Koçi Bey Risalesi
Koçi Bey Risalesi, 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu duraklama döneminde Koçi Bey tarafından IV. Murat ve İbrahim'e sunulan eleştirel tarzdaki rapor. Osmanlı'da o döneme kadar padişaha sunulmuş ilk yazılı rapor olma özelliğine sahiptir. Lütfi Paşa'nın Asafnâme'si ve Defterdar Sarı Mehmed Paşa'nın Nesâyihü'l-Vüzerâ ve'l-Ümerâ eseriyle aynı kategoriye girmektedir.
Önemi ve özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı padişahına sunulan ilk yazılı rapor olan Koçi Bey Risalesi, 17. yüzyıla kadar Osmanlı'da bu tarzda bir rapor verme anlayışı olmamasından ötürü önem kazanmaktadır.[1] Risalede III. Murad sonrasında devlet yönetiminde baş gösteren aksaklıklar incelenmiş ve önceki padişahların uygulamaları eleştirilmiştir.[2]
Koçi Bey'in ilk risalesindeki ana eleştiri konuları, adam kayırma, irtikap, zimmet ve rüşvettir.[3][4]
IV. Murad'ın annesi Kösem Sultan'ın etkisinden çıkarak devletin yönetiminde daha etkin olması, içki ve tütünü yasaklaması da bu ilk risaleyi okumasından sonradır.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Danışman, Zuhuri (1985). Koçi Bey Risalesi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. s. 10.
- ^ Gökçe, Ali Fuat. "Osmanlı Klasik Döneminde İdari Reform Hareketleri: Koçi Bey Risalesi" (PDF). yasader.org. s. 66. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Kunt, Metin (2009). Türkiye Tarihi. İstanbul: Cem Yayınevi. s. 30.
- ^ Kuzucular, Şahamettin (19 Haziran 2011). "Koçi Bey'in Hayatı". Edebiyat ve Sanat Akademisi. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ Yılmaz, Mehmed (1999). Koçi Bey. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. s. 31. ISBN 975-08-0072-9.