Nörobilim: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Ozkarabasak (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Ozkarabasak (mesaj | katkılar) "Neuroscience" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu. Etiketler: Kaldırılan yönlendirme İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2 |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Neuron in tissue culture.jpg|thumb|200px|Boyanmış bir [[Korteks|koritikal]] [[nöron]]]] |
|||
[[Dosya:PurkinjeCell.jpg|sağ|küçükresim|293x293pik| Güvercin serebellumundaki [[Sinir hücresi|nöronların]] [[Santiago Ramón y Cajal]] (1899) tarafından çizimi ]] |
|||
'''Nörobilim (Sinirbilim)''', [[sinir sistemi]]nin [[anatomi]]si, [[fizyoloji]]si, [[biyokimya]]sı veya [[moleküler biyoloji]]si alanlarında faaliyet gösteren, özellikle sinir siteminin [[davranış]] ve [[öğrenme]] ile ilişkisini inceleyen [[bilim]] dalı.<ref>[http://www.merriam-webster.com/medlineplus/neuroscience neuroscience] [[Merriam Webster]] Medical Dictionary. Erişim: 25 Ekim 2011.</ref> |
|||
'''Sinirbilim''' (veya '''nörobilim''' veya '''nörobiyoloji''' ) [[Sinir sistemi|sinir sisteminin]] [[Bilim|bilimsel çalışmasıdır]] . <ref name="Merriam">{{Web kaynağı|url=http://www.merriam-webster.com/medlineplus/neuroscience|başlık=Neuroscience|çalışma=Merriam-Webster Medical Dictionary}}</ref> [[Sinir hücresi|Nöronların]] ve nöral devrelerin temel ve ortaya çıkan özelliklerini anlamak için [[fizyoloji]], [[anatomi]], [[moleküler biyoloji]], [[gelişim biyolojisi]], [[sitoloji]], [[Matematiksel model|matematiksel modelleme]] ve [[Psikoloji|psikolojiyi]] birleştiren [[Disiplinlerarasılık|çok disiplinli]] bir [[biyoloji]] dalıdır <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.dictionary.com/browse/neurobiology|başlık=Neurobiology|erişimtarihi=2017-01-22|çalışma=Dictionary.com}}</ref> . <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0071390118}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0781724685|url=https://books.google.com/?id=ea_QVG2BFy8C&pg=PA688&dq=neuroscience+multidisciplinary#v=onepage&q=neuroscience%20multidisciplinary&f=false}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9780199838721}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9784431543305|url=https://books.google.com/?id=3CK4BAAAQBAJ&pg=PR5&dq=neuroscience+multidisciplinary#v=onepage&q=neuroscience%20multidisciplinary&f=false}}</ref> <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Issues in Neuroscience Education: Making Connections|yazarlar=Tanner|tarih=2006-01-01|sayı=2|sayfalar=85|çalışma=CBE: Life Sciences Education|cilt=5}}</ref> Öğrenme, bellek, davranış, algı ve bilincin biyolojik temelinin anlaşılması [[Eric Kandel]] tarafından [[Biyoloji|biyolojik bilimlerin]] "nihai zorluğu" olarak tanımlanmıştır. <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0071390118}}</ref> |
|||
Sinirbilimin kapsamı, zaman içinde sinir sistemini farklı ölçeklerde incelemek için kullanılan farklı yaklaşımları içerecek şekilde genişlemiştir ve sinirbilimcilerin kullandığı teknikler, nöronların [[Moleküler biyoloji|moleküler]] ve [[Sitoloji|hücresel]] çalışmalarından beyindeki duyusal, motor ve bilişsel görevlerin [[ Nöro-görüntüleme |görüntülenmesine]] kadar büyük ölçüde genişlemiştir. |
|||
Nörobiyoloji, sinir sistemi [[Biyoloji|biyolojisidir]]. [[Sinir sistemi|Sinir sisteminin]] yapısı, fonksiyonları, gelişimi, [[Genetik|genetiği]], [[Fizyoloji|fizyolojisi]], [[Biyokimya|biyokimyası]], [[Farmakoloji|farmakolojisi]] ve [[Patoloji|patolojisi]] ile ilgilenir. [[Nöroanatomi]], [[nörofizyoloji]] ve [[nörofarmakoloji]] gibi dallarla yakından ilgilidir ve bu tür dalları içinde barındırır. Nörobiyoloji sözcüğü zaman zaman nörobilim yerine kullanılır. |
|||
== |
== Tarihçe == |
||
[[Dosya:Gray739.png|sağ|küçükresim|250x250pik| ''Gray'in Anatomisi'nden'' (1918), [[hipokampus]] ve bir takım diğer nöroanatomik yapıları gösteren [[İnsan beyni|insan beyninin]] lateral görüntüsünün illüstrasyonu ]] |
|||
Sinir sistemi ile ilgili çalışmalar [[antik Mısır]]'a kadar uzanır. Baş ağrısı veya [[Akıl hastalığı|zihinsel rahatsızlık]]<nowiki/>ları gidermek ya da kafa basıncını hafifletmek amacıyla kafatasına bir deliğin delinmesi ya da kafatasının kazınması olarak bilinen [[Trepanasyon]] cerrahi uygulamasının ilk kayıtları [[Neolitik Çağ]]'da kaydedildi. M.Ö. 1700 yıllarında yazılan ve M.Ö. 3000 yıllarına kadar kayıtlar bulunduran bir el yazması, [[Mısırlılar]]<nowiki/>ın [[beyin hasarı]] belirtileri hakkında bazı bilgilere sahip olduğunu göstermektedir.<ref> Mohamed W (2008). [http://www.ibro1.info/Pub/Pub_Main_Display.asp?LC_Docs_ID=3199 "The Edwin Smith Surgical Papyrus: Neuroscience in Ancient Egypt"]. ''IBRO History of Neuroscience. Retrieved 2014-07-06.''</ref> |
|||
Sinir sisteminin en eski çalışması [[Antik Mısır|eski Mısır']]<nowiki/>a aittir. Kafa yaralanmalarını veya [[Akıl hastalığı|zihinsel bozuklukları]] tedavi etmek veya kafa basıncını hafifletmek için [[Kafatası|kafatasına]] bir delik [[Trepanasyon|açmak]] veya [[Trepanasyon|kazmak]] için cerrahi uygulama olan [[Trepanasyon]] ilk olarak [[Cilalı Taş Devri|Neolitik]] dönemde kaydedildi. M.Ö. 1700 yıllarına ait el yazmaları [[Mısırlılar|Mısırlıların]] beyin hasarı belirtileri hakkında bilgi sahibi olduklarını göstermektedir. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ibro1.info/Pub/Pub_Main_Display.asp?LC_Docs_ID=3199|başlık=The Edwin Smith Surgical Papyrus: Neuroscience in Ancient Egypt|erişimtarihi=2014-07-06|tarih=2008|çalışma=IBRO History of Neuroscience}}</ref> |
|||
Beynin işlevine ilişkin erken görüşler, onu bir tür "kraniyal doldurma" olarak kabul etti. [[Mısır|Mısır'da]], [[Orta Krallık|Orta Krallık'ın]] sonlarından itibaren, [[Mumya|mumyalama]] için hazırlıkta beyin çoğunlukla çıkarılırdı. O zamanlar [[Kalp|kalbin]] zekanın merkezi olduğuna inanılıyordu. [[Herodot|Herodotus'a]] göre, mumyalamanın ilk adımı "çarpık bir demir parçası almak ve onunla beyni burun deliklerinden çıkarmak, böylece bir kısımdan kurtulmaktı, [[kafatası]] ise ilaçlarla durulamadan geri kalan kısımdan temizlendi. " <ref>{{Kitap kaynağı|url=http://classics.mit.edu/Herodotus/history.mb.txt}}</ref> |
|||
== Kaynakça == |
|||
{{Kaynakça}} |
|||
Kalbin bilincin kaynağı olduğu görüşü, [[Antik Yunanistan'da tıp|Yunan]] doktor [[Hipokrat|Hipokrat'ın]] zamanına kadar sorgulanmadı. Beynin sadece duyumla ilgili olmadığına inanıyordu - çoğu uzmanlaşmış organ (ör. gözler, kulaklar, dil) kafanın beyninin yanında bulunur - ama aynı zamanda zekanın da merkezi idi. [[Platon]] ayrıca beynin ruhun rasyonel kısmının oturduğu yer olduğunu tahmin etti. <ref>{{Kitap kaynağı|url=http://classics.mit.edu/Plato/timaeus.1b.txt}}</ref> Ancak [[Aristoteles]], kalbin zekanın merkezi olduğuna ve beynin kalpten gelen ısı miktarını düzenlediğine inanıyordu. <ref name="Stanley2001">{{Kitap kaynağı|isbn=978-0-19-514694-3}}</ref> Bu görüş genellikle, Hipokrat'ın takipçisi ve [[Gladyatör|Roma gladyatörlerine]] hekim olan Roma doktoru [[Galen]], beyinlerine zarar verdikleri zaman hastalarının zihinsel yeteneklerini kaybettiğini gözlemleyene kadar kabul edildi. |
|||
{{biyoloji_altdal}} |
|||
Ortaçağ Müslüman dünyasında aktif olan [[Ebu'l Kasım El-Zehravi|Abulcasis]], [[İbn Rüşd|Averroes]], [[İbn-i Sina|Avicenna]], Avenzoar ve [[Musa bin Meymun|Maimonides]], beyinle ilgili bir dizi tıbbi sorunu tanımladı. [[Rönesans|Rönesans Avrupa'sında]] [[Andreas Vesalius|Vesalius]] (1514–1564), [[René Descartes]] (1596-1650), Thomas Willis (1621-1675) ve Jan Swammerdam (1637-1680) de sinirbilime birçok katkı yaptı. |
|||
{{nörobilim-taslak}} |
|||
[[Dosya:GolgiStainedPyramidalCell.jpg|sağ|küçükresim| Golgi boyası sayesinde tek nöronlar ilk kez görüntülenebildi. ]] |
|||
[[Luigi Galvani|Luigi Galvani'nin]] 1700'lerin sonlarındaki öncü çalışmaları, kasların ve nöronların elektriksel uyarılabilirliğini incelemek için zemin hazırladı. 19. yüzyılın ilk yarısında, Jean Pierre Flourens canlı hayvanlarda beynin lokalize lezyonlarını gerçekleştirmenin deneysel yöntemine öncülük ederek motriklik, duyarlılık ve davranış üzerindeki etkilerini açıkladı. 1843'te Emil du Bois-Reymond sinir sinyalinin elektriksel doğasını gösterdi, <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9780262019507}}</ref> hızı [[Hermann von Helmholtz]] ölçmeye devam etti, <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-3-319-13068-2}}</ref> ve 1875'te Richard Caton tavşan ve maymunların serebral yarım kürelerinde elektrik fenomenleri buldu. <ref>{{Web kaynağı|url=http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/ECHOdocuView?url=/permanent/vlp/lit27690/index.meta&ww=0.7143&wh=0.7143&wx=0.2632|başlık=Caton, Richard - The electric currents of the brain|erişimtarihi=2018-12-21|çalışma=echo.mpiwg-berlin.mpg.de}}</ref> Adolf Beck, 1890'da tavşan ve köpeklerin beyninin kendiliğinden elektriksel aktivitesini gözlemledi. <ref name="Adolf Beck pioneer">{{Dergi kaynağı|başlık=Adolf Beck: A Forgotten Pioneer In Electroencephalography|yazarlar=Coenen, Anton|tarih=2014|sayı=3|sayfalar=276–286|çalışma=Journal of the History of the Neurosciences|cilt=23}}</ref> Beyin çalışmaları, [[Mikroskop|mikroskopun]] icat edilmesinden ve 1890'ların sonunda [[Camillo Golgi]] tarafından bir boyama prosedürünün geliştirilmesinden sonra daha karmaşık hale geldi. Prosedür, tek tek [[Sinir hücresi|nöronların]] karmaşık yapılarını ortaya çıkarmak için gümüş bir kromat tuzu kullandı. Tekniği [[Santiago Ramón y Cajal]] tarafından kullanıldı ve beynin fonksiyonel biriminin nöron olduğu hipotezi olan nöron doktrininin oluşumuna yol açtı. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Observations of synaptic structures: origins of the neuron doctrine and its current status|yazarlar=Guillery|tarih=Jun 2005|sayı=1458|sayfalar=1281–307|çalışma=Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci|cilt=360}}</ref> Golgi ve Ramón y Cajal, 1906'da nöronların beyindeki kapsamlı gözlemleri, tanımları ve kategorizasyonları için [[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü]] paylaştı. |
|||
Bu araştırmaya paralel olarak, [[Paul Broca|Paul Broca'nın]] beyin hasarı olan hastalarla çalışması, beynin belirli bölgelerinin belirli işlevlerden sorumlu olduğunu öne sürdü. O zamanlar Broca'nın bulguları Franz Joseph Gall'un dilin yerelleştirildiğini ve bazı [[Bilişsellik|psikolojik fonksiyonların]] [[Serebral korteks|serebral korteksin]] belirli bölgelerinde lokalize olduğunu teorisinin bir teyidi olarak görülüyordu. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Phrenology in the science and culture of the 19th century|yazarlar=Greenblatt SH|tarih=1995|sayı=4|sayfalar=790–805|çalışma=Neurosurgery|cilt=37}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0-7817-3944-3}}</ref> Fonksiyon hipotezinin lokalizasyonu, nöbetlerin vücuttan ilerlemesini izleyerek motor korteksin organizasyonunu doğru bir şekilde ortaya [[John Hughlings Jackson|çıkaran John Hughlings Jackson]] tarafından yürütülen [[Epilepsi|epileptik]] hastaların gözlemleri ile desteklenmiştir. Carl Wernicke, dil anlama ve üretiminde belirli beyin yapılarının uzmanlaşma teorisini daha da geliştirdi. Nörogörüntüleme teknikleri ile yapılan modern araştırmalar, belirli görevlerin yerine getirilmesinde korteksin farklı alanlarının aktive olduğunu göstermeye devam eden bu dönemdeki anatomik tanımları ( [[Organel|hücre yapısının]] incelenmesine atıfta bulunarak) hala [[Brodmann alanı|Brodmann]] serebral sitoarşektonik haritasını kullanmaktadır. <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0-8385-7701-1}}</ref> |
|||
[[Kategori:Nörobilim| ]] |
|||
20. yüzyıl boyunca sinirbilim, diğer disiplinlerdeki sinir sistemi çalışmaları yerine kendi başına ayrı bir akademik disiplin olarak tanınmaya başladı. [[Eric Kandel]] ve ortak çalışanlar, David Rioch, Francis O. Schmitt ve Stephen Kuffler'i sahayı kurarken kritik roller oynadıklarını belirtmişlerdir. <ref name="Rioch">{{Dergi kaynağı|başlık=The emergence of modern neuroscience: Some implications for neurology and psychiatry|yazarlar=Cowan|tarih=2000|sayfalar=345–346|çalışma=Annual Review of Neuroscience|cilt=23}}</ref> Rioch, 1950'lerden başlayarak Walter Reed Ordu Araştırma Enstitüsü'nde temel anatomik ve fizyolojik araştırmaların klinik psikiyatri ile bütünleşmesini sağlamıştır. Aynı dönemde Schmitt, [[Massachusetts Teknoloji Enstitüsü|Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün]] Biyoloji Bölümü'nde biyoloji, kimya, fizik ve matematiği bir araya getiren bir sinirbilim araştırma programı oluşturdu. İlk bağımsız nörobilim bölümü (daha sonra Psikobiyoloji olarak adlandırılır) 1964 yılında James L. McGaugh tarafından Kaliforniya Üniversitesi, Irvine'de kuruldu . <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=0916110516}}</ref> Bunu 1966 yılında Stephen Kuffler tarafından kurulan [[Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi|Harvard Tıp Okulu]] Nörobiyoloji Bölümü izledi. <ref>{{Web kaynağı|url=http://neuro.hms.harvard.edu/about-us/history|başlık=History - Department of Neurobiology}}</ref> |
|||
