Purgatorius

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Purgatorius
Yaşadığı dönem aralığı: 65,9-61,7 myö
Senozoyik-Selandiyen[1][2] 
Bir ağacın içinden çıkan Purgatorius
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Plesiadapiformes
Familya: †Purgatoriidae
Cins: †Purgatorius
Valen & Sloan, 1965[4]
Tip tür
†Purgotarius unio
Valen & Sloan, 1965
Diğer türler
  • †P. coracis (Fox & Scott, 2011)
  • †P. ceratops (Van Valen & Sloan, 1965)
  • †P. mckeeveri (Wilson Mantilla vd., 2021)[3]
  • †P. janisae (Van Valen, 1994)
  • †P. mckeeveri (Wilson Mantilla vd., 2021)
  • †P. pinecreeensis (Scott vd., 2001)
  • †P. titusi (Buckley, 1997)

Purgatorius, Paleosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış, Plesiadapiformes'in öncüsü olduğu düşünülen plasentalı memeli cinsi.[5][6] Purgatorius, Protungulatum ile birlikte, bilinen en eski plasentalı memelilerden biridir.

İlk kalıntıları (P. unio ve P. ceratops), 1965 yılında,[7] doğu Montana'nın Tullock Formasyonundan (erken Paleosen, Puercan), Purgatory Tepesi yakınlarında bulundu. Bundan dolayı cins için Purgatorius ismi verildi.

Purgotarius türleri, Ravenscrag Formasyonunda da bulundular ve erken Paleosen Bug Creek Grubunda olan leptictidlerle birlikte yaygın olarak keşfedilmişlerdir.[8] Bu kalıntıların bir zamanlar geç Kretase'den olduğu düşünülüyordu, ancak şimdi bunların Paleosen dönemi kalıntıları oldukları kabul ediliyor. Purgatorius'un, sıçan büyüklüğünde ve sivri sincapçığa benzer bir memeli olduğu düşünülmektedir. Cinsin ortalama 15 cm uzunluğa ve yaklaşık 37 gram ağırlığa sahip olduğu varsayılır. Muhtemelen gececildi ve genellikle böceklerle beslenen bir ağaç sakini idi.

Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]

Purgotarius unio'nun yaşam restorasyonu

P. unio'nun diş yapısı, Montana'daki Purgatory Tepesi'nin 80 km batısındaki Garbani Mevkiinden 13 adet dişsiz kalıntı, parçalı çene, parçalı bir üst çene ve 50'den fazla izole diş ile belgelenmiştir. P. ceratops türü ise, McCone County, Harbicht Hill'de bulunan izole bir alt molar diş ile temsil edilmektedir.[9]

Geç Kretase'de Purgatorius'un ortaya çıkmasıyla ilgili rapor, erken Puercan fosillerini içeren bir kanal dolgusunda bulunan izole edilmiş, aşınmış bir azı dişine dayanıyordu. Kuzeybatı iç kesimlerinde Purgatory yerel hayvanlarından da bolca temsil edilir, bu da türün bölgeye 64.75 ile 64.11 myö arasında geldiğini gösterir. Purgatorius janisae'nin bulunan alt dişleri, cinsin alt diş formülünün, 3.1.4.3 olduğunu göstermektedir.[10] Ayak bileği kemikleri, primatlarınkine benzerdi ve ağaçlarda yaşam için uygundu.[11]

Filogenetik[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun yıllardır, Purgatorius'un primatların ilkel bir üyesi mi yoksa Plesiadapiformes'in bazal bir üyesi mi olduğu tartışılmaktadır. Ön diş morfolojisini içeren Purgatorius diş yapısının birkaç karakteri, onu daha sonraki plesiadapiformlarla destekleyebilir. Prizma kesitleri dairesel, at nalı ve düzensiz şekillerle oldukça değişkendir, yanak dişlerinin prizmaları ise radyal olarak düzenlenmiştir.[12] 2015 yılında yayınlanan 177 memeli taksonunun (çoğunlukla Kretase ve Paleosen fosilleri) filogenetik analizi, Purgatorius'un primatlarla yakından ilişkili olmadığını ve Özellikle Protungulatum'un kardeş taksonu olarak, "taç grubu plasentalıların" dışında kaldığını göstermektedir. Daha önceki çalışmalarda da benzer sonuçlar elde edilmişti.[13]

