Mervânîler: Revizyonlar arasındaki fark

مروانيون
Marwānīyūn
Mervânîler
مروانيون ; Marwānīyūn; Mervânîler
990-1085
Başkent	Meyyafarkin
Yaygın dil(ler)	Kürtçe [kaynak belirtilmeli]; Arapça[kaynak belirtilmeli]
Hükûmet	Monarşi
Nasıruddevle
• 984-990
• 984-990	Baz (Badh, Ebu Abdullah el-Hüseyin bin Dustak el-Harbukti)
• 990-997	Ebu Ali el-Hüseyin Mevran
• 1010-1061	Ebu Nasır Ehmed
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	990
• Dağılışı	1085
Öncüller
	Büveyhiler

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 17.12, 7 Mart 2016 tarihindeki hâli

Şablon:Kürt tarihi Mervânîler (Arapça: مروانيون Marwānīyūn),(Kürtçe: میرنشینی مەروانی Merwanî) on ve on birinci yüzyılda Diyarbakır'da hüküm sürmüş Kürt^[1] hanedanıdır. Emevi halifelerinin Abdülmelik bin Mervan ile başlayan bir kolu olan Mervaniler'in (İng: Merwanids) Güneydoğu Anadolu'daki emirliklerinden biridir. Abbasilerden Ebu Müslim'in akınları sonrasında yöreden çekilmeye başlayan Mervaniler çeşitli zamanlarda Arabistan'a geri dönmüşlerdir. Bu sülale bugün hala Suudi Arabistan'da ve Ürdün'de varlığını sürdürmektedir.

Mervanilerin kurucusu Ebu Abdullah el-Hüseyn bin Düstek el-Baz, onuncu asrın ortasından itibaren Doğu Anadolu'da fetihlere girişti^{[kaynak belirtilmeli]}. İlk önce güneyden gelerek Erciş'i ve çevresindeki müstahkem (sağlam) mevkileri aldı. Baz, nüfüzunu kuvvetlendirerek, Büveyhilerin hakimiyetindeki Diyarbakır ve Silvan ve Nusaybin'i ele geçirdi. Büveyhi nüfuzunun azalmasından istifade ederek, 984 senesinde Şii-Büveyhoğulları'nın sultanı Samsamüddevle Merzubani'yi mağlub edip Musul'u ele geçirdi^{[kaynak belirtilmeli]}. Bağdad'ı almak istediyse de başaramadı ve Musul'u boşaltmak zorunda kaldı. 991 senesinde tekrar Musul'u ele geçirmek için harekete geçen Baz, şehrin hakimi olan Hamdaniler karşısında mağlub oldu ve bu savaşda öldü. Bunun üzerine kız kardeşinin oğlu Hasen bin Mervan, Baz'ın dul eşiyle evlenerek tahta geçti. Hamdaniler ile mücadeleye devam ederek onları iki defa mağlup etti. Hasen bin Mervan, 997 senesinde Diyarbakır'da öldürülünce, yerine kardeşi Mumehhüdüddevle Said bin Mervan geçti. Said ile Ebu Nasr bin Mervan arasında mücadele başladı. Ebu Nasr, 1011 senesinde Saidi zehirleterek ortadan kaldırdı ve Mervani tahtına geçti^{[kaynak belirtilmeli]}.

1011'de hükümdar olan Ebu Nasr, elli seneden fazla hüküm sürdü^{[kaynak belirtilmeli]}. Mervanilerin bölgedeki hakimiyetini kuvvetlendirip refahını yükseltti. Abbasi Halifeliğin yüksek hakimiyetini tanıdı. Devrin kuvvetli komşu devletlerinden Bizanslılar ve Fatımiler'e karşı istiklalini korumak için maharetle iyi münasebete bulundu. Mervanilerin hakim olduğu bölgede Şafii mezhebi yayıldı.