Nöronlar ve sinir sistemi fonksiyonlarının anlaşılması, 20. yüzyılda giderek daha kesin ve moleküler hale geldi. Örneğin, 1952'de [[Alan Lloyd Hodgkin]] ve [[Andrew Huxley]], kalamarın dev aksonunun nöronlarındaki elektrik sinyallerinin iletilmesi için " [[Aksiyon potansiyeli|aksiyon potansiyelleri]] " adını verdikleri ve nasıl başlatıldıklarını ve yayıldıklarını, Hodgkin-Huxley modeli . 1961–1962'de Richard FitzHugh ve J. Nagumo, FitzHugh – Nagumo modelinde Hodgkin – Huxley'yi basitleştirdiler. 1962'de [[Bernard Katz]], [[Sinaps|sinapslar]] olarak bilinen nöronlar arasındaki boşlukta nörotransmisyonu modelledi. 1966'dan itibaren, Eric Kandel ve işbirlikçileri ''Aplysia'da'' öğrenme ve hafıza depolamaya bağlı nöronlardaki biyokimyasal değişiklikleri incelediler. 1981'de Catherine Morris ve Harold Lecar bu modelleri Morris-Lecar modelinde birleştirdiler . Giderek artan niceliksel çalışmalar sayısız biyolojik nöron modeline ve nöral hesaplama modellerine yol açtı. |
|||
Sinir sistemine olan ilginin artmasının bir sonucu olarak, 20. yüzyılda tüm sinirbilimcilere bir forum sağlamak için birkaç önemli sinirbilim organizasyonu oluşturulmuştur. Örneğin, Uluslararası Beyin Araştırmaları Örgütü 1961'de, <ref>{{Web kaynağı|url=https://ibro.org/history/|başlık=History of IBRO|tarih=2010|çalışma=International Brain Research Organization}}</ref> 1963'te Uluslararası Nörokimya Derneği, 1968'de Avrupa Beyin ve Davranış Derneği, <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ebbs-science.org/cms/general/about-ebbs.html|başlık=About EBBS|arşivtarihi=2016-03-03|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160303235558/http://www.ebbs-science.org/cms/general/about-ebbs.html|tarih=2009|çalışma=European Brain and Behaviour Society}}</ref> ve 1969'da Nörobilim Derneği olarak kuruldu. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sfn.org/index.aspx?pagename=about_sfn|başlık=About SfN|çalışma=Society for Neuroscience}}</ref> Son zamanlarda, nörolojik araştırma sonuçlarının uygulanması sonucunda nöroekonomi, <ref>{{Dergi kaynağı|url=http://www.columbia.edu/~md3405/Working_Paper_15.pdf|başlık=How can neuroscience inform economics?|yazarlar=|tarih=|sayfalar=|çalışma=Current Opinion in Behavioral Sciences|ile=|cilt=}}</ref> nöroeğitim, <ref>Zull, J. (2002). ''The art of changing the brain: Enriching the practice of teaching by exploring the biology of learning''. Sterling, Virginia: Stylus Publishing, LLC</ref> nöroetik, <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.neuroethicssociety.org/what-is-neuroethics|başlık=What is Neuroethics?|erişimtarihi=2019-02-22|çalışma=www.neuroethicssociety.org}}</ref> ve nörohukuk <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Neurolaw: A brief introduction|yazarlar=Petoft|tarih=2015-01-05|sayı=1|sayfalar=53–58|çalışma=Iranian Journal of Neurology|cilt=14}}</ref> gibi uygulamalı disiplinler de ortaya çıkmıştır. |
|||
Beyin araştırmaları zamanla felsefi, deneysel ve teorik aşamalardan geçerek beyin simülasyonu üzerinde çalışmanın gelecekte önemli olacağı öngörülmektedir. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=A Brief History of Simulation Neuroscience|yazarlar=Fan|tarih=2019-05-07|sayfalar=32|çalışma=Frontiers in Neuroinformatics|cilt=13}}</ref> |
|||
== Modern sinirbilim == |
|||
[[Dosya:Nervous_system_diagram-en.svg|küçükresim| İnsan sinir sistemi ]] |
|||
Sinir sisteminin [[Bilimsel yöntem|bilimsel çalışması]], esas olarak [[moleküler biyoloji]], [[elektrofizyoloji]] ve [[Hesaplamalı nörobilim|hesaplamalı sinirbilimdeki]] ilerlemeler nedeniyle yirminci yüzyılın ikinci yarısında önemli ölçüde artmıştır. Bu, sinirbilimcilerin [[Sinir sistemi|sinir sistemini]] tüm yönleriyle incelemesine izin verdi: nasıl yapılandırıldığı, nasıl çalıştığı, nasıl geliştiği, nasıl arızalandığı ve nasıl değiştirilebileceği gibi. |
|||
Örneğin, tek bir [[Sinir hücresi|nöron]] içinde meydana gelen karmaşık süreçleri daha ayrıntılı olarak anlamak mümkün hale gelmiştir. Nöronlar iletişim için uzmanlaşmış hücrelerdir. Nöronlar ve diğer hücre tipleri ile, elektrik veya elektrokimyasal sinyallerin bir hücreden diğerine iletilebildiği [[Sinaps|sinapslar]] adı verilen özel kavşaklar aracılığıyla iletişim kurabilirler. Birçok nöron, [[akson]] adı verilen ve vücudun uzak bölgelerine uzanabilen ve elektrik sinyallerini hızla taşıyabilen ve diğer nöronların, kasların veya bezlerin sonlandırma noktalarında aktivitesini etkileyebilen uzun ince bir aksoplazma filamenti oluşturur. Bir sinir ''sistemi'', birbirine bağlı nöronların toplanmasından ortaya çıkar. |
|||
Omurgalı sinir sistemi iki kısma ayrılabilir: [[Merkezî sinir sistemi|merkezi sinir sistemi]] ( [[beyin]] ve [[omurilik]] olarak tanımlanır) ve [[Çevresel sinir sistemi|periferik sinir sistemi]] . Tüm omurgalılar da dahil olmak üzere birçok türde sinir sistemi, vücuttaki en [[Karmaşık Sistem|karmaşık organ sistemidir]] ve karmaşıklığın çoğu beyinde bulunur. Yalnızca [[İnsan beyni|insan beyninde]] yaklaşık yüz milyar nöron ve yüz trilyon sinaps bulunur; karmaşıklıkları henüz çözülmeye başlanan sinaptik ağlarda birbirine bağlı binlerce ayırt edilebilir alt yapıdan oluşur. İnsan genomuna ait yaklaşık 20.000 genin üçünden en az biri esas olarak beyinde ifade edilir. <ref>U.S. National Institute of Neurological Disorders and Stroke. Brain basics: genes at work in the brain. Date last modified: 2018-12-27. Retrieved Feb. 4, 2019.</ref> |
|||
İnsan beyninin yüksek derecede [[Nöroplastisite|plastisitesi]] nedeniyle, sinapslarının yapısı ve ortaya çıkan işlevleri yaşam boyunca değişir. <ref>The United States Department of Health and Human Services. Mental Health: A Report of the Surgeon General. "Chapter 2: The Fundamentals of Mental Health and Mental Illness" pp 38 Retrieved May 21, 2012</ref> |
|||
Sinir sisteminin dinamik karmaşıklığını anlamak, zorlu bir araştırma sorunudur. Nihayetinde, sinirbilimciler sinir sisteminin nasıl çalıştığı, nasıl geliştiği, nasıl arızalandığı ve nasıl değiştirilebileceği veya onarılabileceği dahil olmak üzere her yönünü anlamak isterler. Sinir sisteminin analizi bu nedenle moleküler ve hücresel seviyelerden sistemlere ve bilişsel seviyelere kadar birçok seviyede gerçekleştirilir. Araştırmanın ana odaklarını oluşturan belirli konular, sürekli genişleyen bir bilgi tabanı ve giderek karmaşıklaşan teknik yöntemlerin mevcudiyeti sayesinde zamanla değişir. Teknolojideki gelişmeler, ilerlemenin temel itici güçleri olmuştur. [[Elektron mikroskobu|Elektron mikroskopisi]], [[bilgisayar bilimi]], [[elektronik]], [[İşlevsel sinir sistemi görüntüleme|fonksiyonel nörogörüntüleme]] ve [[genetik]] ve [[Genomik|genomikteki]] gelişmeler, ilerlemenin önemli itici güçleri olmuştur. |
|||
=== Moleküler ve hücresel sinirbilim === |
|||
[[Dosya:Neuron_colored.jpg|sağ|küçükresim|234x234pik| Tavuk embriyosunda lekeli bir nöron fotoğrafı ]] |
|||
Moleküler sinirbilimde ele alınan temel sorular, nöronların moleküler sinyalleri ifade etme ve bunlara tepki verme mekanizmalarını ve [[Akson|aksonların]] karmaşık bağlantı modellerini nasıl oluşturduklarını içerir. Bu seviyede, nöronların nasıl geliştiğini ve genetik değişikliklerin biyolojik fonksiyonları nasıl etkilediğini anlamak için [[moleküler biyoloji]] ve [[genetik]] araçları kullanılır. Nöronların [[Morfoloji (biyoloji)|morfolojisi]], moleküler özdeşliği ve fizyolojik özellikleri ile bunların farklı davranış türleri ile nasıl ilişkili oldukları da büyük ilgi çekmektedir. |
|||
[[Hücresel nörobilim|Hücresel sinirbilimde]] ele alınan sorular, nöronların nasıl fizyolojik ve elektrokimyasal olarak işlediği sinyallerini içerir . Bu sorular sinyallerin nöritler ve somaslar tarafından nasıl işlendiğini ve [[Nörotransmitter|nörotransmitterlerin]] ve elektrik sinyallerinin bir nörondaki bilgileri işlemek için nasıl kullanıldığını içerir. Nöritler, [[Dendrit|dendritlerden]] (diğer nöronlardan sinaptik girdiler almak için uzmanlaşmış) ve [[Akson|aksonlardan]] ( [[Aksiyon potansiyeli|aksiyon potansiyeli olarak]] adlandırılan sinir uyarılarını yürütmek için uzmanlaşmış) oluşan bir nöronal [[Soma (biyoloji)|hücre gövdesinden]] ince uzantılardır. Somas nöronların hücre gövdeleridir ve çekirdeği içerir. |
|||
Hücresel sinirbilimin bir diğer önemli alanı sinir sisteminin gelişiminin araştırılmasıdır. Sorular içerir desenlendirilmesi bölgeselleşmeyi sinir sisteminin, nöral kök hücrelerini, farklılaşma nöron ve glial (arasında [[Nörojenez|nöron]] ve gliogenesis ), nöronal migrasyon, aksonal ve dendritik geliştirme, [[Büyüme faktörleri|trofik etkileşimleri]] ve sinaps oluşumu . |
|||
Hesaplamalı nörogenetik modelleme, beyin fonksiyonlarının genlere göre modellenmesi için dinamik nöronal modellerin geliştirilmesi ve genler arasındaki dinamik etkileşimlerle ilgilidir. |
|||
=== Sinirsel devreler ve sistemler === |
|||
[[Dosya:Leg_Neural_Network.jpg|küçükresim| Eylem dilini anlama için motor-semantik sinir devrelerinin düzenlenmesi. Shebani ve ark. (2013) ]] |
|||
Sistemlerin sinirbilimindeki sorular, sinir devrelerinin nasıl oluşturulduğunu ve [[Refleks|refleksler]], çok boyutlu entegrasyon, motor koordinasyonu, [[Biyolojik saat|sirkadiyen ritimler]], [[Duygu|duygusal tepkiler]], [[öğrenme]] ve [[bellek]] gibi işlevleri üretmek için anatomik ve fizyolojik olarak nasıl kullanıldığını içerir. Başka bir deyişle, bu sinir devrelerinin büyük ölçekli beyin ağlarında nasıl işlev gösterdiğini ve davranışların üretildiği mekanizmaları ele alırlar. Örneğin, sistem seviyesi analizi, belirli duyusal ve motor yöntemlerle ilgili soruları ele alır: [[görme]] nasıl çalışır? [[Ötücü kuşlar]] nasıl yeni şarkılar öğrenir ve [[Yarasa|yarasalar]] [[ultrason]] ile lokalize olur? [[Somatosensoriyel sistem]] dokunsal bilgileri nasıl işler? [[Nöroetoloji]] ve [[nöropsikoloji]] ile ilgili alanlar, nöral substratların spesifik [[Etoloji|hayvan]] ve insan davranışlarının altında yatan soruyu ele almaktadır. Nöroendokrinoloji ve psikhoneuroimmünoloji, sırasıyla sinir sistemi ile [[Endokrinoloji|endokrin]] ve [[İmmünoloji|bağışıklık]] sistemleri arasındaki etkileşimleri incelemektedir. Birçok ilerlemeye rağmen, nöron ağlarının karmaşık [[Bilişsellik|bilişsel süreçleri]] ve davranışları gerçekleştirme biçimi hala tam olarak anlaşılamamıştır. |
|||
=== Bilişsel ve davranışsal sinirbilim === |
|||
[[Bilişsel sinirbilim]], [[Bilişsellik|psikolojik işlevlerin]] sinir devresi tarafından nasıl üretildiği sorularına yanıt verir. Nörogörüntüleme (örneğin, fMRI, [[Pozitron emisyon tomografisi|PET]], SPECT ), [[Elektroensefalografi|EEG]], MEG, [[elektrofizyoloji]], [[optogenetik]] ve [[İnsan genomu|insan genetik analizi]] gibi güçlü yeni ölçüm tekniklerinin ortaya çıkması, [[Bilişsel psikoloji|bilişsel psikolojiden]] gelen karmaşık deneysel tekniklerle bir araya getirildiğinde, sinirbilimcilerin ve psikologların biliş ve duygu belirli nöral substratlarla eşlenir. Birçok çalışma hala bilişsel fenomenlerin nörobiyolojik temellerini arayan indirgemeci bir duruş sergilemesine rağmen, son araştırmalar nörobilimsel bulgular ile kavramsal araştırmalar arasında, her iki perspektifi talep etmek ve entegre etmek arasında ilginç bir etkileşim olduğunu göstermektedir. Örneğin, empati üzerine yapılan nörobilim araştırmaları felsefe, psikoloji ve psikopatolojiyi içeren ilginç bir disiplinler arası tartışmayı gerektirdi. <ref>Aragona M, Kotzalidis GD, Puzella A. (2013) The many faces of empathy, between phenomenology and neuroscience. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 4:5-12 http://www.archivespp.pl/uploads/images/2013_15_4/5Aragona_APP_4_2013.pdf</ref> Dahası, farklı beyin alanlarıyla ilgili çoklu bellek sistemlerinin nörobilimsel olarak tanımlanması, hafızanın üretken, yapıcı ve dinamik bir süreç olarak görülmesini destekleyen, geçmişin gerçek bir yeniden üretimi olarak hafıza fikrine meydan okumuştur. <ref>{{Dergi kaynağı|url=http://www.crossingdialogues.com/Ms-A14-03.pdf|başlık=Memory formation and belief|sayı=2|sayfalar=34–44|çalışma=Dialogues in Philosophy, Mental and Neuro Sciences|yıl=2014|cilt=7}}</ref> |
|||
Nörobilim da ile ittifak [[Sosyal bilimler|sosyal]] ve [[Davranışsal bilimler|davranış bilimleri]] gibi gibi yeni oluşan disiplinlerarası alanlar nöroekonomi, [[karar teorisi]], [[Sosyal sinirbilim|sosyal nörobilim]] ve nöropazarlama adrese çevresi ile beynin etkileşimleri hakkında karmaşık sorular. Örneğin tüketici tepkileri üzerine yapılan bir araştırma, enerji verimliliği ile ilgili hikayelere anlatı aktarımı ile ilişkili nöral korelasyonları araştırmak için EEG'yi kullanır. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Using EEG to examine the role of attention, working memory, emotion, and imagination in narrative transportation|yazarlar=Gordon|sayfalar=92–117|çalışma=European Journal of Marketing|yıl=2018|cilt=52}}</ref> |
|||
=== Hesaplamalı sinirbilim === |
|||
Hesaplamalı sinirbilimdeki sorular beynin gelişimi, [[Nöroanatomi|yapısı]] ve [[Bilişsel sinirbilim|bilişsel işlevleri]] gibi çok çeşitli geleneksel analizleri kapsayabilir. Bu alandaki araştırmalar biyolojik olarak akla yatkın nöronları ve sinir sistemlerini tanımlamak ve doğrulamak için [[Matematiksel model|matematiksel modeller]], teorik analiz ve bilgisayar simülasyonu kullanmaktadır. Örneğin, biyolojik nöron modelleri, hem tek nöronların davranışını hem de sinir ağlarının dinamiklerini tanımlamak için kullanılabilen, spiking nöronlarının matematiksel tanımlarıdır. Hesaplamalı sinirbilim genellikle teorik sinirbilim olarak adlandırılır. |
