Placidia

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Placidia
Roma imparatoriçesi
(Batı'da)
Hüküm süresi11 Temmuz - 2 Kasım 472
Doğum439-443
Roma
Ölümy. 484 (41-45 yaşında)
Konstantinopolis
Eş(ler)iOlybrius
Çocuk(lar)ıAnicia Juliana
HanedanTheodosius
Valentinianus
BabasıIII. Valentinianus
AnnesiLicinia Eudoxia

Placidia, 425'ten 455'e kadar Batı Roma imparatoru III. Valentinianus'un kızı ve 454/455'ten itibaren 472'de Batı Roma imparatoru olan Olybrius'un karısıdır. Geç Antik Çağ'da Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında Roma'nın batısındaki son imparatorluk eşlerinden birisidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

455 yılında Vandalların Kralı Genserik tarafından, annesi Licinia Eudoxia ve ablası Eudocia ile birlikte Roma'nın Yağmalanması sırasında esir alınmış ve Genserik, Olybrius'un imparatorluk iddiasını desteklerken Vandal Krallığı'nda birkaç yıl geçirmiştir. Placidia ve annesi, y. 461'de Doğu imparatoru I. Leo tarafından Afrika'dan fidyeyle kurtarılmıştır. Placidia hayatının çoğunu, y. 461/462'de kızı Anicia Juliana'nın doğduğu Konstantinopolis'te ve kocasının Augustus olarak kısa hükümdarlığı sırasında Roma'da kalmıştır. 478 ve 484 yıllarında Konstantinopolis'te yaşadığı bilinen bir nobilissima femina idi.

Aile[değiştir | kaynağı değiştir]

Placidia, III. Valentinianus'un ile Vandalların kralı Genserik'in oğlu Hunerik'in karısı olan Eudocia'nın küçük kız kardeşi Licinia Eudoxia'nın ikinci kızıdır. Her ikisi de büyükannelerinin adını ona vermiştir: Anne tarafından Eudocia, Aelia Eudocia ve baba tarafından Placidia, Galla Placidia.[1] Placidia is estimated to have been born between 439 and 443.[2]

Evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]

454 veya 455'te Placidia, hem İtalya'da hem de Galya'da aktif olduğu bilinen üyeleri olan Anicii ailesinin[2] bir üyesi olan Anicius Olybrius ile evlenmiştir. Olybrius'un ailenin diğer üyeleriyle kesin ilişkisi, ebeveynlerinin isimleri birincil kaynaklarda belirtilmediğinden bilinmemektedir. Kimlikleriyle ilgili çeşitli teoriler mevcuttur.[3]

Başlangıçta İmparator Valentinianus, Placidia'yı Majorianus (geleceğin imparatoru) adında genç bir adamla evlendirmeyi planlıyordu; Oost , "Aëtius'un kendi komutası altında Galya'da Franklara karşı savaşan ast sıfatıyla kendini öne çıkaran" olarak tanımlamaktadır.[4] Bunu yapmak, Roma geleneklerine göre, Majorianus'u anında İmparatorluk ailesine bağlayacak ve onu Valentinianus'un yerine geçebilecek sıraya sokacaktır. Flavius Aetius bu planı öğrendiğinde, Majorianus'u 451'den önce bir tarihte mülklerine göndermiş ve ancak Aetius'un ölümünden sonra Roma'ya geri çağrılmıştır. Aetius ayrıca "İmparatoru kendisiyle dostluk yemini etmeye ve Placidia'yı kendi küçük oğlu Gaudentius ile nişanlamayı kabul etmeye zorlayarak" konumunu sağlamlaştırmaya çalışmıştır.[5]

