Tartışma:Ebu Musab ez-Zerkavi

Bir kişinin ölümünden sonraki etkisi

Selam Nanahuatl. siyasi kişilerin maddelerinde "etkisi", "günümüz kültürüne etkisi" gibi konular elbette işlenebiliyor. Sadece eklediğim gibi bir cümleden ibaret olmayıp epey uzun da olabiliyor hatta. "Hiçbir" sözünü çok rahat kullanmışsın. Çok örnek olduğu malum. İkinci denememde hemen Adnan_Menderes#Ölümünden_sonra örneğine rastladım örneğin. Bu alt başlıkta paragraflarca bilgi var, hatta yazılanların tümü doğrudan ilişkili değil. halbuki bugün eklediğim ve geri aldığın tek bir cümle. Maddeyi doğrudan ilgilendirdiği çok açık olan, gereksiz detay taşımayan tek bir cümle. Nesine karşı çıktığını anlayamadım, Zerkavi'yi benden daha iyi tanıdığını biliyorum, cümlede maddi bir hata olduğunu mu düşünüyorsun? "Türkeş sonrası MHP'nin sonraki 10 yılı ele alınmaz mesela" diyerek verdiğin örnek de çok abartılı bir karşılaştırma olmuş. Bu maddeye eklenen cümleyle Zerkavi'nin ölümünden sonraki 10 yıl "ele alınmış" olmuyor, sadece hayattayken gerçekleştirdiklerinin, ölümünden sonra da nasıl bir etki (hem de ne etki) ettiğine çok kısaca değinilmiş oluyor. --iazak (mesaj) 21.49, 12 Kasım 2020 (UTC)

@İazak, ben ilk etapta "Zerkavi sonrası Irak'ın durumu" diye eklemeyi düşündüm. Hatta o çıkardığım içeriği de zaten ben eklemiştim zamanında, ileride detaylıca yazacağım diyerek :) Ancak somut bir etkisi olmuyor kendisinin öldürülmesinin, yerine başkaları geçiyor ve düzen devam ediyor (tepki saldırısı dahi olmuyor, benim kaynaklardan tespit edebildiğim kadarıyla). Sonrasında da "Atatürk'ün vefatı sonrasında Türkiye'nin durumu" gibi bir şey eklenir mi diye düşündüm. Bir akademik makale yazsaydık, tez yazsaydık, kitap yazsaydık olabilirdi. Ancak bir Vikipedi maddesinde olmaması gerektiği kanısına vardım, zira Vikipedi maddeleri konuları neyse onlara odaklanmalı. Bu maddenin konusu, bir şahıs. Şahıs sonrasında ya da öncesinde Irak'ın durumu, Irak Savaşı esnasındaki İslamcı faaliyetler, Afganistan'daki döneminde el-Kaide'nin faaliyetleri, kendisi el-Kaide'ye biat etmemişken el-Kaide-Saddam ilişkileri iddiaları gibi birçok konuya değinmedim maddede. Kendisini konu alan 200 küsür sayfalık kitaplar var, bunlar bu konuların hepsine değiniyor, çünkü onlar kitap :) Olaya, Vikipedi maddesi ve konu kapsamı açısından bakmak gerekmekte. Türkeş için bahsettiğim şeyler, bir kitap yazsaydık keza değinilmesi gereken şeylerdi. Keza Menderes maddesindeki o seçim kısımları da bana benzer nitelikte geldi. Bu tip konulara girersek bunların sonu olmaz. "Peki Zerkavi'nin ölümü sonrasındaki duruma nerede değineceğiz?" sorusunun cevabı ise şunun gibi maddelerde işlenmesi olacaktır :)--Nanahuatl^Efendim? 22.11, 12 Kasım 2020 (UTC)

Tamam şimdi tam anladım konumunu. Farkımız şurada ki, savaş, anlaşma, ateşkes, devlet, hanedan gibi maddelerde "sonrası" başlıkları açılıyor olması kişilerde de geçerli. Elbette savaşlara göre çok çok daha az kişi için "sonrası" tipinde başlıklara ihtiyaç oluyor. Ama bu tür etkisi geniş olan kişilerde gerekiyor ve bazen 1-2 cümleyle değil gerçekten alt başlık altında genişçe değinmek gerekiyor. Şuna değinmek çok doğru, evet (açıldığında) bu kısmın işlenmesi için uygun bir madde olur. Ama burada durum, derinlemesine işlemek, kişinin maddesini okuyanın, kişinin ölümü sonrasında onunla ilişkili en önemli konu hakkında bir cümlede bilgilendirilmesi. Bu okurun lehine, dolayısıyla maddenin de lehine. Bir bilgi iki maddede yer alabiliyor malum. Birinde değinilirken diğerinde işlenmesi bekleniyor. Bu da yeni açılabilecek o maddede işlenebilir, burada sadece kısa özet verilebilir. Okur bu "genel" bilgiyi öğrenmek için, haberi olmadığı bir maddedeki "detay" bilgiyi okumak zorunda olmamalı. (Bu arada hep tek cümle diyorum ama mevcut bu olduğu için, oysa öyle önemli bir konu ki, birden fazla cümleyle özetlense de itirazım olmaz doğrusu.)

