Francisco J. Ayala

Francisco J. Ayala
Francisco J. Ayala
Doğum	Francisco José Ayala Pereda; 12 Mart 1934; Madrid, İspanya
Ölüm	5 Mart 2023 (88 yaşında); Los Angeles, Kaliforniya, ABD.
Milliyet	İspanyol-ABD'li
Vatandaşlık	İspanya-ABD. (1971-2023)
Mezun olduğu okul(lar)	Salamanca Üniversitesi, Columbia Üniversitesi
Tanınma nedeni	Popülasyon genetiği
Din	Roma Katolik
Evlilik	Mary Henderson; (e. 1968, boşanma); Hana Lostokova; (e. 1985; ö. 2023);
Çocuk(lar)	2
Ödüller	Ulusal Bilim Madalyası, Templeton Ödülü
Kariyeri
Dalları	Biyoloji, Genetik
Çalıştığı kurumlar	Kaliforniya Üniversitesi, Davis (1971 - 1989); Kaliforniya Üniversitesi, Irvine (1989-2018)
Doktora; danışmanı	Theodosius Dobzhansky
Doktora öğrencileri	John Avise

Francisco José Ayala (12 Mart 1934 – 3 Mart 2023), İspanyol-Amerikalı filozof ve biyolog.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayala, 12 Mart 1934'te Madrid, İspanya'da doğdu. Kısa dönem rahiplik yaptıktan sonra 1960'te papazlığa atandığı esnada dini görevini bıraktı.^[3]^[4]^[5]

Salamanca Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra 1961'de Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek Columbia Üniversitesi'nde Theodosius Dobzhansky'nin yanında doktora yaparak 1964'te eğitimini tamamladı.^[6] 1971'de Amerikan vatandaşlığına geçerek 2018 yılına kadar Kaliforniya Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştı.

Ayrıca Amerikan Bilimi Geliştirme Derneği'nin Yönetim Kurulu Başkanıydı.^[7] Çalışmalarıyla Ulusal Bilim Madalyası'nı ve Templeton Ödülü'nü almıştır.^[8]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

İki evliliğinden iki çocuk sahibi olan Ayala, 3 Mart 2023'te Los Angeles, Kaliforniya'da 89. yaş gününe kısa bir süre kala geçirdiği kalp krizi nedeniyle ölmüştür.^[9]^[10]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayala 950 makale ve 30 kitap yayınlamıştır. Son yayınlanan kitapları şunlardır:

Ayala F.J. 2010. Am I a monkey? Six big questions about evolution. Johns Hopkins Üniversitesi Yayınları: Baltimore, MD.
Ayala F.J. ve Robert Arp editörler. 2009. Contemporary debates in Philosophy of Biology. Wiley-Blackwell: Londra. 9781405159982
Avise J.C. ve F.J. Ayala editörler. 2007. In the Light of evolution: adaptation and complex design. Ulusal Akademi Yayınları: Washington DC. 9780309104050
Cela Conde C.J. ve F.J. Ayala. 2007. Human evolution: trails from the past. Oxford Üniversitesi Yayınları: Oxford.
Ayala F.J. 2007. Darwin’s gift to science and religion. Joseph Henry Yayınları: Washington, DC.
Ayala F.J. 2006. Darwin and intelligent design. Fortress Yayınları: Minneapolis, MN.
Hey J; W.M. Fitch ve F.J. Ayala editörler. 2005. Systematics and the origin of species. On Ernst Mayr’s 100th Anniversary. Ulusal Akademi Yayınları: Washington DC. 0309095360
Wuketits F.M. ve F.J. Ayala editörler. 2005. Handbook of evolution: the evolution of living systems (including Hominids), Volume 2. Wiley-VCH: Weinheim, Almanya. 292 pp. 2005. 9783527619719
Ayala F.J. 2004. Human evolution: biology, culture, ethics. Pearson Eğitim: Yukarı Saddle Nehiri.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Hall, Brian Keith; Strickberger, Monroe W.; Hallgrímsson, Benedikt (2008). Strickberger's evolution: the integration of genes, organisms and populations. Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett. s. 633. ISBN 978-0-7637-0066-9.
^ Ayala, Francisco J. (December 2009). "Francisco J. Ayala". Current Biology. 19 (23): R1060-R1061. doi:10.1016/j.cub.2009.09.033 .
^ "Evolution, religion science and faith". Pbs.org. 31 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
^ Dreifus, Claudia (27 Nisan 1999). "A conversation with Francisco J. Ayala; ex-priest takes the blasphemy out of evolution". New York Times. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
^ Richardson, W.; Slack, Gordy (2001). Faith in science: scientists search for truth. Londra: Routledge. s. 6. ISBN 0-415-25765-4.
^ Ayala, Francisco (1976). "Theodosius Dobzhansky: the man and the scientist". Annual Review of Genetics. 10: 1-6. doi:10.1146/annurev.ge.10.120176.000245. PMID 797305. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
^ Dean, Cornelia (29 Nisan 2008). "Roving defender of evolution, and of room for God". New York Times. 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
^ "Biologist Francisco J. Ayala". The Scientist. 5 Şubat 1996. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
^ "Muere el genetista Francisco J. Ayala a los 88 años de edad". El País. 5 Mart 2023. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
^ Dean, Cornelia (10 Mart 2023). "Francisco Ayala, Biologist and Defender of Evolution, Dies at 88". The New York Times. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Francisco J. Ayala 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the University of California, Irvine
Francisco J. Ayala Biography 30 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Bir İspanyol'un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Hall, Brian Keith; Strickberger, Monroe W.; Hallgrímsson, Benedikt (2008). Strickberger's evolution: the integration of genes, organisms and populations. Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett. s. 633. ISBN 978-0-7637-0066-9.

[2] Ayala, Francisco J. (December 2009). "Francisco J. Ayala". Current Biology. 19 (23): R1060-R1061. doi:10.1016/j.cub.2009.09.033 .

[3] "Evolution, religion science and faith". Pbs.org. 31 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.

[4] Dreifus, Claudia (27 Nisan 1999). "A conversation with Francisco J. Ayala; ex-priest takes the blasphemy out of evolution". New York Times. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.

[5] Richardson, W.; Slack, Gordy (2001). Faith in science: scientists search for truth. Londra: Routledge. s. 6. ISBN 0-415-25765-4.

[6] Ayala, Francisco (1976). "Theodosius Dobzhansky: the man and the scientist". Annual Review of Genetics. 10: 1-6. doi:10.1146/annurev.ge.10.120176.000245. PMID 797305. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.

[7] Dean, Cornelia (29 Nisan 2008). "Roving defender of evolution, and of room for God". New York Times. 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.

[8] "Biologist Francisco J. Ayala". The Scientist. 5 Şubat 1996. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.

[9] "Muere el genetista Francisco J. Ayala a los 88 años de edad". El País. 5 Mart 2023. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.

[10] Dean, Cornelia (10 Mart 2023). "Francisco Ayala, Biologist and Defender of Evolution, Dies at 88". The New York Times. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]