Asteria (Titan)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Asteria
Delos Tanrıçası
Özellikleri
MekânıDelos
Kişisel bilgileri
EbeveynlerKoios ve Phoebe
KardeşlerLeto
EşiPerses
ÇocuklarHekate

Yunan mitolojisinde, Asteria veya Asterie, ( Eski Yunanca: Ἀστερία or Ἀστερίη ) Titanlar Koios (Polus) ve Phoebe'nin kızı; aynı zamanda da Leto'nun kız kardeşidir.[1] Hesiodos'a göre Titan Perses'ten tek bir çocuğu oldu, büyücülük tanrıçası Hekate adında bir kız.[2] Diğer yazarlarsa Asteria'yı, Zeus'un babaları olduğu bilinen Herakles'in [3] ve Hekate'nin de [4] annesi olduğunu anlatırlar.

Asteria, onu arzulayan ve ona aşık olan Zeus'un onun peşine düşmesiyle tanınmıştır. Ondan ve güçlerinden kaçmak için kendini bir kuşa ve ardından gezgin bir adaya dönüştürdü. Zeus tarafından hamile bırakılan kız kardeşi Leto doğuma başladığında, Hera'nın Leto'ya herhangi bir barınak sağlamayı yasaklayan emirlerine karşı gelen Asteria, yeryüzünde onu kabul etmeye istekli tek yerdi. Üzerinde Apollon ve Artemis doğduktan sonra ada Delos adını aldı ve Apollon bu gezgin adayı yerine sabitleyerek kutsal toprağı yaptı.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanrıçanın adı "Asteria" (Eski Yunanca Grekçe: Ἀστερία (Asteria ) Grekçe: ἀστήρ (astḗr ) kelimesinden türetilmiştir. Bu kelime "yıldız" anlamına gelir.[5] Asteria'nın adı, Asteria'nın ilk kuzeni Astraeus ve kızı Astraea'nın adlarıyla aynı etimolojiyi paylaşır.

Mitoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Asteria ve Phoebe, Bergama Sunağı'nda .

Asteria, ilk kuzeni Perses ile evlendi ve tek çocukları Hekate'yi doğurdu.[2][6] Musaeus'a atfedilen bir anlatımda Asteria, Hekate'nin babası Perses değil, Zeus'tur.[4] Görünüşe göre Gigantomahia sırasında Olimposluların yanında savaştı, Bergama Sunağı üzerindeki Gigantomahia frizinde olduğu gibi, Asteria annesi Phoebe'nin yanında Gigantlara (Devlere) karşı savaşırken görülüyor.[7]

Asteria, Olimpos'un bir sakiniydi ve kız kardeşi Leto gibi Zeus tarafından seviliyordu. Zeus, Leto'yu hamile bıraktıktan sonra, dikkatini onun kız kardeşi Asteria çekti.[8] Kartal kılığına girerek peşine düşen tanrının [9] aşk dolu saldırılarından kaçmak için Asteria, bıldırcına (ortux) dönüşerek Olimpostan kendini Ege Denizi'ne doğru bıraktı. Asteria'nın, Asteria Adası'na (cennetten bir yıldız gibi düşen ada) veya "bıldırcın adası" Ortygia'ya dönüştüğü yer burasıydı.[6][10] Bu ada daha sonra, Zeus'un çocuklarına hamileyken intikam peşinde koşan Hera tarafından takip edilen, kaçak hayatı yaşayan Leto'ya sığınması için izin veren dünyadaki tek yer olan Delos adasıyla özdeşleşti.[11] Hyginus'a göre Leto, Piton'un peşinden koştuğu sırada Zeus'un emriyle kuzey rüzgarı Boreas tarafından yüzen adaya taşınmış ve orada bir zeytine tutunarak Apollon ve Artemis'i doğurmuştur.[6][12]

Zeus'un takip ettiği Asteria, Marco Liberi tarafından yapılan tablo.

Hera, Asteria'nın kendisine meydan okumasına ve Leto'nun Zeus'un çocuklarını doğurmasına yardım etmesine öfkelenmesine rağmen, Zeus onu kovaladığında onunla yatmadığı ve bunun yerine kendini adaya dönüştürmeyi tercih ettiği için Asteria'ya saygısından dolayı ona zarar vermedi.[13] Asteria'nın Hera'nın tehditlerine direnme gücü, ebeveynlerinden ikisinin de Titan olmasından kaynaklanıyor gibi görünüyor. [14]

Şair Nonnus tarafından hikâyeye farklı bir versiyon eklendi. O, Asteria'nın Zeus tarafından takip edilip kendini bir bıldırcın haline getirip denize atladıktan sonra Poseidon'un Asteria'nın peşine düştüğünü anlatır. Tutkusunun çılgınlığıyla beraber, iffetli tanrıçayı denizde bir ileri bir geri takip etti Poseidon. Ama ardından rüzgarın yönü değişti ve böylece onu hareketsiz dalgaların olduğu yerde denize sabitleyen Apollon'un yardımıyla da beraber kendini ıssız Delos adasına dönüştürdü.[15]

