Michael Essien

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mickaël Essien
Kişisel bilgileri
Tam adı Michael Kojo Essien
Doğum tarihi 3 Aralık 1982 (41 yaşında)
Doğum yeri Akra, Gana
Boyu 1,77 m (5 ft 9+12 in)
Mevkisi Defansif orta saha, libero
Altyapı kariyeri
1998-1999 Liberty Professionals
Profesyonel kariyeri*
Yıllar Takım Maç (Gol)
2000-2003 Bastia 66 (11)
2003-2005 Lyon 71 (7)
2005-2014 Chelsea 168 (17)
2012-2013Real Madrid (kiralık) 20 (2)
2014-2015 Milan 20 (0)
2015-2016 Panathinaikos 13 (1)
2017-2018 Persib Bandung 29 (5)
2019-2020 Sabail 14 (0)
Toplam 401 (43)
Millî takım kariyeri
2002-2014  Gana 58 (9)

* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.


Michael Kojo Essien (ya da diğer ismiyle: Mickaël Essien), (3 Aralık 1982, Akra), Gana doğumlu eski millî futbolcudur. Orta saha'nın defansif ve libero bölgelerinde mücadele etmiştir.[1]

Futbola ülkesinin takımı Liberty Professionals'da başladı. 2000 yılında Fransa Ligue 1 takımlarından Bastia'ya transfer oldu ve orada profesyonelliğe adım attı. Bastia'da forma giydiği üç sezon boyunca 65 maça çıkıp 11 gol atan Essien, 2003 yılında o zaman ligin son şampiyonu olan Lyon'a transfer oldu. Lyon formasıyla 2003-04 ile 2004-05 sezonunda lig şampiyonluğu yaşayıp o sezonlarda da UEFA Şampiyonlar Ligi'nde mücadele etti. Fransa'da mücadele ettiği beş yıl boyunca Fransa vatandaşlığı da taşıdı.[2] Essien, 2005 yılında Premier League takımlarından Chelsea'ye 24.4 milyon € karşılığında transfer oldu ve Afrika'nın en pahalı futbolcusu olarak da tarihe geçti.[3] Chelsea formasıyla 2006 ile 2010 yıllarında lig şampiyonluğu, üç FA Cup ve bir de EFL Cup şampiyonluğu yaşadı. 2008 yılında ise UEFA Şampiyonlar Ligi'nde final oynama başarısı gösterdi. 2006-07 ve 2008-09 sezonunda attığı birer gol ise Chelsea takımında sezonun golü olarak seçildi.

Essien, Gana genç takım formasıyla 1999 FIFA 17 Yaş Altı Dünya Kupası'nda ve 2001 FIFA Gençler Dünya Kupası'nda mücadele ederken, 2001 yılında genç millî takımıyla ikincilik yaşadı. Gana A millî takım formasını ise ilk kez Ocak 2002'de giyen Essien, A millî takımla üç Afrika Uluslar Kupası ile 2006 FIFA Dünya Kupası'nda mücadele etti ve Gana, 2006 FIFA Dünya Kupası'nda son 16 takımın arasına kalmayı başardı. Ayrıca; fiziksel özellikleri, bitmeyen enerjisi ve sert müdahaleleriyle Bizon lâkabını aldı.[4]

Kulüp kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bastia[değiştir | kaynağı değiştir]

Essien, Temmuz 2000'da Ligue 1 takımlarından Bastia ile sözleşme imzaladı ve kariyerindeki ilk maçına; 30 Eylül 2000 tarihinde Metz karşısında takım kaptanı Laurent Casanova'nın yerine oyuna girerek çıktı.[5] Takımda ilk olarak dörtlü defansın önünde oynamaya başladı. 2000-01 sezonunda 13 maça çıktı ve tek golünü; 7 Şubat 2001 tarihinde 3-2 kaybettikleri maçta yine Metz karşısında attı.[6] Sonraki sezon takımın teknik direktörü Robert Nouzaret tarafından orta sahanın ortasında oynamaya başladı ve bu bölgede sürekli oynayarak kendini geliştirdi. Orta sahada takım arkadaşları; Nicolas Dieuze ve Cyril Jeunechamp ile birlikte iyi işler yapan Essien, Nantes, Lorient ve Guingamp maçında da takımının maçı kazanmasını sağlayan golleri attı.[7] 12 Ocak 2002 tarihinde ise Marseille karşısında maçın 2-2 bitmesini sağlayan golü attı.[8] Essien, o sezon 24 maçta dört gol atma başarısı gösterdi.