|||
=== Translasyonel araştırmalar ve tıp === |
|||
[[Dosya:Parasagittal_MRI_of_human_head_in_patient_with_benign_familial_macrocephaly_prior_to_brain_injury_(ANIMATED).gif|sağ|küçükresim| İyi huylu familyal makrosefali olan bir hastanın başının parasagittal [[Manyetik rezonans görüntüleme|MRG'si]] ]] |
|||
[[Nöroloji]], [[psikiyatri]], [[Beyin ve sinir cerrahisi|nöroşirürji]], psikoşirürji, [[anesteziyoloji]] ve [[Ağrı tedavisi|ağrı tıbbı]], nöropatoloji, nöroradyoloji, [[oftalmoloji]], [[Otorinolarengoloji|kulak burun boğaz]], klinik nörofizyoloji, bağımlılık tıbbı ve uyku tıbbı, özellikle sinir sistemi hastalıklarına yönelik bazı tıbbi uzmanlık alanlarıdır. Bu terimler ayrıca bu hastalıkların tanı ve tedavisini içeren klinik disiplinleri de ifade eder. |
|||
Nöroloji, [[Amyotrofik lateral skleroz|amiyotrofik lateral skleroz]] (ALS) ve [[inme]] gibi merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıkları ve bunların tıbbi tedavisi ile çalışır. Psikiyatri [[Duygulanım|duygusal]], davranışsal, [[Bilişsellik|bilişsel]] ve [[Algı|algısal]] bozukluklara odaklanır. Anesteziyoloji ağrı algısına ve bilincin farmakolojik değişikliğine odaklanır. Nöropatoloji, morfolojik, mikroskopik ve kimyasal olarak gözlemlenebilir değişikliklere vurgu yapılarak merkezi ve periferik sinir sistemi ve kas hastalıklarının sınıflandırılması ve altta yatan patojenik mekanizmalarına odaklanır. Nöroşirurji ve psiko-cerrahi, öncelikle merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıklarının cerrahi tedavisi ile çalışır. |
|||
Son zamanlarda, çeşitli uzmanlıklar arasındaki sınırlar bulanıklaştı, çünkü hepsi sinirbilimdeki [[Temel bilimler|temel araştırmalardan]] etkilendi. Örneğin, beyin görüntüleme, daha hızlı tanıya, daha doğru prognoza ve zaman içinde hastanın ilerlemesinin daha iyi izlenmesine yol açabilen zihinsel hastalıklara objektif biyolojik kavrayış sağlar. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.douglas.qc.ca/page/imagerie-cerebrale?locale=en|başlık=Research at the Brain Imaging Centre|arşivtarihi=March 5, 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120305042011/http://www.douglas.qc.ca/page/imagerie-cerebrale?locale=en|tarih=2010|çalışma=Douglas Mental Health University Institute}}</ref> |
|||
Bütünleştirici sinirbilim, sinir sisteminin uyumlu bir modelini geliştirmek için çeşitli araştırma düzeylerindeki modelleri ve bilgileri birleştirme çabasını açıklar. Örneğin, fizyolojik sayısal modeller ve temel mekanizma teorileri ile birleştirilmiş beyin görüntüleme, psikiyatrik bozukluklara ışık tutabilir. <ref name="gordon2003">{{Dergi kaynağı|başlık=Integrative neuroscience.|yazarlar=Gordon E|sayfalar=S2-8|çalışma=Neuropsychopharmacology|yıl=2003|cilt=28 Suppl 1}}</ref> |
|||
== Başlıca dallar == |
|||
Modern nörobilim eğitim ve araştırma faaliyetleri, incelenen sistemin konusuna ve ölçeğine ve ayrıca farklı deneysel veya müfredat yaklaşımlarına dayanarak, kabaca aşağıdaki ana dallarda kategorize edilebilir. Bununla birlikte, bireysel sinirbilimciler genellikle birkaç farklı alt alana yayılan sorular üzerinde çalışırlar. |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ Sinirbilimin başlıca dallarının listesi |
|||
! şube |
|||
! Açıklama |
|||
|- |
|||
| Duyuşsal sinirbilim |
|||
| Duyuşsal sinirbilim, duyguya dahil olan sinirsel mekanizmaların, tipik olarak hayvan modelleri üzerinde deneyler yoluyla incelenmesidir. <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0-7923-0682-5}}</ref> |
|||
|- |
|||
| [[Davranışsal nörobilim|Davranışsal sinirbilim]] |
|||
| Davranışsal sinirbilim (biyolojik psikoloji, fizyolojik psikoloji, biyopsikoloji veya psikobiyoloji olarak da bilinir), biyoloji prensiplerinin insanlarda ve insan dışı hayvanlarda genetik, fizyolojik ve gelişimsel davranış mekanizmalarının araştırılmasına uygulanmasıdır. |
|||
|- |
|||
| [[Hücresel nörobilim|Hücresel sinirbilim]] |
|||
| Hücresel sinirbilim, nöroronların morfoloji ve fizyolojik özellikleri içeren hücresel düzeyde incelenmesidir. |
|||
|- |
|||
| Klinik sinirbilim |
|||
| [[Sinir sistemi]] bozukluklarının ve hastalıklarının altında yatan biyolojik mekanizmaların [[Bilimsel yöntem|bilimsel çalışması]] . |
|||
|- |
|||
| [[Bilişsel sinirbilim]] |
|||
| Bilişsel sinirbilim, bilişin altında yatan biyolojik mekanizmaların incelenmesidir. |
|||
|- |
|||
| [[Hesaplamalı nörobilim|Hesaplamalı sinirbilim]] |
|||
| Hesaplamalı sinirbilim, sinir sisteminin teorik çalışmasıdır. |
|||
|- |
|||
| Kültürel sinirbilim |
|||
| Kültürel sinirbilim, kültürel değerlerin, uygulamaların ve inançların birden çok zaman ölçeğinde zihin, beyin ve genler tarafından nasıl şekillendirildiği ve şekillendirildiği üzerine yapılan çalışmadır. <ref>Chiao, J.Y. & Ambady, N. (2007). Cultural neuroscience: Parsing universality and diversity across levels of analysis. In Kitayama, S. and Cohen, D. (Eds.) Handbook of Cultural Psychology, Guilford Press, New York, pp. 237-254.</ref> |
|||
|- |
|||
| Gelişimsel sinirbilim |
|||
| Gelişimsel sinirbilim, sinir sistemini üreten, şekillendiren ve yeniden şekillendiren süreçleri inceler ve altta yatan mekanizmaları ele almak için sinirsel gelişimin hücresel temelini tanımlamaya çalışır. |
|||
|- |
|||
| [[Evrimsel nörobilim|Evrimsel sinirbilim]] |
|||
| Evrimsel sinirbilim, sinir sistemlerinin evrimini inceler. |
|||
|- |
|||
| Moleküler sinirbilim |
|||
| Moleküler sinirbilim sinir sistemini moleküler biyoloji, moleküler genetik, protein kimyası ve ilgili metodolojilerle inceler. |
|||
|- |
|||
| [[Nöromühendislik|Sinir mühendisliği]] |
|||
| Sinir mühendisliği, sinir sistemleriyle etkileşim kurmak, anlamak, onarmak, değiştirmek veya geliştirmek için mühendislik tekniklerini kullanır. |
|||
|- |
|||
| [[Nöroanatomi]] |
|||
| Nöroanatomi, [[Sinir sistemi|sinir sistemlerinin]] [[Anatomi|anatomisinin]] incelenmesidir. |
|||
|- |
|||
| [[Nörokimya]] |
|||
| Nörokimya, nörokimyasalların nasıl etkileştikleri ve nöronların işlevlerini nasıl etkilediği üzerine yapılan çalışmadır. |
|||
|- |
|||
| [[Nöroetoloji]] |
|||
| Nöroetoloji, insan olmayan hayvanlar davranışının nöral temelinin incelenmesidir. |
|||
|- |
|||
| Nörrogastronomi |
|||
| Nörogastronomi, lezzet ve duyum, biliş ve hafızayı nasıl etkilediği üzerine yapılan çalışmadır. <ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9780231159111}}</ref> |
|||
|- |
|||
| Nörogenetik |
|||
| Nörogenetik, [[Sinir sistemi|sinir sisteminin]] gelişiminin ve fonksiyonunun genetik temelinin araştırılmasıdır. |
|||
|- |
|||
| Nöro-görüntüleme |
|||
| Nörogörüntüleme, beynin yapısını ve işlevini doğrudan veya dolaylı olarak görüntülemek için çeşitli tekniklerin kullanımını içerir. |
|||
|- |
|||
| Nöroimmunoloji |
|||
| Nöroimmünoloji, sinir ve bağışıklık sistemi arasındaki etkileşimlerle ilgilidir. |
|||
|- |
|||
| Nöroinformatik |
|||
| Nöroinformatik, biyoinformatik içinde sinirbilim verilerinin organizasyonunu ve hesaplama modellerinin ve analitik araçların uygulanmasını yürüten bir disiplindir. |
|||
|- |
|||
| [[Sinirdilbilim]] |
|||
| Nörolinguistik, insan beynindeki dilin anlaşılmasını, üretilmesini ve edinilmesini kontrol eden sinirsel mekanizmaların incelenmesidir. |
|||
|- |
|||
| [[Nörofizik]] |
|||
| Nörofizik, beyin hakkında bilgi edinmek için fiziksel deneysel araçların geliştirilmesi ile ilgilenir. |
|||
|- |
|||
| [[Nörofizyoloji]] |
|||
| Nörofizyoloji, genellikle elektrotlarla veya optik olarak iyon veya voltaja duyarlı boyalar veya ışığa duyarlı kanallar ile ölçüm ve stimülasyon içeren fizyolojik teknikler kullanılarak sinir sisteminin işleyişidir. |
|||
|- |
|||
| [[Nöropsikoloji]] |
|||
| Nöropsikoloji, hem psikoloji hem de nörobilim şemsiyeleri altında bulunan ve hem temel bilim hem de uygulamalı bilimin arenalarında faaliyet gösteren bir disiplindir. Psikolojide en çok [[Davranışsal nörobilim|biyopsikoloji]], [[klinik psikoloji]], [[bilişsel psikoloji]] ve [[gelişim psikolojisi]] ile yakından ilişkilidir. Sinirbilimde, bilişsel, davranışsal, sosyal ve duygusal sinirbilim alanlarıyla en yakından ilişkilidir. Uygulamalı ve tıbbi alanda nöroloji ve psikiyatri ile ilgilidir. |
|||
|- |
|||
| [[Paleonörobiyoloji]] |
|||
| Paleonörobiyoloji, beyin evrimini, özellikle insan beyninin evrimini incelemek için paleontoloji ve arkeolojide kullanılan teknikleri birleştiren bir alandır. |
|||
|- |
|||
| [[Sosyal sinirbilim]] |
|||
| Sosyal sinirbilim, biyolojik sistemlerin sosyal süreçleri ve davranışları nasıl uyguladığını anlamaya ve sosyal süreçler ve davranış teorilerini bilgilendirmek ve düzeltmek için biyolojik kavram ve yöntemleri kullanmaya adanmış disiplinlerarası bir alandır. |
|||
|- |
|||
| Sistem sinirbilimi |
|||
| Sistem nörobilimi, nöral devrelerin ve sistemlerin işlevinin incelenmesidir. |
|||
|} |
|||
== Sinirbilim organizasyonları == |
|||
En büyük profesyonel sinirbilim organizasyonu Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan ancak diğer ülkelerden birçok üyeyi kapsayan Sinirbilim Derneği'dir (SFN). 1969 yılında kuruluşundan bu yana SFN istikrarlı bir şekilde büyüdü: 2010 itibariyle 83 farklı ülkeden 40.290 üye kaydetti. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sfn.org/skins/main/pdf/annual_report/fy2010/highlights.pdf|başlık=Financial and organizational highlights|arşivtarihi=September 15, 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120915005024/http://www.sfn.org/skins/main/pdf/annual_report/fy2010/highlights.pdf|yayıncı=Society for Neuroscience}}</ref> Her yıl farklı bir Amerikan şehrinde düzenlenen yıllık toplantılar, araştırmacılar, doktora sonrası araştırmacılar, lisansüstü öğrenciler ve lisans öğrencilerinin yanı sıra eğitim kurumları, fon ajansları, yayıncılar ve araştırmada kullanılan ürünleri tedarik eden yüzlerce işletmeden de katılım sağlamaktadır. |
|||
Sinirbilime adanmış diğer önemli kuruluşlar arasında, her yıl dünyanın farklı yerlerinden bir ülkede toplantılarını düzenleyen Uluslararası Beyin Araştırmaları Örgütü (IBRO) ve bir toplantıda bir toplantı düzenleyen Avrupa Sinirbilim Dernekleri Federasyonu Her iki yılda bir farklı Avrupa şehri. MDBF, İngiliz Sinirbilim Derneği, Alman Sinirbilim Derneği ( ''Neurowissenschaftliche Gesellschaft'' ) ve Fransız ''[http://www.neurosciences.asso.fr/ Société des Neurosciences]'' dahil olmak üzere 32 ulusal düzey organizasyondan oluşmaktadır. Nörobilimdeki ilk Ulusal Onur Topluluğu, Nu Rho Psi 2006 yılında kuruldu. |
|||
2013 yılında ABD'de [[BRAIN Initiative|BEYİN Girişimi]] açıklandı. [https://www.internationalbraininitiative.org/ Uluslararası bir Beyin Girişimi] 2017 yılında kuruldu, <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.kavlifoundation.org/international-brain-initiative|başlık=International Brain Initiative {{!}} The Kavli Foundation|erişimtarihi=2019-05-29|çalışma=www.kavlifoundation.org}}</ref> şu anda yedi kıtadan fazla beyin araştırma girişimi (ABD, Avrupa, Allen Enstitüsü, Japonya, Çin, [https://www.brainalliance.org.au/ Avustralya], [https://canadianbrain.ca/ Kanada], [http://www.kbri.re.kr/new/pages_eng/main/ Kore], [http://israelbrain.org/ İsrail] ) <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Neuroethics Questions to Guide Ethical Research in the International Brain Initiatives|yazarlar=Rommelfanger|tarih=2018|sayı=1|dil=en|sayfalar=19–36|çalışma=Neuron|cilt=100}}</ref> ile dört kıtaya yayıldı . |
|||
=== Halk eğitimi ve sosyal yardım === |
|||
Nörobilimciler, laboratuvar ortamlarında geleneksel araştırmalar yapmanın yanı sıra, genel kamu ve hükümet yetkilileri arasında sinir sistemi hakkında farkındalık ve bilginin geliştirilmesine de dahil oldular. Bu tür tanıtımlar hem bireysel sinirbilimciler hem de büyük kuruluşlar tarafından yapılmıştır. Örneğin, bireysel sinirbilimciler, dünya çapında lise veya ortaokul öğrencileri için akademik bir yarışma olan Uluslararası Beyin Arısı düzenleyerek genç öğrenciler arasında sinirbilim eğitimini teşvik ettiler. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.internationalbrainbee.com/about_bee.html|başlık=About the International Brain Bee|çalışma=The International Brain Bee}}</ref> Amerika Birleşik Devletleri'nde, Sinirbilim Derneği gibi büyük kuruluşlar, Beyin Gerçekleri adlı bir primer geliştirerek sinirbilim eğitimini desteklediler, <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sfn.org/index.aspx?pagename=brainfacts|başlık=Brain Facts: A Primer on the Brain and Nervous System|çalışma=Society for Neuroscience}}</ref> K-12 öğretmenleri ve öğrencileri için Sinirbilim Temel Kavramları geliştirmek için devlet okulu öğretmenleriyle işbirliği yaptılar, <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sfn.org/index.aspx?pagename=core_concepts|başlık=Neuroscience Core Concepts: The Essential Principles of Neuroscience|arşivtarihi=April 15, 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120415042331/http://www.sfn.org/index.aspx?pagename=core_concepts|çalışma=Society for Neuroscience}}</ref> ve Dana Vakfı ile beyin araştırmalarının ilerlemesi ve yararları hakkında kamuoyunun farkındalığını artırmak için Beyin Farkındalık Haftası adlı bir kampanyayı desteklemek. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.dana.org/brainweek/|başlık=Brain Awareness Week Campaign|çalışma=The Dana Foundation}}</ref> Kanada'da, CIHR Kanada Ulusal Beyin Arısı her yıl McMaster Üniversitesi'nde düzenlenmektedir. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.science.mcmaster.ca/brainbee/|başlık=Official CIHR Canadian National Brain Bee Website|erişimtarihi=24 September 2014|arşivtarihi=May 30, 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140530074023/http://www.science.mcmaster.ca/brainbee/}}</ref> |
