Redoks: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 17.53, 2 Haziran 2014 tarihindeki hâli

Redoks (oksidoredüksiyon) ingilizce reduction (indirgenme) ve oxidation (yükseltgenme) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup elektron alış-verişinin olduğu kimyasal tepkimeleri belirtmek için kullanılır.

Redoks tepkimeleri

İki çeşit redoks tepkimesi vardır:

Yükseltgenme bir atom, iyon ya da molekülün elektron ve nötron kaybına uğradığı tepkimelerdir.

Fe²⁺ → Fe³⁺ + e^-

İndirgenme bir atom, iyon ya da molekülün elektron aldığı tepkimelerdir.

H₂O₂ + 2 e^- → 2 OH^-

{\frac {\begin{array}{rcl}H_{2}&\longrightarrow &2H^{+}+2e^{-}\\F_{2}+2e^{-}&\longrightarrow &2F^{-}\end{array}}{\begin{array}{rcl}H_{2}+F_{2}&\longrightarrow &2H^{+}+2F^{-}\end{array}}}

Yukarıdaki redoks tepkimesinde H (hidrojen) yükseltgenmekte, F (flor) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede H indirgen, F ise yükseltgen özelliktedirler.

Redoks titrasyonları

Redoks tepkimelerini esas alan volumetrik analiz yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:

Oksidimetri (Yükseltgeme)

s

Manganometri
1. Bromometri
2. Serimetri
3. İyodometri
4. Krmodasdasfasfetri
5. İyodat ile yükseltgeme
Redüktimetri (İndirgeme)
1. Titanometri
2. İyodometri
3. Hipovanadat ile indirgeme
4. Krom II ile indirgeme

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+'''Redoks''' (oksidoredüksiyon) ingilizce ''reduction'' ([[indirgenme]]) ve ''oxidation'' ([[yükseltgenme]]) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup [[elektron]] alış-verişinin olduğu [[kimyasal tepkime]]leri belirtmek için kullanılır.
-{{düzenle|Temmuz 2009}}
-'''Oksidasyon''' ya da '''yükseltgenme''', [[elektron]]ların bir [[atom]] ya da [[molekül]]den ayrılmasını sağlayan kimyasal [[tepkime]]dir.
+[[Dosya:Redox Reminder.png|thumb|500px]]
-Bir elementin, kimyasal [[reaksiyon]]da elektron alması olayına ''indirgenme'' denir. İndirgenme olayına [[reduksiyon]], yükseltgenme olayına da oksidasyon denir. Reaksiyonda elektron vererek yükseltgenen element karşısındakini indirgediği için ''indirgen'', elektron alarak indirgenen element karşısındakini yükseltgediği için ''yükseltgen'' olarak tanımlanır.
+== Redoks tepkimeleri ==
+İki çeşit redoks tepkimesi vardır:
+* '''''Yükseltgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron ve nötron kaybına uğradığı tepkimelerdir.
+:Fe<sup>2+</sup> → Fe<sup>3+</sup> + e<sup>-</sup>
-* <math>\mathrm{A \rightarrow A^+ + e^-}</math>
-:<small>Oksidasyon: A maddesi bir elektron verir</small>
+* '''''İndirgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron aldığı tepkimelerdir.
-* <math>\mathrm{B + e^- \rightarrow B^-}</math>
+:H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + 2 e<sup>-</sup> → 2 OH<sup>-</sup>
-:<small>reduksiyon: B maddesi bir elektron alir</small>
+:<math>\frac{\begin{array}{rcl}
-* <math>\mathrm{A + B \rightarrow A^+ + B^-}</math>
+H_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2e^{-}\\
-:<small>redoks: A maddesi bir elektron B maddesine verir</small>
+F_{2} + 2e^{-} & \longrightarrow & 2F^{-}
+\end{array}}{\begin{array}{rcl}
+H_{2} + F_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2F^{-}
+\end{array}}</math>
+Yukarıdaki redoks tepkimesinde '''''H''''' ([[hidrojen]]) yükseltgenmekte, '''''F''''' ([[flor]]) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede '''''H''''' indirgen, '''''F''''' ise yükseltgen özelliktedirler.
-Eğer elektron alan yani indirgenen element serbest (nötr) halde ise, eksi değerlikli olur. Serbest halde değil de (+) değerlikli iyon halinde ise, aldığı elektron sayısı kadar değerliği azalır. Buna karşılık elektron veren element, nötr halde ise + değerlikli olur, iyon halinde ise verdiği elektron sayısı kadar değerliği artar.
+== Redoks titrasyonları ==
-:<math>\mathrm{2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O}</math>
+Redoks tepkimelerini esas alan [[volumetrik analiz]] yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:
-:<small>hidrojen + oksijen → hidrojenoksit ([[su]])</small>
+# [[Oksidimetri]] (Yükseltgeme)
-Bu reaksiyonda [[oksijen]] indirgenmiş, yani [[hidrojen]]den elektron almış ve sıfır değerlikli halden (2-) değerlikli hale geçmiştir. Hidrojen ise 1 elektron vererek +1'e yükseltgenmiştir.
+s
+# [[Manganometri]]
+## [[Bromometri]]
+## [[Serimetri]]
+## [[İyodometri]]
+## [[Kromodasdasfasfetri|Krmodasdasfasfetri]]
+## [[İyodat]] ile yükseltgeme
+# [[Redüktimetri]] (İndirgeme)
+## [[Titanometri]]
+## [[İyodometri]]
+## [[Hipovanadat]] ile indirgeme
+## [[Krom]] II ile indirgeme
+[[Kategori:Analitik kimya]]
-Yükseltgenme şu şekilde olur:
+[[Kategori:Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimeler]]
-* Bir grup veya molekulden bir elektron uzaklaşması
-* Bir molekulden bir hidrojen atomunun uzaklaşması
-* Bir molekulden bir hidrur iyonunun uzaklaşması
-* Moleküle oksijen sokulması
-* Katalitik dehidrejenasyon
-[[Kategori:Yükseltgenme|*]]