Dromaeosauridae: Revizyonlar arasındaki fark

*Dromaeosauridae*
Yaşadığı dönem aralığı: 161-66 myö
Üst jura-Senozoyik^[1]
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Dromaeosauridae; Yaşadığı dönem aralığı: 161-66 myö; Üst jura-Senozoyik PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
	Velociraptor'un montelenmiş iskeleti, Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia
Şube:	Chordata
Klad:	Dinosauria
Klad:	Saurischia
Klad:	Theropoda
Klad:	Eumaniraptora
Familya:	†Dromaeosauridae; Matthew & Brown, 1922
Alt taksonlar
	Metne bakınız.
Sinonimler
	Ornithodesmidae; Hooley, 1913 Itemiridae; Kurzanov, 1976 Unenlagiidae; Agnolin & Novas, 2011

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 11.55, 26 Eylül 2021 tarihindeki hâli

Dromaeosauridae, bir tüylü teropod dinozor familyasıdır. Genellikle küçük ve orta boylu tüylü etoburlar olup Kretase döneminde gelişmişlerdir.^[1] Dromaeosauridae adı, Dromaeosaurus ("koşucu kertenkele") adlı tip cinsten gelir. Grubun fosilleri, Kuzey Amerika, Avrupa, Asya, Güney Amerika ve Antarktika'da bulunmuştur.

Bu ünlü familya tüylü, çevik ve kuş benzeri dinozorları barındırıyordu, kuşları içeren avialae ile kardeş gruptu.

Evrimsel anlamda dromaeosauridlerin keşfi son asırda dinozorların tanımlanması ve davranış şekilleri ile ilgili bilim insanlarına ciddi fikirler vermiştir. Güçlü ve hareketli ön kolları muhtemelen evrimsel çizgide kuşların kanat gelişimiyle paralel bir evrimin ürünüydü. Çeşitli boyutlarda türler barındıran bu aile (Velociraptor, Deinonychus, Utahraptor gibi) etçil ve hızlı dinozorların geliştiği bir taksonomik birimdir. Tamamı etçil olan üyelerin paylaştığı tipik özellikler güçlü kollar, kaslı ve çevik vücut, dengeyi sağlamak adına kuyruk ve arka ayaklarındaki kanca şekilli pençe. Bu pençe hem avlanma hem de sıçramak için yere baskı yapma görevlerini görüyordu. Hızlı olsalar da en hızlı dinozorlar arasında değildiler. Coelurosauria içindeki uzak akrabaları olan Ornithomimidae ailesi en hızlı dinozorların ailesiydi.

Dromaeosauridlerin grup halinde büyük avlara saldırdıkları, sıçrayarak avlarında yaralar açtıkları gibi spekülasyonlar olsa da henüz fosil kanıtlar bulunmamıştır.^[2]

Sınıflandırma

Holtz'un (2008) yılındaki analizine dayanan sınıflandırma:^[3]

Familya Dromaeosauridae
- Nuthetes
- Pamparaptor
- Variraptor
- Pyroraptor
- Zhenyuanlong
- Alt familya Halszkaraptorinae
  - Halszkaraptor
  - Mahakala
  - Hulsanpes
- Alt familya Unenlagiinae
  - Ornithodesmus
  - Austroraptor
  - Rahonavis
  - Unenlagia
  - Buitreraptor
  - Neuquenraptor
  - Unquillosaurus
  - Ypupiara
- Alt familya Microraptorinae
  - Shanag
  - Tianyuraptor
  - Graciliraptor
  - Changyuraptor
  - Hesperonychus
  - Microraptor
  - Sinornithosaurus
  - Wulong
  - Zhongjianosaurus
- Eudromaeosauria^[4]
  - Alt familya Saurornitholestinae
    - Bambiraptor
    - Saurornitholestes
    - Atrociraptor^[5]
  - Alt familya Velociraptorinae
    - Luanchuanraptor?
    - Acheroraptor?
    - Itemirus?
    - Linheraptor?
    - Velociraptor
    - Tsaagan?
    - Adasaurus?
    - Dineobellator
    - Shri
    - Kansaignathus
  - Alt familya Dromaeosaurinae
    - Deinonychus?^[5]
    - Achillobator?
    - Dromaeosaurus
    - Dakotaraptor?
    - Dromaeosauroides?
    - Utahraptor?
    - Yurgovuchia?^[6]