El-Kaide - Saddam ilişkileri örneğin çok iyi örneğin. Burada kendini tutup konuyla doğrudan değil ikincil ilgideki konuyu işlememişsin. Ez-Zerkavi'nin IŞİD'e etkisi ile aynı değil.

Akademik makalelerde olabileceğini yazıyorsun ama bu madde SM olmak üzere. Ben de bu haftasonu bitirdiğimde %99 olumlu oy kullanacağım. Kabul edersin ki seçkin maddelerin (gereksiz diyebileceğimiz ayrıntılardan arındırılmış, olabildiğinde kısa tutulmuş) akademik makaleler kıvamında olmasını bekliyoruz ki bu madde de öyle. (İngilizce maddesinden daha iyi olmasıyla gururlandım doğrusu.)

Özetle, nasıl kitap yazıyor olsaydık "sonrası" diye uzun bir bölüm olurdu, burada da detaya girmeden değinmek gerek. Zararı yok, yararı var.

Menderes maddesindeki alt başlığında haklısın örneğin, seçim kısmı çok kısa değinilip geçilmesi gerekirken detaya girilmiş. Yazan hızını alamamış, hepimizin başına geliyordur. :) --iazak (mesaj) 07.42, 13 Kasım 2020 (UTC)

"Sonrası" başlığı, içeriğine göre elbette açılabilir. Mesela aslında taziye amacıyla evine yapılan ziyaretler, öldürülmesi sonrasında kimin örgüt lideri olarak duyurulduğu, tepkiler vs... Bunlar hep sonrasında yaşananlar, ancak direkt olarak biyografiyle (ne Irak'ın durumu ne İslamcıların durumu ne de örgütün durumu) alakalı konular. Burada bizim hedefimiz "okur dönemle, yaşananlarla ilgili olarak bilgilensin" değil, "okur, maddenin konusu olan kişiyle ilgili bilgilensin" olmalı. Yoksa mesela örgütün birçok faaliyeti var, yüzlerce (abartısız diyorum) saldırısı var ama bunlar kişiden ziyade örgütle alakalı içerik. Zaten adamlar "Zerkavi" diye 200-300 sayfalık kitaplar çıkarmış, yani istesek kat be kat fazlası yazılır :) Ama Vikipedi maddesi açısından konuya odaklanmaya çalıştım -ki buradaki örgüt-kişi ilişkisi çok iç içe. Örgütün başkalaşım geçirmesi keza Zerkavi'nin ölümünden 3,5-4 ay sonra gerçekleşen bir hadise (IŞİD olması zaten yıllar sonra).

Akademik makale örneğini, "konuya odaklanmak zorunda olmaması" açısından vermiştim aslında. Yani "Zerkavi'nin hayatı" başlıklı bir makalede, Irak'ın Zerkavi'den sonraki durumunu görmek olağan bir şey, zira Vikipedi gibi konusuna odaklanma endişesi yok :) "Zararı yok" demişsin ama var, zira okurlar buraya Zerkavi'yi okumaya geliyor, ondan da biraz olsun bundan da dersek -ki istesek olur yani, dediğim gibi- bu maddenin sonu gelmez :)

Menderes konusu tabi burada konuşacağımız bir şey değil ama, "sonu gelmez"e güzel bir örnek. Bunu, Türkiye'deki sağ partilere, DP'nin ardıllarına, hatta AKP'ye falan kadar uzatmak mümkün teoride :) Menderes ile ilgili akademik makale ya da kitap yazarsak bunlara değinilirse "ben ne kitabı aldım bana ne anlatıyor?" demeyiz, çünkü o kitap. Ama Vikipedi maddesinde deriz :)--Nanahuatl^Efendim? 09.11, 13 Kasım 2020 (UTC)

