Tardiv diskinezi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Merube 89 tarafından yapılan 2009-07-23 02:48:05 tarihli değişiklik, Gezinti Pencereleri kullanılarak geri getirildi. |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
21. satır: | 21. satır: | ||
Tardiv diskinezi 50 yılı aşkın bir süredir bilinen bir durum olmasına karşın, [[etiyoloji]]si hakkındaki bilgiler halen çok kısıtlıdır. [[Dopamin]] adlı [[nörotransmitter]]i ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. [[Bazal ganglia]] dopamin [[reseptör]]lerindeki kronik blokaja bağlı dopaminerjik reseptör süpersentivitesinin (hipersentivitesi) neden olduğu, en çok [[nigrostriyatal yolak]]taki D2 dopamin reseptörlerinin etkilendiği düşünülmektedir. [[Nöroleptik]]ler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar, ki D2 reseptörlerine bağlanma afinitesi ne kadar çoksa bununla ilişkili olarak tardiv diskinezi riski o denli yüksektir<ref name="review">[http://www.priory.com/tardive-dyskinesia.htm Hoerger, M. (2007). ''The primacy of neuroleptic-induced D2 receptor hypersensitivity in tardive dyskinesia''. Psychiatry Online, 13(12), 18-26.]</ref>. Hayvan çalışmaları, D2 [[agonist]] ve [[antagonist]]leri hakkındaki çalışmalar, doz-yanıt ilişkisi, ilaç kesilme etkileri ve genetik polimorfizm araştırmaları D2 hipersentivitesi [[hipotezi]]ni desteklemektedir<ref name="review"/>. Benzer dozlarda aynı [[nöroleptik]]lerin verildiği kişilerde dahi tardiv diskinezi gelişme olasılığı farklıdır. Böyle kişisel farklılıkların belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya çıkmış olması olasıdır<ref name="review"/>. |
Tardiv diskinezi 50 yılı aşkın bir süredir bilinen bir durum olmasına karşın, [[etiyoloji]]si hakkındaki bilgiler halen çok kısıtlıdır. [[Dopamin]] adlı [[nörotransmitter]]i ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. [[Bazal ganglia]] dopamin [[reseptör]]lerindeki kronik blokaja bağlı dopaminerjik reseptör süpersentivitesinin (hipersentivitesi) neden olduğu, en çok [[nigrostriyatal yolak]]taki D2 dopamin reseptörlerinin etkilendiği düşünülmektedir. [[Nöroleptik]]ler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar, ki D2 reseptörlerine bağlanma afinitesi ne kadar çoksa bununla ilişkili olarak tardiv diskinezi riski o denli yüksektir<ref name="review">[http://www.priory.com/tardive-dyskinesia.htm Hoerger, M. (2007). ''The primacy of neuroleptic-induced D2 receptor hypersensitivity in tardive dyskinesia''. Psychiatry Online, 13(12), 18-26.]</ref>. Hayvan çalışmaları, D2 [[agonist]] ve [[antagonist]]leri hakkındaki çalışmalar, doz-yanıt ilişkisi, ilaç kesilme etkileri ve genetik polimorfizm araştırmaları D2 hipersentivitesi [[hipotezi]]ni desteklemektedir<ref name="review"/>. Benzer dozlarda aynı [[nöroleptik]]lerin verildiği kişilerde dahi tardiv diskinezi gelişme olasılığı farklıdır. Böyle kişisel farklılıkların belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya çıkmış olması olasıdır<ref name="review"/>. |
||
==Ayrıca bakınız== |
== Ayrıca bakınız == |
||
* [[Antipsikotikler]] |
* [[Antipsikotikler]] |
||
* [[Diskinezi]] |
* [[Diskinezi]] |
||
27. satır: | 27. satır: | ||
* [[Asteriksi]] |
* [[Asteriksi]] |
||
* [[Distoni]] |
* [[Distoni]] |
||
==Kaynaklar== |
== Kaynaklar == |
||
{{Kaynakça|2}} |
{{Kaynakça|2}} |
||
*http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |
||
*http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment |
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment |
||
*http://www.infodoctor.org/rss/rssdina.php?id=1862 |
* http://www.infodoctor.org/rss/rssdina.php?id=1862 |
||
==Dış bağlantılar== |
== Dış bağlantılar == |
||
* [http://www.antipsychiatry.org/jenelle.htm ''Jenelle's story''] report on a patient at antipsychiatry.org. |
* [http://www.antipsychiatry.org/jenelle.htm ''Jenelle's story''] report on a patient at antipsychiatry.org. |
||
* [http://www.psyweb.com/Glossary/tardived.jsp Tardive Dyskinesia] at Psyweb.com at psyweb.com |
* [http://www.psyweb.com/Glossary/tardived.jsp Tardive Dyskinesia] at Psyweb.com at psyweb.com |