2002-03 sezonunda ise Gérard Gili'nin takımın başına geçmesiyle takımda ilk 11'in vazgeçilmez futbolcusu hâline geldi. Ancak onun fiziksel özellikleri ile maçlarda inatçılığı, o sezonda 12 sarı kart ile bir kırmızı kart görmesine sebep oldu.[9] Sezonun ilk golünü; 3 Ağustos 2002 1-1 biten maçta Lens karşısında attı.[10] 15 Ocak 2003 tarihinde ise 2-0 kazandıkları maçta sonraki sezon oynayacağı takım olan Lyon karşısında bir gol attı.[11] Essien, Bastia'da oynadığı üç sezon boyunca hep orta sıraları gördü ve bu performansıyla Paris Saint-Germain, Marseille ve Lyon takımlarının transfer listesine girdi. Aynı sezon ligde yılın takımında yer almayı başardı.[12]

Lyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris Saint-Germain, Essien'i almak için Bastia ile anlaşsa da Essien, Paris Saint-Germain ile sözleşme imzalamayı reddetti ve o sezon üst üste iki kez lig şampiyonu olan Lyon ile 7.8 milyon € karşılığında sözleşme imzaladı.[13][14] Essien, takımda 4 numaralı formanın sahibi oldu ve iki ceza sahasında da etkili olabilen orta saha oyuncusu profilinde oynamaya başladı. Takım arkadaşları; Juninho Pernambucano, Edmílson ve Mahamadou Diarra ile birlikte orta sahada takımın en etkili silahlarından biri oldular. Essien, Lyon forması altındaki ilk maçına; 26 Temmuz 2003 tarihinde Trophée des Champions'da Auxerre karşısında çıktı ve 5. dakikada gol atıp, 9. dakikada Mahamadou Diarra'ya ikinci golün pasını verek takımının maçı 2-1 kazanıp kupanın sahibi olmasını sağladı.[15] Bu kupa, Essien'in kariyerinde kazandığı ilk kupa oldu. 9 Ağustos 2003 tarihinde Monaco karşısında, Lyon forması altındaki ilk golünü attı.[16] 2003-04 sezonunda 34 maça çıktı ve Bordeaux ile Rennes karşısında attığı goller de dahil olmak üzere üç gol attı.[17] Lyon, o sezon üst üste 3. lig şampiyonluğunu kazandı. Essien, aynı sezon Şampiyonlar Ligi'nde on maç yaptı ve Lyon, çeyrek finalde Porto'ya elendi. Porto da o sezon, bu turnuvada şampiyonluk yaşamıştı.

Essien, 2004-05 sezonunda 38 maçın 37'sinde yer almayı başardı. Forma giyemediği maç ise; 26 Şubat 2005 tarihinde "Rhône derbisi" mücadelesinde oynanan ve 3-2 kazanılan St. Etienne maçıydı.[18] O maçta forma giyememesinin sebebi; 18 Şubat 2005 tarihinde 1-1 biten Monaco maçında kırmızı kart görmesiydi.[19] Aynı sezon üç gol atıp 11 sarı kart gördü.[20] Ligde sergilediği performans ile 2005 yılında UNFP tarafından ligde yılın futbolcusu seçildi.[21] 2004-05 UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ise beş gol attı ve takımının çeyrek finale yükselmesini sağladı ancak Lyon, PSV'ye penaltı vuruşları sonucunda kupaya veda etti. 2005 FIFA Dünya'da Yılın Oyuncusu Ödülü oylamasında ise 22'nci oldu ve büyük takımların, özellikle de İngiltere Premier League takımlarından Chelsea'nin transfer listesine girmeyi başardı.