Mommaerts ve Kelley, Placidia'nın Olybrius ile evlenmesinin arkasında 455 yılında Batı Roma tahtındaki III. Valentinianus'un halefi olan Petronius Maximus'un olduğuna dair bir teori öne sürmüşlerdir. Olybrius'un muhtemelen Petronius Maximus'un oğlu olduğunu ileri sürüp ve Petronius'un tahta geçtikten sonra uzak akrabalarını potansiyel halef olarak atamasının pek mümkün olmayacağını düşünmektedirler. Hydatius'a göre Petronius, en büyük üvey kızı Eudocia'nın en büyük oğlu ve Sezar olan Palladius ile evlenmesini ayarlamıştır. Placidia'nın kendi küçük oğullarından biriyle evlenmesini ayarlarken aynı şeyi yaptığını, böylece Placidia ile Olybrius'un evliliğini Theodosius Hanedanı'nın bir üyesi ile geniş Anicii ailesinin bir üyesi arasında aynı yıl içinde gerçekleşen üçüncü evlilik haline getirdiğini öne sürmektedir.[3]

Vandal esareti[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihçi Malchus'a göre, "Bu sıralarda, imparator Valentinianus'un dul eşi ve imparator Theodosius ile İmparatoriçe Eudocia'nın kızı Licinia Eudoxia, Roma'da mutsuz bir şekilde kaldı ve eşinin öldürülmesi nedeniyle tiran Maximus'a öfkelendi. Roma'yı yöneten Maximus'a karşı Afrika kralı Vandal Genserik'i çağırttı. Birdenbire kuvvetleriyle Roma'ya gelerek şehri ele geçirdi ve Maximus'u ve tüm güçlerini yok ettikten sonra saraydaki her şeyi, hatta bronzu bile aldı. Hatta hayatta kalan senatörleri eşleriyle birlikte esir olarak götürdü; onlarla birlikte, kendisini çağıran İmparatoriçe Eudoxia'yı ve o sırada Konstantinopolis'te kalan asilzade Olybrius'un karısı olan Placidia'yı ve hatta kızları bakire Eudocia'yı Afrika'daki Kartaca'ya götürdü. Döndükten sonra Genserik, imparatoriçe Eudoxia'nın kızı olan genç Eudocia'yı oğlu Hunerik ile evlendirdi ve anne ve kızın ikisini de büyük bir onurla tuttu" (Kron. 366).[6]

Eudoxia muhtemelen, istenmeyen bir evliliğe karşı Hun Attila'yı yardıma çağıran yengesi Justa Grata Honoria'nın örneğini takip ediyordu. Aquitaine'li tarihçi Prosper'a göre, Vandallar geldiğinde Maximus Roma'daydı. İmkanı olan herkese şehirden kaçma izni verdi. Kendisi kaçmaya çalıştı ama imparatorluk köleleri tarafından öldürüldü. Yetmiş yedi gün hüküm sürdü. Cesedi Tiber'e atıldı ve bir daha kurtarılamadı. Victor Tunnunensis de aynı fikirde ve Papa I. Leo'nun şehir nüfusunun güvenliği için Genserik ile pazarlık yaptığını ekliyor.[6]

Hydatius, suikastı, Maximus'un kaçma girişimine öfkelenen Roma ordusunun isyancı birliklerine bağlıyor. Chronica Gallica of 511, suikastı isyan eden bir kalabalığa bağlıyor. Jordanes tek bir suikastçıyı "Romalı bir asker olan Ursus" olarak tanımlıyor. Sidonius Apollinaris, "hain liderliği" nedeniyle kalabalığın paniğe kapılmasına ve İmparatorun katledilmesine neden olan bir Burgundyalı hakkında şifreli bir yorum yapıyor. Kimliği bilinmiyor; muhtemelen şu ya da bu nedenle Vandallarla yüzleşmeyi başaramayan bir general. Daha sonraki tarihçiler olası adaylar olarak iki yüksek rütbeli Burgundyalıyı, Gondioc ve kardeşi Chilperic'i önerdiler. Her ikisi de daha sonra 455'te Hispania'yı işgal eden II. Teoderik'e katıldı.[6]

Olybrius, İoannis Malalas'ın belirttiği gibi, Roma kuşatması sırasında Konstantinopolis'teydi. Esaret süresi boyunca karısından ayrı kaldı. Eudoxia ve Placidia'nın geri döneceğini öngören Stylite Daniel'i ziyaret ettiği bildirildi.[7]

İmparatoriçeliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Priskos ve Antakyalı İoannis, Genserik'in, Olybrius'u Batı Roma İmparatorluğu'nun tahtına oturtma fikrini, en azından Majorianus'un 461'deki ölümü kadar erken bir zamanda değerlendirdiğini bildirmektedir. Placidia ile evliliği nedeniyle Olybrius, hem Theodosius Hanedan'ın varisi hem de evlilik yoluyla Vandal kraliyet ailesinin bir üyesi olarak düşünülebilir. 465'te Libius Severus öldü ve Genserik, Olybrius'u yeniden Batı tahtına aday gösterdi. Procopius, Olybrius'un Vandal destekçisiyle iyi bir ilişki sürdürdüğünü bildirdi.[7]

Priscus, Prokopius, İoannis Malalas, Theodorus Lector, Evagrius Skolastikos, İman Savunucusu Theofanis, İoannis Zonaras ve Georgios Kedrenos'un anlatımlarına göre Placidia'nın Kartaca'da altı ila yedi yıl tutuklu kaldığı tahmin edilebilir. 461 veya 462'de Doğu Roma İmparatoru I. Leo, Eudoxia ve Placidia için büyük bir fidye ödedi. Placidia hayatının geri kalanını Konstantinopolis'te geçirmiş gibi görünüyor.[2]

472 yılında Batı Roma İmparatoru Anthemius, magister militum ve damadı Ricimer ile iç savaşa girdi. İoannis Malalas'a göre Leo müdahale etmeye ve düşmanlıkları bastırmak için Olybrius'u göndermeye karar verdi. Olybrius'a ayrıca Genserik'e kendi adına bir barış anlaşması teklif etmesi talimatı verilmişti. Ancak Leo, Anthemius'a başka bir haberci olan Modestus'u da göndererek ondan hem Ricimer hem de Olybrius'un ölümlerini ayarlamasını istemişti. Ancak Ricimer, kendisine sadık Gotları Roma ve Ostia Antica limanlarına yerleştirmişti ve onlar Modestus'un yolunu keserek onu ve mesajını bizzat Ricimer'e ilettiler. Ricimer mesajın içeriğini Olybrius'a açıkladı ve iki adam eski efendilerine karşı yeni bir ittifak kurdu.[8]

Nisan veya Mayıs 472'de Olybrius imparator ilan edildi[7] ve iç savaş başladı. Antakyalı İoannis, Anthemius'un Romalıların çoğu tarafından, Ricimer'in ise barbar paralı askerler tarafından desteklendiğini iddia ediyor. Foederati lideri Odoacer, Ricimer'in davasına ve ayrıca Ricimer'in yeğeni Gundobad'a katıldı. İoannis Malalas ve Antakyalı İoannis'e göre Gundobad, Anthemius'u öldürmeyi ve çatışmayı sona erdirmeyi başardı. Anthemius'un son takipçileri tarafından terk edildiğini ve bir kiliseye sığındığını iddia ediyorlar ama Gundobad onu yine de öldürdü. Ancak iki tarihçi olayın yeri konusunda farklılık gösteriyor. Malalas onu Eski Aziz Petrus Bazilikası'na yerleştirirken, Antiochean onu Trastevere'deki Santa Maria'ya yerleştirir. Ancak Cassiodorus, Marcellinus Comes ve Procopius, Anthemius'un Ricimer tarafından öldürüldüğünü bildiriyor. 511 tarihli Chronica Gallica her iki teoriden de bahsediyor, ancak bu eylemi iki adamdan hangisinin yaptığından emin değil.[8]

Anthemius'un ölmesiyle Olybrius varsayılan olarak tek Batı Roma İmparatoru olmuştur. Placidia, Konstantinopolis'ten fiilen ayrılmadan onun İmparatoriçesi olmuş ve kızlarıyla birlikte orada kalmıştır. 18 Ağustos 472'de Ricimer "kötü huylu ateşten" öldü. Diyakoz Paul, Olybrius'un daha sonra Gundobad'ı Patrici olarak atadığını yazmıştır.[7]