Halliday vd. (2015), tarafından oluşturulmuş kladogram:[13]

Eutheria
 

†Zalambdalestes

 
 
 

†Cimolestes

 
 
 
 

†Protungulatum

 
 

†Purgatorius

 
 
 
 

†Leptictis

 
 

†Gypsonictops

 
 
 

†Prodiacodon

 
Placentalia (plasentalı memeliler)
Atlantogenata
 

Xenarthra

 
 

Afrotheria

 
 
Boreoeutheria
 

Euarchontoglires

 
 

Laurasiatheria

 
 
 
 
 
 
 
 

Bazı daha güncel çalışmalar ise onu bazal bir plesiadapiform olarak, Ursolestes ile birlikte Purgatoriidae familyasına yerleştirir.[14]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Silcox, Marry (Nisan 2017). "Purgatorius". (PDF) Paleocene–Eocene plesiadapiforms and Primate Origins. doi:10.1002/9781119179313.wbprim0037. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Purgatorius". paleobiodb.org. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  3. ^ Wilson Mantilla, G. P.; Chester, S. G. B.; Clemens, W. A.; Moore, J. R.; Sprain, C. J.; Hovatter, B. T.; Mitchell, W. S.; Mans, W. W.; Mundil, R.; Renne, P. R. (2021). "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050 Özgürce erişilebilir. 
  4. ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886. 
  5. ^ O'Leary, M. A. (2013). "The placental mammal ancestor and the post–K-Pg radiation of placentals". Science. 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. PMID 23393258. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  6. ^ "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. s. 210050. doi:10.1098/rsos.210050. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Van Valen (1965). "The earliest primates". Science. 150 (3697): 743-745. doi:10.1126/science.150.3697.743. PMID 5891702. 
  8. ^ Lillegraven, Kielan-Jaworowska & Clemens 1979
  9. ^ Clemens, William A. (24 Mayıs 1974). "Purgatorius, an Early Paromomyid Primate (Mammalia)". Science (İngilizce). 184 (4139): 903-905. doi:10.1126/science.184.4139.903. ISSN 0036-8075. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  10. ^ Clemens, William A. (Aralık 2012). "PURGATORIUS (PLESIADAPIFORMES, PRIMATES?, MAMMALIA), A PALEOCENE IMMIGRANT INTO NORTHEASTERN MONTANA: STRATIGRAPHIC OCCURRENCES AND INCISOR PROPORTIONS". Bulletin of Carnegie Museum of Natural History. 2004 (36): 3-13. doi:10.2992/0145-9058(2004)36[3:PPPMAP]2.0.CO;2. ISSN 0145-9058. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  11. ^ Kaplan (2012). "Primates were always tree-dwellers". Nature. doi:10.1038/nature.2012.11423. 
  12. ^ TABUCE, RODOLPHE; DELMER, CYRILLE; GHEERBRANT, EMMANUEL (Nisan 2007). "Evolution of the tooth enamel microstructure in the earliest proboscideans (Mammalia)". Zoological Journal of the Linnean Society. 149 (4): 611-628. doi:10.1111/j.1096-3642.2007.00272.x. ISSN 1096-3642. 
  13. ^ a b Halliday (2017). "Resolving the relationships of Paleocene placental mammals" (PDF). Biological Reviews. 92 (1): 521-550. doi:10.1111/brv.12242. PMC 6849585 $2. PMID 28075073. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  14. ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Purgatorius&oldid=32558372" sayfasından alınmıştır