Chelsea[değiştir | kaynağı değiştir]

Essien, 14 Ağustos 2005 tarihinde uzun süren pazarlıklar sonucunda Chelsea'ye 24,4 milyon £ karşılığında transfer oldu[22][23] ve Afrika'nın en pahalı futbolcusu olarak tarihe geçti (daha önce bu rekorun sahibi; takım arkadaşı Didier Drogba'ydı. Drogba, 2004 yılında Marseille'den Chelsea'ye 24 milyon £ karşılığında transfer olmuştu).[24] Ancak Essien'in transferi için futbol ajanı Pini Zahavi ve Barry Silkman'ın yolsuzluk yaptığı şüphesiyle soruşturma açılsa da dava sonuçsuz kaldı.[25]

Essien, Chelsea forması altındaki ilk maçına; 21 Ağustos 2005 tarihinde 1-0 kazandıkları maçta Arsenal karşısında çıktı ve o maçta da Lyon'da giydiği 5 numaralı formayı giydi.[26] Chelsea formasıyla ilk asistini ise 17 Eylül 2005 tarihinde 2-0 kazandıkları maçta Charlton karşısında Hernan Crespo'ya yaptı.[27] Chelsea forması altındaki ilk golünü ise; 11 Mart 2006 tarihinde 2-1 kazandıkları maçta Tottenham karşısında attı.[28] Essien, 2005-06 sezonunda 31'i lig olmak üzere 42 maça çıktı ve iki gol atma başarısı gösterdi. Aynı sezon BBC Afrika'da Yılın Futbolcusu ödülünü kazandı[29] ve 2006 FIFA Dünya'da Yılın Oyuncusu Ödülü oylamasında ise yine 22'nci oldu.

Essien, 10 Aralık 2006 tarihinde Arsenal'a karşı uzak mesafeden gol attı ve o gol, Chelsea'de yılın golü olarak seçildi.[30] 2007 yılında ise Chelsea taraftarları tarafından Chelsea'de yılın futbolcusu seçildi.[31] 2007 yılında 2007 FIFA Dünya'da Yılın Oyuncusu Ödülü oylamasında ise bu sefer 15'nci sırada yer aldı.[32] 22 Temmuz 2008 tarihinde ise Chelsea ile olan sözleşmesini 2013 yılına kadar uzattı.[33][34]

Essien, 5 Eylül 2008 tarihinde Gana formasıyla Libya karşısında sakatlandı ve 22 dakika sahada kalabildi.[35] Maç sonrasında yapılan kontroller sonucunda Essien'in diz bağlarının koptuğu ve sahalardan altı ay uzak kalacağı öğrenildi. Essien, sahalara; 10 Mart 2009 tarihinde Şampiyonlar Ligi mücadelesinde 2-2 biten maçta Juventus karşısında çıktı ve o maçta da bir gol attı.[36] 6 Mayıs 2009 tarihinde ise Şampiyonlar Ligi yarı final rövanş maçında Barcelona karşısında 25 metreden ceza sahası dışından attığı yarım volelik gol, Chelsea taraftarları tarafından Chelsea'de bir kez daha yılın golü seçildi.[37] Ancak Chelsea, bu sonuçla deplasman gol kuralı nedeniyle kupadan elendi ve finale yükselme şansını son saniyelerde kaçırdı.

2009-10 sezonunda 8 Aralık 2009 tarihinde yine Şampiyonlar Ligi mücadelesinde oynanan ve 2-2 biten APOEL maçında gol atsa da yine sakatlanıp oyundan çıkmak zorunda kaldı.[38] Maç sonrasında yapılan kontroller sonucunda Essien'in yine diz bağlarının koptuğu ve sezonu kapattığı öğrenildi. Aynı zamanda bu sakatlık nedeniyle 2010 FIFA Dünya Kupası'nı da kaçırmış oldu.

Essien, 2011-12 sezonuna takımıyla hazırlanırken 11 Temmuz 2011 tarihinde yine diz bağları koptu ve yine sahalardan altı ay uzak kalmak zorunda kaldı.[39] Essien, bu sakatlığı da atlattıktan sonra sahalara; 14 Ocak 2012 tarihinde 1-0 kazandıkları maçta Sunderland karşısında döndü.[40]

Real Madrid[değiştir | kaynağı değiştir]

Nuri Şahin'in Liverpool'a kiralanmasından sonra o bölgede sıkıntı yaşayan Real Madrid Michael Essien'i Chelsea'dan 1 yıllğına kiralık olarak almıştır.

