Uçak: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
IVBaudouin (mesaj | katkılar)
k 176.42.76.13 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Curious tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. (TW)
Kibele (mesaj | katkılar)
k Kibele, Uçaklarda Elektrik Sistemleri sayfasını Uçaklarda elektrik sistemleri sayfasına taşıdı
1. satır: 1. satır:
{{düzenle|Temmuz 2008}}
[[Dosya:A350 First Flight - Low pass 03.jpg|thumb|200px|right|[[Airbus A350]] [[yolcu uçağı]]]]
[[Dosya:Yf-23 1.jpg|thumb|200px|right| Bir askeri uçak ([[Yf 23|YF-23 Kara Dul]]).]]
[[Dosya:Radial engine.gif|Radial engine.gif|thumb|200px|right|Pervaneli uçaklarda yaygın olarak kullanılan [[yıldız tipi motor]].]]
[[Dosya:Axial compressor.gif|thumb|200px|right|[[Türbin]] [[reaktör]]ünün [[kompresör]]ü.]]


Uçaklarda elektrik sistemleri aşağıdaki birimlerden oluşur:
'''Uçak''' veya '''tayyare'''; hava akımının başta kanatlar olmak üzere [[kanat profili|kanat profilli parçalar]]ın alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, ilerleyebilen motorlu bir [[hava taşıtı]]dır.<ref name="tdk">{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=u%E7ak&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi = [[12 Ağustos]] [[2009]] | yayımcı = TDK | arşivengelli = evet}}</ref><ref>[http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=*/doc/%7Bt90600%7D? Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi]</ref> [[Pervane]]li ya da [[jet]] motorlu, [[sabit kanatlı uçak|sabit kanatlı]] ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.


== 1. Elektrik Güç Kaynakları ==
Uçağın ana parçaları havada tutunabilmeyi sağlayan [[kanat]]lar, kanatları dengede tutmaya yarayan [[kuyruk]],<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/11014/airplane "airplane."] Britannica.com.</ref> uçağın durum ve pozisyonunu değiştiren [[kumanda yüzeyleri]] ve gerekli [[İtme (akışkanlar mekaniği)|itmeyi]] sağlayan motor, pervane gibi elemanlardır. Yolcuları ve yükü barındıran gövde ile uçuş ekibi ve uçuş kumandalarını barındıran [[kokpit]] uçağın ana bölümlerindendir.


a) '''Aküler:''' Motorun veya yardımcı güç kaynağının(APU) ilk çalışması için gerekli elektriği sağlar. Acil durumlarda da yedek enerji kaynağı olarak bulunuur.
== Etimoloji ==
Uçak kelimesi Türkçe uç- fiiline -(a)k fiilden isim yapma eki getirilerek türetilmiştir. Türk lehçelerinde Rusça samolet kelimesinin yanı sıra [[Arapça]] kökenli '''təyyarə''' (Azerbaycan); '''uşaq, uşqış''' (Kazak); '''uçak''' (Kırgız); '''uchqich''' (Özbek); '''oçqıç''' (Tatar); '''uçar''' (Türkmen); '''ayropilan''' (Uygur) kelimeleri uçak anlamında kullanılmaktadır.<ref>Tuncer Gülensoy, Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü</ref><ref>Kültür Bakanlığı, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü</ref><ref>Kurtuluş Öztopçu, Dictionary of the Turkic Languages</ref>


b) '''Jeneratörler:''' Motordan veya APU'dan aldıkları dönme hareketini doğru akım elektriğe çevirirler ve uçağın sistemlerini besler.
== Ayrıca bakınız ==
* [[Geleneksel uçak]]
* [[Uçak Mühendisliği]]
* [[Havacılık Mühendisliği]]


c) '''Alternatörler:''' Uçağın motor ve varsa APU'dan aldıkları dönme hareketini alternatif akım elektriğe çevirirler. Alternatörler motorların değişik devrelerinde sabit, güvenilir enerji sağlar. Günümüzün nodern uçaklarında alternatörler ana üreticilerdir.
== Kaynaklar ==
{{commons|Aircraft}}
{{Kaynakça}}


== 2. Elektrik Akım Çeviricileri, Regülatörler ==
{{Portal|Havacılık}}
{{Havacılık}}


Alternatif akımı doğru akıma çevirirler, voltaj değişmelerini önlerler.
[[Kategori:Uçaklar|*]]

[[Kategori:Fransız icatları]]
== 3. Elektrik Dağıtım Sistemleri ==

a) '''Dağıtım Baraları(BUS Bar):''' Elektriği cihazlara ulaştıran merkezi dağıtım hattıdır.

b) '''Kablolar(Cables), Kablo Grupları(Electical Hardness)'''

== 4.Sigortalar ==

Cihazları Aşırı akımdan korur. Daha önce basma çekme düğme şeklinde olan sigortalar, gelişmiş cam kokpitli( Glass Cockpit) modern uçaklarda pilotun önündeki ekranlarda görülebilmekte, arıza mesajı verilmekte, pilot tarafından yerinden kalklamdan ekrana bağlı tuşlarla elektronik olarak reset edilebilmektedir. Klasik sigortalar büyük çaplı uçaklarda pilot kabininin içinde veya yakınında, küçük uçaklarda harici kapakların içinde bulunur.

Sayfanın 21.34, 1 Haziran 2017 tarihindeki hâli

Uçaklarda elektrik sistemleri aşağıdaki birimlerden oluşur:

1. Elektrik Güç Kaynakları

a) Aküler: Motorun veya yardımcı güç kaynağının(APU) ilk çalışması için gerekli elektriği sağlar. Acil durumlarda da yedek enerji kaynağı olarak bulunuur.

b) Jeneratörler: Motordan veya APU'dan aldıkları dönme hareketini doğru akım elektriğe çevirirler ve uçağın sistemlerini besler.

c) Alternatörler: Uçağın motor ve varsa APU'dan aldıkları dönme hareketini alternatif akım elektriğe çevirirler. Alternatörler motorların değişik devrelerinde sabit, güvenilir enerji sağlar. Günümüzün nodern uçaklarında alternatörler ana üreticilerdir.

2. Elektrik Akım Çeviricileri, Regülatörler

Alternatif akımı doğru akıma çevirirler, voltaj değişmelerini önlerler.

3. Elektrik Dağıtım Sistemleri

a) Dağıtım Baraları(BUS Bar): Elektriği cihazlara ulaştıran merkezi dağıtım hattıdır.

b) Kablolar(Cables), Kablo Grupları(Electical Hardness)

4.Sigortalar

Cihazları Aşırı akımdan korur. Daha önce basma çekme düğme şeklinde olan sigortalar, gelişmiş cam kokpitli( Glass Cockpit) modern uçaklarda pilotun önündeki ekranlarda görülebilmekte, arıza mesajı verilmekte, pilot tarafından yerinden kalklamdan ekrana bağlı tuşlarla elektronik olarak reset edilebilmektedir. Klasik sigortalar büyük çaplı uçaklarda pilot kabininin içinde veya yakınında, küçük uçaklarda harici kapakların içinde bulunur.