||
* [http://www.yoism.org/?q=node/120 Photographs and Video of TD (biased view of psychiatry)] at yoism.org |
* [http://www.yoism.org/?q=node/120 Photographs and Video of TD (biased view of psychiatry)] at yoism.org |
||
* [http://www.reflux.org/reflux/webdoc01.nsf/(vwWebPage)/EPS-TD.htm?OpenDocument Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS-TD and links to testing guidelines.] at reflux.org |
* [http://www.reflux.org/reflux/webdoc01.nsf/(vwWebPage)/EPS-TD.htm?OpenDocument Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS-TD and links to testing guidelines.] at reflux.org |
||
*http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |
||
*http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment |
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment |
||
*http://www.wemove.org/td/ |
* http://www.wemove.org/td/ |
||
*http://www.bcm.edu/neurology/patient_education/pdcmdc/td.html |
* http://www.bcm.edu/neurology/patient_education/pdcmdc/td.html |
||
*http://www.nslij.com/body.cfm?id=4458 |
* http://www.nslij.com/body.cfm?id=4458 |
||
{{tıp-taslak}} |
{{tıp-taslak}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategori:Psikiyatri]] |
[[Kategori:Psikiyatri]] |
||
[[Kategori:Nöroloji]] |
[[Kategori:Nöroloji]] |
||
[[Kategori:Semptomlar]] |
[[Kategori:Semptomlar]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ar:تارديف ديسكنيزيا]] |
[[ar:تارديف ديسكنيزيا]] |
||
[[de:Tardive Dyskinesie]] |
[[de:Tardive Dyskinesie]] |
||
[[en: |
[[en:Tardive dyskinesia]] |
||
[[es:Discinesia]] |
[[es:Discinesia]] |
||
[[fr:Dyskinésie tardive]] |
[[fr:Dyskinésie tardive]] |
Sayfanın 15.21, 24 Ağustos 2010 tarihindeki hâli
Şablon:Hastalık Tardiv diskinezi, tardif diskinezi veya geç diskinezi, antipsikotiklerin (nöroleptik) kullanımından en az 6 ay sonra ortaya çıkan değişik kas gruplarındaki diskinezilerdir (istemsiz kompleks hareketler). En sık ağız çevresindeki kaslarda görülmekle beraber; el ve ayak parmaklarında, el ve ayak kaslarında, boyun, gövde ve kalça kaslarında da görülebilir. Kullanım süresi uzadıkça görülme sıklığı artar. Streste artabilir ve uykuda kaybolabilir. Kadınlar, yaşlılar, çocuklar, beyin hasarı olanlar ve affektif bozukluğu olanlar yüksek risk grubundadır. Atipik antipsikotiklerin kullanımıyla oluşum riski daha azdır.
Tardiv diskinezi 50 yılı aşkın bir süredir bilinen bir durum olmasına karşın, etiyolojisi hakkındaki bilgiler halen çok kısıtlıdır. Dopamin adlı nörotransmitteri ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bazal ganglia dopamin reseptörlerindeki kronik blokaja bağlı dopaminerjik reseptör süpersentivitesinin (hipersentivitesi) neden olduğu, en çok nigrostriyatal yolaktaki D2 dopamin reseptörlerinin etkilendiği düşünülmektedir. Nöroleptikler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar, ki D2 reseptörlerine bağlanma afinitesi ne kadar çoksa bununla ilişkili olarak tardiv diskinezi riski o denli yüksektir[1]. Hayvan çalışmaları, D2 agonist ve antagonistleri hakkındaki çalışmalar, doz-yanıt ilişkisi, ilaç kesilme etkileri ve genetik polimorfizm araştırmaları D2 hipersentivitesi hipotezini desteklemektedir[1]. Benzer dozlarda aynı nöroleptiklerin verildiği kişilerde dahi tardiv diskinezi gelişme olasılığı farklıdır. Böyle kişisel farklılıkların belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya çıkmış olması olasıdır[1].
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment
- http://www.infodoctor.org/rss/rssdina.php?id=1862
Dış bağlantılar
- Jenelle's story report on a patient at antipsychiatry.org.
- Tardive Dyskinesia at Psyweb.com at psyweb.com
- Photographs and Video of TD (biased view of psychiatry) at yoism.org
- Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS-TD and links to testing guidelines. at reflux.org
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment
- http://www.wemove.org/td/
- http://www.bcm.edu/neurology/patient_education/pdcmdc/td.html
- http://www.nslij.com/body.cfm?id=4458
Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |