Yalı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 19.14, 2 Şubat 2013 tarihindeki hâli

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-{{Diğer anlamı2|Yalı}}
+{{geçmiş birleştir|Yalı}}
-[[Dosya:Edibefendi.jpg|thumb|200px|Boğaziçi'nde Edip Efendi Yalısı]]
-'''Yalı''' deniz kıyısına bitişik, çoğunlukla tarihi ve ahşap ağırlıklı yapıdır. Terim günümüzde, yalıların en ünlüleri olan [[Boğaziçi yalıları]] ile eşdeğer anlamda da kullanılmaktadır. Geçmişte, "konut, ev, yapı" anlamı ile sınırlı kalmaksızın, "deniz kıyısı, sahil" anlamını da içermiştir. [[Bodrum]]'daki [[Bitez]] yalısı, kuş türü [[yalıçapkını]], deyim olarak "yalıkazığı", "Yalı kenarında zülfüm tararım" türküsü, [[Kırım]]'daki [[Yalıboyu]] bölgesi bu eski anlamın izleridir.
-'''Boğaziçi yalıları''', [[İstanbul Boğazı]]'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır. Osmanlı döneminde kıyılara inşa edilmeye başlanan [[Yalı (konut)|yalılar]], Boğaziçi mimarisinin en seçkin örneklerinden olmuş ve yıllar boyunca İstanbul Boğazı ile özdeşleştirilegelmiştir. Yüzyıllar boyunca İstanbul Boğazı'nın iki yakasında yapılan yalılardan günümüze ulaşanların sayısı yaklaşık 360'tır.<ref name="hürriyet-arşiv">{{Web kaynağı| url = http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?viewid=586796 | başlık = İstanbul'un gerdanında parıldayan incilere yolculuk | erişimtarihi = [[24 Kasım]] [[2009]] }}</ref> Yalıların en büyük özelliği lebiderya, yani denize sıfır konutlar olmaları olsa da, zaman içinde kimi yalılar gerek konut sahiplerince mekân kazanmak için önleri toprak doldurularak, gerekse kıyı şeridine yol yapmak için belediye tarafından geri plana alınarak denizden kısmen uzaklaşmıştır.<ref name="beşiktaşgazetesi">{{Web kaynağı| url = http://www.besiktasgazetesi.com/category/besiktas-yasam/mahalleler/ | başlık = Arnavutköy, Beşiktaş | erişimtarihi = [[24 Kasım]] [[2009]] }}</ref> Günümüzde büyük çoğunluğu hâlen eski hâllerini koruyan yalılar, hem İstanbul şehrinin, hem de Türkiye'nin en pahalı taşınmazları arasında yer alırlar.<ref name="habergunluk">{{Web kaynağı| url = http://www.habergunluk.com/Emlak/1469-Iste-Bogaz-in-en-pahali-10-yalisi-_.html | başlık = İşte Boğaz en pahalı 10 yalısı | erişimtarihi = [[24 Kasım]] [[2009]] }}</ref><ref name="tes">{{Web kaynağı| url = http://tes.110mb.com/album/istanbul/ist_07_4_gun_01.html | başlık = İstanbul Seyahatnamesi, Boğaziçi | erişimtarihi = [[24 Kasım]] [[2009]] }}</ref> Boğaziçi yalılarının değerleri en yüksek olanları arasında [[Hasip Paşa Yalısı]], [[Muhsinizade Yalısı]], [[Ahmet Fethi Paşa Yalısı]], [[Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı]], [[Kıbrıslı Yalısı]], [[Tahsin Bey Yalısı]], [[Kont Ostrorog Yalısı]], [[Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı]], [[Zarif Mustafa Paşa Yalısı]] ve [[Nuri Paşa Yalısı]] vardır.<ref name="habergunluk"/>
-== Mimari özellikleri ==
-Osmanlı yalılarının mimari özellikleri sahiplerinin sosyal sınıfına göre değişiklik gösterirdi.<ref name="tes"/> Müslüman yalıları arasında boşluklar bulunurken, gayrimüslim yalıları ise genelde bitişik nizamda inşa edilirdi.<ref name="tes"/><ref name="bura">{{Web kaynağı| url = http://www.bura.org.tr/haberler/haberoku.asp?hid=60 | başlık = Boğaziçi University Reunion Association | erişimtarihi = [[24 Kasım]] [[2009]] }}</ref> Yalılar genel olarak 2 ilâ 3 katlı olarak yapılır ve renkleri gül kurusuyla bordo arasında değişirdi. Gayrimüslim yalıları daha koyu renkler taşırdı.<ref name="tes"/> Bu renk geleneği son yıllarda değişmiş Boğaziçi yalılarının rengârenk boyandığı görülmüştür. Genelde [[balkon]] ögesi bulunmayan yalılarda bunun yerine geniş [[cumba]]lar kullanılmış ve yalıların tümünde kayıkhane denen bir küçük [[iskele]] ile yalıların simgesi olan çiçek bahçeleri olmuştur.<ref name="tes"/>
-== Kaynakça ==
-{{Kaynakça}}
-{{İstanbul Boğazı konuları}}
-[[Kategori:Yalılar| ]]
-[[de:Yalı]]
-[[el:Γιαλί]]
-[[en:Yalı]]
-[[fr:Yalı]]
-[[pl:Yalı]]
-[[pt:Yalı]]
-[[sv:Yalı]]