VNIITE
VNIITE (Rusça: ВНИИТЭ), Birlik Endüstriyel Tasarım Bilimsel Araştırma Enstitüsü kısaltmasının adını almıştır (Rusça: Всероссийский научно-исследовательский институт технической эстетики), Nisan 1962'de kurulan ve Haziran 2013'te kapanan Sovyet tasarım araştırma enstitüsüdür.[1][2] SSCB Bakanlar Konseyi'nin Bilim ve Mühendislik Eyalet Komitesi'nin talebi üzerine oluşturuldu. Temel amaçlarından biri, Sovyetler Birliği ile Batı ülkelerinin sanayi gücü arasındaki boşluğu azaltmak amacıyla Sovyet ürünlerinin tasarım kalitesini artırmaktı.[3]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk açıldığında, enstitünün Moskova'daki merkezi dokuz ana bölüme ayrılmıştı: İnsan Kaynakları; Tasarım Kuramı ve Tarihi; Tasarım Tanıtımı; Ergonomi; Malzemeler, Renkler ve Kaplama; Enformasyon; Ulaşım Tasarımı; Tüketici Ürünleri Tasarımı ve Endüstriyel Ekipman Tasarımı.[4] Beş yıl sonra, VNIITE 15 şubesi ile Sovyetler Birliği'ne yayılmış 3.000 çalışanı istihdam ediyordu.[3] Büyük tasarım ofisleri (50 ila 200 çalışandan oluşan) ana endüstrilere bağlandı ve diğer 200 küçük laboratuvar bireysel fabrikalarla çalıştı.[1] VNIITE'nin ilk döneminde ortaya konan tasarımlarının neredeyse hiçbiri endüstriyel olarak üretilmedi, ancak konsept tasarım çalışmaları tasarımın gücünü göstermek için kullanıldı ve prototipler sergilerde sunuldu. Bu ilk konseptler çoğunlukla endüstriyel ekipman, ofis mobilyaları, ulaşım ve bazı tüketim ürünlerineyönelikti. 1964'ten itibaren VNIITE, Teknik Estetik (endüstriyel tasarım hakkında konuşmak için Rusya'da oluşturulan bir terim) adı verilen kendi dergisini üretti.
1970'lerin ortalarından itibaren, enstitü, Doğu Bloku ülkelerinin ekonomileri ve özellikle Doğu Almanya ve Çekoslovakya ile daha büyük bir entegrasyona odaklandı.[1]
Tanınmış tasarımcılar[değiştir | kaynağı değiştir]
VNIITE, 1962 yılındaki açılışından 1982 yılına kadar, enstitünün geliştirilmesinde kilit bir figür olan tasarımcı Yuri Soloviev tarafından yönetildi.[1] Açılışının ilk zamanlarında, tasarım Rusya'da oturmuş bir alan olmadığı için, işe alınacak ilk çalışanlar mühendisler, psikologlar, tarihçiler, grafikler, model yapımcıları ve diğer tasarım meraklılarıydı. Bununla birlikte, Endüstriyel Ekipman Tasarımı bölümünün başkanı olan Boris Shekov ve Ulaştırma departmanı üzerinde çalışan Yuri Dolmatovsky gibi bazılarının becerikli tasarımcılar olduğu ortaya çıktı.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d A Dictionary of Modern Design. Oxford University Press. 2004. ISBN 9780192800978. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ "Design institute VNIITE closes its doors". Baltic Words. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ a b "Observer and Observed in Soviet State Design Institutes 1960s–90s". Max Planck Institute for the History of Science. 11 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ a b Azrikan (1999). "VNIITE, Dinosaur of Totalitarianism or Plato's Academy of Design?". Design Issues. The MIT Press. 15 (3): 45-77.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1987 yılında VNIITE tasarımcıları tarafından tasarlanan bir prototip olan Sfenks (ev otomasyon sistemi) .
