Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Erasmus.new (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
|||
| 54. satır: | 54. satır: | ||
[[Kategori:Bertolt Brecht oyunları]] |
[[Kategori:Bertolt Brecht oyunları]] |
||
[[Kategori:Al Capone ile ilgili eserler]] |
[[Kategori:Al Capone ile ilgili eserler]] |
||
[[Kategori:Kurguda Adolf Hitler]] |
|||
Sayfanın 13.13, 18 Ekim 2015 tarihindeki hâli
| Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı | |
|---|---|
Der aufhaltsame Aufstieg des Arturo Ui | |
.jpg) Oyunun almanca basılmış bir afişi | |
| Yazar | Bertolt Brecht |
| Karakterler |
|
| İlk gösterim | 10 Kasım 1958 |
| İlk gösterildiği yer | Stuttgart |
| Ülke | Almanya, Finlandiya |
| Orijinal dil | Almanca |
| Konu | İktidarların çıkarları için yasadışı yollara başvurmaları |
| Tür | Epik tiyatro |
Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı (Şablon:Lang-de), Bertolt Brecht tarafından yazılan seyirlik bir oyundur.
Brecht'in 1941 yılında Finlandiya'da kaleme aldığı ve ilk kez 1958 yılında sahnelenen eser, epik tiyatronun önemli örneklerinden biridir.
Konusu
Oyunda I. Dünya Savaşı'nın ardından, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sürecinde büyük şirketlerin çıkar savaşında oyuna gelerek suçlu durumuna düşen ve yargılanan bir Belediye Başkanı'nın, aklanmak için çete lideri Arturo Ui ile işbirliği yapması sonucunda Arturo Ui'nin hızla gelişen büyümesi, bu kez onun bir sömürü çarkı oluşturması ve karanlık işlerin karanlık ilişkilerle bir ülke kaderini nasıl değiştirebildiği anlatılır.
Brecht'in savaş döneminde yazdığı anti-faşist oyunda Hitler'in iktidara yürüyüş öyküsü ile ünlü Chicago'lu gangster Al Capone'un öyküsü örtüştürülmüştür. Anlatılan gangster öyküsündeki olaylar, sahne aralarında yansıtılan yazılar ile tarihsel bir perspektife bağlanmıştır. Oyunda gösterilen olaylar 1932-1933 yılları arasındaki Almanya tarihiyle büyük benzerlikler taşır. Metinde Nazi Partisi ve Hitler, Chicagolu ganster Arturo Ui ve adamlarını; karnıbahar tröstü ve tröstün patronları, Hitler'le ilişki kuran büyük Alman patronlarını, Belediye Başkanı Dogsborough ise Almanya Cumhurbaşkanı Hindenburg'u temsil etmektedir. Brecht bu oyunda, küçük burjuva romantizminin büyük katillere duyduğu büyük saygıyı kırmaya çalıştığını söyler: "Büyük politik suçlular tamamen teşhir edilmeli ve gülünçlüklerinin esası gösterilmelidir. Aslında bunlar büyük politik suçlular değil, büyük suçlu politikacılardır. Bu da tamamen başka bir şeydir."
Türkiye'deki sahnelemeler
Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı,1966 Ankara Sanat Tiyatrosunda Genco Erkal'ın başrolde olduğu Erkan Yücel'in önemli rolü, Atila Sarp'ın Amerikalı Kovboyu oynadığı bir oyun olarak sahneye konmuştır. Büyük ilgi gören oyun Süleyman Demire'in Yükselişine, CKMP'deki Alparslan Türkeş gelişmesine gönderme yapmak amacıylşla sahnelenmiştir. Daha sonra 1999 - 2000 sezonunda İstanbul Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir.
2002 yılında İTÜ Sahnesi tarafından Arturo Ui'nin Yükselişi adıyla sahnelenmiştir. Bu sahnelemede oyun kurgusunda yapılan en büyük değişiklik, Brecht'in sahne sonlarında yansıttığı Hitler ve Nazilere ilişkin bilgiler içeren projeksiyonların yerine emekli bir devlet başkanıyla yapılan bir söyleşinin gösterildiği video-projeksiyon kullanılması olmuştur.
Ayrıca, oyun, 2013-2014 sezonunda Tiyatro Adam tarafından sahnelenmeye başlanmıştır.[1]
Kaynakça
- ^ http://www.tiyatroadam.com/?p=263 Arturo Ui'nin Önlenebilir Yükselişi, Tiyatro Adam resmi internet sitesi.