|||
Nörobilim eğitimcileri, Nörobilim Derneği toplantılarında sunulan lisans öğrencilerine en iyi uygulamaları paylaşmak ve seyahat ödülleri vermek üzere 1992 yılında Lisans Nörobilim Fakültesi'ni (FUN) kurdu. <ref>https://funfaculty.org/drupal/About_FUN</ref> |
|||
Son olarak, nörobilimciler, eğitim nörobilimi adı verilen yeni bir alan olan öğrenciler arasında öğrenmeyi optimize etmek için eğitim tekniklerini incelemek ve geliştirmek için diğer eğitim uzmanlarıyla işbirliği yapmıştır. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Neuroscience, education and special education|yazarlar=Goswami U|tarih=2004|sayı=4|sayfalar=175–183|çalışma=Br J Spec Educ|cilt=31}}</ref> ABD'deki [[Ulusal Sağlık Enstitüleri|Ulusal Sağlık Enstitüsü]] (NIH) <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ncrrsepa.org/|başlık=The SEPA Program|erişimtarihi=September 23, 2011|arşivtarihi=September 20, 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110920174421/http://www.ncrrsepa.org/|yayıncı=[[National Institute of Health|NIH]]}}</ref> ve [[Ulusal Bilim Vakfı]] (NSF), <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nsf.gov/ehr/about.jsp|başlık=About Education and Human Resources|erişimtarihi=September 23, 2011|yayıncı=[[National Science Foundation|NSF]]}}</ref> gibi federal kurumlar da sinirbilim kavramlarının öğretilmesi ve öğrenilmesinde en iyi uygulamalarla ilgili araştırmalara fon sağlamıştır. |
|||
== Sinirbilimle ilgili Nobel ödülleri == |
|||
{| class="wikitable plainrowheaders sortable" |
|||
! scope="col" |Year |
|||
! scope="col" |Prize field |
|||
! class="unsortable" scope="col" |Image |
|||
! scope="col" |Laureate |
|||
! scope="col" |Lifetime |
|||
! scope="col" style="width: 100pt;" |Country |
|||
! class="unsortable" scope="col" |Rationale |
|||
! class="unsortable" scope="col" |Ref |
|||
|- |
|||
|1904 |
|||
|[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Ivan_Pavlov_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Pavlov, Ivan" scope="row" |[[İvan Pavlov|Ivan Petrovich Pavlov]] |
|||
|1849–1936 |
|||
|Russian Empire |
|||
|"in recognition of his work on the physiology of digestion, through which knowledge on vital aspects of the subject has been transformed and enlarged" |
|||
|<ref name="nobel-1904">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1904/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1906 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Camillo_Golgi_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Golgi, Camilo" scope="row" |[[Camillo Golgi]] |
|||
|1843–1926 |
|||
|Kingdom of Italy |
|||
| rowspan="2" |"in recognition of their work on the structure of the nervous system" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-1906">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1906/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Cajal-Restored.jpg|102x102pik]] |
|||
| data-sort-value="Ramón y Cajal, Santiago" scope="row" |[[Santiago Ramón y Cajal]] |
|||
|1852–1934 |
|||
|Restoration (Spain) |
|||
|- |
|||
|1914 |
|||
|[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Robert_Barany.jpg|108x108pik]] |
|||
| data-sort-value="Bárány, Robert" scope="row" |[[Robert Bárány]] |
|||
|1876–1936 |
|||
|Austria-Hungary |
|||
|"for his work on the physiology and pathology of the vestibular apparatus" |
|||
|<ref name="nobel-1914">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1914/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1932 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Prof._Charles_Scott_Sherrington.jpg|104x104pik]] |
|||
| data-sort-value="Sherrington, Charles" scope="row" |[[Charles Scott Sherrington]] |
|||
|1857–1952 |
|||
|United Kingdom |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries regarding the functions of neurons" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-1932">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1932/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Edgar_Douglas_Adrian_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Adrian, Edgar" scope="row" |[[Edgar Douglas Adrian]] |
|||
|1889–1977 |
|||
|United Kingdom |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1936 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Henry_Dale_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Dale, Henry" scope="row" |[[Henry Hallett Dale]] |
|||
|1875–1968 |
|||
|United Kingdom |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries relating to chemical transmission of nerve impulses" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-1936">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1936/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Otto_Loewi_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Loewi, Otto" scope="row" |[[Otto Loewi]] |
|||
|1873–1961 |
|||
|Austria<br /><br />Germany |
|||
|- |
|||
|1938 |
|||
|[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Corneille_Heymans_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Heymans, Corneille" scope="row" |[[Corneille Heymans|Corneille Jean François Heymans]] |
|||
|1892–1968 |
|||
|Belgium |
|||
|"for the discovery of the role played by the [[Paranazal sinüs|sinus]] and [[Aort|aortic mechanisms]] in the regulation of [[Solunum (fizyoloji)|respiration]]" |
|||
|<ref name="nobel-1938">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1938/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938|erişimtarihi=28 July 2007|arşivtarihi=30 September 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070930042256/http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1938/index.html|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1944 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Joseph_Erlanger_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Erlanger, Joseph" scope="row" |[[Joseph Erlanger]] |
|||
|1874–1965 |
|||
|United States |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries relating to the highly differentiated functions of single nerve fibres" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-1944">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1944/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Herbert_Spencer_Gasser_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Gasser, Herbert" scope="row" |[[Herbert Spencer Gasser]] |
|||
|1888–1963 |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1949 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Walter_Hess.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Hess, Walter" scope="row" |[[Walter Rudolf Hess]] |
|||
|1881–1973 |
|||
|Switzerland |
|||
|"for his discovery of the functional organization of the interbrain as a coordinator of the activities of the internal organs" |
|||
|<ref name="nobel-1949">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1949/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Moniz.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Moniz, António" scope="row" |[[António Egas Moniz|António Caetano Egas Moniz]] |
|||
|1874–1955 |
|||
|Portugal |
|||
|"for his discovery of the therapeutic value of leucotomy in certain psychoses" |
|||
| |
|||
|- |
|||
|1957 |
|||
|[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Daniel_Bovet_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Bovet, Daniel" scope="row" |[[Daniel Bovet]] |
|||
|1907–1992 |
|||
|Italy |
|||
|"for his discoveries relating to synthetic compounds that inhibit the action of certain body substances, and especially their action on the vascular system and the skeletal muscles" |
|||
|<ref name="nobel-1957">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1957/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|1961 |
|||
|[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Georg_von_Békésy_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="von Békésy, Georg" scope="row" |[[Georg von Békésy]] |
|||
|1899–1972 |
|||
|United States |
|||
|"for his discoveries of the physical mechanism of stimulation within the cochlea" |
|||
|<ref name="nobel-1961">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1961/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |1963 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Eccles_lab.jpg|94x94pik]] |
|||
| data-sort-value="Eccles, John" scope="row" |[[John Carew Eccles]] |
|||
|1903–1997 |
|||
|Australia |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries concerning the ionic mechanisms involved in excitation and inhibition in the peripheral and central portions of the nerve cell membrane" |
|||
| rowspan="3" |<ref name="nobel-1963">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1970/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Alan_Lloyd_Hodgkin_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Hodkin, Alan" scope="row" |[[Alan Lloyd Hodgkin]] |
|||
|1914–1998 |
|||
|United Kingdom |
|||
|- |
|||
|[[File:Andrew_Fielding_Huxley_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Huxley, Andrew" scope="row" |[[Andrew Huxley|Andrew Fielding Huxley]] |
|||
|1917–2012 |
|||
|United Kingdom |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |1967 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Ragnar_Granit2.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Granit, Ragnar" scope="row" |[[Ragnar Granit]] |
|||
|1900–1991 |
|||
|Finland<br /><br />Sweden |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries concerning the primary physiological and chemical visual processes in the eye" |
|||
| rowspan="3" |<ref name="nobel-1967">{{Web kaynağı|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1981/summary/|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Haldan_Keffer_Hartline_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Hartline, Haldan" scope="row" |[[Haldan Keffer Hartline]] |
|||
|1903–1983 |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
|[[File:George_Wald_nobel.jpg|106x106pik]] |
|||
| data-sort-value="Wald, George" scope="row" |[[George Wald]] |
|||
|1906–1997 |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |1970 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
| |
|||
|[[Julius Axelrod]] |
|||
|1912–2004 |
|||
|United States |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries concerning the humoral [[Nörotransmitter|transmittors in the nerve terminals]] and the mechanism for their storage, release and inactivation" |
|||
| rowspan="3" | |
|||
|- |
|||
|[[File:Ulf_von_Euler.jpg|109x109pik]] |
|||
|[[Ulf von Euler]] |
|||
|1905–1983 |
|||
|Sweden |
|||
|- |
|||
| |
|||
|[[Bernard Katz]] |
|||
|1911–2003 |
|||
|United Kingdom |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |1981 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Roger_Wolcott_Sperry.jpg|98x98pik]] |
|||
|[[Roger Wolcott Sperry|Roger W. Sperry]] |
|||
|1913–1994 |
|||
|United States |
|||
|"for his discoveries concerning the functional specialization of the [[Serebral hemisfer|cerebral hemispheres]]" |
|||
| |
|||
|- |
|||
| |
|||
|[[David H. Hubel]] |
|||
|1926–2013 |
|||
|Canada |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries concerning information processing in the [[Görme sistemi|visual system]]" |
|||
| rowspan="2" | |
|||
|- |
|||
|[[File:Torsten_Wiesel-7Nov2006.jpg|108x108pik]] |
|||
|[[Torsten N. Wiesel]] |
|||
|1924– |
|||
|Sweden |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |1986 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Stanley_Cohen-Biochemist.jpg|100x100pik]] |
|||
|[[Stanley Cohen (biyokimyager)|Stanley Cohen]] |
|||
|1922–2020 |
|||
|United States |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries of [[Büyüme faktörleri|growth factors]]" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-1986">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1986/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986|erişimtarihi=28 July 2007|arşivtarihi=3 February 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140203100744/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1986/index.html|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Rita_Levi_Montalcini.jpg|100x100pik]] |
|||
|[[Rita Levi-Montalcini]] |
|||
|1909–2012 |
|||
|Italy |
|||
|- |
|||
|1997 |
|||
|[[Nobel Kimya Ödülü|Chemistry]] |
|||
|[[File:Skou2008crop.jpg|95x95pik]] |
|||
| data-sort-value="Skou, Jens" scope="row" |[[Jens Christian Skou|Jens C. Skou]] |
