Peyzaj: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 00.57, 4 Haziran 2021 tarihindeki hâli

Peyzaj, insanlar tarafından algılandığı şekliyle, karakteri tabii veya insanî unsurların eyleminin ve etkileşiminin sonucu olan bir alan anlamına gelir.^[1] Bu, Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre tanımıdır.

Peyzaj önemlidir ama manzara gibi değil, çünkü tarih ile günümüz, kültür ile tabiat arasında bağlantı kurar.^[2]^[3]Çeşitli değerlere sahiptir ama bu değerlerin hepsi somut değildir (yer duygusu gibi) ve insanların ana maddesidir – peyzajı oluşturan ve değer verenler onlardır.

Peyzaj, belirli bir yerden bakıldığında görüş açısına giren tüm topografik, tabii ve kültürel verileri v bir alanın tüm görünür özelliklerini içerir.^[4]

Peyzaj, hayatlarımız için ortam sağlar. Peyzajlar ihtiyaçlarımızın yanı sıra tabiat ihtiyaçlarımızı sağlar. Örnek vermek gerekirse yaban hayatı, vahşi hayat vs. faaliyetlerimizin fonksiyonunu ve görünümünü şekillendirebilir ve etkileyebilir. Bu aktiviteler şunlardır:

Rekreasyon ve sağlık
Yaban hayatı ve biyolojik çeşitlilik (biyoçeşitlilik)
Eğitim ve deneyim
Tarım, ormancılık ve gıda
Doğal kaynaklar
Ulaşım ve altyapı
Yerleşim
Yerel açıklık
Tarih

Peyzajlar dinamiktir. Peyzaj karakteri son yıllarda oluşan süreçlerle değişmektedir. Peyzajın değişimine etki yapan farklı kuvvetler vardır. Bunlar:

Tarım ve orman
Doğal kaynaklar
Turizm
Çevre yönetimi
İklim değişikliği
Yerleşim, gelişim ve kalkınma
Rekreasyon
Enerji

Çevre düzenlemesi, peyzaj mimarlığının ilgi alanı içindedir. Dolayısıyla peyzaj kavramı peyzaj mimarlığı çalışmalarının temelini oluşturur.

Kaynakça

^ Simensen, Trond; Halvorsen, Rune; Erikstad, Lars (2018-06-01). "Methods for landscape characterisation and mapping: A systematic review". Land Use Policy (İngilizce). 75: 557–569. doi:10.1016/j.landusepol.2018.04.022. ISSN 0264-8377. Geçersiz |doi-access=free (yardım)
^ Wu, J. 2006. Cross-disciplinarity, landscape ecology, and sustainability science. Landscape Ecology 21:1-4.
^ Wu, J. and R. Hobbs (Eds). 2007. Key Topics in Landscape Ecology. Cambridge University Press, Cambridge.
^ Wu, J. 2008. Landscape ecology. In: S. E. Jorgensen (ed), Encyclopedia of Ecology. Elsevier, Oxford.

Ayrıca bakınız

Coğrafî terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Simensen, Trond; Halvorsen, Rune; Erikstad, Lars (2018-06-01). "Methods for landscape characterisation and mapping: A systematic review". Land Use Policy (İngilizce). 75: 557–569. doi:10.1016/j.landusepol.2018.04.022. ISSN 0264-8377. Geçersiz |doi-access=free (yardım)

[2] Wu, J. 2006. Cross-disciplinarity, landscape ecology, and sustainability science. Landscape Ecology 21:1-4.

[wu-2007-3] Wu, J. and R. Hobbs (Eds). 2007. Key Topics in Landscape Ecology. Cambridge University Press, Cambridge.

[4] Wu, J. 2008. Landscape ecology. In: S. E. Jorgensen (ed), Encyclopedia of Ecology. Elsevier, Oxford.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{İlknot|Bu sayfa topoğrafya ile ilgili peyzaj kavramını anlatmaktadır. Başlığın diğer anlamları için [[Peyzaj (anlam ayrımı)]] sayfasına bakınız.}}
-{{Kaynaksız|tarih=Kasım 2015}}
 [[Dosya:Cuesta_del_obispo_01.jpg|küçükresim|240px|Peyzaj]]
-'''Peyzaj''', insanlar tarafından algılandığı şekliyle, karakteri tabii veya insanî unsurların eyleminin ve etkileşiminin sonucu olan bir alan anlamına gelir. Bu, Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre tanımıdır.
+'''Peyzaj''', insanlar tarafından algılandığı şekliyle, karakteri tabii veya insanî unsurların eyleminin ve etkileşiminin sonucu olan bir alan anlamına gelir.<ref>{{Cite journal|date=2018-06-01|title=Methods for landscape characterisation and mapping: A systematic review|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264837717314072|journal=Land Use Policy|language=en|volume=75|pages=557–569|doi=10.1016/j.landusepol.2018.04.022|issn=0264-8377|doi-access=free|last1=Simensen|first1=Trond|last2=Halvorsen|first2=Rune|last3=Erikstad|first3=Lars}}</ref> Bu, Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre tanımıdır.
-Peyzaj önemlidir ama manzara gibi değil, çünkü tarih ile günümüz, kültür ile tabiat arasında bağlantı kurar. Çeşitli değerlere sahiptir ama bu değerlerin hepsi somut değildir (yer duygusu gibi) ve insanların ana maddesidir –  peyzajı oluşturan ve değer verenler onlardır.
+Peyzaj önemlidir ama manzara gibi değil, çünkü tarih ile günümüz, kültür ile tabiat arasında bağlantı kurar.<ref>Wu, J. 2006. Cross-disciplinarity, landscape ecology, and sustainability science. Landscape Ecology 21:1-4.</ref><ref name="wu-2007">Wu, J. and R. Hobbs (Eds). 2007. Key Topics in Landscape Ecology. Cambridge University Press, Cambridge.</ref>Çeşitli değerlere sahiptir ama bu değerlerin hepsi somut değildir (yer duygusu gibi) ve insanların ana maddesidir –  peyzajı oluşturan ve değer verenler onlardır.
-Peyzaj, belirli bir yerden bakıldığında görüş açısına giren tüm [[topografi]]k, tabii ve kültürel verileri v bir alanın tüm görünür özelliklerini içerir.
+Peyzaj, belirli bir yerden bakıldığında görüş açısına giren tüm [[topografi]]k, tabii ve kültürel verileri v bir alanın tüm görünür özelliklerini içerir.<ref>Wu, J. 2008. Landscape ecology. In: S. E. Jorgensen (ed), Encyclopedia of Ecology. Elsevier, Oxford.</ref>
 Peyzaj, hayatlarımız için ortam sağlar. Peyzajlar ihtiyaçlarımızın yanı sıra tabiat ihtiyaçlarımızı sağlar. Örnek vermek gerekirse yaban hayatı, vahşi hayat vs. faaliyetlerimizin fonksiyonunu ve görünümünü şekillendirebilir ve etkileyebilir. Bu aktiviteler şunlardır: