Uluğ Bey Medresesi

Uluğ Bey Medresesi
Ulug'bek madrasasi
	Medresenin ön cephesi ve ön planda bazı insanlar
Genel bilgiler
Tür	Medrese
Şehir	Semerkand
Ülke	Özbekistan
Koordinatlar	39°39′17″K 66°58′29″D / 39.65472°K 66.97472°D
Açılış	1417–1421
	Dünya Mirası alanının bir parçası "Semerkant - Kültürler Kavşağı"

Uluğ Bey Medresesi, Timur İmparatorluğu'nun 4. sultanı Uluğ Bey (Farsça: میرزا محمد طارق بن شاه رخ الغ‌بیگ‎, Mīrzā Muhammad Tāriq bin Schāhruch Ulugh Beg) tarafından Semerkant'ta Registan Meydanı'nın karşısında duran 1417 - 1420 yılları arasında yaptırılmış olan medresedir. Uluğ Bey Medresesi'nin yanında bir de Rasathane yaptırmıştır. Uluğ Bey Medresesi 15. yüzyılda Ana Asya'nın en iyi ve en önemli üniversitesidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluğ Bey 70'e yakın o zamanın ünlü bilginlerini Semerkant'a getirtir, bunlar arasında ünlü Matematikçi ve Gök bilimci Gıyaseddin Cemşid (Farsça: غياث الدين جمشید بن مسعود بن محمد الكاشي‎, Ġiyāṯ ad-Dīn Ǧamšīd bin Masʿūd bin Muḥammad al-Kāšī) ve Bursalı Kadızade Rumi (Qāḍī Zāda al-Rūmī) de vardı. Medresenin eğitim ağırlığı Matematik ve Gökbilim dalı idi.

Ünlü bilgin ve filozof Nureddin Abdurrahman Cami (Farsça: نورالدین عبدالرحمن جامی Nur ad-Din Abd ar-Rahman Jami) bu medresede eğitim görmüştür. Uluğ Bey ve Gıyaseddin Cemşid sayısal yöntemlerle çözdüğü kübik bir denklemin çözümü olarak göstererek çözdüğü Sin 1° = 0.017452406437283571 (şimdi Sin 1° = 0.017452406437283512820.....) sayısal çözümü hesapladılar.

Kübik denklemlerin doğru yaklaşık çözümleri için yöntemler,
Sekiz ondalık kesre kadar doğru olan kesin sinüs ve kosünüs tabloları,
Küresel trigonometri formülleri,

Ne yazık ki, Semerkand şehri, bilimsel ve kültürel merkez olma özelliğini, Uluğ Bey'in ölümünden sonra kaybetmiş, gözlemevindeki ve medresedeki bilimsel faaliyetler onun ölümünden sonra durmuş ve konularında uzman olan kişiler Semerkand’ı terk etmişlerdir. Bu bilginlerin içerisinde en önemlisi Ali Kuşçu’dur.

Medrese'de 17. yüzyılın sonuna kadar İlahiyatla ilgili ders verildi, daha sonra Soyvetler birliği zamanında Buğday ambarı olarak kullanıldı ve tahrip gördü. 20. yüzyılın başlarında bazı bölümleri tekrar tamir edilip öğretime açıldı.