|||
|1918–2018 |
|||
|Denmark |
|||
|"for the first discovery of an ion-transporting enzyme, Na<sup>+</sup>, K<sup>+</sup> -ATPase" |
|||
|<ref name="n1997">{{Web kaynağı|url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1997/skou/biographical/|başlık=The Nobel Prize in Chemistry 1997|erişimtarihi=1 July 2019|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |2000 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Arvid_Carlsson_2011a.jpg|75x75pik]] |
|||
|[[Arvid Carlsson]] |
|||
|1923–2018 |
|||
|Sweden |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries concerning [[Sinyal transdüksiyonu|signal transduction]] in the [[Sinir sistemi|nervous system]]" |
|||
| rowspan="3" |<ref name="nobel-2000">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2000/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000|erişimtarihi=28 July 2007|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Paul_Greengard.jpg|86x86pik]] |
|||
|[[Paul Greengard]] |
|||
|1925–2019 |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
|[[File:Eric_Richard_Kandel.jpg|75x75pik]] |
|||
|[[Eric Kandel|Eric R. Kandel]] |
|||
|1929– |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
|2003 |
|||
|[[Nobel Kimya Ödülü|Chemistry]] |
|||
|[[File:Roderick_MacKinnon,_M.D..jpg|75x75pik|Roderick MacKinnon]] |
|||
| data-sort-value="MacKinnon, Roderick" scope="row" |[[Roderick MacKinnon]] |
|||
|1956– |
|||
|United States |
|||
|"for discoveries concerning channels in cell membranes [...] for structural and mechanistic studies of ion channels" |
|||
|<ref name="nobel-2003">{{Web kaynağı|url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2003/mackinnon/biographical/|başlık=The Nobel Prize in Chemistry 2003|erişimtarihi=4 April 2019|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |2004 |
|||
| rowspan="2" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Richard_Axel.jpg|93x93pik]] |
|||
|[[Richard Axel]] |
|||
|1946– |
|||
|United States |
|||
| rowspan="2" |"for their discoveries of [[Olfaktör reseptör|odorant receptors]] and the organization of the [[Olfaktör sistem|olfactory system]]" |
|||
| rowspan="2" |<ref name="nobel-2004">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2004/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004|erişimtarihi=28 January 2020|arşivtarihi=3 February 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070819024142/http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2004/index.html|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:LindaBuck_cropped_1.jpg|113x113pik]] |
|||
|[[Linda B. Buck]] |
|||
|1947– |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |2014 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:John_O'Keefe_(neuroscientist)_2014b.jpg|93x93pik]] |
|||
| data-sort-value="O'Keefe, John" scope="row" |[[John O'Keefe]] |
|||
|1939– |
|||
|United States<br /><br />United Kingdom |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries of cells that constitute a positioning system in the brain" |
|||
| rowspan="3" |<ref name="nobel-2014">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014|erişimtarihi=7 October 2013|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:May-Britt_Moser_2014.jpg|85x85pik]] |
|||
| data-sort-value="Moser, May-Britt" scope="row" |[[May-Britt Moser]] |
|||
|1963– |
|||
|Norway |
|||
|- |
|||
|[[File:Edvard_Moser.jpg|75x75pik]] |
|||
| data-sort-value="Moser, Edvard" scope="row" |[[Edvard Moser|Edvard I. Moser]] |
|||
|1962– |
|||
|Norway |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |2017 |
|||
| rowspan="3" |[[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü|Physiology]] |
|||
|[[File:Jeffrey_C._Hall_EM1B8737_(38162359274).jpg|75x75pik]] |
|||
| data-sort-value="Hall, Jeffrey C" scope="row" |[[Jeffrey C. Hall]] |
|||
|1939– |
|||
|United States |
|||
| rowspan="3" |"for their discoveries of molecular mechanisms controlling the [[Biyolojik saat|circadian rhythm]]" |
|||
| rowspan="3" |<ref name="nobel-2017">{{Web kaynağı|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2017/index.html|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2017|erişimtarihi=2 October 2017|yayıncı=Nobel Foundation}}</ref> |
|||
|- |
|||
|[[File:Michael_Rosbash_EM1B8756_(38847326642).jpg|94x94pik]] |
|||
| data-sort-value="Rosbash, Michael" scope="row" |[[Michael Rosbash]] |
|||
|1944– |
|||
|United States |
|||
|- |
|||
|[[File:Michael_W._Young_D81_4345_(38162439194).jpg|94x94pik]] |
|||
| data-sort-value="Young, Michael" scope="row" |Michael W. Young |
|||
|1949– |
|||
|United States |
|||
|} |
|||
== Türkiye'de sinirbilim == |
|||
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Sinirbilim hızla gelişen bir alan olup gün geçtikçe daha çok ilgi çekmektedir. [[İstanbul Üniversitesi]], [[ODTÜ]], [[Koç Üniversitesi]], [[Hacettepe Üniversitesi]], [[Bahçeşehir Üniversitesi]], [[Medipol Üniversitesi]], [[Ege Üniversitesi]], [[Dokuz Eylül Üniversitesi]], [[Acıbadem Üniversitesi]], [[Bezmialem Vakıf Üniversitesi]], [[Ondokuz Mayıs Üniversitesi]] ve [[Üsküdar Üniversitesi]] bünyelerinde Sinirbilim yüksek lisans ve/veya doktora programları mevcuttur. |
|||
<br /> |
|||
== Referanslar == |
|||
{{Kaynakça|30em}} |
|||
== İleri okuma == |
|||
{{Kaynak başı|30em}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-7817-6003-4|url=https://archive.org/details/neuroscienceexpl00mark}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-3-540-23735-8|url=https://www.springer.com/biomed/neuroscience/book/978-3-540-23735-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-8385-7701-1}} |
|||
* Squire, L. ''et al.'' (2012). ''Fundamental Neuroscience, 4th edition''. [[Academic Press]]; {{ISBN|0-12-660303-0}} |
|||
* Byrne and Roberts (2004). ''From Molecules to Networks''. Academic Press; {{ISBN|0-12-148660-5}} |
|||
* Sanes, Reh, Harris (2005). ''Development of the Nervous System, 2nd edition''. Academic Press; {{ISBN|0-12-618621-9}} |
|||
* Siegel ''et al.'' (2005). ''Basic Neurochemistry, 7th edition''. Academic Press; {{ISBN|0-12-088397-X}} |
|||
* Rieke, F. ''et al.'' (1999). ''Spikes: Exploring the Neural Code''. [[The MIT Press]]; Reprint edition {{ISBN|0-262-68108-0}} |
|||
* [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=The+Cellular+Components+of+the+Nervous+System+AND+neurosci%5Bbook%5D+AND+231002%5Buid%5D&rid=neurosci. section.47 Neuroscience] 2nd ed. Dale Purves, George J. Augustine, David Fitzpatrick, Lawrence C. Katz, Anthony-Samuel LaMantia, James O. McNamara, S. Mark Williams. Published by Sinauer Associates, Inc., 2001. |
|||
* [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=Characteristics+of+the+Neuron+AND+bnchm%5Bbook%5D+AND+160014%5Buid%5D&rid=bnchm. section.18 Basic Neurochemistry: Molecular, Cellular, and Medical Aspects] 6th ed. by George J. Siegel, Bernard W. Agranoff, R. Wayne Albers, Stephen K. Fisher, Michael D. Uhler, editors. Published by Lippincott, Williams & Wilkins, 1999. |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-19-514509-0|url=https://archive.org/details/bravenewbraincon00andr}} |
|||
* Damasio, A. R. (1994). ''Descartes' Error: Emotion, Reason, and the Human Brain. '' New York, [[Avon (publishers)|Avon Books]]. {{ISBN|0-399-13894-3}} (Hardcover) {{ISBN|0-380-72647-5}} (Paperback) |
|||
* Gardner, H. (1976). ''The Shattered Mind: The Person After Brain Damage. '' New York, [[Random House|Vintage Books]], 1976 {{ISBN|0-394-71946-8}} |
|||
* Goldstein, K. (2000). ''The Organism. '' New York, Zone Books. {{ISBN|0-942299-96-5}} (Hardcover) {{ISBN|0-942299-97-3}} (Paperback) |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-262-12310-5|url=https://mitpress.mit.edu/9780262123105}} |
|||
*[[Subhash Kak]], The Architecture of Knowledge: Quantum Mechanics, Neuroscience, Computers and Consciousness, Motilal Banarsidass, 2004, {{ISBN|81-87586-12-5}} |
|||
* Llinas R. (2001). ''[[I of the vortex: from neurons to self]]'' MIT Press. {{ISBN|0-262-12233-2}} (Hardcover) {{ISBN|0-262-62163-0}} (Paperback) |
|||
* Luria, A. R. (1997). ''The Man with a Shattered World: The History of a Brain Wound. '' [[Cambridge, Massachusetts]], [[Harvard University Press]]. {{ISBN|0-224-00792-0}} (Hardcover) {{ISBN|0-674-54625-3}} (Paperback) |
|||
* Luria, A. R. (1998). ''The Mind of a Mnemonist: A Little Book About A Vast Memory. '' New York, [[Basic Books]], Inc. {{ISBN|0-674-57622-5}} |
|||
* Medina, J. (2008). ''Brain Rules: 12 Principles for Surviving and Thriving at Work, Home, and School. ''Seattle, Pear Press. {{ISBN|0-9797777-0-4}} (Hardcover with DVD) |
|||
* Pinker, S. (1999). ''How the Mind Works. '' [[W. W. Norton]] & Company. {{ISBN|0-393-31848-6}} |
|||
* Pinker, S. (2002). ''The Blank Slate: The Modern Denial of Human Nature. '' Viking Adult. {{ISBN|0-670-03151-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-9561812-0-6}} |
|||
*Penrose, R., Hameroff, S. R., Kak, S., & Tao, L. (2011). Consciousness and the universe: Quantum physics, evolution, brain & mind. Cambridge, MA: Cosmology Science Publishers. |
|||
* Ramachandran, V. S. (1998). ''[[Phantoms in the Brain]]''. New York, HarperCollins. {{ISBN|0-688-15247-3}} (Paperback) |
|||
* Rose, S. (2006). ''21st Century Brain: Explaining, Mending & Manipulating the Mind'' {{ISBN|0-09-942977-2}} (Paperback) |
|||
* Sacks, O. ''[[The Man Who Mistook His Wife for a Hat]]''. Summit Books {{ISBN|0-671-55471-9}} (Hardcover) {{ISBN|0-06-097079-0}} (Paperback) |
|||
* Sacks, O. (1990). ''Awakenings. '' New York, Vintage Books. (See also [[Oliver Sacks]]) {{ISBN|0-671-64834-9}} (Hardcover) {{ISBN|0-06-097368-4}} (Paperback) |
|||
* [http://www.scholarpedia.org/article/Encyclopedia:Neuroscience Encyclopedia:Neuroscience] [[Scholarpedia]] Expert articles |
|||
* Sternberg, E. (2007) ''Are You a Machine? The Brain, the Mind and What it Means to be Human. '' Amherst, New York: Prometheus Books. |
|||
* Churchland, P. S. (2011) [http://www.themontrealreview.com/2009/What-neuroscience-tells-us-about-morality.php ''Braintrust: What Neuroscience Tells Us about Morality'']. Princeton University Press. {{ISBN|0-691-13703-X}} |
|||
* Selvin, Paul (2014) [http://spie.org/x106518.xml "Hot Topics presentation: New Small Quantum Dots for Neuroscience'']. SPIE Newsroom, {{Doi|10.1117/2.3201403.17}} |
|||
{{Kaynak sonu}} |
|||
== Dış bağlantılar == |
|||
* [http://beyin.ankara.edu.tr/ Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (BAUM)] |
|||
* [https://www.tubas.org.tr/index.php Türkiye Beyin Araştırmaları ve Sinirbilimleri Derneği (TÜBAS)] |
|||
[[Kategori:Nörobilim]] |
|||
[[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]] |
|||
Sayfanın 12.46, 12 Şubat 2020 tarihindeki hâli
Sinirbilim (veya nörobilim veya nörobiyoloji ) sinir sisteminin bilimsel çalışmasıdır . [1] Nöronların ve nöral devrelerin temel ve ortaya çıkan özelliklerini anlamak için fizyoloji, anatomi, moleküler biyoloji, gelişim biyolojisi, sitoloji, matematiksel modelleme ve psikolojiyi birleştiren çok disiplinli bir biyoloji dalıdır [2] . [3] [4] [5] [6] [7] Öğrenme, bellek, davranış, algı ve bilincin biyolojik temelinin anlaşılması Eric Kandel tarafından biyolojik bilimlerin "nihai zorluğu" olarak tanımlanmıştır. [8]
Sinirbilimin kapsamı, zaman içinde sinir sistemini farklı ölçeklerde incelemek için kullanılan farklı yaklaşımları içerecek şekilde genişlemiştir ve sinirbilimcilerin kullandığı teknikler, nöronların moleküler ve hücresel çalışmalarından beyindeki duyusal, motor ve bilişsel görevlerin görüntülenmesine kadar büyük ölçüde genişlemiştir.
Tarihçe
Sinir sisteminin en eski çalışması eski Mısır'a aittir. Kafa yaralanmalarını veya zihinsel bozuklukları tedavi etmek veya kafa basıncını hafifletmek için kafatasına bir delik açmak veya kazmak için cerrahi uygulama olan Trepanasyon ilk olarak Neolitik dönemde kaydedildi. M.Ö. 1700 yıllarına ait el yazmaları Mısırlıların beyin hasarı belirtileri hakkında bilgi sahibi olduklarını göstermektedir. [9]
Beynin işlevine ilişkin erken görüşler, onu bir tür "kraniyal doldurma" olarak kabul etti. Mısır'da, Orta Krallık'ın sonlarından itibaren, mumyalama için hazırlıkta beyin çoğunlukla çıkarılırdı. O zamanlar kalbin zekanın merkezi olduğuna inanılıyordu. Herodotus'a göre, mumyalamanın ilk adımı "çarpık bir demir parçası almak ve onunla beyni burun deliklerinden çıkarmak, böylece bir kısımdan kurtulmaktı, kafatası ise ilaçlarla durulamadan geri kalan kısımdan temizlendi. " [10]
Kalbin bilincin kaynağı olduğu görüşü, Yunan doktor Hipokrat'ın zamanına kadar sorgulanmadı. Beynin sadece duyumla ilgili olmadığına inanıyordu - çoğu uzmanlaşmış organ (ör. gözler, kulaklar, dil) kafanın beyninin yanında bulunur - ama aynı zamanda zekanın da merkezi idi. Platon ayrıca beynin ruhun rasyonel kısmının oturduğu yer olduğunu tahmin etti. [11] Ancak Aristoteles, kalbin zekanın merkezi olduğuna ve beynin kalpten gelen ısı miktarını düzenlediğine inanıyordu. [12] Bu görüş genellikle, Hipokrat'ın takipçisi ve Roma gladyatörlerine hekim olan Roma doktoru Galen, beyinlerine zarar verdikleri zaman hastalarının zihinsel yeteneklerini kaybettiğini gözlemleyene kadar kabul edildi.
