Aparat

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aparat
Farsçaآپارات
SahipSaba Idea Tech Company (Saba Idea)
OluşturanSaba Idea Tech Company (Saba Idea)
CEOMohammad Javad Shakouri Moghaddam
URLaparat.com
Site türüVideo Barındırma
Kullanılabilir dil(ler)Farsça
Hizmet bölgesiTahran, İran
Başlama tarihi13 Nisan 2011 (13 yıl önce) (2011-04-13)
Geçerli durumAktif

Aparat (Farsça: آپارات, Âpârât), YouTube'un İran'da yasaklanmasının ardından geçici olarak Şubat 2011'de başlatılan ve iki ay sonra resmî olarak 13 Nisan 2011'de başlayan İranlı bir video paylaşım hizmetidir.[1] 2020 yılında, Aparat kullanıcılarından birinin, CEO'sunun faaliyeti nedeniyle on yıl hapis cezasına çarptırıldı.[2][3] On yılın ardından serbest bırakıldı.[4] Aparat'ın yanı sıra Cloob ve Mihanblog web siteleri de Saba Idea Tech Company (Saba Idea) tarafından başlatıldı[5] ve Mohammad Javad Shakouri Moghhadam tarafından yönetiliyor.[6][7] 2011'de Aparat, 2011 yılının en iyi film sitesi seçildi.[8]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Aparat, İran'da birçok uluslararası video paylaşım hizmetinin kısıtlandığı Şubat 2010'da İranlı kullanıcılara tanıtıldı.[9] Aparat servis müdürü Shakouri, bu hizmetin İranlı kullanıcılara sunulmasının nedenini "kullanıcıların video paylaşım hizmetine yönelik taleplerinin çok olması" olarak belirtti.[10] Bir yıllık çalışmanın ardından Şubat 2011'de hizmetin Android sürümü kullanıma sunuldu. Aralık 2012'de web sitesi bir milyon video görüntülemesini aştı.[9] Temmuz 2013'te Aparat'ın iOS sürümü yayınlandı. Aynı yılın Kasım 2013'ünde Tahran Belediyesi işbirliğiyle "Tahran'ın Konuğu (Tahran Belediyesi)" adlı ilk çevrimiçi fotoğraf yarışması düzenlendi. Daha sonra Mart 2014'te uygulamanın ikinci sürümü Android'de yayınlandı. Nisan 2014'te İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı bir hesap oluşturdu ve ilk resmi hükûmet kanalını oluşturdu.[11] Bunu kısa süre sonra İletişim Bakanı takip etti.[12] Daha sonra çok sayıda siyasi, kültürel ve sanatsal figür ve marka yavaş yavaş resmi kanallarını hizmete açtı. Aparat, 2014 Dünya Kupası Müsabakalarını yayınladı ve Temmuz 2014'te "İran Dahileri" adlı bir İran yetenek yarışması düzenledi. Ekim 2014 itibarıyla Aparat videolarının günlük izlenme sayısı günde dört milyonu aştı. Kasım 2014'te Aparat Kids piyasaya sürüldü ve Ocak 2014'te hem İran hem de uluslararası film ve dizileri yayınlayan Filimo piyasaya sürüldü.[13][14][1]

Video Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu videoya abonelik olmadan tüm kullanıcılar erişebilirken, bazıları yükleyicinin seçimine göre ödeme duvarlarının arkasına yerleştirilir.[15][15] Kullanıcılar mpeg, 3gp, webm, mkv, avi ve mp4 gibi farklı formatlarda videolar yükleyebilir. Abonelerin HD kalitede video yüklemesi ve izlemesi de mümkündür. Videolar için maksimum dosya boyutu 1500 MB'tır, ancak daha büyük dosyalar "onaylı hesaplar" ile yüklenebilmektedir. 21 Temmuz 2015 itibarıyla Aparat altyazı desteğine başlamıştır. Kullanıcılar videolarıyla birlikte altyazı da yükleyebilmektedir. Bu, dillerde izlenme oranının artmasına olanak sağlamıştır. Farsça dışında.[13] Yüklenen videolar çeşitli ilgi alanlarına göre etiketlenebilir. Bir videodaki etiket sayısında herhangi bir sınırlama yoktur.

Hizmet Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aparat'a video yükleyebilmek için öncelikle kullanıcıların üye hesabı açması gerekmektedir. Kullanıcılar daha sonra video yükleyebilir, diğer videolara yorum gönderebilir ve diğer kullanıcıları takip edebilir. Hesaplar iki gruba ayrılır: doğrulanmış ve doğrulanmamış. Üyeler ayrıca videolar gibi istatistikleri görüntüleyebilir ve bildirim alabilir. Yükleyiciler için daha ayrıntılı analizler de mevcuttur. İzlenen ve en yüksek puan alan videolar kullanıcıların ana sayfalarında görüntülenir. Yüklenen videolar şu kategoriler altında sınıflandırılmalıdır: Oyunlar, Eğitici, Komedi, Kişisel, Dini, Film, Eğlence, Siyasi, Haber, Müzik, Spor, Etkinlikler, Bilim ve Teknoloji, Karikatürler, Hayvanlar, Doğa, Sanatsal, Reklam veya diğer kullanıcı tanımlı kategoriler. Aparat, video yerleştirmeyi destekler. İran İnternetinin düşük kalitesine ve hızına karşı koymak için kullanıcılar, videoları akış yerine daha yüksek kalitede indirebilirler.[7]