Zerkavi bir örgüte üye olup çıksa sonra o örgüt ISİD'e dönüşse yazdıkların tamamen doğru olurdu. Ama şimdi yazdığın gibi Zerkavi örgütle iç içe, birebir ilişkili, hatta örgütün büyümesinde en öndeki isim. Bu durumda Zerkavi IŞİD'in kökenindeki en önemli isimlerden biri oluyor. Bunu okura sunmamak, IŞİD kelimesini hiç anmadan bu kadar gelişmiş bir Zerkavi maddesini sonlandırmak eksiklik olarak göze çarpıyor. Nitekim bu maddeden daha az gelişmiş Irak ve Şam İslam Devleti maddesinde Zerkavi'den uzuun uzun bahsediliyor. Tersi de yapılsın, burada da uzun uzun IŞİD anlatılsın demiyorum tabii, bir cümlede değinilsin, merak eden iç bağlantıdan IŞİD'e de gidebilsin diyorum. Bu konulara uzak bir liseli, Zerkavi maddesini beğenerek okuyup onun hakkında yeterince bilgi sahibi olduğunu düşünerek başka maddelere bakmadan ödevini hazırlamış olsun. Öğretmeni "Hani IŞİD" demez mi? Der. --iazak (mesaj) 10.06, 13 Kasım 2020 (UTC)

@İazak, maddede birtakım değişiklikler yaptım. Bakarsın fırsat bulduğunda.--Nanahuatl^Efendim? 21.18, 14 Kasım 2020 (UTC)

Ben de gecenin bir vakti kaldığım yerden okumaya devam ediyordum, tam bir kelime için düzenlerken bildirimini gördüm. Daha da uygun bir yere kaynağıyla yerleştirmişsin. Gayet güzel oldu, eline sağlık. Birazdan uyur, yarın tamamlarım artık. --iazak (mesaj) 22.55, 14 Kasım 2020 (UTC)

ürdünlü

kişi ürdünlü olduğu için ansiklopedide yer almadığına göre bu tanımın "çeşitli İslamcı ve cihatçı silahlı örgütlerin üyeliğini, kuruculuğunu ve liderliğini yapmış Ürdünlü cihatçıdır." diye düzelmesinde yarar var. --kibele 16.48, 23 Kasım 2020 (UTC)

Irak Savaşı'ndaki bir yabancı olması oldukça büyük önem taşımakta.--Nanahuatl^Efendim? 17.38, 23 Kasım 2020 (UTC)

Okunuş/Yazılış Sorunsalı

Sevgili arkadaşlar, sadece bu maddeye has değil genel olarak bu tip isimlerin yazılışında bir sorun var. El Zerkavi diye yazılır okurken ez zerkavi olur. Okunuşu değil yazılışı esas almalıyız diye düşünüyorum. Madde adı değişmeli bu ve bunun gibi isimlendirmelerde. --Mecnun (mesaj) 16.49, 3 Aralık 2020 (UTC)

Şemsî harfler maddesine bkz...--Nanahuatl^Efendim? 20.22, 3 Aralık 2020 (UTC)

Evet @Nanahuatl, fakat bu durum telaffuzu etkiliyor sadece. --Mecnun (mesaj) 21.06, 3 Aralık 2020 (UTC)

El diye yazılıp ez diye okuyacağız yani?.. Nanahuatl^Efendim? 21.35, 3 Aralık 2020 (UTC)

Evet, aynen ifade ettiğiniz gibi. Benim asıl kafamı karıştıran madde adlarını yazarken okunuşunu mu yoksa yazılışını mı esas alacağız? Bu noktada bir politikamız mevcut mu? --Mecnun (mesaj) 21.48, 7 Aralık 2020 (UTC)

Bu dediğine bir kaynak lazım tabi :) Transkripsiyonu esas alıyoruz her zaman. Nanahuatl^Efendim? 22.07, 7 Aralık 2020 (UTC)

Küçük (?) bir detay

Usame bin Ladin maddesinde "TBA ihlali" olarak belirtilen ve geri alınan "çeşitli uluslararası kuruluşlar ve ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanan" ifadesi bu maddede mevcut. Cümlenin devamında bin Ladin maddesinde de "El-Kaide" bulunuyor-du, bunda da. Bu ifade TBA ihlaliyse, sadece bin Ladin özelinde mi ihlal teşkil ediyor? Merak ettim açıkçası. --Victor Trevor (mesaj) 20.04, 16 Mart 2021 (UTC)

@Victor Trevor, en başta net bir şekilde ifade edilmemişti ama sorun "ilk cümlede olması" olarak gösterilmekteydi. İlk cümleden aldık, ileriye attık. Burada da benzer durum var. Farkı, bin Ladin'in yalnızca el-Kaide liderliğini üstlenmesiyken ez-Zerkavi'nin üç örgütün liderliğini üstlenmesi. Aynı şeyi tekrar tekrar söylememe adına tek cümlede topluca vermeye çalıştım ifadeyi. Nanahuatl^Efendim? 00.04, 17 Mart 2021 (UTC)