Ortaçağ Müslüman dünyasında aktif olan Abulcasis, Averroes, Avicenna, Avenzoar ve Maimonides, beyinle ilgili bir dizi tıbbi sorunu tanımladı. Rönesans Avrupa'sında Vesalius (1514–1564), René Descartes (1596-1650), Thomas Willis (1621-1675) ve Jan Swammerdam (1637-1680) de sinirbilime birçok katkı yaptı.
Luigi Galvani'nin 1700'lerin sonlarındaki öncü çalışmaları, kasların ve nöronların elektriksel uyarılabilirliğini incelemek için zemin hazırladı. 19. yüzyılın ilk yarısında, Jean Pierre Flourens canlı hayvanlarda beynin lokalize lezyonlarını gerçekleştirmenin deneysel yöntemine öncülük ederek motriklik, duyarlılık ve davranış üzerindeki etkilerini açıkladı. 1843'te Emil du Bois-Reymond sinir sinyalinin elektriksel doğasını gösterdi, [13] hızı Hermann von Helmholtz ölçmeye devam etti, [14] ve 1875'te Richard Caton tavşan ve maymunların serebral yarım kürelerinde elektrik fenomenleri buldu. [15] Adolf Beck, 1890'da tavşan ve köpeklerin beyninin kendiliğinden elektriksel aktivitesini gözlemledi. [16] Beyin çalışmaları, mikroskopun icat edilmesinden ve 1890'ların sonunda Camillo Golgi tarafından bir boyama prosedürünün geliştirilmesinden sonra daha karmaşık hale geldi. Prosedür, tek tek nöronların karmaşık yapılarını ortaya çıkarmak için gümüş bir kromat tuzu kullandı. Tekniği Santiago Ramón y Cajal tarafından kullanıldı ve beynin fonksiyonel biriminin nöron olduğu hipotezi olan nöron doktrininin oluşumuna yol açtı. [17] Golgi ve Ramón y Cajal, 1906'da nöronların beyindeki kapsamlı gözlemleri, tanımları ve kategorizasyonları için Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaştı.
Bu araştırmaya paralel olarak, Paul Broca'nın beyin hasarı olan hastalarla çalışması, beynin belirli bölgelerinin belirli işlevlerden sorumlu olduğunu öne sürdü. O zamanlar Broca'nın bulguları Franz Joseph Gall'un dilin yerelleştirildiğini ve bazı psikolojik fonksiyonların serebral korteksin belirli bölgelerinde lokalize olduğunu teorisinin bir teyidi olarak görülüyordu. [18] [19] Fonksiyon hipotezinin lokalizasyonu, nöbetlerin vücuttan ilerlemesini izleyerek motor korteksin organizasyonunu doğru bir şekilde ortaya çıkaran John Hughlings Jackson tarafından yürütülen epileptik hastaların gözlemleri ile desteklenmiştir. Carl Wernicke, dil anlama ve üretiminde belirli beyin yapılarının uzmanlaşma teorisini daha da geliştirdi. Nörogörüntüleme teknikleri ile yapılan modern araştırmalar, belirli görevlerin yerine getirilmesinde korteksin farklı alanlarının aktive olduğunu göstermeye devam eden bu dönemdeki anatomik tanımları ( hücre yapısının incelenmesine atıfta bulunarak) hala Brodmann serebral sitoarşektonik haritasını kullanmaktadır. [20]
20. yüzyıl boyunca sinirbilim, diğer disiplinlerdeki sinir sistemi çalışmaları yerine kendi başına ayrı bir akademik disiplin olarak tanınmaya başladı. Eric Kandel ve ortak çalışanlar, David Rioch, Francis O. Schmitt ve Stephen Kuffler'i sahayı kurarken kritik roller oynadıklarını belirtmişlerdir. [21] Rioch, 1950'lerden başlayarak Walter Reed Ordu Araştırma Enstitüsü'nde temel anatomik ve fizyolojik araştırmaların klinik psikiyatri ile bütünleşmesini sağlamıştır. Aynı dönemde Schmitt, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün Biyoloji Bölümü'nde biyoloji, kimya, fizik ve matematiği bir araya getiren bir sinirbilim araştırma programı oluşturdu. İlk bağımsız nörobilim bölümü (daha sonra Psikobiyoloji olarak adlandırılır) 1964 yılında James L. McGaugh tarafından Kaliforniya Üniversitesi, Irvine'de kuruldu . [22] Bunu 1966 yılında Stephen Kuffler tarafından kurulan Harvard Tıp Okulu Nörobiyoloji Bölümü izledi. [23]
Nöronlar ve sinir sistemi fonksiyonlarının anlaşılması, 20. yüzyılda giderek daha kesin ve moleküler hale geldi. Örneğin, 1952'de Alan Lloyd Hodgkin ve Andrew Huxley, kalamarın dev aksonunun nöronlarındaki elektrik sinyallerinin iletilmesi için " aksiyon potansiyelleri " adını verdikleri ve nasıl başlatıldıklarını ve yayıldıklarını, Hodgkin-Huxley modeli . 1961–1962'de Richard FitzHugh ve J. Nagumo, FitzHugh – Nagumo modelinde Hodgkin – Huxley'yi basitleştirdiler. 1962'de Bernard Katz, sinapslar olarak bilinen nöronlar arasındaki boşlukta nörotransmisyonu modelledi. 1966'dan itibaren, Eric Kandel ve işbirlikçileri Aplysia'da öğrenme ve hafıza depolamaya bağlı nöronlardaki biyokimyasal değişiklikleri incelediler. 1981'de Catherine Morris ve Harold Lecar bu modelleri Morris-Lecar modelinde birleştirdiler . Giderek artan niceliksel çalışmalar sayısız biyolojik nöron modeline ve nöral hesaplama modellerine yol açtı.
Sinir sistemine olan ilginin artmasının bir sonucu olarak, 20. yüzyılda tüm sinirbilimcilere bir forum sağlamak için birkaç önemli sinirbilim organizasyonu oluşturulmuştur. Örneğin, Uluslararası Beyin Araştırmaları Örgütü 1961'de, [24] 1963'te Uluslararası Nörokimya Derneği, 1968'de Avrupa Beyin ve Davranış Derneği, [25] ve 1969'da Nörobilim Derneği olarak kuruldu. [26] Son zamanlarda, nörolojik araştırma sonuçlarının uygulanması sonucunda nöroekonomi, [27] nöroeğitim, [28] nöroetik, [29] ve nörohukuk [30] gibi uygulamalı disiplinler de ortaya çıkmıştır.
Beyin araştırmaları zamanla felsefi, deneysel ve teorik aşamalardan geçerek beyin simülasyonu üzerinde çalışmanın gelecekte önemli olacağı öngörülmektedir. [31]
Modern sinirbilim
Sinir sisteminin bilimsel çalışması, esas olarak moleküler biyoloji, elektrofizyoloji ve hesaplamalı sinirbilimdeki ilerlemeler nedeniyle yirminci yüzyılın ikinci yarısında önemli ölçüde artmıştır. Bu, sinirbilimcilerin sinir sistemini tüm yönleriyle incelemesine izin verdi: nasıl yapılandırıldığı, nasıl çalıştığı, nasıl geliştiği, nasıl arızalandığı ve nasıl değiştirilebileceği gibi.
Örneğin, tek bir nöron içinde meydana gelen karmaşık süreçleri daha ayrıntılı olarak anlamak mümkün hale gelmiştir. Nöronlar iletişim için uzmanlaşmış hücrelerdir. Nöronlar ve diğer hücre tipleri ile, elektrik veya elektrokimyasal sinyallerin bir hücreden diğerine iletilebildiği sinapslar adı verilen özel kavşaklar aracılığıyla iletişim kurabilirler. Birçok nöron, akson adı verilen ve vücudun uzak bölgelerine uzanabilen ve elektrik sinyallerini hızla taşıyabilen ve diğer nöronların, kasların veya bezlerin sonlandırma noktalarında aktivitesini etkileyebilen uzun ince bir aksoplazma filamenti oluşturur. Bir sinir sistemi, birbirine bağlı nöronların toplanmasından ortaya çıkar.
Omurgalı sinir sistemi iki kısma ayrılabilir: merkezi sinir sistemi ( beyin ve omurilik olarak tanımlanır) ve periferik sinir sistemi . Tüm omurgalılar da dahil olmak üzere birçok türde sinir sistemi, vücuttaki en karmaşık organ sistemidir ve karmaşıklığın çoğu beyinde bulunur. Yalnızca insan beyninde yaklaşık yüz milyar nöron ve yüz trilyon sinaps bulunur; karmaşıklıkları henüz çözülmeye başlanan sinaptik ağlarda birbirine bağlı binlerce ayırt edilebilir alt yapıdan oluşur. İnsan genomuna ait yaklaşık 20.000 genin üçünden en az biri esas olarak beyinde ifade edilir. [32]
İnsan beyninin yüksek derecede plastisitesi nedeniyle, sinapslarının yapısı ve ortaya çıkan işlevleri yaşam boyunca değişir. [33]
Sinir sisteminin dinamik karmaşıklığını anlamak, zorlu bir araştırma sorunudur. Nihayetinde, sinirbilimciler sinir sisteminin nasıl çalıştığı, nasıl geliştiği, nasıl arızalandığı ve nasıl değiştirilebileceği veya onarılabileceği dahil olmak üzere her yönünü anlamak isterler. Sinir sisteminin analizi bu nedenle moleküler ve hücresel seviyelerden sistemlere ve bilişsel seviyelere kadar birçok seviyede gerçekleştirilir. Araştırmanın ana odaklarını oluşturan belirli konular, sürekli genişleyen bir bilgi tabanı ve giderek karmaşıklaşan teknik yöntemlerin mevcudiyeti sayesinde zamanla değişir. Teknolojideki gelişmeler, ilerlemenin temel itici güçleri olmuştur. Elektron mikroskopisi, bilgisayar bilimi, elektronik, fonksiyonel nörogörüntüleme ve genetik ve genomikteki gelişmeler, ilerlemenin önemli itici güçleri olmuştur.
Moleküler ve hücresel sinirbilim
Moleküler sinirbilimde ele alınan temel sorular, nöronların moleküler sinyalleri ifade etme ve bunlara tepki verme mekanizmalarını ve aksonların karmaşık bağlantı modellerini nasıl oluşturduklarını içerir. Bu seviyede, nöronların nasıl geliştiğini ve genetik değişikliklerin biyolojik fonksiyonları nasıl etkilediğini anlamak için moleküler biyoloji ve genetik araçları kullanılır. Nöronların morfolojisi, moleküler özdeşliği ve fizyolojik özellikleri ile bunların farklı davranış türleri ile nasıl ilişkili oldukları da büyük ilgi çekmektedir.
Hücresel sinirbilimde ele alınan sorular, nöronların nasıl fizyolojik ve elektrokimyasal olarak işlediği sinyallerini içerir . Bu sorular sinyallerin nöritler ve somaslar tarafından nasıl işlendiğini ve nörotransmitterlerin ve elektrik sinyallerinin bir nörondaki bilgileri işlemek için nasıl kullanıldığını içerir. Nöritler, dendritlerden (diğer nöronlardan sinaptik girdiler almak için uzmanlaşmış) ve aksonlardan ( aksiyon potansiyeli olarak adlandırılan sinir uyarılarını yürütmek için uzmanlaşmış) oluşan bir nöronal hücre gövdesinden ince uzantılardır. Somas nöronların hücre gövdeleridir ve çekirdeği içerir.
Hücresel sinirbilimin bir diğer önemli alanı sinir sisteminin gelişiminin araştırılmasıdır. Sorular içerir desenlendirilmesi bölgeselleşmeyi sinir sisteminin, nöral kök hücrelerini, farklılaşma nöron ve glial (arasında nöron ve gliogenesis ), nöronal migrasyon, aksonal ve dendritik geliştirme, trofik etkileşimleri ve sinaps oluşumu .
Hesaplamalı nörogenetik modelleme, beyin fonksiyonlarının genlere göre modellenmesi için dinamik nöronal modellerin geliştirilmesi ve genler arasındaki dinamik etkileşimlerle ilgilidir.
Sinirsel devreler ve sistemler
Sistemlerin sinirbilimindeki sorular, sinir devrelerinin nasıl oluşturulduğunu ve refleksler, çok boyutlu entegrasyon, motor koordinasyonu, sirkadiyen ritimler, duygusal tepkiler, öğrenme ve bellek gibi işlevleri üretmek için anatomik ve fizyolojik olarak nasıl kullanıldığını içerir. Başka bir deyişle, bu sinir devrelerinin büyük ölçekli beyin ağlarında nasıl işlev gösterdiğini ve davranışların üretildiği mekanizmaları ele alırlar. Örneğin, sistem seviyesi analizi, belirli duyusal ve motor yöntemlerle ilgili soruları ele alır: görme nasıl çalışır? Ötücü kuşlar nasıl yeni şarkılar öğrenir ve yarasalar ultrason ile lokalize olur? Somatosensoriyel sistem dokunsal bilgileri nasıl işler? Nöroetoloji ve nöropsikoloji ile ilgili alanlar, nöral substratların spesifik hayvan ve insan davranışlarının altında yatan soruyu ele almaktadır. Nöroendokrinoloji ve psikhoneuroimmünoloji, sırasıyla sinir sistemi ile endokrin ve bağışıklık sistemleri arasındaki etkileşimleri incelemektedir. Birçok ilerlemeye rağmen, nöron ağlarının karmaşık bilişsel süreçleri ve davranışları gerçekleştirme biçimi hala tam olarak anlaşılamamıştır.
Bilişsel ve davranışsal sinirbilim
Bilişsel sinirbilim, psikolojik işlevlerin sinir devresi tarafından nasıl üretildiği sorularına yanıt verir. Nörogörüntüleme (örneğin, fMRI, PET, SPECT ), EEG, MEG, elektrofizyoloji, optogenetik ve insan genetik analizi gibi güçlü yeni ölçüm tekniklerinin ortaya çıkması, bilişsel psikolojiden gelen karmaşık deneysel tekniklerle bir araya getirildiğinde, sinirbilimcilerin ve psikologların biliş ve duygu belirli nöral substratlarla eşlenir. Birçok çalışma hala bilişsel fenomenlerin nörobiyolojik temellerini arayan indirgemeci bir duruş sergilemesine rağmen, son araştırmalar nörobilimsel bulgular ile kavramsal araştırmalar arasında, her iki perspektifi talep etmek ve entegre etmek arasında ilginç bir etkileşim olduğunu göstermektedir. Örneğin, empati üzerine yapılan nörobilim araştırmaları felsefe, psikoloji ve psikopatolojiyi içeren ilginç bir disiplinler arası tartışmayı gerektirdi. [34] Dahası, farklı beyin alanlarıyla ilgili çoklu bellek sistemlerinin nörobilimsel olarak tanımlanması, hafızanın üretken, yapıcı ve dinamik bir süreç olarak görülmesini destekleyen, geçmişin gerçek bir yeniden üretimi olarak hafıza fikrine meydan okumuştur. [35]
Nörobilim da ile ittifak sosyal ve davranış bilimleri gibi gibi yeni oluşan disiplinlerarası alanlar nöroekonomi, karar teorisi, sosyal nörobilim ve nöropazarlama adrese çevresi ile beynin etkileşimleri hakkında karmaşık sorular. Örneğin tüketici tepkileri üzerine yapılan bir araştırma, enerji verimliliği ile ilgili hikayelere anlatı aktarımı ile ilişkili nöral korelasyonları araştırmak için EEG'yi kullanır. [36]
Hesaplamalı sinirbilim
Hesaplamalı sinirbilimdeki sorular beynin gelişimi, yapısı ve bilişsel işlevleri gibi çok çeşitli geleneksel analizleri kapsayabilir. Bu alandaki araştırmalar biyolojik olarak akla yatkın nöronları ve sinir sistemlerini tanımlamak ve doğrulamak için matematiksel modeller, teorik analiz ve bilgisayar simülasyonu kullanmaktadır. Örneğin, biyolojik nöron modelleri, hem tek nöronların davranışını hem de sinir ağlarının dinamiklerini tanımlamak için kullanılabilen, spiking nöronlarının matematiksel tanımlarıdır. Hesaplamalı sinirbilim genellikle teorik sinirbilim olarak adlandırılır.
