İçeriğe atla

Çamerya Soykırımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çamerya Soykırımı veya Çam Arnavutlarının Soykırımı,[1][2] binlerce Çam Arnavutunun İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Yunanistan'ın Batı Epir bölgesinin bazı bölgelerinden Yunan direniş unsurları (Ulusal Cumhuriyetçi Yunan Birliği (EDES) (1944) ve EDES emektar direniş savaşçıları (1945)) aracılığında Yunanistan tarafından işlenmiş etnik temizlik ve soykırım hareketiydi.[3][4][5]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Geç Osmanlı döneminde, Müslüman Çamlar ile yerel Rum Ortodoks Hristiyan nüfus arasındaki gerilimler, Balkan Savaşları sırasında, o zamanlar Osmanlı yönetimi altında olan tarihi Epir bölgesinin bir bölümünün Yunanistan'ın bir parçası haline gelmesiyle devam eden toplumsal çatışmalar nedeniyle ortaya çıktı. Birinci Balkan Savaşı sırasında, Çam Arnavutlarının çoğunluğu, başlangıçta isteksiz olsa da, Yunan kuvvetlerine karşı Osmanlı kuvvetlerinin yanında yer aldılar[6][7][8] ve düzensiz silahlı birlikler kurdular ve bölgedeki Yunan yönetimini kabul etmeye istekli çok az Arnavut beyiyle Hristiyan Ortodoksların yaşadığı yerleşimleri yaktılar.[7] Bu faaliyete karşılık bölgede Yunan gerilla birlikleri örgütlendi.[8] Balkan savaşlarından sonra ve iki savaş arası dönemde, Müslüman Çamlar, kısmen Yunan-Türk nüfus mübadelesine dahil edilmek suretiyle onları topraklarından çıkarmayı amaçlayan politikalar benimseyen (İtalya'nın faşist rejiminin itirazları nedeniyle bu gerçekleşmemiş olsa da) Yunan devletine entegre olmadılar.[9] Ayrıca, Küçük Asya'dan gelen Yunan mültecilerin bölgeye yerleştirilmeye çalışılması ve 1920'lerde ve 1930'larda, özellikle otoriter Metaksas Rejimi[10] tarafından açıkça devlet baskısı uygulanması, Çam azınlığı ile Yunan devleti arasında gerilimlere yol açtı.[4][9]

Bu arada, Faşist İtalyan propagandası, 1939'da Yunan bölgesinin ilhakı ve Büyük Arnavut devletinin yaratılması için saldırgan bir Arnavut yanlısı kampanya başlattı.[11] İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Müslüman Çam nüfusunun çoğunluğu, Mihver birlikleriyle, ya dolaylı destek sağlayarak (rehberler, yerel bağlantılar, bilgi kaynakları vb.)[12][13][14] ya da Mihver birliklerive ve düzensiz çetelere askere alınarak işbirliği yaptı.[15][16][17][18] Son olaylarda, yerel Yunan halkına karşı vahşet sergilendi.[19][20] Genel olarak, Müslüman Çamlar, savaş sırasında Mihver güçlerine sempati duydular ve Yunanistan'ın Mihver işgalinden yararlandılar.[12][13][14] Silahlı Çam işbirlikçi birimleri, Temmuz ve Eylül 1943 arasında 1.200'den fazla Yunan köylüsünün[21][22] ve Ocak 1944'te sınırın Arnavut tarafında 600 kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan Nazi operasyonlarına aktif olarak katıldı.[23] Müslüman Çam topluluğu içinde Yunan komşularına karşı nefrete karşı çıkan ılımlı unsurlar da vardı.[13] Sınırlı sayıda Müslüman Çam, II. Dünya Savaşı'nın son aşamalarında Arnavut ve Yunan direniş birliklerine katıldı.[19] 1945 ve 1946'da, çoğunlukla erkek olan 2100'den fazla Çam savaş suçlusu ve işgal kuvvetleri ile işbirlikçi olarak yargılanması takip etti. Yargılananların mal varlıklarına (bazen eşlerinin ve çocuklarının mal varlıkları dahil) genel bir el koyma süreci uygulandı. El koymalar ve sürgünler, işbirlikçi olmasalar dahi diğer Müslüman Çam aileleri için de uygulandı, onlar da "Yunan ulusu aleyhine hareket etmek" sebebiyle suçlandı. Bu el konulan mallar Yunanlıların eline geçti ve bazen resmi hukuki yollarla değil. Benzer şekilde, 1938'de çıkarılan bir yasa ile kentsel Çam gayrimenkulleri Yunan devletine geçti. 1952-1959 yılları arasındaki yeni yasal düzenlemelerin uygulanmasıyla kırsal mülklerin aynı kaderi paylaştı. Bu düzenlemeler sadece Çamları hedef almadı, aynı zamanda 1949'da yenilgiye uğrayan komünistleri de etkiledi. Ayrıca o dönemde Kuzey Yunanistan'ın neredeyse tamamını içine alan sınır bölgelerinde yaşayan halklar için daha katı hükümler benimsendiği bilinmektedir. Bu politikaların sonuçlarının, Makedonyalı Slavlar ve Çamlar tarafından bilinerek ve bilinçli bir şekilde devlet politikasının temel bir hedefi olarak uygulandığı yasal düzenlemelerden anlaşılmaktadır. Bu durum, 1940'tan sonra Yunanistan'ı terk eden Batı Trakya'daki Müslüman Türklerine uygulanan düzenlemelerle de kanıtlanmaktadır.[5]

