Pontus Kartalı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Line drawing of eagle with wings spread, head turned toward its right wing
Geleneksel "Pontus Kartalı" tasarımı

Pontus Kartalı, Karadeniz Rumları olarak da adlandırılan Pontus Rumları'nın başlıca etnik sembolüdür. Sembolde, kartal kanatlarını açmış ve sol omzunun üzerinden yana bakıyor şekilde resmedilir. Kartal, önerilen Pontus Rum etnik bayraklarında görünür ve birçok Pontus kuruluşu bunu logolarının bir parçası olarak kullanır.

Sembolün tarihi ve evrimi[değiştir | kaynağı değiştir]

İmparatoriçe Theodora Kantakuzene (sağda)

Sol omzunun üzerinden bakan kanatlı bir kartal, en az MÖ 200'den beri Pontus'ta bir sembol olarak kullanılmıştır. Pontus tarihçisi Sam Topalidis, çift başlı kartalın eski Mezopotamya'da bir sembol olarak ortaya çıktığını ve eski Anadolu'ya Asurlu tüccarlarla birlikte geldiğini öne sürer. Daha sonra Hititler, Ermeniler ve Persler tarafından çeşitli varyasyonları kullanılmıştır.[1] Hititler de ikonografilerinde tek başlı kartalı kullanmışlardır.[2]

Günümüzde Ukrayna'da bulunan eski bir Yunan kolonisi olan Olbia'da bulunan kartalları tasvir eden sikkeler, (M.Ö. y. 350-330[3]) Modern Rusya'daki Taman Yarımadası'ndaki Yunan mezar höyükleri de (M.Ö 400) kartal tasvirlerini içerir.[4]

En eski Pontus Rum yerleşimlerinden biri olan Sinop'ta basılan sikkelerde kartallar da MÖ 330 kadar erken bir tarihte tasvir edilmiştir.[2] MÖ 300 ile 200 yılları arasında Sinop sikkelerinde başı dönmüş ve kanatları açık kartal görülmektedir.[2] Kartal aynı zamanda eski bir Roma sembolü (aquila) ve daha sonra bir Bizans sembolüydü. Çift başlı kartal Bizans sanatında 900'lü veya 1000'li yıllarda karşımıza çıkar.[1] Tarihçi George Finlay , Trabzon Ayasofya'da I. Manuel Komnenos'un bir portresini gördü; Finlay, "cübbesi dairesel madalyonlar üzerinde iki sıra tek başlı kartallarla süslenmiştir" dedi. Portre günümüzde kayıptır. Finlay ayrıca Trabzon'daki Nyssa Kilisesi'nin şimdi yıkılmış olan St. Gregory'sini de gördü ve duvarlardaki freskleri kaydetti. Kilisedeki resimlerde bir imparator ve imparatoriçe tasvir edilmiştir; imparatoriçenin cübbesinde çift başlı kartallar, imparatorun cübbesinde ise tek başlı kartallar vardı.[2]

Kartal daha sonra Pontos bölgesinin bir Orta Çağ krallığı olan Trabzon İmparatorluğu'nda imparatorluk sembolü olarak kullanıldı. Tek başlı kartallar, 1200'lü yıllarda Trabzon'da şehir mimarisinde ortaya çıktı. Trabzon İmparatorluğu'nun imparatorları ve imparatoriçeleri kıyafetlerinde tek veya çift başlı kartallarla tasvir edilmiştir. Örneğin, III. Aleksios döneminde imparatoriçe Theodora Kantakuzene, cübbesinde çift başlı kartallarla tasvir edilmiştir.[2]

Modern kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Painting of eagle and kemenche on yellow background, with Greek writing
Yunanca: Euxeinos Leschi Pontion işaretine boyanmış Pontus kartalı ve kemençe (Pontian Korfu Kulübü)

Günümüzde Pontus kartalı, Pontus grupları ve yayınları tarafından bir sembol olarak kullanılmaktadır. Örneğin, Yunanca Archeion Pontou dergisini çıkaran Pontus Araştırmaları Komitesi 1920'lerden beri Pontus kartalını bir sembol olarak kullanmıştır.[2] Pontiaki Estia dergisi de kartalı 1950'lerde ikon olarak kullandı.[5]

Pontus kartalı dini anlamda da sembol olarak kullanılmaktadır. Dormition Bayramı'nda, kuzey Yunanistan'daki Pontus Rumları, Meryem Ana'nın ikonasını taşıyan bir tören alayı düzenlerler. Simge standı tavus kuşu, haç ve Pontus kartalı resimleriyle süslenmiştir.[6][7] Amerika Başpiskoposu Elpidophoros, Rum Kırımını anma töreninde Pontus kartalını gösteren bir pankart kullanmıştır.[8]

Birçok kuruluş Pontus kartalını logolarının bir parçası olarak kullanmaktadır: Avustralya'nın Pontus Federasyonu'nun simgesi olarak bir Avustralya çiziminin üzerine yerleştirilmiş altın bir Pontus kartalı vardır.[9] Avustralyalı Pontiaki Estia grubu da aynı şekilde kartal logosuna sahiptir.[10]