Translasyonel araştırmalar ve tıp
.gif)
Nöroloji, psikiyatri, nöroşirürji, psikoşirürji, anesteziyoloji ve ağrı tıbbı, nöropatoloji, nöroradyoloji, oftalmoloji, kulak burun boğaz, klinik nörofizyoloji, bağımlılık tıbbı ve uyku tıbbı, özellikle sinir sistemi hastalıklarına yönelik bazı tıbbi uzmanlık alanlarıdır. Bu terimler ayrıca bu hastalıkların tanı ve tedavisini içeren klinik disiplinleri de ifade eder.
Nöroloji, amiyotrofik lateral skleroz (ALS) ve inme gibi merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıkları ve bunların tıbbi tedavisi ile çalışır. Psikiyatri duygusal, davranışsal, bilişsel ve algısal bozukluklara odaklanır. Anesteziyoloji ağrı algısına ve bilincin farmakolojik değişikliğine odaklanır. Nöropatoloji, morfolojik, mikroskopik ve kimyasal olarak gözlemlenebilir değişikliklere vurgu yapılarak merkezi ve periferik sinir sistemi ve kas hastalıklarının sınıflandırılması ve altta yatan patojenik mekanizmalarına odaklanır. Nöroşirurji ve psiko-cerrahi, öncelikle merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıklarının cerrahi tedavisi ile çalışır.
Son zamanlarda, çeşitli uzmanlıklar arasındaki sınırlar bulanıklaştı, çünkü hepsi sinirbilimdeki temel araştırmalardan etkilendi. Örneğin, beyin görüntüleme, daha hızlı tanıya, daha doğru prognoza ve zaman içinde hastanın ilerlemesinin daha iyi izlenmesine yol açabilen zihinsel hastalıklara objektif biyolojik kavrayış sağlar. [37]
Bütünleştirici sinirbilim, sinir sisteminin uyumlu bir modelini geliştirmek için çeşitli araştırma düzeylerindeki modelleri ve bilgileri birleştirme çabasını açıklar. Örneğin, fizyolojik sayısal modeller ve temel mekanizma teorileri ile birleştirilmiş beyin görüntüleme, psikiyatrik bozukluklara ışık tutabilir. [38]
Başlıca dallar
Modern nörobilim eğitim ve araştırma faaliyetleri, incelenen sistemin konusuna ve ölçeğine ve ayrıca farklı deneysel veya müfredat yaklaşımlarına dayanarak, kabaca aşağıdaki ana dallarda kategorize edilebilir. Bununla birlikte, bireysel sinirbilimciler genellikle birkaç farklı alt alana yayılan sorular üzerinde çalışırlar.
| şube | Açıklama |
|---|---|
| Duyuşsal sinirbilim | Duyuşsal sinirbilim, duyguya dahil olan sinirsel mekanizmaların, tipik olarak hayvan modelleri üzerinde deneyler yoluyla incelenmesidir. [39] |
| Davranışsal sinirbilim | Davranışsal sinirbilim (biyolojik psikoloji, fizyolojik psikoloji, biyopsikoloji veya psikobiyoloji olarak da bilinir), biyoloji prensiplerinin insanlarda ve insan dışı hayvanlarda genetik, fizyolojik ve gelişimsel davranış mekanizmalarının araştırılmasına uygulanmasıdır. |
| Hücresel sinirbilim | Hücresel sinirbilim, nöroronların morfoloji ve fizyolojik özellikleri içeren hücresel düzeyde incelenmesidir. |
| Klinik sinirbilim | Sinir sistemi bozukluklarının ve hastalıklarının altında yatan biyolojik mekanizmaların bilimsel çalışması . |
| Bilişsel sinirbilim | Bilişsel sinirbilim, bilişin altında yatan biyolojik mekanizmaların incelenmesidir. |
| Hesaplamalı sinirbilim | Hesaplamalı sinirbilim, sinir sisteminin teorik çalışmasıdır. |
| Kültürel sinirbilim | Kültürel sinirbilim, kültürel değerlerin, uygulamaların ve inançların birden çok zaman ölçeğinde zihin, beyin ve genler tarafından nasıl şekillendirildiği ve şekillendirildiği üzerine yapılan çalışmadır. [40] |
| Gelişimsel sinirbilim | Gelişimsel sinirbilim, sinir sistemini üreten, şekillendiren ve yeniden şekillendiren süreçleri inceler ve altta yatan mekanizmaları ele almak için sinirsel gelişimin hücresel temelini tanımlamaya çalışır. |
| Evrimsel sinirbilim | Evrimsel sinirbilim, sinir sistemlerinin evrimini inceler. |
| Moleküler sinirbilim | Moleküler sinirbilim sinir sistemini moleküler biyoloji, moleküler genetik, protein kimyası ve ilgili metodolojilerle inceler. |
| Sinir mühendisliği | Sinir mühendisliği, sinir sistemleriyle etkileşim kurmak, anlamak, onarmak, değiştirmek veya geliştirmek için mühendislik tekniklerini kullanır. |
| Nöroanatomi | Nöroanatomi, sinir sistemlerinin anatomisinin incelenmesidir. |
| Nörokimya | Nörokimya, nörokimyasalların nasıl etkileştikleri ve nöronların işlevlerini nasıl etkilediği üzerine yapılan çalışmadır. |
| Nöroetoloji | Nöroetoloji, insan olmayan hayvanlar davranışının nöral temelinin incelenmesidir. |
| Nörrogastronomi | Nörogastronomi, lezzet ve duyum, biliş ve hafızayı nasıl etkilediği üzerine yapılan çalışmadır. [41] |
| Nörogenetik | Nörogenetik, sinir sisteminin gelişiminin ve fonksiyonunun genetik temelinin araştırılmasıdır. |
| Nöro-görüntüleme | Nörogörüntüleme, beynin yapısını ve işlevini doğrudan veya dolaylı olarak görüntülemek için çeşitli tekniklerin kullanımını içerir. |
| Nöroimmunoloji | Nöroimmünoloji, sinir ve bağışıklık sistemi arasındaki etkileşimlerle ilgilidir. |
| Nöroinformatik | Nöroinformatik, biyoinformatik içinde sinirbilim verilerinin organizasyonunu ve hesaplama modellerinin ve analitik araçların uygulanmasını yürüten bir disiplindir. |
| Sinirdilbilim | Nörolinguistik, insan beynindeki dilin anlaşılmasını, üretilmesini ve edinilmesini kontrol eden sinirsel mekanizmaların incelenmesidir. |
| Nörofizik | Nörofizik, beyin hakkında bilgi edinmek için fiziksel deneysel araçların geliştirilmesi ile ilgilenir. |
| Nörofizyoloji | Nörofizyoloji, genellikle elektrotlarla veya optik olarak iyon veya voltaja duyarlı boyalar veya ışığa duyarlı kanallar ile ölçüm ve stimülasyon içeren fizyolojik teknikler kullanılarak sinir sisteminin işleyişidir. |
| Nöropsikoloji | Nöropsikoloji, hem psikoloji hem de nörobilim şemsiyeleri altında bulunan ve hem temel bilim hem de uygulamalı bilimin arenalarında faaliyet gösteren bir disiplindir. Psikolojide en çok biyopsikoloji, klinik psikoloji, bilişsel psikoloji ve gelişim psikolojisi ile yakından ilişkilidir. Sinirbilimde, bilişsel, davranışsal, sosyal ve duygusal sinirbilim alanlarıyla en yakından ilişkilidir. Uygulamalı ve tıbbi alanda nöroloji ve psikiyatri ile ilgilidir. |
| Paleonörobiyoloji | Paleonörobiyoloji, beyin evrimini, özellikle insan beyninin evrimini incelemek için paleontoloji ve arkeolojide kullanılan teknikleri birleştiren bir alandır. |
| Sosyal sinirbilim | Sosyal sinirbilim, biyolojik sistemlerin sosyal süreçleri ve davranışları nasıl uyguladığını anlamaya ve sosyal süreçler ve davranış teorilerini bilgilendirmek ve düzeltmek için biyolojik kavram ve yöntemleri kullanmaya adanmış disiplinlerarası bir alandır. |
| Sistem sinirbilimi | Sistem nörobilimi, nöral devrelerin ve sistemlerin işlevinin incelenmesidir. |
Sinirbilim organizasyonları
En büyük profesyonel sinirbilim organizasyonu Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan ancak diğer ülkelerden birçok üyeyi kapsayan Sinirbilim Derneği'dir (SFN). 1969 yılında kuruluşundan bu yana SFN istikrarlı bir şekilde büyüdü: 2010 itibariyle 83 farklı ülkeden 40.290 üye kaydetti. [42] Her yıl farklı bir Amerikan şehrinde düzenlenen yıllık toplantılar, araştırmacılar, doktora sonrası araştırmacılar, lisansüstü öğrenciler ve lisans öğrencilerinin yanı sıra eğitim kurumları, fon ajansları, yayıncılar ve araştırmada kullanılan ürünleri tedarik eden yüzlerce işletmeden de katılım sağlamaktadır.
Sinirbilime adanmış diğer önemli kuruluşlar arasında, her yıl dünyanın farklı yerlerinden bir ülkede toplantılarını düzenleyen Uluslararası Beyin Araştırmaları Örgütü (IBRO) ve bir toplantıda bir toplantı düzenleyen Avrupa Sinirbilim Dernekleri Federasyonu Her iki yılda bir farklı Avrupa şehri. MDBF, İngiliz Sinirbilim Derneği, Alman Sinirbilim Derneği ( Neurowissenschaftliche Gesellschaft ) ve Fransız Société des Neurosciences dahil olmak üzere 32 ulusal düzey organizasyondan oluşmaktadır. Nörobilimdeki ilk Ulusal Onur Topluluğu, Nu Rho Psi 2006 yılında kuruldu.
2013 yılında ABD'de BEYİN Girişimi açıklandı. Uluslararası bir Beyin Girişimi 2017 yılında kuruldu, [43] şu anda yedi kıtadan fazla beyin araştırma girişimi (ABD, Avrupa, Allen Enstitüsü, Japonya, Çin, Avustralya, Kanada, Kore, İsrail ) [44] ile dört kıtaya yayıldı .
Halk eğitimi ve sosyal yardım
Nörobilimciler, laboratuvar ortamlarında geleneksel araştırmalar yapmanın yanı sıra, genel kamu ve hükümet yetkilileri arasında sinir sistemi hakkında farkındalık ve bilginin geliştirilmesine de dahil oldular. Bu tür tanıtımlar hem bireysel sinirbilimciler hem de büyük kuruluşlar tarafından yapılmıştır. Örneğin, bireysel sinirbilimciler, dünya çapında lise veya ortaokul öğrencileri için akademik bir yarışma olan Uluslararası Beyin Arısı düzenleyerek genç öğrenciler arasında sinirbilim eğitimini teşvik ettiler. [45] Amerika Birleşik Devletleri'nde, Sinirbilim Derneği gibi büyük kuruluşlar, Beyin Gerçekleri adlı bir primer geliştirerek sinirbilim eğitimini desteklediler, [46] K-12 öğretmenleri ve öğrencileri için Sinirbilim Temel Kavramları geliştirmek için devlet okulu öğretmenleriyle işbirliği yaptılar, [47] ve Dana Vakfı ile beyin araştırmalarının ilerlemesi ve yararları hakkında kamuoyunun farkındalığını artırmak için Beyin Farkındalık Haftası adlı bir kampanyayı desteklemek. [48] Kanada'da, CIHR Kanada Ulusal Beyin Arısı her yıl McMaster Üniversitesi'nde düzenlenmektedir. [49]
Nörobilim eğitimcileri, Nörobilim Derneği toplantılarında sunulan lisans öğrencilerine en iyi uygulamaları paylaşmak ve seyahat ödülleri vermek üzere 1992 yılında Lisans Nörobilim Fakültesi'ni (FUN) kurdu. [50]
Son olarak, nörobilimciler, eğitim nörobilimi adı verilen yeni bir alan olan öğrenciler arasında öğrenmeyi optimize etmek için eğitim tekniklerini incelemek ve geliştirmek için diğer eğitim uzmanlarıyla işbirliği yapmıştır. [51] ABD'deki Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) [52] ve Ulusal Bilim Vakfı (NSF), [53] gibi federal kurumlar da sinirbilim kavramlarının öğretilmesi ve öğrenilmesinde en iyi uygulamalarla ilgili araştırmalara fon sağlamıştır.