Nasır, 1071 senesinde Selçuklu Sultanı Alp Arslan'a tabi oldu^{[kaynak belirtilmeli]}. Nasır'ın ölümünden sonra yerine oğlu Mensur geçti. Selçuklu veziri Fahrüddevle bin Cehir Mervani topraklarını ele geçirmek için Sultan Melikşah'dan izin aldı. 1085 senesinde Selçuklu ordusu şiddetli bir çarpışmadan sonra bölgeyi ele geçirdi. Son Mervani hükümdarı Mensur, 1096 senesinde ölünceye kadar Ceziret-i İbni Ömer'de yaşadı.

Mervani Sultanları	Tahta Geçişi
Ebu Abdullah el-Baz	?
Hasen bin Mervan	990
Mumehhidüddevle Said	997
Ebu Nasr bin Mervan	1011
Said (Amid´de)	1061-1063
Nizamüddevle Nasir (Meyyafarikin'de)	1061
Mensur	1079
Selçuklu Fethi	1085

Not

^ C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), 89;
Ozoglu, Hakan. "Kurdish notables and the Ottoman state." Albany: State University of New York Press, 2004 "another Kurdish family, the Marwanids";
Michael M. Gunter, Historical Dictionary of the Kurds The Marwanids were a Kurdish dynasty that held sway from Diyarbakir...";
Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Kurdish;
Marwanids, Carole Hillenbrand, The Encyclopaedia of Islam, Vol. VI, ed. C.E. Bosworth, E. van Donzel, B.Lewis and C. Pellat, (Brill, 1991), 626.;
Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates The Kurdish dynasties which emerged in the second half of tenth century...Marwanids of southeastern Anatolia

Kürt tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), 89;
Ozoglu, Hakan. "Kurdish notables and the Ottoman state." Albany: State University of New York Press, 2004 "another Kurdish family, the Marwanids";
Michael M. Gunter, Historical Dictionary of the Kurds The Marwanids were a Kurdish dynasty that held sway from Diyarbakir...";
Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Kurdish;
Marwanids, Carole Hillenbrand, The Encyclopaedia of Islam, Vol. VI, ed. C.E. Bosworth, E. van Donzel, B.Lewis and C. Pellat, (Brill, 1991), 626.;
Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates The Kurdish dynasties which emerged in the second half of tenth century...Marwanids of southeastern Anatolia

[1]