Resmî ve Onaylı Hesaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yetkililerin ve doğrulanmış kişilerin kanallarında avatarlarının yanında yeşil bir onay işareti bulunur. İran İslam Cumhuriyeti'nin önde gelen isimlerinden ve yetkililerinden bazılarının resmi kanalları var ve bu hizmette aktifler. Aparat, kimlik doğrulaması olan birkaç İran sosyal medya platformundan biridir. Üyelik, İslam Cumhuriyeti yetkililerinin Facebook gibi İran dışı sosyal ağları kullanmasıyla ilgili birçok tartışmanın ardından arttı. Hizmette resmi kanalları olan çok sayıda kültürel ve sanatsal figür ve ünlü marka da bulunmaktadır. Şu anda 326 onaylı resmi kanal bulunmaktadır.[16]

Ücretli Kanallar[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu kanal varsayılan olarak ücretsiz olsa da, yükleyiciler videolarından para kazanmak için ücretli programları ayarlayabilirler.

Yarışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aparat, 2014 yılında farklı alanlardaki yetenekli İranlıları bulmak amacıyla "İran Dahileri" adlı çevrimiçi bir yarışma başlattı.[17] (Bu yarışma 11 Eylül - 19 Ekim tarihleri arasında düzenlendi ve çeşitli tanınmış isimler tarafından değerlendirildi.) Yarışma 5 genel bölümde gerçekleştirildi. Aparat'ın yöneticisi Shakouri, web sitesinin 2 milyondan fazla kez görüntülenen 3.279 giriş aldığını bildirdi. Aparat, yarışmanın sonraki turlarını da ilk turda edinilen tecrübelerden yararlanarak gerçekleştirmeyi planlıyor. Shakouri, "İranlı Dahiler" hakkındaki konuşmasının ardından şunları söyledi: "Videolar ülkenin farklı bölgelerinden, hatta köyler gibi tesislerin az olduğu bölgelerden bile yüklendi."[18] Yarışmanın ikinci turu 12 Ağustos 2015'te yapıldı.[17]

Aparat Kids[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 2014'te “Aparat Kids” adında yeni bir özellik eklendi. Bu özellik, ebeveynlerin çocuklarının yalnızca uygun içeriğe erişebilmesini sağlarken, çocukların mevcut çevrimiçi içeriğe göz atmasını kolaylaştırmayı amaçlıyordu.[14][19] Aparat, Android ve Windows Phone kullanıcılarına yönelik bir uygulama geliştirdi.[20]

Aparat'ın Mevcut Durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Aparat'ın toplam bant genişliği, günlük dört binin üzerinde yüklemeyle 40 Gbit/s'dir. Bu hizmetin aylık trafiği 15 milyon saat izleniyor ve %30'u mobil, %12'si ise ülke dışından gelen 25 milyonun üzerinde tekil ziyaretçi bulunuyor.[10][21]

Aparat'ta Reklâm[değiştir | kaynağı değiştir]

Aparat'ın ana gelir akışı reklâmlardan geliyor. Reklâmları Saba Vision Reklam Ajansı yönetiyor.[22]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "آغاز فعالیت رسمی آپارات". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  2. ^ "مدیر آپارات و تهیه‌کنندگان گزارش ژلوفن ‌تی‌وی 'به ۱۰ سال زندان محکوم شدند'". BBC News فارسی (Farsça). 25 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  3. ^ "مدیر عامل آپارات به خاطر انتشار این ویدئو ۱۰ سال حبس گرفت/ عکس". www.khabaronline.ir (Farsça). 25 Ekim 2020. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  4. ^ "Mohammad Javad Shakouri Moghadam - Digital Activism" |url= değerini kontrol edin (yardım). ipa-backend. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ "آپارات - درباره ما". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  6. ^ "مصاحبه صوتی با محمد جواد شکوری، مدیر سایت کلوب و میهن". weblogina.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  7. ^ a b "آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات – ایستنا » نگاهی به وبسایت ایرانی آپارات" (İngilizce). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  8. ^ "سایت آپارات بهترین سایت فیلم در جشنواره وب ایران". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  9. ^ a b "داستان صباایده | از یک تیم ۳ نفره تا یک خانواده‌ی ۱۵۰ نفره". www.sabaidea.com (Farsça). 22 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  10. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  11. ^ "آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات – ایستنا » رئیس جمهور به آپارات و کلوب آمد" (İngilizce). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  12. ^ "وبلاگ نیوز » وزیر ارتباطات؛ دومین مقام مسئول عضو در کلوب". web.archive.org. 6 Eylül 2017. 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  13. ^ a b "زیرنویس به آپارات اضافه شد". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  14. ^ a b "کودکان ایرانی در میهمانی کارتون ها". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  15. ^ a b "صبا ایده | آپارات". web.archive.org. 8 Ekim 2015. 8 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  16. ^ "https://www.aparat.com/official". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  17. ^ a b "آپارات - سرویس اشتراک ویدیو". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو (Farsça). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  18. ^ "گزارش زومیت از اختتامیه مسابقه اعجوبه های ایرانی آپارات - زومیت". web.archive.org. 18 Ağustos 2020. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  19. ^ SNN.IR, خبرگزاری دانشجو | (15 Aralık 2014). "اختصاص سرویس پخش ویدئو مخصوص کودکان/ "آپارات کودک" با امکان پخش ده ها هزار کارتون". fa (Farsça). 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". www.sabavision.com. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]