Sinirbilimle ilgili Nobel ödülleri
| Year | Prize field | Image | Laureate | Lifetime | Country | Rationale | Ref |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1904 | Physiology | 
|
Ivan Petrovich Pavlov | 1849–1936 | Russian Empire | "in recognition of his work on the physiology of digestion, through which knowledge on vital aspects of the subject has been transformed and enlarged" | [54] |
| 1906 | Physiology | 
|
Camillo Golgi | 1843–1926 | Kingdom of Italy | "in recognition of their work on the structure of the nervous system" | [55] |
_portrait_(restored).jpg)
|
Santiago Ramón y Cajal | 1852–1934 | Restoration (Spain) | ||||
| 1914 | Physiology | 
|
Robert Bárány | 1876–1936 | Austria-Hungary | "for his work on the physiology and pathology of the vestibular apparatus" | [56] |
| 1932 | Physiology | 
|
Charles Scott Sherrington | 1857–1952 | United Kingdom | "for their discoveries regarding the functions of neurons" | [57] |
|
Edgar Douglas Adrian | 1889–1977 | United Kingdom | ||||
| 1936 | Physiology | 
|
Henry Hallett Dale | 1875–1968 | United Kingdom | "for their discoveries relating to chemical transmission of nerve impulses" | [58] |
|
Otto Loewi | 1873–1961 | Austria Germany | ||||
| 1938 | Physiology | 
|
Corneille Jean François Heymans | 1892–1968 | Belgium | "for the discovery of the role played by the sinus and aortic mechanisms in the regulation of respiration" | [59] |
| 1944 | Physiology | 
|
Joseph Erlanger | 1874–1965 | United States | "for their discoveries relating to the highly differentiated functions of single nerve fibres" | [60] |
|
Herbert Spencer Gasser | 1888–1963 | United States | ||||
| 1949 | Physiology | 
|
Walter Rudolf Hess | 1881–1973 | Switzerland | "for his discovery of the functional organization of the interbrain as a coordinator of the activities of the internal organs" | [61] |
|
António Caetano Egas Moniz | 1874–1955 | Portugal | "for his discovery of the therapeutic value of leucotomy in certain psychoses" | |||
| 1957 | Physiology | 
|
Daniel Bovet | 1907–1992 | Italy | "for his discoveries relating to synthetic compounds that inhibit the action of certain body substances, and especially their action on the vascular system and the skeletal muscles" | [62] |
| 1961 | Physiology | 
|
Georg von Békésy | 1899–1972 | United States | "for his discoveries of the physical mechanism of stimulation within the cochlea" | [63] |
| 1963 | Physiology | Dosya:Eccles lab.jpg | John Carew Eccles | 1903–1997 | Australia | "for their discoveries concerning the ionic mechanisms involved in excitation and inhibition in the peripheral and central portions of the nerve cell membrane" | [64] |
|
Alan Lloyd Hodgkin | 1914–1998 | United Kingdom | ||||
|
Andrew Fielding Huxley | 1917–2012 | United Kingdom | ||||
| 1967 | Physiology | 
|
Ragnar Granit | 1900–1991 | Finland Sweden |
"for their discoveries concerning the primary physiological and chemical visual processes in the eye" | [65] |
|
Haldan Keffer Hartline | 1903–1983 | United States | ||||
|
George Wald | 1906–1997 | United States | ||||
| 1970 | Physiology | Julius Axelrod | 1912–2004 | United States | "for their discoveries concerning the humoral transmittors in the nerve terminals and the mechanism for their storage, release and inactivation" | ||
|
Ulf von Euler | 1905–1983 | Sweden | ||||
| Bernard Katz | 1911–2003 | United Kingdom | |||||
| 1981 | Physiology | 
|
Roger W. Sperry | 1913–1994 | United States | "for his discoveries concerning the functional specialization of the cerebral hemispheres" | |
| David H. Hubel | 1926–2013 | Canada | "for their discoveries concerning information processing in the visual system" | ||||
|
Torsten N. Wiesel | 1924– | Sweden | ||||
| 1986 | Physiology | 
|
Stanley Cohen | 1922–2020 | United States | "for their discoveries of growth factors" | [66] |
|
Rita Levi-Montalcini | 1909–2012 | Italy | ||||
| 1997 | Chemistry | 
|
Jens C. Skou | 1918–2018 | Denmark | "for the first discovery of an ion-transporting enzyme, Na+, K+ -ATPase" | [67] |
| 2000 | Physiology | 
|
Arvid Carlsson | 1923–2018 | Sweden | "for their discoveries concerning signal transduction in the nervous system" | [68] |
|
Paul Greengard | 1925–2019 | United States | ||||
|
Eric R. Kandel | 1929– | United States | ||||
| 2003 | Chemistry | 
|
Roderick MacKinnon | 1956– | United States | "for discoveries concerning channels in cell membranes [...] for structural and mechanistic studies of ion channels" | [69] |
| 2004 | Physiology | 
|
Richard Axel | 1946– | United States | "for their discoveries of odorant receptors and the organization of the olfactory system" | [70] |
|
Linda B. Buck | 1947– | United States | ||||
| 2014 | Physiology | _2014b.jpg)
|
John O'Keefe | 1939– | United States United Kingdom |
"for their discoveries of cells that constitute a positioning system in the brain" | [71] |
|
May-Britt Moser | 1963– | Norway | ||||
|
Edvard I. Moser | 1962– | Norway | ||||
| 2017 | Physiology | .jpg)
|
Jeffrey C. Hall | 1939– | United States | "for their discoveries of molecular mechanisms controlling the circadian rhythm" | [72] |
.jpg)
|
Michael Rosbash | 1944– | United States | ||||
.jpg)
|
Michael W. Young | 1949– | United States |
Türkiye'de sinirbilim
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Sinirbilim hızla gelişen bir alan olup gün geçtikçe daha çok ilgi çekmektedir. İstanbul Üniversitesi, ODTÜ, Koç Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, Medipol Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Acıbadem Üniversitesi, Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve Üsküdar Üniversitesi bünyelerinde Sinirbilim yüksek lisans ve/veya doktora programları mevcuttur.
Referanslar
- ^ "Neuroscience". Merriam-Webster Medical Dictionary.
- ^ "Neurobiology". Dictionary.com. Erişim tarihi: 2017-01-22.
- ^ . ISBN 978-0071390118. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 978-0781724685 https://books.google.com/?id=ea_QVG2BFy8C&pg=PA688&dq=neuroscience+multidisciplinary#v=onepage&q=neuroscience%20multidisciplinary&f=false. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 9780199838721. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 9784431543305 https://books.google.com/?id=3CK4BAAAQBAJ&pg=PR5&dq=neuroscience+multidisciplinary#v=onepage&q=neuroscience%20multidisciplinary&f=false. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ Tanner (2006-01-01). "Issues in Neuroscience Education: Making Connections". CBE: Life Sciences Education. 5 (2). s. 85.
- ^ . ISBN 978-0071390118. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ "The Edwin Smith Surgical Papyrus: Neuroscience in Ancient Egypt". IBRO History of Neuroscience. 2008. Erişim tarihi: 2014-07-06.
- ^ http://classics.mit.edu/Herodotus/history.mb.txt. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ http://classics.mit.edu/Plato/timaeus.1b.txt. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 978-0-19-514694-3. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 9780262019507. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 978-3-319-13068-2. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ "Caton, Richard - The electric currents of the brain". echo.mpiwg-berlin.mpg.de. Erişim tarihi: 2018-12-21.
- ^ Coenen, Anton (2014). "Adolf Beck: A Forgotten Pioneer In Electroencephalography". Journal of the History of the Neurosciences. 23 (3). ss. 276–286.
- ^ Guillery (Jun 2005). "Observations of synaptic structures: origins of the neuron doctrine and its current status". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 360 (1458). ss. 1281–307.
- ^ Greenblatt SH (1995). "Phrenology in the science and culture of the 19th century". Neurosurgery. 37 (4). ss. 790–805.
- ^ . ISBN 978-0-7817-3944-3. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ . ISBN 978-0-8385-7701-1. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ Cowan (2000). "The emergence of modern neuroscience: Some implications for neurology and psychiatry". Annual Review of Neuroscience. Cilt 23. ss. 345–346.
- ^ . ISBN 0916110516. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ "History - Department of Neurobiology".
- ^ "History of IBRO". International Brain Research Organization. 2010.
- ^ "About EBBS". European Brain and Behaviour Society. 2009. 2016-03-03 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "About SfN". Society for Neuroscience.
- ^ "How can neuroscience inform economics?" (PDF). Current Opinion in Behavioral Sciences.
- ^ Zull, J. (2002). The art of changing the brain: Enriching the practice of teaching by exploring the biology of learning. Sterling, Virginia: Stylus Publishing, LLC
- ^ "What is Neuroethics?". www.neuroethicssociety.org. Erişim tarihi: 2019-02-22.
- ^ Petoft (2015-01-05). "Neurolaw: A brief introduction". Iranian Journal of Neurology. 14 (1). ss. 53–58.
- ^ Fan (2019-05-07). "A Brief History of Simulation Neuroscience". Frontiers in Neuroinformatics. Cilt 13. s. 32.
- ^ U.S. National Institute of Neurological Disorders and Stroke. Brain basics: genes at work in the brain. Date last modified: 2018-12-27. Retrieved Feb. 4, 2019.
- ^ The United States Department of Health and Human Services. Mental Health: A Report of the Surgeon General. "Chapter 2: The Fundamentals of Mental Health and Mental Illness" pp 38 Retrieved May 21, 2012
- ^ Aragona M, Kotzalidis GD, Puzella A. (2013) The many faces of empathy, between phenomenology and neuroscience. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 4:5-12 http://www.archivespp.pl/uploads/images/2013_15_4/5Aragona_APP_4_2013.pdf
- ^ "Memory formation and belief" (PDF). Dialogues in Philosophy, Mental and Neuro Sciences. 7 (2). 2014. ss. 34–44.
- ^ Gordon (2018). "Using EEG to examine the role of attention, working memory, emotion, and imagination in narrative transportation". European Journal of Marketing. Cilt 52. ss. 92–117.
- ^ "Research at the Brain Imaging Centre". Douglas Mental Health University Institute. 2010. March 5, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gordon E (2003). "Integrative neuroscience". Neuropsychopharmacology. Cilt 28 Suppl 1. ss. S2-8.
- ^ . ISBN 978-0-7923-0682-5. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ Chiao, J.Y. & Ambady, N. (2007). Cultural neuroscience: Parsing universality and diversity across levels of analysis. In Kitayama, S. and Cohen, D. (Eds.) Handbook of Cultural Psychology, Guilford Press, New York, pp. 237-254.
- ^ . ISBN 9780231159111. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ "Financial and organizational highlights" (PDF). Society for Neuroscience. September 15, 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "International Brain Initiative | The Kavli Foundation". www.kavlifoundation.org. Erişim tarihi: 2019-05-29.
- ^ Rommelfanger (2018). "Neuroethics Questions to Guide Ethical Research in the International Brain Initiatives". Neuron (İngilizce). 100 (1). ss. 19–36.
- ^ "About the International Brain Bee". The International Brain Bee.
- ^ "Brain Facts: A Primer on the Brain and Nervous System". Society for Neuroscience.
- ^ "Neuroscience Core Concepts: The Essential Principles of Neuroscience". Society for Neuroscience. April 15, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Brain Awareness Week Campaign". The Dana Foundation.
- ^ "Official CIHR Canadian National Brain Bee Website". May 30, 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 September 2014.
- ^ https://funfaculty.org/drupal/About_FUN
- ^ Goswami U (2004). "Neuroscience, education and special education". Br J Spec Educ. 31 (4). ss. 175–183.
- ^ "The SEPA Program". NIH. September 20, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: September 23, 2011.
- ^ "About Education and Human Resources". NSF. Erişim tarihi: September 23, 2011.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938". Nobel Foundation. 30 September 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970". Nobel Foundation.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981". Nobel Foundation.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986". Nobel Foundation. 3 February 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 1997". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 1 July 2019.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 28 July 2007.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2003". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 4 April 2019.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004". Nobel Foundation. 3 February 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 January 2020.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 7 October 2013.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2017". Nobel Foundation. Erişim tarihi: 2 October 2017.
İleri okuma
- . ISBN 978-0-7817-6003-4 https://archive.org/details/neuroscienceexpl00mark. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - . ISBN 978-3-540-23735-8 https://www.springer.com/biomed/neuroscience/book/978-3-540-23735-8. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - . ISBN 978-0-8385-7701-1. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - Squire, L. et al. (2012). Fundamental Neuroscience, 4th edition. Academic Press; 0-12-660303-0
- Byrne and Roberts (2004). From Molecules to Networks. Academic Press; 0-12-148660-5
- Sanes, Reh, Harris (2005). Development of the Nervous System, 2nd edition. Academic Press; 0-12-618621-9
- Siegel et al. (2005). Basic Neurochemistry, 7th edition. Academic Press; 0-12-088397-X
- Rieke, F. et al. (1999). Spikes: Exploring the Neural Code. The MIT Press; Reprint edition 0-262-68108-0
- section.47 Neuroscience 2nd ed. Dale Purves, George J. Augustine, David Fitzpatrick, Lawrence C. Katz, Anthony-Samuel LaMantia, James O. McNamara, S. Mark Williams. Published by Sinauer Associates, Inc., 2001.
- section.18 Basic Neurochemistry: Molecular, Cellular, and Medical Aspects 6th ed. by George J. Siegel, Bernard W. Agranoff, R. Wayne Albers, Stephen K. Fisher, Michael D. Uhler, editors. Published by Lippincott, Williams & Wilkins, 1999.
- . ISBN 978-0-19-514509-0 https://archive.org/details/bravenewbraincon00andr. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - Damasio, A. R. (1994). Descartes' Error: Emotion, Reason, and the Human Brain. New York, Avon Books. 0-399-13894-3 (Hardcover) 0-380-72647-5 (Paperback)
- Gardner, H. (1976). The Shattered Mind: The Person After Brain Damage. New York, Vintage Books, 1976 0-394-71946-8
- Goldstein, K. (2000). The Organism. New York, Zone Books. 0-942299-96-5 (Hardcover) 0-942299-97-3 (Paperback)
- . ISBN 978-0-262-12310-5 https://mitpress.mit.edu/9780262123105. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - Subhash Kak, The Architecture of Knowledge: Quantum Mechanics, Neuroscience, Computers and Consciousness, Motilal Banarsidass, 2004, 81-87586-12-5
- Llinas R. (2001). I of the vortex: from neurons to self MIT Press. 0-262-12233-2 (Hardcover) 0-262-62163-0 (Paperback)
- Luria, A. R. (1997). The Man with a Shattered World: The History of a Brain Wound. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press. 0-224-00792-0 (Hardcover) 0-674-54625-3 (Paperback)
- Luria, A. R. (1998). The Mind of a Mnemonist: A Little Book About A Vast Memory. New York, Basic Books, Inc. 0-674-57622-5
- Medina, J. (2008). Brain Rules: 12 Principles for Surviving and Thriving at Work, Home, and School. Seattle, Pear Press. 0-9797777-0-4 (Hardcover with DVD)
- Pinker, S. (1999). How the Mind Works. W. W. Norton & Company. 0-393-31848-6
- Pinker, S. (2002). The Blank Slate: The Modern Denial of Human Nature. Viking Adult. 0-670-03151-8
- . ISBN 978-0-9561812-0-6. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - Penrose, R., Hameroff, S. R., Kak, S., & Tao, L. (2011). Consciousness and the universe: Quantum physics, evolution, brain & mind. Cambridge, MA: Cosmology Science Publishers.
- Ramachandran, V. S. (1998). Phantoms in the Brain. New York, HarperCollins. 0-688-15247-3 (Paperback)
- Rose, S. (2006). 21st Century Brain: Explaining, Mending & Manipulating the Mind 0-09-942977-2 (Paperback)
- Sacks, O. The Man Who Mistook His Wife for a Hat. Summit Books 0-671-55471-9 (Hardcover) 0-06-097079-0 (Paperback)
- Sacks, O. (1990). Awakenings. New York, Vintage Books. (See also Oliver Sacks) 0-671-64834-9 (Hardcover) 0-06-097368-4 (Paperback)
- Encyclopedia:Neuroscience Scholarpedia Expert articles
- Sternberg, E. (2007) Are You a Machine? The Brain, the Mind and What it Means to be Human. Amherst, New York: Prometheus Books.
- Churchland, P. S. (2011) Braintrust: What Neuroscience Tells Us about Morality. Princeton University Press. 0-691-13703-X
- Selvin, Paul (2014) "Hot Topics presentation: New Small Quantum Dots for Neuroscience. SPIE Newsroom, DOI:10.1117/2.3201403.17