Bu süreçte 200-300 Çam EDES güçleri tarafından çeşitli yerleşim birimlerinde katledilirken, toplam da 1.200 kişi katledildi. Bazı Arnavut kaynakları bu sayıyı 2.000 civarına çıkarır.[9][24][25][26] 1945-1946'da, Yunanistan'da işbirlikçilerin yargılandığı özel bir mahkeme, toplam 2.109 Çam Arnavutunu Mihver devletleriyle işbirliği ve savaş suçları nedeniyle gıyabında mahkûm etti.[12][14] Epir'den Arnavutluk ve Türkiye'ye sürülen Çam Arnavutlarının tahmini sayısı değişmektedir: rakamlar 14.000, 19.000, 20.000 ve 25.000'dir.[26][27][28][29][30] Çam Arnavutları raporlarına göre bu sayı 35.000 civarına yükseltilmelidir.[31] EDES liderliği ve İngiliz misyonu yaşanan vahşetleri teşvik etmedi, ancak her ikisi de olanları engelleyemedi.[32]

Ayrıca Arnavut kaynaklarına göre 2.500 Müslüman Çam mültecisi Arnavutluk'a giderken açlık ve salgın hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetti.[24][26] Topluluk üyeleri Arnavutluk'a yerleştikten sonra, Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ve Enver Hoca yönetimindeki iktidardaki Arnavutluk Emek Partisi onlara mağdur muamelesi yapmamış, onlara karşı çok güvensiz bir tavır sergilemiş, tutuklamalar ve sürgünler ile karşılaşmışlardır.[33][34] Çam Arnavutları "gericiler", "Yunanların katilleri" ve "işgal güçlerinin işbirlikçileri"[35] olarak etiketlendiler ve seçkinleri geleneksel olarak zengin toprak ağaları olduğu için,[36] ve Mihver güçleriyle işbirliği yaptıkları ve anti-komünist faaliyetlerde bulundukları içi Arnavutluk içinde belirli bir derecede zulüm gördüler.[37]