AC Milan[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Ocak 2014 tarihinde Serie A ekiplerinden AC Milan'a transfer olduğu açıklanmıştır.[41]

Sabail FK[değiştir | kaynağı değiştir]

2019 mart ayından itibaren Sabail FK takımına transfer olmuştur. Hem de takımın altyapısında teknik direktör olarak çalışmıştır.

Millî takım kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Essien, Gana genç takım formasıyla 1999 FIFA 17 Yaş Altı Dünya Kupası'nda ve 2001 FIFA Gençler Dünya Kupası'nda mücadele ederken, 2001 yılında genç millî takımıyla ikincilik yaşadı. Gana A millî takım formasını ise ilk kez; 4 Ocak 2002 tarihinde 2-0 kaybettikleri maçta Mısır karşısında giyerken;[42] ilk golünü, 5 Eylül 2004 tarihinde 2-0 kazandıkları maçta Cape Verde karşısında penaltıdan attı.[43] Ayrıca millî formayla üç Afrika Uluslar Kupası'nda ve 2006 FIFA Dünya Kupası'nda mücadele etti. Ayrıca 2010 yılında yaşadığı sakatlık nedeniyle millî forma altında 2010 FIFA Dünya Kupası'nda kadroya girmeyi başaramadı. Essien, millî formayı şu ana kadar 52 kez giydi ve dokuz gol attı.

Kariyer istatistikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Nisan 2012 itibarıyla
Kulüp performansı Lig Kupa Lig KupasıKıtasal Toplam
SezonKulüpLig MaçGolMaçGol MaçGol MaçGol MaçGol
Fransa LigCoupe de France Coupe de la Ligue Avrupa Toplam
2000-01 Bastia Ligue 1 12 1 - - - 12 1
2001-02 24 4 - - - 24 4
2002-03 29 6 - - - 29 6
2003-04 Lyon 34 3 - - 8 0 42 3
2004-05 37 5 - - 10 5 47 10
İngiltere LigFA Cup Lig Kupası Avrupa Toplam
2005-06 Chelsea Premier League 31 2 4 0 1 0 6 0 42 2
2006-07 33 2 5 1 6 1 10 2 54 6
2007-08 27 6 2 0 4 0 12 0 45 6
2008-09 11 1 3 0 0 0 5 2 19 3
2009-10 14 3 0 0 1 0 6 1 21 4
2010-11 33 3 2 0 0 0 8 1 43 4
2011-12 14 0 3 0 0 0 2 0 19 0
Toplam Fransa 136 19 - - 18 5 154 24
İngiltere 163 17 18 1 12 1 49 6 243 25
Kariyer toplamı 299 36 19 1 12 1 67 11 397 49

Millî takım[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Ağustos 2012 itibarıyla[44][45]
Millî takım Sezon Maç Gol
 Gana 2001-02 5 0
2002-03 1 0
2003-04 3 0
2004-05 4 2
2005-06 9 2
2006-07 5 1
2007-08 16 3
2008-09 4 0
2009-10 6 1
2010-11 1 0
2011-12 0 0
Toplam 54 9

Millî takım golleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ev sahibi olarak Gana baz alınmıştır.
Not: Millî takımda attığı dokuz golün sadece dört tanesi kayıtlıdır.
# Tarih Yer Rakip Skor Sonuç Turnuva
1 4 Haziran 2006 Easter Road, Edinburgh, İskoçya  Güney Kore 3-1 3-1 Hazırlık maçı
2 8 Ekim 2006 Seul Dünya Kupası Stadyumu, Seul, Güney Kore  Güney Kore 2-1 3-1 Hazırlık maçı
3 27 Mart 2008 Craven Cottage, Londra, İngiltere  Meksika 1-0 1-2 Hazırlık maçı
4 6 Eylül 2009 Ohene Djan Stadyumu, Akra, Gana  Sudan 2-0 2-0 2010 FIFA Dünya Kupası elemeleri

Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp[değiştir | kaynağı değiştir]

