1065 Amundsenia
| Keşif[1] | |
|---|---|
| Keşfeden | S. Belyavskyj |
| Keşif yeri | Simeiz Gözlemevi |
| Keşif tarihi | 4 Ağustos 1926 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (1065) Amundsenia |
Adın kaynağı | Roald Amundsen[2] (Norveçli kutup kaşifi) |
Alternatif adlandırma | 1926 PD · 1930 XL 1955 QE · 1955 RD 1955 SM1 |
| Mars-crosser[1][3][4] | |
| Yörünge özellikleri[1] | |
| Belirsizlik parametresi 0 | |
| Gözlem yayı | 91,15 yıl (33.294 gün) |
| Günöte | 3,0617 AB |
| Günberi | 1,6604 AB |
| 2,3611 AB | |
| Dış merkezlik | 0,2968 |
| 3,63 yıl (1.325 gün) | |
| 38,699° | |
| 0° 16d 18.12s / gün | |
| Eğiklik | 8,3607° |
| 330,34° | |
| 353,68° | |
| Mars MOID | 0,2734 AU |
| Fiziksel özellikler | |
| SMASS = S[1][4] | |
| 11.90[5] · 11,97±0,08 (R)[a] · 12.20[1][6] · 12,43±0,37[7] · 12.46[4] · 12,46±0,094[8] | |
| Boyutlar | 8,85±0,15 km[5] 9.75 km (derived)[4] 12,40±2,48 km[6] |
| 7,7594±0,0002 h[a] | |
| 0,151±0,060[6] 0.20 (assumed)[4] 0,399±0,016[5] | |
1065 Amundsenia, geçici ismi 1926 PD, yaklaşık 10 kilometre çapında, iç asteroit kuşağından eksantrik bir yörüngede bulunan taşlı bir asteroit ve oldukça büyük bir Mars-geçicidir . 4 Ağustos 1926'da Sovyet gök bilimci Sergey Belyavski tarafından Kırım yarımadasındaki Simeiz Gözlemevinde keşfedildi.[3] Asteroit, adını Norveçli kutup kaşifi Roald Amundsen'den almıştır.[2]
Yörünge ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Amundsenia, ana kuşak ile Dünya'ya yakın popülasyonlar arasında yer alan ve 1.666 AB uzaklıktan Mars'ın yörüngesinden geçen, dinamik olarak kararsız grubun bir üyesi olan asteroittir. İç asteroit kuşağında Güneş'i 1,7-3,1 AB uzaklıkta; her 3 yıl ve 8 ayda bir döner (1.325 gün). Yörüngesi, ekliptik ile ilgili olarak 0,30'luk bir eksantrikliğe ve 8 °'lik bir eğime sahiptir.[1] Simeiz Rasathanesi'nde 1926 yılındaki resmi keşif gözlemiyle cismin gözlem yayı başlar.[3]
Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
SMASS sınıflandırmasında, Amundsenia sıradan bir taşlı S-tipi asteroittir.[1]
Rotasyon süresi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasım 2006'da, Çek Cumhuriyeti'ndeki Ondřejov Gözlemevi'nde Petr Pravec tarafından yapılan fotometrik gözlemlerden Amundsenia'nın dönel bir ışık eğrisi elde edildi. Işık eğrisi analizi, 0.14 ile 0.16 kadir (U=3) arasında bir parlaklık genliği ile 7,7594 saatlik iyi tanımlanmış bir dönme süresi verdi.[a]
Çap ve albedo[değiştir | kaynağı değiştir]
Japon Akari uydusu ve NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi'nin NEOWISE misyonu tarafından yapılan araştırmalara göre Amundsenia'nın çapı 8,85 ile 12,40 kilometre arasında ve yüzeyi 0,151 ile 0,399 arasında bir albedoya sahiptir.[5][6] The Collaborative Asteroid Lightcurve Link, 0,20'lik taşlı asteroitler için standart bir albedo varsayar ve 12,46'lık mutlak büyüklüğe dayalı olarak 9,75 kilometrelik bir çap elde eder.[4]
Yaklaşık 10 kilometrelik çapıyla Amundsenia, 1139 Atami (9,35 km), 1474 Beira (14,9 km), 1011 Laodamia (7,39 km), 1727 Mette (tahmini 9 km), 1131 Porzia (7,13 km), 1235 Schorria (tahmini 9 km), 985 Rosina (8,18 km) 1310 Villigera (15,24 km) ve 1468 Zomba (7 km) gibi en büyük orta büyüklükteki Mars'tan geçen asteroitlerden biridir ancak yine de bu grubun en büyük üyelerinden, yani çapları 20 kilometreden büyük olan 132 Aethra, 323 Brucia, 1508 Kemi, 2204 Lyyli ve 512 Taurinensis'ten daha küçüktür.
Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu küçük gezegen, adını hem Kuzey Kutbu hem de Antarktika bölgelerinin Norveçli kutup kaşifi Roald Amundsen'den (1872-1928) almıştır. Aralık 1911'de Güney Kutbu'na ulaşan ilk kişi oydu. 1928'de Airship Italia'nın kurtarma görevi sırasında öldü. Resmi adlandırma alıntısı, 1955'te Paul Herget tarafından The Names of the Minor Planets'de belirtilmiştir (H 101). Ayrıca bir ay kraterine de Amundsen ismi verilmiştir.[2]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Pravec (2006) web: from October/November 2006. Rotation period 7,7594 hours: Lightcurveplot-Oct (0.14 mag) and Lightcurveplot-Nov (0.16 mag). Source: SPleso, Carbuncle, GMARS aut 23.11.2011 Pravec, Kusnirak. Quality Code of 3. Summary figures for (1065) Amundsenia at LCDB and Ondrejov Asteroid Photometry Project (see data sheet)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g "JPL Small-Body Database Browser: 1065 Amundsenia (1926 PD)" (2017-09-29 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ a b c Schmadel, Lutz D. (2007). "(1065) Amundsenia". Dictionary of Minor Planet Names – (1065) Amundsenia. Springer Berlin Heidelberg. s. 91. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1066. ISBN 978-3-540-00238-3.
- ^ a b c "1065 Amundsenia (1926 PD)". Minor Planet Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ a b c d e f "LCDB Data for (1065) Amundsenia". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ a b c d Usui, Fumihiko; Kuroda, Daisuke; Müller, Thomas G.; Hasegawa, Sunao; Ishiguro, Masateru; Ootsubo, Takafumi; Ishihara, Daisuke; Kataza, Hirokazu; Takita, Satoshi; Oyabu, Shinki; Ueno, Munetaka; Matsuhara, Hideo; Onaka, Takashi (October 2011). "Asteroid Catalog Using Akari: AKARI/IRC Mid-Infrared Asteroid Survey". Publications of the Astronomical Society of Japan. 63 (5): 1117-1138. Bibcode:2011PASJ...63.1117U. doi:10.1093/pasj/63.5.1117. (online, AcuA catalog p. 153 25 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ a b c d Alí-Lagoa, V.; Delbo', M. (July 2017). "Sizes and albedos of Mars-crossing asteroids from WISE/NEOWISE data". Astronomy and Astrophysics. 603: 8. arXiv:1705.10263 $2. Bibcode:2017A&A...603A..55A. doi:10.1051/0004-6361/201629917. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ Veres, Peter; Jedicke, Robert; Fitzsimmons, Alan; Denneau, Larry; Granvik, Mikael; Bolin, Bryce; Chastel, Serge; Wainscoat, Richard J.; Burgett, William S.; Chambers, Kenneth C.; Flewelling, Heather; Kaiser, Nick; Magnier, Eugen A.; Morgan, Jeff S.; Price, Paul A.; Tonry, John L.; Waters, Christopher (November 2015). "Absolute magnitudes and slope parameters for 250,000 asteroids observed by Pan-STARRS PS1 - Preliminary results". Icarus. 261: 34-47. arXiv:1506.00762 $2. Bibcode:2015Icar..261...34V. doi:10.1016/j.icarus.2015.08.007. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ Pravec, Petr; Harris, Alan W.; Kusnirák, Peter; Galád, Adrián; Hornoch, Kamil (September 2012). "Absolute magnitudes of asteroids and a revision of asteroid albedo estimates from WISE thermal observations". Icarus. 221 (1): 365-387. Bibcode:2012Icar..221..365P. doi:10.1016/j.icarus.2012.07.026. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Asteroid Lightcurve Database (LCDB) 10 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., query form (info 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- Dictionary of Minor Planet Names, Google books
- Asteroids and comets rotation curves, CdR 29 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Observatoire de Genève, Raoul Behrend
- Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (1)-(5000) 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Minor Planet Center
- 1065 Amundsenia - AstDyS-2, Asteroitler—Dinamik Site
- 1065 Amundsenia - JPL Small-Body Database