@@ 102. satır: / 102. satır: @@
 |dipnotlar                 =
 }}
+{{Kürt tarihi}}
-'''Mervânîler''' ([[Arapça]]: '''مروانيون''' Marwānīyūn), on ve [[on birinci yüzyıl|on birinci yüzyılda]] [[Diyarbakır]]'da hüküm sürmüş [[Kürt]] <ref>[http://www.uni-jena.de/unijenamedia/Downloads/faculties/phil/iskvo/Heidemann_Texte/Heidemann_Aram_1997_8_Sharwin.pdf Stefan Heidemann: A New Ruler of the Marwanid Emirate in 401/1010 and Further Considerations on the Legitimizing Power of Regicide. In: Aram 9-10 (1997-8), pp. 599-615.]</ref><ref>The Cambridge History of Iran, 5. cilt, s. 199.</ref><ref>The History of al-Tabari Vol. 21: The Victory of the Marwanids A.D. 685-693/A.H. 66-73 (SUNY series in Near Eastern Studies) Paperback – March 16, 1990, s. 89.</ref><ref>Disadur dari buku: “Kritik terhadap Gus Dur dan  Sa’id Aqil & Menyiasati Bahaya Syi'ah di Kalangan Nahdlatul Ulama di Penghujung Abad ini, karya KH. Abdul Hamid Baidlowi, Pengasuh Pondok Pesantren Al-Wahdah Sumber Girang Lasem Rembang Jawa Tengah, Penerbit Pondok Pesantren Al-Wahdah, Rajab 1431/Juni  2010, s.13-26.</ref><ref>[http://www.al-islam.org/history-of-the-caliphs-rasul-jafariyan/marwanids-government Al-Islam.org]</ref><ref>[http://global.britannica.com/topic/Marwanid Encyclopædia Britannica]</ref><ref>[http://muslimscholars.info/timeline2.php?arabic=0&head=Jami%27%20al-Tirmidhi%20Book:%2047,%20Hadith:%203286%20%20%20%20%20%20%20:%20%3Cfont%20color=brown%3Eal-Hasan%20bin%20Muhammad%20al-Za%27farani%3C/font%3E%E2%80%94%E2%80%94%C2%BB%3Cfont%20color=blue%3EIbn%20Jurayj%3C/font%3E%E2%80%94%E2%80%94%C2%BB%3Cfont%20color=blue%3E%27Abdullah%20bin%20%27Ubaidullah%20b.%20Abi%20Mulayka%3C/font%3E%E2%80%94%E2%80%94%C2%BB%3Cfont%20color=blue%3EHumaid%20bin%20%27Abdur%20Rahman%3C/font%3E%E2%80%94%E2%80%94%C2%BB%3Cfont%20color=darkgreen%3EMarwan%20bin%20al-Hakam%20bin%20Abi%20al-%27As%3C/font%3E&size=160&cyear=120&id=30245&intWidth=50&type=7&cal=AH&cond=id%20in%20%2830245,11070,11090,10561,858,%29 Muslim Scholars Database]</ref><ref>The Marwanid Dynasty at Mayyafariqin in the 10th and 11th Centuries A.D, s. 87.</ref><ref>[https://books.google.de/books?id=tPsUAAAAIAAJ&lpg=PA623&dq=The%20Encyclopedia%20of%20Islam%2C%20Volume%206%2C%20marwan&hl=tr&pg=PA624#v=onepage&q=The%20Encyclopedia%20of%20Islam,%20Volume%206,%20marwan&f=false The Encyclopedia of Islam, Volume 6, Fascicules 102-112.]
+'''Mervânîler''' ([[Arapça]]: '''مروانيون''' Marwānīyūn),([[Kürtçe]]: '''میرنشینی مەروانی''' Merwanî) on ve [[on birinci yüzyıl|on birinci yüzyılda]] [[Diyarbakır]]'da hüküm sürmüş [[Kürt]]<ref>C.E. Bosworth, ''The New Islamic Dynasties'', (Columbia University Press, 1996), 89;<br>Ozoglu, Hakan. "Kurdish notables and the Ottoman state." Albany: State University of New York Press, 2004 [https://books.google.iq/books?id=vEAu4L1oz_4C&pg=PA46&dq=%22another+Kurdish+family,+the+Marwanids%22&hl=en&sa=X&ei=aRv3VLKrNOfEygOI3IFw&ved=0CCUQ6AEwAA#v=onepage&q=%22another%20Kurdish%20family%2C%20the%20Marwanids%22&f=false "another Kurdish family, the Marwanids"];<br>Michael M. Gunter, Historical Dictionary of the Kurds [https://books.google.iq/books?id=zDRGO6EgapMC&pg=PA207&dq=%22The+Marwanids+were+a+Kurdish+dynasty+that+held+sway+from+Diyarbakir%22&hl=en&sa=X&ei=7xz3VIj8DYGhyAOFloKwBA&ved=0CB0Q6AEwAA#v=onepage&q=%22The%20Marwanids%20were%20a%20Kurdish%20dynasty%20that%20held%20sway%20from%20Diyarbakir%22&f=false The Marwanids were a Kurdish dynasty that held sway from Diyarbakir..."];<br>Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres [https://books.google.iq/books?id=4sFzGGqA6uoC&pg=PA15&dq=%22like+the+Hasanuyids+of+the+central+Zagros+mountains+or+the+Marwanids%22&hl=en&sa=X&ei=FR73VN-XF4TNygOkm4LIDQ&ved=0CB4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22like%20the%20Hasanuyids%20of%20the%20central%20Zagros%20mountains%20or%20the%20Marwanids%22&f=false like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Kurdish];<br>''Marwanids'', Carole Hillenbrand, '''The Encyclopaedia of Islam''', Vol. VI, ed. C.E. Bosworth, E. van Donzel, B.Lewis and C. Pellat, (Brill, 1991), 626.;<br>Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates [https://books.google.de/books?id=Kak0CwAAQBAJ&pg=PA215&dq=%22The+Kurdish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half%22&hl=de&sa=X&ved=0ahUKEwi67dqR8dHKAhVhpnIKHaJnDXYQ6AEIHzAA#v=onepage&q=%22The%20Kurdish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half%22&f=false The Kurdish dynasties which emerged in the second half of tenth century...Marwanids of southeastern Anatolia]</ref>  [[hanedan]]ıdır. Emevi halifelerinin Abdülmelik bin Mervan ile başlayan bir kolu olan Mervaniler'in (İng: Merwanids) Güneydoğu Anadolu'daki emirliklerinden biridir. Abbasilerden Ebu Müslim'in akınları sonrasında yöreden çekilmeye başlayan Mervaniler çeşitli zamanlarda Arabistan'a geri dönmüşlerdir. Bu sülale bugün hala [[Suudi Arabistan]]'da ve [[Ürdün]]'de varlığını sürdürmektedir.
-</ref><ref>http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:dQK5vAN5i9wJ:www.haberdiyarbakir.com/mervani-kurt-devleti-54414h/+&cd=2&hl=tr&ct=clnk&gl=tr</ref><ref> http://www.semskiasireti.com/?Syf=15&cat_id=289&baslik_name=TUVSVkFOxLAgQcWexLBSRVTEsCAoREVWTEVUxLAp </ref> veya [[Arap]]<ref>''[http://www.iranicaonline.org/articles/buyids Buyids]'', Tilman Nagel, '''Encyclopaedia Iranica''', (December 15, 1990);"''The area of the upper Euphrates, Dīārbakr, was held by the Arab Marwanids, who, as the vassals of the Buyids, were involved in permanent warfare with Byzantium.''"</ref> [[hanedan]]ıdır. Emevi halifelerinin Abdülmelik bin Mervan ile başlayan bir kolu olan Mervaniler'in (İng: Merwanids) Güneydoğu Anadolu'daki emirliklerinden biridir. Abbasilerden Ebu Müslim'in akınları sonrasında yöreden çekilmeye başlayan Mervaniler çeşitli zamanlarda Arabistan'a geri dönmüşlerdir. Bu sülale bugün hala [[Suudi Arabistan]]'da ve [[Ürdün]]'de varlığını sürdürmektedir.
 Mervanilerin kurucusu Ebu [[Abdullah el-Hüseyn bin Düstek el-Baz]], onuncu asrın ortasından itibaren Doğu Anadolu'da fetihlere girişti{{fact}}. İlk önce güneyden gelerek [[Erciş]]'i ve çevresindeki müstahkem (sağlam) mevkileri aldı. Baz, nüfüzunu kuvvetlendirerek, Büveyhilerin hakimiyetindeki [[Diyarbakır]] ve [[Silvan]] ve [[Nusaybin]]'i ele geçirdi. [[Büveyhi]] nüfuzunun azalmasından istifade ederek, [[984]] senesinde [[Şii]]-[[Büveyhoğulları]]'nın sultanı [[Samsamüddevle Merzubani]]'yi mağlub edip Musul'u ele geçirdi{{fact}}. [[Bağdad]]'ı almak istediyse de başaramadı ve [[Musul]]'u boşaltmak zorunda kaldı. 991 senesinde tekrar Musul'u ele geçirmek için harekete geçen Baz, şehrin hakimi olan [[Hamdaniler]] karşısında mağlub oldu ve bu savaşda öldü. Bunun üzerine kız kardeşinin oğlu [[Hasen bin Mervan]], Baz'ın dul eşiyle evlenerek tahta geçti. [[Hamdaniler]] ile mücadeleye devam ederek onları iki defa mağlup etti. Hasen bin Mervan, [[997]] senesinde Diyarbakır'da öldürülünce, yerine kardeşi [[Mumehhüdüddevle]] Said bin Mervan geçti. Said ile [[Ebu Nasr bin Mervan]] arasında mücadele başladı. Ebu Nasr, 1011 senesinde Saidi zehirleterek ortadan kaldırdı ve Mervani tahtına geçti{{fact}}.