakis Theodosiou ve Anastasios Karatasos'un genel komutası altında 4.000 kişilik bir güçle savundu. Türkler 16 Mart 1822'de ve 18 ve 19 Mart'ta şehri ele geçirmeye çalıştı, ancak başarısız oldu. 24 Mart'ta Türkler günlerce süren surların bombardımanına başladı. Kasabanın teslim olma talepleri Yunanlar tarafından reddedildikten sonra, Türkler 31 Mart'ta St. George kapısını suçladılar. Türk saldırısı başarısız oldu, ancak 6 Nisan'da, yaklaşık 3.000 kişiden yeni takviye aldıktan sonra, Türk ordusu nihayet Yunan direnişini aştı ve şehre girdi. Rezil bir olayda, kadınların çoğu küçük Arapitsa Nehri üzerinde bir uçurumdan düşerek intihar etti. Abdul Abud şehri ve çevresini harap etti. Yunan nüfusu katledildi. Naousa'nın yıkımı, 1822'de Makedonya'daki Yunan devriminin sona ermesine işaret etti.
Yahudilerin katledilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Liste[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ad | Tarih | Konum | Ölümler | Sorumlular | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| Konstantiniyye Katliamı | Nisan-Temmuz 1821 | Konstantiniyye | Bilinmiyor | Osmanlı hükûmeti | |
| Selanik Katliamları | Mayıs 1821 | Selanik | Bilinmiyor | Osmanlı hükûmeti | Vali Yusuf Bey, sokakta bulunan her Yunanın öldürülmesini emretti. |
| Navarin Katliamı | 19 Ağustos 1821 | Navarin Kalesi | 3,000 | Düzensiz Yunan birlikleri | |
| Semadirek Katliamı | 1 Eylül 1821 | Semadirek | 1,000[5] | Osmanlı ordusu | Ada v
ve eneredeyse deyse tamamen du.olması |
| Tripoliçe Katliamı | 23 Eylül 1821 | Tripoliçe | 6,000-35,000 | Düzensiz Yunan birlikleri | Teodor Kolokotronis, katliamdan şu şekilde bahseder:[6] |
| Sakız Adası Katliamı | Mart 1822 | Sakız Adası | 20,000-52,000 | Osmanlı hükûmeti | Ada ve nüfusu neredeyse tamamen yok oldu, 50,000 kişi köleleştirildi.[7] Katliam Scène des massacres de Scio tablosunun konusudur. |
| Ağustos Katliamı | 13 Nisan 1822 | Ağustos | 2,000 | Osmanlı ordusu | |
| Çoban Adası Katliamı | 7 Haziran 1824 | Çoban Adası | 7,000 | Osmanlı-Mısır ordusu | |
| İpsara'nın İmha Edilmesi | Temmuz 1824 | İpsara | 7,000 | Osmanlı ordusu | |
| Üçüncü Mesolongi Kuşatması | Nisan 1825 | Mesolongi | 3,000 | Osmanlı-Mısır ordusu |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Phillips, W. Alison (Walter Alison) (15 Şub 1897). "The war of Greek independence, 1821 to 1833". New York : C. Scribner's Sons – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Phillips, W. Alison (Walter Alison) (1897). The war of Greek independence, 1821 to 1833. New York Public Library. New York : C. Scribner's Sons.
- ^ a b St. Clair, William (15 Şub 1972). "That Greece might still be free; the Philhellenes in the War of Independence". London, New York, Oxford University Press – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Jelavich, Barbara (1983). History of the Balkans. Internet Archive. Cambridge ; New York : Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-25249-2.
- ^ Charles Vellay, L'irrédentisme hellénique, 1913, 329 pages. page 131
- ^ Hercules Millas, "History Textbooks in Greece and Turkey", History Workshop, sf. 31, 1991.
- ^ F. C. H. L. Pouqueville, Histoire de la Régénération de la Grèce, 2nd edition, Paris, 1825, volume Ⅲ. Page 532.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Paroulakis, Peter H. (2000). The Greek War of Independence. Hellenic International Press
- Peacock, Herbert Leonard (1982). A History of Modern Europe (7th ed.) Heinemann Educational Publishers.
- Phillips W. Allison (1897) The War of Greek Independence, 1821 to 1833. London.
- St.Clair, William (1972). That Greece Might Still Be Free - Philhellenes in the War of Independence. London: Oxford University Press.
- Finlay, George (1971) [1861] H.F. Tozer (ed.) History of the Greek Revolution and the Reign of King Otho, London.
- Gordon, Thomas (2000) [1844]. History of the Greek Revolution. 1.London: Adamant Media Corporation.
- Jelavich, Barbara (1983). History of the Balkans: Eightheent and Nineteenth Centuries. New York. NY:Cambridge University Press