Dişyuvasıl ünsüz

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dişyuvasıl ünsüz
[◌͇]
Ses örneği
[[Dosya:|120px|orta|noicon|alt=Ses örneği]]

Dişyuvasıl ünsüzler, eklemleme yerinin [en] diş yuvası [en] olduğu ünsüzlerdir. Eklemleme sürecinde dil, diş yuvası sırtına değdirilir. Bu süreç kimi dillerde (ör. İngilizce) dil ucuyla, kimi dillerdeyse (ör. Fransızca ve İspanyolca) dil palasıyla gerçekleşir.

Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası Fonetik Alfabe'de (IPA) yer alan dişyuvasıl ünsüzler şunlardır:

IPA Tanım Örnek
Dil Ortografi IPA Anlam
Ötümsüz dişyuvasıl genizsil ünsüz Birmanca[1] နှာ [n̥à] 'burun'
Ötümlü dişyuvasıl genizsil ünsüz İngilizce run [ɹʌn] 'koş, koşmak'
Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı ünsüz İngilizce stop [stɒp] 'dur, durmak, durdur, durdurmak'
Ötümlü dişyuvasıl patlamalı ünsüz İngilizce debt [dɛt] 'borç'
Ötümsüz dişyuvasıl sürtünmeli ünsüz İngilizce suit [suːt] 'takım elbise; yakışmak'
Ötümlü dişyuvasıl sürtünmeli ünsüz İngilizce zoo [zuː] 'hayvanat bahçesi'
Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı sürtünmeli ünsüz İngilizce pizza [pit͡sə] 'pizza'
Ötümlü dişyuvasıl patlamalı sürtünmeli ünsüz İtalyanca zaino d͡zaino] 'sırt çantası'
Ötümsüz dişyuvasıl yansürtünmeli ünsüz Galce llwyd [ɬʊɪd] 'gri'
Ötümlü dişyuvasıl yansürtünmeli ünsüz Zuluca dlala ɮálà] 'oynamak'
t͡ɬ Ötümsüz dişyuvasıl patlamalı yansürtünmeli ünsüz Tsezce элIни [ˈʔe̞t͡ɬni] 'kış'
d͡ɮ Ötümlü dişyuvasıl patlamalı yansürtünmeli ünsüz Pa Na [en][2] [d͡ɮau˩˧] 'derin'
Dişyuvasıl sürtünmesiz ünsüz İngilizce red [ɹɛd] 'kırmızı'
Dişyuvasıl yansürtünmesiz ünsüz İngilizce loop [lup] 'döngü'
Artdamaksıllaşmış dişyuvasıl yansürtünmesiz ünsüz İngilizce milk [mɪɫk] 'süt'
Dişyuvasıl çarpmalı ünsüz İngilizce better [bɛɾɚ] 'daha iyi'
Dişyuvasıl yan çarpmalı ünsüz Venda [vuɺa] 'açmak'
Dişyuvasıl titrek ünsüz İspanyolca perro [pero] 'köpek'
Dişyuvasıl gırtlak duraklı ünsüz Gürcüce [ia] 'lâle'
t͡sʼ Dişyuvasıl gırtlak duraklı patlamalı sürtünmeli ünsüz Nuhalkça xłp̓x̣ʷłtłpłłskʷ [xɬpʼχʷɬtʰɬpʰɬːskʷʰt͡sʼ] 'elinde bir böğürtlen bitkisi vardı'
Dişyuvasıl gırtlak duraklı sürtünmeli ünsüz Amharca [ɛɡa]
t͡ɬʼ Dişyuvasıl gırtlak duraklı patlamalı yansürtünmeli ünsüz Navahoca tłʼóoʼdi [t͡ɬʼóːʔtɪ̀] 'dışarı, dışarıda'
Dişyuvasıl gırtlak duraklı yansürtünmeli ünsüz Adigece плӀы [pɬ’ə]
Ötümlü dişyuvasıl içpatlamalı ünsüz Vietnamca đã [ɗɐː] (geçmiş zaman belirticisi)
ƭ Ötümsüz dişyuvasıl içpatlamalı ünsüz Serer [en] [Örnek gerek]
Dil uçlu dişyuvasıl şaklamalı bırakım (farklı ünsüzleri vardır) Khoekhoe !oas [ᵑ̊ǃˀoas] 'içi boş'
Dişyuvasıl yan şaklamalı bırakım (farklı ünsüzleri vardır) Khoekhoe ǁî [ᵑ̊ǁˀĩː] 'konuşulmuş, tartışılmış'

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ladefoged & Maddieson (1996), s. 111.
  2. ^ Chen, Qiguang [陈其光]. 2001. "A Brief Introduction of Bana Language [巴那语概况]". Minzu Yuwen.