İple erişim
İple erişim, pratik ip sistemleri kullanılarak çalışanların iskele, sepet ve hava platformu olmadan ulaşımı zor bölgelere erişimini sağlayan bir çeşit iş konumlandırma sistemidir, başlangıçta tırmanışta ve mağaracılıkta kullanılan tekniklerden geliştirilmiştir. İple erişim teknisyenleri erişim ve çalışma yapmak için, kemerleri üzerinde asılıyken, ip üzerinde iniş, çıkış ve yan geçiş yaparlar. Bazen bir iş oturağı kullanılabilir. İp desteği tamamen bir düşüş olasılığını ortadan kaldırma amaçlıdır, fakat ana ip hattındaki olası bir başarısızlığa karşı ayrıca düşüş durdurucu yedek bir sistem kullanılır. Ek sistem genellikle ikinci bir ip hattının- çalışma hattı ve güvenlik hattı - kullanılması ile oluşturulur.
Modern iple erişimin en yaygın uygulamaları denetim, ölçüm, bakım ve köprü, baraj, rüzgar türbinleri, kuleler, binalar ve sanayi tesislerinde inşa işlerini içerir. Denetim en yaygın uygulama olsa da, boyama, kaynak, kesim ve ağır malzemelerin kaldırılması profesyonel iple erişim teknisyenleri tarafından özelleşmiş prosedürler kullanılarak icra edilebilir. Endüstri aşağıdakileri de kapsayan güvenlik prosedürlerine sıkı sıkıya uyar,
- Teknisyen ip üzerinde çalışırken en az iki noktadan bağlı olmalıdır ve bağlı olduğu yerlerin her biri, birbirinden bağımsız ankraj noktaları olmalıdır.
- İşçiler ip yardımıyla çalışırken, çalışanın her bir ipinde güvenli bir iniş mekanizması bulunmalıdır.
- Aşağıdaki insanları tehlikeye sokmamak için, matkap, silikon tabancası gibi tüm ikincil aletler lanyardlar ile çalışanın kemerine bağlıdır.
- Her iş için eğer gerekirse diğerini kurtarabilecek nitelikte en az iki teknisyen gereklidir.
- Tüm teknisyenler mesleki yeterlilikleri açısından bağımsız bir şekilde değerlendirilir.
- Tüm ekipmanlar düzenli bir şekilde muayene edilir ve düzenli olarak ekipmanların bakımı yapılır.
- Dikkatle düzenlenmiş uygulama ve çalışma sistemi kuralları kullanılır.
IRATA ve SPRAT gibi meslek derneklerinin, sektörün tamamından gelen bilgileri değerlendirip karşılaştırmak amaçlı, üye şirketlere zorunlu tuttukları majör kaza, yaralanma ve ramak kala durumlarının kendilerine bildirilmesi gibi kuralları vardır. Bu meydana gelen olumsuz olaylardaki belli artışları vurgular ve kullanılan ekipmanlar ile uygulanan prosedürlerin evrimine yardım ederek çalışma pratiğinde sürekli gelişime imkân tanır. Meslek örgütlerinin organik yaklaşımı ile birlikte yukarıda belirtilen teknikler, bu faaliyetlerin başlangıcı olan 1980'lerden bu yana sadece birkaç kazanın yaşanması şeklinde meyvesini vermiştir.
Uygulamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tipik uygulamalar:
- Enerji santralleri ve açık deniz petrol platformları üzerine muayene, boyama ve inşa.
- Rüzgar tribünleri üzerine muayene, ölçme, bakım.
- Köprüler ve barajlar üzerine muayene, ölçme, bakım ve inşa.
- Yüksek katlı yapılar üzerine pencere temizliği, onarımı ve uçak ikaz lambası bakımı.
- Antenlerin, telekomünikasyon ve elektrik iletim kulelerinin (direklerinin) bakımı.
- Stadyumlarda, minare külahlarında ve diğer nadir şekillere sahip yapılarda inşa yardımı.
- Büyük bina cephelerine muayene, belgeleme ve erişim.
- Özel günlerde yapılan afiş ve flama asma, aydınlatma kurma, havai fişek yerleştirme gibi işler.
