Davos Krizi
Davos Krizi veya "one minute" çıkışı, 29 Ocak 2009 tarihinde İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu panelinde dönemin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Dünya Ekonomik Forumu Moderatörü David Ignatius ve İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres arasında yaşanmış olaydır. Olayda Erdoğan moderatörün tutumuna tepki göstermiş, İsrail'in Filistin'e karşı zulümde bulunduğunu savunmuş ve paneli terk etmiştir.[1][2][3]
Diyalog[değiştir | kaynağı değiştir]
- Moderatör David Ignatius: Evet gerçekten de çok ateşli bir konuşmaydı...
- Erdoğan: One minute, one minute, one minute... Olmaz!... One minute! (Alkışlar)
- Moderatör David Ignatius: Peki Sayın Başbakan, size de söz veriyorum ama lütfen hakikaten bir dakika sürsün.
- Erdoğan: Sayın Peres benden yaşlısın. Sesin çok yüksek çıkıyor. Biliyorum ki sesinin bu kadar çok yüksek çıkması bir suçluluk psikolojisinin gereğidir. Benim sesim bu kadar yüksek çıkmayacak, bunu da böyle bilesin. Öldürmeye gelince, siz öldürmeyi çok iyi bilirsiniz! Plajlardaki çocukları nasıl öldürdüğünüzü nasıl vurduğunuzu çok iyi biliyorum. Ülkenizde başbakanlık yapmış olan iki kişinin bana önemli lafları vardır: "Tankların üzerinde Filistin'e girdiğim zaman kendimi bir başka mutlu addediyorum" diyen başbakanlarınız vardır. "Tankların üzerine çıkıp da Filistin'e girdiğim zaman kendimi mutlu addediyorum" diyen başbakanlarınız olmuştur ve bana sayılar veriyorsunuz. İsim de veririm, merak edenleriniz vardır belki. Şu zulme alkış tutanları da ayrıca kınıyorum. Çünkü bu çocukları öldürenleri, bu insanları öldürenleri kalkıp da alkışlamak, öyle zannediyorum ki o da ayrı bir insanlık suçudur. Bakınız burada bir gerçeği bir kenara atamayız. Ben şurada çok not aldım ama bu notların hepsini cevaplayacak fırsatım yok. Fakat ben buradan sadece size iki söz söyleyeceğim. Bir...
- Moderatör David Ignatius: Sayın Başbakan... Sayın Başbakan... Tartışmayı... Tartışmayı yeniden başlatamayız.
- Erdoğan: Excuse me, excuse me, bir, Tevrat... excuse me, bir... Sözümü kesmeyin!... Bir: Tevrat altıncı maddesinde der ki "Öldürmeyeceksin!" (Yahudi inancının en kutsal metinlerinden biri olan On Emir'in 6. maddesini kastediyor) Burada öldürme var. İki: bakın bu da çok enteresan, Gilard Azamonih "İsrail barbarlığı zalimliğin de çok ötesinde bir şey". Bir yahudi. Bunun yanında İsrail ordusunda askerlik görevini yapan Oxford Üniversitesi uluslararası ilişkiler profesörü Avi Şalom, İngiliz gazetesi Guardian’da şunu söylüyor, haydut devlet vasfını kazandığını belirtiyor.
- Moderatör David Ignatius: Sayın Başbakan... Sayın Başbakan... Ev sahibimiz (Forum'un kurucusu Klaus Schwab) teşekkür konuşması yapacaktı... Sayın Başbakan... Çok teşekkürler ama...
- Erdoğan: Sana da çok teşekkür ediyorum. Sana da çok teşekkür ediyorum. Benim için de, benim için de bundan böyle, bundan böyle, Davos bitmiştir. Daha Davos'a gelmem! Bunu da böyle bilesin! (Ignatius'a) Siz konuşturmuyorsunuz! (Peres'i gösteriyor) 25 dakika konuştu, (kendini gösteriyor) 12 dakika konuşturuyorsunuz! Olmaz!
Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Erdoğan bir daha Davos'a katılmadı. Olay özellikle Arap medyası ve Türkiye'de geniş yer aldı, dünya basınında yer buldu.[4][5] Filistin başta olmak üzere dünya kamuoyunda ses getirdi.[6][7] Olaydan sonra Erdoğan tepkisinin İsrail halkı ve Şimon Peres'e değil, söz hakkı vermeyen moderatöre olduğunu belirtti.[8] Şimon Peres Erdoğan'ın sözlerini esefle karşıladığını ifade etti.[9]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Davos Krizi'nin videosu
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Erdoğan, Emre (2013). "Dış Politikada Siyasallaşma: Türk Kamuoyunun "Davos Krizi" ve Etkileri Hakkındaki Değerlendirmeleri". 10 (37). Uluslararası İlişkiler. s. 37. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
...ve “One Minute Çıkışı” olarak bilinen davranışı...
- ^ "Erdoğan'ın 'one minute' çıkışının üzerinden 10 yıl geçti". Anadolu Ajansı. 29 Ocak 2019. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ Okutan, Burcu (30 Ocak 2021). "'One Minute' çıkışının üzerinden 12 yıl geçti: Türkiye-İsrail ilişkileri ne duruma geldi?". Sputnik. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ "Davos'taki Gazze krizi dış basında". CNN Türk. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
- ^ Webb-Pullman, Julie. "One minute in Gaza". www.aljazeera.com (İngilizce). 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
- ^ "Is This the Transcript of Peres' Call to Erdogan Following Davos Spat?". Haaretz (İngilizce). 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
- ^ Press, Associated (30 Ocak 2009). "Recep Erdogan storms out of Davos after clash with Israeli president over Gaza". the Guardian (İngilizce). 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
- ^ "Erdoğan: Tavrım moderatöre". www.hurriyet.com.tr. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.
- ^ Haber7. "Peres'ten Erdoğan'ın o sözlerine tepki". Haber7. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.