Kaynakça

^ ^a ^b "Mindat.org". www.mindat.org. 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021.
^ Smith, Dave. "Dromaeosaurids". https://ucmp.berkeley.edu/. Uni. of Berkeley. 6 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020. |website= dış bağlantı (yardım)
^ Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix. 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Longrich, N.R.; Currie, P.J. (2009). "A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America". PNAS. 106 (13): 5002–7. Bibcode:2009PNAS..106.5002L. doi:10.1073/pnas.0811664106. PMC 2664043 $2. PMID 19289829. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
^ ^a ^b Longrich, Nicholas R.; Currie, Philip J. (31 March 2009). "A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 106 (13): 5002–5007. Bibcode:2009PNAS..106.5002L. doi:10.1073/pnas.0811664106. PMC 2664043 $2. PMID 19289829. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
^ Senter, P.; Kirkland, J. I.; Deblieux, D. D.; Madsen, S.; Toth, N. (2012). Dodson, Peter (Ed.). "New Dromaeosaurids (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Utah, and the Evolution of the Dromaeosaurid Tail". PLOS ONE. 7 (5): e36790. Bibcode:2012PLoSO...736790S. doi:10.1371/journal.pone.0036790. PMC 3352940 $2. PMID 22615813. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

Dinozor ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[:0-1] "Mindat.org". www.mindat.org. 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021.

[d-2] Smith, Dave. "Dromaeosaurids". https://ucmp.berkeley.edu/. Uni. of Berkeley. 6 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020. |website= dış bağlantı (yardım)

[Holtz2008-3] Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix. 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[longrich&currie2009-4] Longrich, N.R.; Currie, P.J. (2009). "A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America". PNAS. 106 (13): 5002–7. Bibcode:2009PNAS..106.5002L. doi:10.1073/pnas.0811664106. PMC 2664043 $2. PMID 19289829. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[longrich2009-5] Longrich, Nicholas R.; Currie, Philip J. (31 March 2009). "A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 106 (13): 5002–5007. Bibcode:2009PNAS..106.5002L. doi:10.1073/pnas.0811664106. PMC 2664043 $2. PMID 19289829. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[Yurgovuchia-6] Senter, P.; Kirkland, J. I.; Deblieux, D. D.; Madsen, S.; Toth, N. (2012). Dodson, Peter (Ed.). "New Dromaeosaurids (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Utah, and the Evolution of the Dromaeosaurid Tail". PLOS ONE. 7 (5): e36790. Bibcode:2012PLoSO...736790S. doi:10.1371/journal.pone.0036790. PMC 3352940 $2. PMID 22615813. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 9. satır: / 9. satır: @@
 | resim_bilgi = [[Velociraptor]]'un montelenmiş iskeleti, Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü
 | sıralama = {{smallcaps|Matthew & Brown, 1922}}
+| altbölüm_sıra = [[Takson|Alt taksonlar]]
-| altbölüm_sıra = [[Takson|Alt taksonlar]]<ref name="Holtz2008">Holtz, Thomas R. Jr. (2012) ''Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages,'' [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf Winter 2011 Appendix.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170812011954/http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf |tarih=12 Ağustos 2017 }}</ref>
-| altbölüm =
+| altbölüm = [[#Sınıflandırma|Metne bakınız.]]
-*†[[Pamparaptor]]
-*{{extinct}}[[Bambiraptor]]
-*†[[Luanchuanraptor]]
-*†[[Ornithodesmus]]
-*†[[Pyroraptor]]
-*†[[Shanag]]
-*†[[Tianyuraptor]]
-*†[[Variraptor]]
-*†[[Zhenyuanlong]]
-*†[[Halszkaraptorinae]]? - ([[Unenlagiidae]])
-*†[[Unenlagiinae]]? - ([[Unenlagiidae]])
-*†[[Microraptorinae]]
-*†[[Eudromaeosauria]]
-**{{extinct}}[[Deinonychus]]
-**†[[Adasaurus]]
-**'''Saurornitholestinae'''
-***[[Atrociraptor]]
-***[[Saurornitholestes]]
-**'''Dromaeosaurinae'''
-***[[Dromaeosaurus]]
-**'''Velociraptorinae'''
-***[[Shri]]
-***[[Velociraptor]]
 | sinonimler =
 * Ornithodesmidae
 :Hooley, 1913
@@ 53. satır: / 29. satır: @@
 Dromaeosauridlerin grup halinde büyük avlara saldırdıkları, sıçrayarak avlarında yaralar açtıkları gibi spekülasyonlar olsa da henüz fosil kanıtlar bulunmamıştır.<ref name="d">{{Web kaynağı | soyadı1 = Smith | ad1 = Dave | başlık = Dromaeosaurids | url = https://ucmp.berkeley.edu/diapsids/saurischia/dromaeosauridae.html | website = https://ucmp.berkeley.edu/ | yayıncı = Uni. of Berkeley | arşivurl = https://web.archive.org/web/19970606035355/https://ucmp.berkeley.edu/diapsids/saurischia/dromaeosauridae.html | arşivtarihi = 6 Haziran 1997 | erişimtarihi = 6 Mayıs 2020 | ölüurl = evet }}</ref>
+== Sınıflandırma ==
+Holtz'un (2008) yılındaki analizine dayanan sınıflandırma:<ref name="Holtz2008">Holtz, Thomas R. Jr. (2012) ''Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages,'' [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf Winter 2011 Appendix.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170812011954/http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf |tarih=12 Ağustos 2017 }}</ref>
+* '''Familya Dromaeosauridae'''
+** ''[[Nuthetes]]''
+** ''[[Pamparaptor]]''
+** ''[[Variraptor]]''
+** ''[[Pyroraptor]]''
+** ''[[Zhenyuanlong]]''
+** '''Alt familya [[Halszkaraptorinae]]'''
+*** ''[[Halszkaraptor]]''
+*** ''[[Mahakala (dinozor)|Mahakala]]''
+*** ''[[Hulsanpes]]''
+** '''Alt familya [[Unenlagiinae]]'''
+*** ''[[Ornithodesmus]]''
+*** ''[[Austroraptor]]''
+*** ''[[Rahonavis]]''
+*** ''[[Unenlagia]]''
+*** ''[[Buitreraptor]]''
+*** ''[[Neuquenraptor]]''
+*** ''[[Unquillosaurus]]''
+*** ''[[Ypupiara]]''
+** '''Alt familya [[Microraptorinae]]'''
+*** ''[[Shanag]]''
+*** ''[[Tianyuraptor]]''
+*** ''[[Graciliraptor]]''
+*** ''[[Changyuraptor]]''
+*** ''[[Hesperonychus]]''
+*** ''[[Microraptor]]''
+*** ''[[Sinornithosaurus]]''
+*** ''[[Wulong bohaiensis|Wulong]]''
+*** ''[[Zhongjianosaurus]]''
+** ''' [[Eudromaeosauria]]'''<ref name="longrich&currie2009">{{cite journal | last1=Longrich |first1= N.R. |last2= Currie |first2= P.J. |year=2009 | pages=5002–7 | issue=13 | volume=106 |title=A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America | journal = PNAS |doi = 10.1073/pnas.0811664106 | pmc=2664043 | pmid = 19289829 |bibcode = 2009PNAS..106.5002L|doi-access= free }}</ref>
+*** '''Alt familya [[Saurornitholestinae]]'''
+**** ''[[Bambiraptor]]''
+**** ''[[Saurornitholestes]]''
+**** ''[[Atrociraptor]]''<ref name="longrich2009">{{cite journal |last1=Longrich |first1=Nicholas R. |last2=Currie |first2=Philip J. |title=A microraptorine (Dinosauria–Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |date=31 March 2009 |volume=106 |issue=13 |pages=5002–5007 |doi=10.1073/pnas.0811664106 |pmid=19289829 |pmc=2664043 |bibcode=2009PNAS..106.5002L |doi-access=free }}</ref>
+***'''Alt familya [[Velociraptorinae]]'''
+**** ''[[Luanchuanraptor]]''?
+**** ''[[Acheroraptor]]''?
+**** ''[[Itemirus]]''?
+**** ''[[Linheraptor]]''?
+**** ''[[Velociraptor]]''
+**** ''[[Tsaagan]]''?
+**** ''[[Adasaurus]]''?
+****''[[Dineobellator]]''
+****''[[Shri devi|Shri]]''
+****''[[Kansaignathus]]''
+*** '''Alt familya [[Dromaeosaurinae]]'''
+****''[[Deinonychus]]''?<ref name="longrich2009" />
+**** ''[[Achillobator]]''?
+**** ''[[Dromaeosaurus]]''
+**** ''[[Dakotaraptor]]''?
+**** ''[[Dromaeosauroides]]''?
+**** ''[[Utahraptor]]''?
+**** ''[[Yurgovuchia]]''?<ref name="Yurgovuchia">{{Cite journal | last1 = Senter | first1 = P. | last2 = Kirkland | first2 = J. I. | last3 = Deblieux | first3 = D. D. | last4 = Madsen | first4 = S. | last5 = Toth | first5 = N. | editor1-last = Dodson | editor1-first = Peter | title = New Dromaeosaurids (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Utah, and the Evolution of the Dromaeosaurid Tail | doi = 10.1371/journal.pone.0036790 | journal = PLOS ONE | volume = 7 | issue = 5 | pages = e36790 | year = 2012 | pmid = 22615813| pmc = 3352940|bibcode = 2012PLoSO...736790S| doi-access = free }}</ref>
 == Kaynakça ==