1991 Kırım Egemenlik Referandumu
| Kırım'ın Devlet ve Hukuki Statüsüne Dair Referandum, 20 Ocak 1991 | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Birlik SSC'ye bağlı olmasını ve Egemen Devletler Birliği'nin bir katılımcısı olarak yeniden kurulmasını destekliyor musunuz? | ||||||||||||||||||||||
| Tarih | 20 Ocak 1991 | |||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
1991 Sovyetler Birliği referandumundan iki ay önce Ukrayna SSC'nin Kırım Oblastı'nda 20 Ocak 1991'de[1] egemenlik referandumu yapıldı. Seçmenlere, 1945'te lağvedilmiş olan Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini yeniden kurmak isteyip istemedikleri soruldu. Bu öneri, seçmenlerin %94'ü tarafından onaylandı.
Arka planda[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırım ÖSSC ilk olarak 1921'de Sovyetler Birliği'ndeki Rus SFSC'nin bir parçası olarak kuruldu.[2] Kırım, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal edilmişti ve 1944 yılında bölge SSCB tarafından geri alındığında, Kırım Tatarları, Ermeniler, Bulgarlar ve Rumlar, Alman işgalcilerle işbirliği yaptıkları iddiasıyla Orta Asya'ya sürgüne gönderilmişti.[3][4] Özerk SSC 1945'te dağıtıldı ve Kırım, Rusya SSC'nin bir oblastı oldu.[5] 5 Şubat 1954'te ise Ukrayna SSC'ne devredildi.[5] 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin dağılışı esnasında Ukrayna SSC bağımsızlığını ilan etti.
Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Seçim | oylar | % |
|---|---|---|
| Egemenlik Lehine | 1.343.825 | 94.30 |
| Egemenlik Alehine | 81.254 | 5.70 |
| Geçersiz/boş oylar | 15.910 | - |
| Toplam | 1.441.019 | 100 |
| Kayıtlı seçmenler/katılım | 1.770.841 | 81.37 |
| Kaynak: KIA Haberleri 24 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | ||
Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Referandumdan sonra Ukrayna SSC Yüksek Sovyeti, 12 Şubat 1991'de Kırım'ın Ukrayna SSC'nden bağımsız olarak özerk statüsünü geri getiren "Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin SSCB'nin bir parçası olduğuna dair yasayı kabul etti. Eylül 1991'de Kırım parlamentosu, bölgeyi Ukrayna'nın egemenliğinde bulunan bir toprak parçası ilan etti.[6] Ancak, parlamentonun bu kararı verme yetkisi yoktu, çünkü SSCB yasasına göre, buna benzer bir konu ancak referandumla çözülebilirdi.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Crimean Tatars: Reflections On “Autonomy” Day 1 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UNPO
- ^ Sergei Lavrov defends Russia's position on Ukraine 14 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Euronews, 3 March 2014
- ^ "Sürgün: The Crimean Tatars' deportation and exile - Online Encyclopedia of Mass Violence". Massviolence.org. 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014.
- ^ To understand Crimea, take a look back at its complicated history 3 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Washington Post, 27 February 2014
- ^ a b Maria Drohobycky (1995) Crimea: Dynamics, Challenges and Prospects, Rowman & Littlefield, p40
- ^ "Chronology for Crimean Russians in Ukraine". Refworld. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "On the procedure for resolving issues related to the withdrawal of a union republic from the USSR". Refworld. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022.