Chelsea

Kişisel[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Chelsea FC profile". 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012. 
  2. ^ Transfermarkt.com.tr'de Michael Essien
  3. ^ BBC (2007). "Michael Essien". BBC Sport:African Football. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  4. ^ Burt, Jason (20 Ekim 2005). "'Bison' Essien tramples Betis underfoot". The Independent. Londra: Independent Print. 30 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  5. ^ Bastia 1-0 Metz 29 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  6. ^ Metz 3-2 Bastia 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  7. ^ Üç maçın da kaynakları aynı kutuda gösterilmiştir; Nantes 1-2 Bastia 17 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bastia 3-1 Lorient 29 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Bastia 3-0 Guingamp 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  8. ^ Marseille 2-2 Bastia 14 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  9. ^ Michael Essien 2002-03 gördüğü kartlar 22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  10. ^ Bastia 1-1 Lens 18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  11. ^ Bastia 2-0 Lyon 7 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  12. ^ Sport Palmares. "Palmarès Trophées UNFP - Oscars du football - Equipe-type de Ligue 1; 2003" (Fransızca). 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012. 
  13. ^ BBC (30 Haziran 2003). "Ghana's Essien joins PSG". BBC Sport:African Football. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  14. ^ "Essien turns down PSG". BBC. 2 Temmuz 2003. 23 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  15. ^ Lyon 2-1 Auxerre 22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  16. ^ Lyon 3-1 Monaco 26 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  17. ^ İki maçın da kaynakları aynı kutuda gösterilmiştir; Lyon 3-0 Bordeaux 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Lyon 3-0 Rennes 14 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  18. ^ Lyon 3-2 St. Etienne 29 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  19. ^ Monaco 1-1 Lyon 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  20. ^ Michael Essien 2004-05 oynadığı maçlar 22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LFP, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  21. ^ BBC (23 Mayıs 2005). "Essien wins French award". BBC Sport:African Football. 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  22. ^ Bevan, Chris (15 Ağustos 2005). "Essien saga nears completion". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 16 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  23. ^ Associated Newspapers (19 Ağustos 2005). "Chelsea finally seal deal for Essien". Daily Mail. Londra. 22 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2009. 
  24. ^ BBC (19 Ağustos 2005). "Chelsea delight at Essien signing". BBC Sport. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  25. ^ "What Stevens said about each club". The Daily Telegraph. 16 Haziran 2007. 28 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2007. 
  26. ^ news.bbc.co.uk (21 Ağustos 2005). "Chelsea 1–0 Arsenal". 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2009. 
  27. ^ Charlton 0-2 Chelsea 16 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  28. ^ Chelsea 2-1 Tottenham 24 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 6 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  29. ^ BBC (5 Ocak 2007). "Michael Essien wins BBC African Footballer 2006". World Service Press Release. 3 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  30. ^ Sinnott, John (10 Aralık 2006). "Chelsea 1–1 Arsenal". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 8 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2009. 
  31. ^ Chelseafc.com (15 Mayıs 2007). "Night of surprises for player of the year". Chelsea FC. 17 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2007. 
  32. ^ FIFA (10 Ekim 2007). "2007 FIFA World Player of the Year Men's Shortlist" (PDF). FIFA. 29 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2007. 
  33. ^ Skysports.com (22 Temmuz 2008). "Essien pens new Blues deal". 12 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2009. 
  34. ^ Chelsea FC (12 Mart 2007). "Five more years for Essien". chelseafc.com. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011. 
  35. ^ Libya 1-0 Gana[ölü/kırık bağlantı], Soccernet ESPN, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  36. ^ Juventus 2-2 Chelsea 4 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  37. ^ Chelsea 1-1 Barcelona 12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  38. ^ Chelsea 2-2 Apoel 12 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  39. ^ British Broadcasting Corporation (11 Temmuz 2011). "Chelsea midfielder Michael Essien out for six months". BBC Sport. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011. 
  40. ^ Chelsea 1-0 Sunderland 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Soccernet ESPN, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014. 
  42. ^ Mısır 2-0 Gana 6 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Football Database, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  43. ^ Cape Verde 0-2 Gana 6 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Football Database, 7 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
  44. ^ Michael Essien profile 4 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Football Database.
  45. ^ National-Football-Teams.com'da yer alan Michael Essien profili
  46. ^ "2005 UNFP Ligue 1 Player of the Year". 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  47. ^ BBC News (5 Ocak 2007). "Essien wins BBC African award". 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2009. 
  48. ^ a b c Chelsea FC (19 Mayıs 2011). "Cech Wins the Big One". chelseafc.com. 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2011. 
  49. ^ cafonline.com (10 Şubat 2008). "CAF names Best XI for Ghana 2008 ACN". 13 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2008. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]