Asteria'nın Zeus'tan kaçarak kendini bir adaya dönüştürmesi ve bu adanın Delos adasının kökeni olduğu anlatısı muhtemelen Kallimahos tarafından ortaya atıldı. Homerik İlahiler de olduğu gibi, geçmiş kaynaklar Leto ve Delos arasındaki konuşmalarda, onların kardeş olduklarını da Delos için böyle bir geçmişin var olduğunu da kanıtlayacak hiçbir şey anlatmıyor. [14] Homerik İlahiler gibi, Kallimahos da Leto ile Asteria arasındaki akrabalıktan bahsetmez, Ancak bunun aksine Hesiodos Asteria ve Leto'nun kız kardeş olduklarını aktarır ancak Asteria'nın Delos'un kökeni olmadığını yazar. [14] Asteria'nın Delos'un kökeni olduğu Pindaros'tan beri zaten biliniyordu, ancak Pindaros'un Asteria'nın Zeus'tan kaçışının öyküsünü bilip bilmediği net değil. [14]

Asteria'nın Zeus'un oğlu Herakles'in annesi olarak gösterildiği ender anlatımda, Fenikeliler Herakles'e bıldırcın kurban ettiler çünkü kahraman Libya'ya gittiğinde ve Tifon tarafından öldürüldüğünde, Iolaus ona bir bıldırcın getirdi ve onu Herakles'in yanına koydu. Bıldırcının kokusunu alan Herakles yeniden canlandı.[16]

Soyağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Asteria's family tree [17]
{{{URA}}}{{{GAI}}}{{{PON}}}
{{{OCE}}}{{{TET}}}{{{HYP}}}{{{THE}}}{{{CRI}}}{{{EUR}}}
{{{RIV}}}{{{OCE}}}{{{HEL}}}{{{SEL}}}{{{EOS}}}{{{AST}}}{{{PAL}}}{{{PER}}}
{{{CRO}}}{{{RHE}}}{{{COE}}}{{{PHO}}}
{{{HES}}}{{{HER}}}{{{POS}}}{{{ZEU}}}{{{LET}}}{{{AST}}}
{{{DEM}}}{{{HAD}}}{{{APO}}}{{{ART}}}{{{HEC}}}
{{{IAP}}}{{{CLY}}}{{{THE}}}{{{ZEU}}}{{{MNE}}}
{{{ATL}}}{{{MEN}}}{{{PRO}}}{{{EPI}}}{{{HOR}}}{{{MUS}}}
Asteria's family tree [17]
UranusGaiaPontus
OceanusTethysHyperionTheiaCriusEurybia
The RiversThe OceanidsHeliosSelene[18]EosAstraeusPallasPerses
CronusRheaCoeusPhoebe
HestiaHeraPoseidonZeusLetoASTERIA
DemeterHadesApolloArtemisHecate
IapetusClymene (or Asia)[19]Themis(Zeus)Mnemosyne
Atlas[20]MenoetiusPrometheus[21]EpimetheusThe HoraeThe Muses

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Hesiod, Theogony 404 ff. 27 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Apollodorus, 1.2.2 4 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Hyginus, Fabulae Preface 29 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ a b Hesiod, Theogony 409–11 27 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Apollodorus, 1.2.4 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Cicero, De Natura Deorum 3.16; Athenaeus, 9.47
  4. ^ a b According to Musaeus as cited by a scholiast on Apollonius Rhodius's Argonautica 3.467
  5. ^ Beekes, R. S. P., Etymological Dictionary of Greek (Leiden: Brill, 2009), 1:156–57.
  6. ^ a b c Encyclopedia of Greek and Roman Mythology (İngilizce). Infobase Publishing. 2010. s. 88. ISBN 9781438126395. 
  7. ^ LIMC 617 (Asteria 1); Honan, p. 21
  8. ^ Servius, Commentary on Virgil's Aeneid 3.73 12 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Ovid, Metamorphoses 6.108
  10. ^ Apollodorus, 1.4.1 15 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Callimachus, Hymns in Delos 37
  12. ^ Hyginus, Fabulae 53 29 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  13. ^ Callimachus, Hymn to Delos 240–248
  14. ^ a b c d Mineur 2018.
  15. ^ Nonnus, Dionysiaca 2.125 ff, 33.336 ff & 42.410 ff
  16. ^ Athenaeus, 9.47
  17. ^ a b Hesiod, Theogony 132–138 28 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 337–411 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 453–520 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 901–906, 915–920 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Caldwell, pp. 8–11, tables 11–14.
  18. ^ Although usually the daughter of Hyperion and Theia, as in Hesiod, Theogony 371–374 27 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., in the Homeric Hymn to Hermes (4), 99–100 10 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Selene is instead made the daughter of Pallas the son of Megamedes.
  19. ^ According to Hesiod, Theogony 507–511 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Clymene, one of the Oceanids, the daughters of Oceanus and Tethys, at Hesiod, Theogony 351 28 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., was the mother by Iapetus of Atlas, Menoetius, Prometheus, and Epimetheus, while according to Apollodorus, 1.2.3 6 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., another Oceanid, Asia was their mother by Iapetus.
  20. ^ According to Plato, Critias, 113d–114a 6 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Atlas was the son of Poseidon and the mortal Cleito.
  21. ^ In Aeschylus, Prometheus Bound 18, 211, 873 (Sommerstein, pp. 444, 445 n. 2 6 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 446, 447 n. 24 6 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 538, 539 n. 113 7 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) Prometheus is made to be the son of Themis.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Asteria_(Titan)&oldid=32486634" sayfasından alınmıştır