Ekipman
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel ekipmanlar:
Tırmanış kaskı, genel olarak kafa tasını düşen cisimlerden koruyan bir güvenlik ekipmanı. İple erişim endüstriyel bir uygulama olduğundan dolayı, kask takmak şantiye sahalarında olduğu gibi zorunludur. Yaralıda şuur kaybına neden olacak bir beyin hasarı, yaralının emniyet kemeri üzerindeki dengesizleşen ağırlığı sebebiyle kan akışındaki kısıtlama neticesinde oluşacak askı travması dediğimiz ortostatik hipotansiyon riskini ortaya çıkarır.
Bel koşumu, bel kolonu ve iki ayak halkasından oluşur genellikle bu parçalar kalçanın ön tarafında kalıcı bir halka ile birbirine başlanmıştır.
Göğüs koşumu, omuzların etrafından giyilir, genellikle bir bel koşumu ile vücudun üst kısmında ek bir bağlantı noktası oluşturacak şekilde birlikte kullanılır. Bu ek bağlantı noktaları, ağır bir yükün taşınması (kütlenin ağırlık merkezi ip bağlantısının aşağısında kalır, bu da dengeyi olumsuz etkiler) ve koşumdaki kişinin dik bir pozisyon alamaması (yaralanma ya da başka nedenlere bağlı olabilir) gibi özel durumlarda daha iyi bir denge sağlar.
Tam Vücut Koşumu, bel koşumu ve göğüs koşumunun kalıcı ya da yarı kalıcı olarak birbirine bağlanması ile oluşturulan bir kombinasyondur. Bu tür koşum genellikle daha geniş bir bağlantı noktası çeşitliliği sunar. Bu genel olarak endüstriyel /kurtarma durumlarında kullanılır.
Çıkış aleti, ip üzerinde yükselmeye yarayan mekanik bir cihazdır. Çıkış aletleri sürtünmeli düğümlerle aynı işlevselliği sağlar fakat daha hızlıdır, daha güvenlidir ve kullanımı daha kolaydır.
Düşüş durdurucu, emniyet aleti, bu en önemli alettir çünkü, iniş veya çıkış aletinizde, çalışma ipinizde ya da ankraj noktanızda bir başarısızlık olması durumuna karşı bir yedektir. Güvenlik ipine (ikinci ipe) bağlanır ve düşüş durumunda, düşülen mesafeyi azaltmak için mümkün olduğunca üst pozisyonda tutulmak üzere tasarlanmıştır. Emniyet aletleri genellikle bir kam yoluyla güvenlik ipine sürtünme meydana getirmesi esasına dayalı çalışır. Bir rekreasyon tırmanış aleti olan Petzl Shunt yıllarca bir düşüş durdurucu olarak başarıyla kullanılmıştır çünkü kullanıcı tarafından konumlandırılabilir, bu şekilde çalışma bölgesinde mümkün olduğunca üst pozisyonda tutulabilir ve böylece düşüş mesafesini en aza indirerek optimum bir güvenlik sağlar. Olası bir yanlış kullanım kaygısı, kullanım talimatındaki ve de Petzl'ın Shunt kullanımı desteğindeki eksiklikler, Petzl ASAP, DMM Buddy Catch ve Safe Tech Duck-R ve benzeri cihazların gelişimine öncülük etmiştir. Düşüş şokunu sönümlemek için sürtünmeyi kullanan geleneksel cihazların aksine ASAP dişli bir tekerlek ve özel dikişlere (yük altında yırtılarak enerjiyi sönümleyen bir dikiş) sahip bir şok emici perlon kullanır. Her ne kadar bu sistem, ip üzerinde kendiliğinden çalışanı takip etme avantajına sahip olsa da kullanıcının aşağısına kayma eğilimi vardır. Duck-R, güçlendirlmiş paslanmaz çelikten, Shunt biçiminde, iple erişim için özel olarak tasarlanmış bir cihazdır. Tüm cihazlar koşuma bir lanyard ya da cow's tail ile bağlanmıştır ve lanyardlara kilitli bir karabina ile sabitlenmişlerdir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IRATA International3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Uluslararası Endüstriyel İple Erişim Ticaret Birliği
- SPRAT4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Profesyonel İple Erişim Teknisyenleri Topluluğu
- IRATAUluslararası Eğitim Talimatı (ICOP)