Çaçuna İdari Koruma Alanı
| Çaçuna İdari Koruma Alanı | |
|---|---|
| Gürcüce: ჭაჭუნის აღკვეთილი | |
IUCN kategori IV (habitat/tür yönetim alanı)
| |
 Çaçuna İdari Koruma Alanı
| |
| Alan türü | Biyotop |
| Devlet |  Gürcistan
|
| Şehir | Dedoplistskaro |
| Koordinatları | 41°17′59″K 45°53′33″D / 41.29972°K 45.89250°D |
| Kapladığı alan | 52 km2 |
| Kuruluş tarihi | 1996 |
| İnternet sitesi Chachuna Managed Reserve Administration | |
Çaçuna İdari Koruma Alanı (Gürcüce: ჭაჭუნის აღკვეთილი), Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Dedoplistskaro Belediyesinde, Iori Nehri taşkın alanlarında, ülkenin güneydoğu kesiminde,Azerbaycan sınırına yakın bir konumda yer alan korunan bir alandır.[1] Çaçuna İdari Koruma Alanı, Iori Nehri ve Dalis-Mta Baraj Gölü çevresindeki ormanları ve bu ormanların karakteristik kurak ve yarı kurak flora ve fauna türlerini korumak için kuruldu.[2] Koruma alanı bölgesinde kuş gözlemciliği için birkaç gözlem kulesi bulunmaktadır. Çaçuna İdari Koruma Alanı, 1996 yılında çoğunlukla 1965'ten beri var olan eski Çaçuna Devlet Ormanlığı topraklarını kapsayacak şekilde kurulmuştur. Çaçuna İdari Koruma Alanı idaresi Dedoplistskaro'da Vaşlovani Koruma Alanları Yönetimi ile ortak bir tesiste yer almaktadır.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Çaçuna stepleri Kambechovani olarak da bilinen tarihi Kiziki Bölgesi sınırları içinde yer almaktadır. Bu alan Doğu Gürcistan'da, Kura Nehri havzasının kuzey kesimindeki Iori ve Alazani nehirlerinin havzalarında yer almaktadır ve Sighnaghi Belediyesi ile Dedoplistskaro Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bölgede birçok tarihi eseri vardır: ilk kez Vakhtang Gorgasali I tarafından kurulan Orta Çağ Khornabuji Kalesi'nin kalıntıları, Elias Dağı'nda 5-6. yüzyıl St. Elias Kilisesi, On üç Süryani Babadan biri olan Khirsa Stephen'ın mezar alanı olan 8. yüzyıl Khirsa Manastır Kompleksi, 10. - 11. yüzyıl kaya oyma tapınağı - Dedoplistskaro Mağara Kompleksi, 11. yüzyıl kubbeli Ascention Kilisesi, Ozaani Köyü, 18. yüzyılda Gürcistan'ın Herakleios'u tarafından inşa edilen Kiziki kasabası ve 23 kulesi ve 5 kapısı olan savunma duvarları iyi korunmuştur. Ayrıca Samreklo Köyü'nde 18. yüzyıl kubbeli Sarov Seraphoim Kilisesi yer alır. Mirzaani Köyü'nde Niko Pirosmanashvili Devlet Müzesi ve tüm bölgede birçok tarihi mezarlık bulunmaktadır.[3]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Çaçuna İdari Koruma Alanı ile birlikte Iori İdari Koruma Alanı ve Korugi İdari Koruma Alanı, Gürcistan'daki Iori nehir vadisini Azerbaycan sınırına kadar takip eder. Iori Vadisi taşkın yatakları ve sulak alanları, flora ve fauna çeşitliliğine zemin hazırlayan kurak ve yarı kurak manzaralarla benzersiz bir şekilde birleşir. Arazi, dik yamaçlara sahip kil tepeleri, verimli tepeler, teraslar ve pitoresk manzaralara sahip kıraç vadiler ve kanyonlar tarafından oluşturulur. Koyu kahverengi, alüvyonlu ve siyah topraklar ile alkali topraklar Çaçuna İdari Koruma Alanı'nın karakteristik özelliğidir.
Jeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Jeolojik olarak Çaçuna İdari Koruma Alanı, Transkafkasya dağlık bölgesi içindeki Molasse havzasında, tamamen Kura Nehri'nin dağlar arası çöküntüsü içinde yer almaktadır ve Molasse sedimentleri ile doldurulmuştur. Çaçuna bozkırında volkanik kül karakteristik tabakaları olan kum, kum taşı, kil ve kireç taşı konglomeraları bulunabilir. Koruma alanının çevresinde, kireç taşı seramik akı ve kireç kaynakları ile asfalt bileşiminin kireç taşı çıkıntıları ve küçük göller oluşturan petrol kumları bulunmaktadır.[3]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Çaçuna koruma alanı, Iori Nehri kıyısındaki büyük bataklık nedeniyle büyük ölçüde ılık bir karasal iklime sahiptir, bataklık koruma alanının 24 hektarını kaplar. Ocak ayında ortalama sıcaklık -2.5 °C, Temmuz ayında ise gölgede +22 °C'dir.[3]
Flora[değiştir | kaynağı değiştir]
Çaçuna İdari Koruma Alanı, bölgenin mütevazı büyüklüğüne rağmen oldukça farklı bir floraya sahiptir. Iori Nehri üzerinde, <i>tugay</i> taşkın yatakları yaygındır ve çevredeki tepelerde çeşitli kurak seyrek ormanlar, yarı çöl ve bozkır bitki örtüsü bulunur. En yaygın bitki bir kavaktır (Populus tremula). Taşkın alanlarında da birkaç Quercus longipes, Pistacia mutica ve Salix alba yetişir. Endemik seyrek kurak ormanlar, Pistacia mutica, Juniperus ağaçları (Juniperus oxycedrus, Juniperus foetidissima ve Juniperus polycarpos, Crataegus monogyna, Quercus, Pyrus ve Celtis glabrata örnekleri tarafından oluşturulur. Nehir kıyısında ve bataklık alanlarda Phragmites communis, Arundo donax ve nadir ve tehdit altındaki türler vardır: Iris iberica ve Tulipa eichleri.[3]
Fauna[değiştir | kaynağı değiştir]
Çaçuna bozkır faunası çok çeşitlidir. Çok sayıda bulunan böcekler arasında çekirge gösterilebilir. Arachnida, Solifugae ve Scorpiones takımlarındaki türler tarafından temsil edilir ve bölgede yaygındır.
Sürüngenler, Testudo graeca ve çok zehirli Macrovipera lebetina de koruma alanında bulunmaktadır.
Koruma alanında Gürcistan'ın Kırmızı Listesi'ndeki 10 kuş türü de dahil olmak üzere 82 kuş türü bulunur. İyi temsil edilen türler arasında Columba palumbus, Streptopelia turtur, Accipiter nisus, Accipiter gentilis, saksağan, Alectoris chukar ve Aquila heliaca bulunur. Egzotik Gyps fulvus ve Neophron percnopterus kireç taşı kayalıklarda, Aegypius monachus Juniperus ağaçları üzerinde yuva yapar. Francolinus francolinus de koruma alanında yaygındır.
Bölgedeki memeli türleri arasında kemirgen türleri, Canina, Vulpes vulpes, Lepus europaeus, Felis chaus, Lynx lynx, Meles meles ve Sus scrofa bulunur. Bu alanda nadiren Hyaena da görülebilmektedir muhtemelen Çaçuna Tabiatı Koruma Alanı'nda yaşamaktadır.[3]
2011'de IRI'nin Paleontoloji Seferi, Vaşlovani ve Çaçuna Tabiatı Koruma Alanı'nda fosil fauna örnekleri buldu.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Chachuna in Georgia 9 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Protected Planet
- ^ Tba Dalis Mta[ölü/kırık bağlantı] geoview.info
- ^ a b c d e "Chachuna Managed Nature Reserve, Georgia". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ 934 Scientists have discovered fossils of new species of animals in the Vashlovani and Chachuna Protected Areas[ölü/kırık bağlantı]