22 Ekim veya 2 Kasım 472'de Olybrius ölmüştür. Antakyalı İoannis, ölümünün su toplamasına bağlı olduğunu söyler. Cassiodorus ve Magnus Felix Ennodius, herhangi bir sebep belirtmeden ölümü bildirmişlerdir. Ncak tümü hükümdarlığının çok kısa olduğunu yazmışlardır.[7]

478'de Malchus, "Olybrius'un karısı Placidia'nın koruyucusu İskender'in önderliğinde Kartaca'dan elçilerin Bizans'a geldiğini" bildirdi. O, daha önce Placidia'nın anlaşmasıyla Zeno tarafından oraya gönderilmişti. Elçiler şöyle dedi: Hunerik kendisini dürüstçe imparatorun dostu olarak tanıtmıştı ve Romalı olan her şeyi o kadar seviyordu ki daha önce kamu gelirlerinden talep ettiği her şeyden ve ayrıca Leo'nun daha önce karısından ele geçirdiği diğer paralardan vazgeçmişti [sc. Eudocia ]... İmparatorun, Olybrius'un karısını onurlandırdığı için teşekkür etti..."[9] Placidia is last mentioned c. 484.[2]

Placidia, muhtemelen adı hala bilinen son Batı Roma İmparatoriçesidir. Glycerius ve Romulus Augustus'un evli oldukları bilinmemektedir. Julius Nepos, Verina ve I. Leo'nun hayatta kalan kayıtlarda adı geçmeyen yeğeniyle evlenmiştir.[10]

Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilinen tek çocuğu ve kızı Anicia Juliana y. 462 doğmuş ve hayatını I. Justinianus öncesi Konstantinopolis'in sarayında geçirmiştir. Juliana "hem en aristokrat hem de en zengin sakin" olarak kabul edilmiştir.[11] Oost, "onun aracılığıyla Galla Placidia'nın [Placidia'nın büyükannesi] torunları Doğu İmparatorluğu'nun soyluları arasındaydı" yorumunu yapmaktadır.[12]

Soy ağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Stewart I. Oost, Galla Placidia Augusta: A biographical essay (Chicago: University Press, 1968), p. 247
  2. ^ a b c d Prosopography of the Later Roman Empire, vol. 2
  3. ^ a b T.S. Mommaerts and D.H. Kelley, "The Anicii of Gaul and Rome," in John Drinkwater and Hugh Elton, Fifth-century Gaul: A Crisis of Identity? (Cambridge: University Press, 1992), p. 119
  4. ^ Oost, Galla Placidia Augusta, pp. 286f
  5. ^ Oost, Galla Placidia Augusta, p. 287
  6. ^ a b c "Ralph W. Mathisen, Petronius Maximus (17 Mart 455 - 22 Mayıs 455)". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  7. ^ a b c d e "Ralph W. Mathisen, Anicius Olybrius (Nisan/Mayıs 472 -- [11 Temmuz 472] -- 22 Ekim ya da 2 Kasım 472)". 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  8. ^ a b "Ralph W. Mathisen, "Anthemius (12 April 467 - 11 July 472 A.D.)"". 28 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  9. ^ Malchus, fr. 13; translated by C.D. Gordon, Age of Attila: Fifth Century Byzantium and the Barbarians (Ann Arbor: University of Michigan, 1966), p. 125)
  10. ^ "Ralph W. Mathisen, Julius Nepos (19/24 Haziran 474 - [28 Ağustos 475] - 25 Nisan/9 Mayıs/22 Haziran 480)". 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  11. ^ Maas, Michael. The Cambridge Companion to the Age of Justinian. Cambridge University Press, 2005. Page 439.
  12. ^ Oost, Galla Placidia Augusta, p. 307

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Placidia&oldid=32376941" sayfasından alınmıştır