Noether teoremi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 09.40, 8 Mart 2010 tarihindeki hâli

Noether('in birinci) teoremi, bir fiziksel sistemde ayırd edilebilir her simetrinin oluşturacağı etkiye ilişkin bir korunum yasası olduğunu belirtir. Fiziksel bir sistemin etkisi, bir Lagrangian fonksiyonunun tümlevi olup buna göre sistemin tutumu en az eylem prensibine göre belirlenebilir. Yeni ufuklar açan bu teoremi Emmy Noether 1915'te kanıtlanmış olup 1918'de yayınlanmıştır.^[1]

Örnekler

Lagrangian zamandan bağımsızsa (zaman değişiminden etkilenmiyorsa) bu sistemde enerji korunuyor demektir.
Lagrangian uzayda yer değişiminden etkilenmiyorsa bu sistemde momentum korunuyor demektir.
Lagrangian uzay içinde dönüşten etkilenmiyorsa bu sistemde açısal momentum korunuyor demektir.
Lagrangian'da Gauge bakışım varsa bu bakışımdan doğan korunan bir "yük" olması gerekir. Örnegin elektriksel yük elektromanyetik gauge bakışım'dan doğan bir yüktür.

Notlar

^ Noether E (1918). "Invariante Variationsprobleme". Nachr. D. König. Gesellsch. D. Wiss. Zu Göttingen, Math-phys. Klasse. 1918: 235–257.

Parçacık fiziği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Noether E (1918). "Invariante Variationsprobleme". Nachr. D. König. Gesellsch. D. Wiss. Zu Göttingen, Math-phys. Klasse. 1918: 235–257.

[1]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-'''Noether('in birinci) teoremi''', bir fiziksel sistemde ayırd edilebilir her [[kesintisiz düzgün bakışım|simetri]]nin oluşturacağı [[etki (fizik)|etkiye]] ilişkin bir korunum yasası olduğunu belirtir. Fiziksel bir sistemin etkisi, bir [[Lagrangian]] fonksiyonunun [[tümlev]]i olup buna göre sistemin tutumu [[en az eylem prensibi]]ne göre belirlenebilir. Yeni ufuklar açan bu teoremi [[Emmy Noether]] 1915'te kanıtlanmış olup 1918'de yayınlanmıştır.<ref>{{cite journal | author = Noether E | date = 1918 | title = Invariante Variationsprobleme | journal = Nachr. D. König. Gesellsch. D. Wiss. Zu Göttingen, Math-phys. Klasse | volume = 1918 | pages = 235–257 | url = http://arxiv.org/abs/physics/0503066v1}}</ref>
+'''Noether('in birinci) teoremi''', bir fiziksel sistemde ayırd edilebilir her [[kesintisiz düzgün bakışım|simetrinin]] oluşturacağı [[etki (fizik)|etkiye]] ilişkin bir korunum yasası olduğunu belirtir. Fiziksel bir sistemin etkisi, bir [[Lagrangian]] fonksiyonunun [[tümlev]]i olup buna göre sistemin tutumu [[en az eylem prensibi]]ne göre belirlenebilir. Yeni ufuklar açan bu teoremi [[Emmy Noether]] 1915'te kanıtlanmış olup 1918'de yayınlanmıştır.<ref>{{cite journal | author = Noether E | date = 1918 | title = Invariante Variationsprobleme | journal = Nachr. D. König. Gesellsch. D. Wiss. Zu Göttingen, Math-phys. Klasse | volume = 1918 | pages = 235–257 | url = http://arxiv.org/abs/physics/0503066v1}}</ref>
 == Örnekler ==
 * Lagrangian zamandan bağımsızsa (zaman değişiminden etkilenmiyorsa) bu sistemde enerji korunuyor demektir.
-* Lagrangian uzayda yer değişiminden etkilenmiyorsa bu sistemde [[Momentum|momentum]] korunuyor demektir.
+* Lagrangian uzayda yer değişiminden etkilenmiyorsa bu sistemde [[momentum]] korunuyor demektir.
 * Lagrangian uzay içinde dönüşten etkilenmiyorsa bu sistemde [[açısal momentum]] korunuyor demektir.
 * Lagrangian'da [[Gauge bakışım]] varsa bu bakışımdan doğan korunan bir "yük" olması gerekir. Örnegin [[elektriksel yük]] [[elektromanyetik gauge bakışım]]'dan doğan bir yüktür.
@@ 13. satır: / 13. satır: @@
 <!-- Kategoriler -->
+<!-- Interwikis -->
 [[Kategori:Değişkenler hesâbı]]
 [[Kategori:Elektrozayıf teori]]
@@ 24. satır: / 26. satır: @@
 [[Kategori:Teorik fizik]]
-<!-- Interwikis -->
 [[ar:مبرهنة نويثر]]
 [[ca:Teorema de Noether]]
@@ 32. satır: / 33. satır: @@
 [[es:Teorema de Noether]]
 [[fr:Théorème de Noether (physique)]]
-[[it:Teorema di Noether]]
 [[he:משפט נתר (פיזיקה)]]
 [[hu:Noether-tétel]]
-[[nl:Theorema van Noether]]
+[[it:Teorema di Noether]]
 [[ja:ネーターの定理]]
+[[nl:Stelling van Noether]]
 [[pl:Twierdzenie Noether]]
 [[pt:Teorema de Noether]]