Çam Arnavutlarının torunları ve aileleri, günümüzde hâlâ Arnavutluk'ta mülteci olarak yaşamaktadır. Yunan hükûmeti, Çamların geri dönüş taleplerini reddetmekte ve onların etnik temizlik ve soykırıma maruz kaldığını kabul etmemektedir.[5]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Of course if the Greek administration stops denying and hindering the democratic process in continuance of hiding the Genocide and ethnic cleansing to all "others", in Greece."The Cham Issue: Past, Present and Solutions in the Light of European Integration of South East Europe". Adi Hima. SSRN. Haziran 2024. 27 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024. 
  2. ^ Türkdoğan, Berna (2013). Çamerya soykırımı. IQ Kültür Sanat Yayıncılık. ISBN 978-975-255-362-0. 
  3. ^ "The Cham — Rohingyas of Europe?". Daily Times (İngilizce). 16 Aralık 2017. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  4. ^ a b Evergeti, Venetia; Hatziprokopiou, Panos and Nicolas Prevelakis (2014) "Greece 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". In Cesari, Jocelyn (ed). The Oxford Handbook of European Islam. Oxford University Press. p. 352.
  5. ^ a b c The Muslim Chams of Northwestern Greece. Lambros Baltsiotis (İngilizce). Open Edition Journals. 30 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024. 
  6. ^ Baltsiotis. The Muslim Chams of Northwestern Greece. 2011. para 21.
  7. ^ a b Pitouli-Kitsou, p. 212.
  8. ^ a b Tsoutsoumpis, 2015, p. 122.
  9. ^ a b c Baltsiotis. The Muslim Chams of Northwestern Greece. 2011.
  10. ^ Manta, Eleftheria (2009). "The Cams of Albania and the Greek State (1923 - 1945)". Journal of Muslim Minority Affairs. 4. (29): 527–528.
  11. ^ Tsoutsoumpis, 2015, p. 127.
  12. ^ a b c Konidaris, Gerasimos (2005). "Examining policy responses to immigration in the light of interstate relations and foreign policy objectives: Greece and Albania 21 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". In King, Russell, & Stephanie Schwandner-Sievers (eds). The new Albanian migration. Sussex Academic. p. 67.
  13. ^ a b c Manta, Eleftheria (2009). "The Cams of Albania and the Greek State (1923 - 1945)". Journal of Muslim Minority Affairs. 4. (29): 530-531.
  14. ^ a b c Manta, 2009, p. 10.
  15. ^ Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß: Die 1. Gebirgs-division im zweiten Weltkrieg [Bloodstained Edelweiss. The 1st Mountain-Division in WWII] (Almanca). Ch. Links Verlag. s. 705. ISBN 978-3-86153-447-1. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. The Albanian minority of the Chams collaborated in large parts with the Italians and the Germans. 
  16. ^ Russell King, Nicola Mai, Stephanie Schwandner-Sievers, The New Albanian Migration 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sussex Academic Press, 2005, 9781903900789, p. 67.
  17. ^ M. Mazower (ed.), After The War Was Over: Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943-1960, Princeton University Press, 1960, 9780691058412, p. 25.
  18. ^ Victor Roudometof; Roland Robertson (2001). Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans. Westport, Conn. [u.a.]: Greenwood Publishing Group. ss. 190-. ISBN 978-0-313-31949-5. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.  "Arnavut Çam azınlığı büyük ölçüde İtalyanlar ve Almanlarla işbirliği yaptı."
  19. ^ a b Kretsi, 2002, p. 182.
  20. ^ Roudometof, Victor (2001). Nationalism, globalization, and orthodoxy : the social origins of ethnic conflict in the Balkans (1. publ. bas.). Westport, Conn. [u.a.]: Greenwood Press. s. 190. ISBN 9780313319495. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  21. ^ Meyer 2008: 204, 464
  22. ^ Meyer 2008: 473
  23. ^ Meyer 2008: 539
  24. ^ a b Kretsi, 2007, p. 285.
  25. ^ Close, David H. (1995). The Origins of the Greek Civil War. s. 248. ISBN 978-0-582-06471-3. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2008. 
  26. ^ a b c Tsitselikis, Konstantinos (2012). Old and New Islam in Greece: From historical minorities to immigrant newcomers. Martinus Nijhoff Publishers. 9789004221529. p.311.
  27. ^ Kretsi, 2002, p. 57.
  28. ^ Mazower (1960), pp. 25–26.
  29. ^ Victor Roudometof, Collective Memory, National Identity, and Ethnic Conflict. 0-275-97648-3. p. 158
  30. ^ Close, David H. (1995). The Origins of the Greek Civil War. s. 248. ISBN 978-0-582-06471-3. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2008. p. 161 "EDES çeteleri, işgal sırasında yaklaşık 19.000 olan Çam nüfusunun 200-300'ünü katletti ve geri kalanları Arnavutluk'a kaçmaya zorladı." 
  31. ^ Vickers, Miranda. The Cham Issue - Albanian National & Property Claims in Greece. Paper prepared for the British MoD, Defence Academy, 2002. 1-903584-76-0
  32. ^ Tsoutsoumpis, 2015, p. 138.
  33. ^ Grigorova – Mincheva, Lyubov (1995). "Comparative Balkan Parliamentarism" (PDF). 20 Ocak 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  34. ^ Kretsi, 2007, p. 58 21 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  35. ^ Kretsi, Georgia (2007). Verfolgung und Gedächtnis in Albanien : eine Analyse postsozialistischer Erinnerungsstrategien. Wiesbaden: Harrassowitz. s. 58. ISBN 9783447055444. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  36. ^ Kretsi. The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. 2002. p. 185.
  37. ^ Kretsi, Georgia (2007). Verfolgung und Gedächtnis in Albanien : eine Analyse postsozialistischer Erinnerungsstrategien. Wiesbaden: Harrassowitz. s. 57. ISBN 9783447055444. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çamerya_Soykırımı&oldid=33802314" sayfasından alınmıştır