Moldova'da insan hakları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Moldova'da insan haklarının durumu 2002'den bu yana inceleme altına alınmış ve Moldova'daki ve dünyanın dört bir yanındaki insan hakları örgütleri, bağımsız medyaya yönelik adil olmayan baskılara ve diğer ihlallere karşı itirazlarda bulunmuşlardır.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın İnsan Ticaretini İzleme ve Mücadele Ofisi, ülkeyi 2017 yılında "2. Kademe" İzleme Listesi'ne almıştır.[1]

Savunmasız grupların hakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanlara karşı ayrımcılık Moldova toplumunda sistemik bir sorundur. Başta polis olmak üzere kolluk kuvvetlerine karşı ayrımcı tutum, düşmanlık, istismarcı davranışlar, fiziksel ve psikolojik şiddet uygulanmaktadır.[2] Kötü muameleler genellikle gözaltı sırasında gerçekleşmekte ve ifade ve itiraf almayı amaçlamaktadır.[2] Devlet yetkililerinin, bireyler tarafından Romanlara karşı gerçekleştirilen fiziksel istismar vakalarını soruşturmayı veya bunlara yaptırım uygulamayı reddettiği durumlar da söz konusudur. Roman halkının okuryazarlık düzeyi ulusal ortalamanın altındadır ve bazı topluluklarda akan su, su tesisatı ve ısıtma sistemi bulunmamaktadır.[3]

İfade ve basın özgürlüğü[değiştir | kaynağı değiştir]

Moldova Anayasaları ve yasaları ifade özgürlüğünü ve medya özgürlüğünü korur ve sansürü yasaklar. Yine de doğrudan ve dolaylı sansür uygulanmakta ve Freedom House'un 2016 Basın Özgürlüğü raporunda Moldova "kısmen özgür" olarak derecelendirilmektedir.[4]

2020 yılında Freedom House, kağıt üzerinde medyaya güçlü bir koruma sağlandığını, ancak hakaret yasalarının hakların elinden alınmasına izin verdiğini ve bunun özellikle yerel düzeyde "kötü niyetle hareket eden kişiler resmi denetçileri etkileyebileceği için medya üzerinde baskı uygulamak için kolay ve rahat bir mekanizma" haline geldiğini açıkladı ."(2020'de başkan Igor Dodon, tatillerini haber yaptığı için Ziarul de Gardă'ya hakaret davası açmıştır.)[5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Moldova'da LGBT hakları
  • Moldova'da Suç
  • Romanya'da insan hakları
  • Transdinyester'de insan hakları
  • Ukrayna'da insan hakları

Yukarıdaki Tarihsel Derecelendirme Tablosuna İlişkin Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1.^"Yıl"ın "Kapsanan Yıl" anlamına geldiğini unutmayın. Bu nedenle 2008 yılı olarak işaretlenen bilgiler 2009 yılında yayınlanan rapordan alınmıştır.
2.^^ 1 Ocak itibarıyla.
3.^^ Moldova parlamenter bir cumhuriyettir ; Başkanlık, başbakan ve parlamentonun yasama yetkisinin çoğunu elinde tuttuğu törensel bir pozisyon olarak kabul ediliyor.[6][7]
4.^^ Freedom House e-tablosunda, Kuzey Makedonya'dan Kuzey Kore'ye kadar her ülke için verilen derecelendirmeler, alfabetik olarak kendisinden önceki ülkeye uygulanırken, Kuzey Makedonya'nın derecelendirmeleri (hem sivil hem de siyasi haklar için 3) Kuzey Kore'ye uygulanıyor. Kuzey Makedonya “M” harfiyle başlıyor (“Makedonya, Kuzey”de olduğu gibi), Kuzey Kore ise “N” harfiyle başlıyor; dolayısıyla "M" ve "N" harfleriyle başlayan her ülke ( Norveç hariç) etkilenmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Trafficking in Persons Report 2017: Tier Placements". www.state.gov (İngilizce). 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2017. 
  2. ^ a b "Rele tratamente pe motiv de discriminare în Moldova" (PDF). Promo-LEX. Chișinău. 2012. s. 28. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2019. 
  3. ^ "Moldova: Raport asupra drepturilor omului pe anul 2016" (PDF). Ambasada SUA în Moldova. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Moldova / Country report / Freedom of the Press". Freedom House. 2016. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2017. 
  5. ^ ""FoTP_Moldova-2021_En_0.pdf"" (PDF). Freedom House. 26 Kasım 2023. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  6. ^ "Moldova elects pro-Russian Igor Dodon as president". Politico (İngilizce). 14 Kasım 2016. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  7. ^ "Maia Sandu, a reformist ex-prime minister, becomes president". The Economist. 19 Kasım 2020. ISSN 0013-0613. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022.