Bayraklarda kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Stylized eagle, wings spread, looking over its left shoulder. Flat yellow background.
Pontus bayraklarından biri

Önerilen birçok Pontus bayrağı vardır; hiçbiri evrensel olarak resmi bayrak olarak kabul edilmemiştir. Sarı zemin üzerine siyah Pontus kartalı birçok kuruluşta yaygındır. Farklı Pontus örgütleri farklı bayraklar ve pankartlar kullanmaktadır. ABD'nin New York kentindeki Queens'de bulunan Komninoi Pontus Topluluğu, siyah Pontus kartalı ile sarı bir bayrak kullanıyor.[11] Rusya'daki Vityazevo Yunan Cemiyeti'nde de kullanılmaktadır.[12] Güney Avustralya'daki Pontuslu Kardeşliği (Pontian Brotherhood) de siyah Pontus kartallı sarı bir bayrak kullanmaktadır.[13] Afişleri de aynı tasarıma sahiptir.[14] Atina merkezli Argonauti-Komninoi Pontus Rum Derneği, kartal ve Argonot'u tasvir eden siyah çizgili sarı bir bayrak kullanmaktadır.[15]

Spor kulüplerinde kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Apollon Pontus FC, Yunanistan'ın Kalamarya kentinde bulunan bir erkek futbol kulübüdür ve 1926'da Pontuslu mülteciler tarafından kurulmuştur. Siyah ve sarı bir Pontus kartalı logolarının bir parçasını oluşturmaktadır. Kulüp, Pontus tarihini ve geleneğini korumak amacıyla kurulmuştur fakat Pontuslulara özel değildir.[16]

Pontian Eagles Futbol Kulübü, Güney Avustralya Amatör Futbol Ligi'nin bir üyesidir. 1992 yılında, diasporadaki Pontus tarihini korumayı amaçlayan bir topluluk kuruluşu olan Güney Avustralya'daki Pontuslu Kardeşliği tarafından kurulmuştur. Futbol kulübünün amacı, Pontuslu gençlere ait olacakları bir alan vermektir; fakat Apollon Pontus FC gibi tüm etnik kökenlerden oyuncuları kabul eder. Logo, sarı ve siyah renklerde stilize edilmiş bir kartaldır. Başın profilde olduğu tipik Pontus kartalı tasarımının aksine, baş ileriye dönüktür.[17]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Skartsis, Labros. (2017) Origin and Evolution of the Greek Flag Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. 978-960-571-242-6
  2. ^ a b c d e f "The History of the Symbols of the Single and Double-Headed Eagles in Pontos". Pontos World. 2017. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Olbia". Greeks on the Black Sea: Ancient Art from the Hermitage. J. Paul Getty Museum. 2007. s. 114. ISBN 978-0-89236-883-9. 
  4. ^ "Seven Brothers Kurgans". Greeks on the Black Sea: Ancient Art from the Hermitage. J. Paul Getty Museum. 2007. s. 221. ISBN 978-0-89236-883-9. 
  5. ^ Fann (1991). "The Pontic Myth of Homeland: Cultural Expressions of Nationalism and Ethnicism in Pontos and Greece, 1870-1990". Journal of Refugee Studies. 4: 345. 
  6. ^ Fann (1991). "The Pontic Myth of Homeland: Cultural Expressions of Nationalism and Ethnicism in Pontos and Greece, 1870-1990". Journal of Refugee Studies. 4: 346-347. 
  7. ^ Fann (1991). "The Pontic Myth of Homeland: Cultural Expressions of Nationalism and Ethnicism in Pontos and Greece, 1870-1990". Journal of Refugee Studies. 4: 350. 
  8. ^ "Flag Raising Ceremony". Greek Orthodox Archdiocese of America. 19 Mayıs 2021. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  9. ^ "About". Pontian Federation of Australia. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  10. ^ "Pontiaki Estia". Pontiaki Estia. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  11. ^ "Gallery". Komninoi NY. 2018. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ ""Pontic Myth": The Death and Rebirth of Pontic Greek Culture in Post-Soviet Russia". Culture, Ethnicity and Migration After Communism: The Pontic Greeks. Routledge. 2016. ISBN 9781317155799. 
  13. ^ "Pontian Brotherhood of SΑ – Official Grand Opening of its new Club Rooms". Orthodoxeia News Agency (Yunanca ve İngilizce). 28 Ocak 2021. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  14. ^ "Commemorations: social memory of Pontian loss". Exile and migration of Pontic Greeks: the experience of loss as the presence of absence (PhD tez). Adelaide Research & Scholarship: University of Adelaide. February 2013. s. 101. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022. 
  15. ^ "The revival of a second Greek language". BBC Travel. 12 Ağustos 2019. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  16. ^ "Καλώς ορίσατε στην ιστοσελίδα του Απόλλωνα Πόντου". Απολλων Ποντου. 2017. 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  17. ^ "Club History". Pontian Eagles Soccer Club. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pontus_Kartalı&oldid=32592206" sayfasından alınmıştır